Σε συμφωνία για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής κατέληξαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Μετά και τη σημερινή έγκριση του Συμβουλίου, ανοίγει ο δρόμος για την έναρξη της λειτουργίας της εντός του καλοκαιριού, αφού πρώτα λάβει την έγκριση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών του Κοινοβουλίου και κατόπιν της Ολομέλειας της 27ης Ιουνίου.
Η Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή θα βασιστεί στις υπάρχουσες δομές του οργανισμού Frontex ο οποίος θα ενισχυθεί με προσωπικό και εξοπλισμό από τα κράτη-μέλη της ΕΕ. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά ερωτήματα που δημιουργούνται για το νέο αυτό οργανισμό, καθώς σε ένα από τα βασικά του σημεία αναφέρεται πως όταν ένα κράτος-μέλος διαφωνεί με την απόφαση του Συμβουλίου για την παροχή βοήθειας, οι άλλες χώρες της ΕΕ μπορούν να επαναφέρουν προσωρινά τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ χαιρέτισε την επίτευξη συμβιβασμού και δήλωσε πως «η συμφωνία για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής και Συνοριοφυλακής δείχνει πως η Ευρώπη είναι έτοιμη να δράση άμεσα και καθοριστικά στην διαχείριση των κοινών προκλήσεων».
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής, τα κράτη-μέλη θα διατηρήσουν την «κυριαρχία» τους πάνω στα σύνορά τους και θα διαχειρίζονται τα εξωτερικά τους σύνορα «καθημερινά». Ωστόσο, ο νέος οργανισμός θα προσφέρει την «υποστήριξή» του, ενώ θα είναι σε θέση «να εντοπίζει τις αδυναμίες και να παρεμβαίνει και μάλιστα όχι όταν είναι πολύ αργά».
Από τη πλευρά του ο επικεφαλής διαπραγματευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Άρτις Πάμπρικς από το ΕΛΚ δήλωσε: «Φτάσαμε σε αυτό το συμβιβασμό με την ολλανδική προεδρία με ταχύτητα που κόβει την ανάσα. Η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή θα είναι πιο αποτελεσματική και πιο υπεύθυνη. Μια αλυσίδα είναι τόσο ισχυρή όσο ο πιο αδύναμος κρίκος της, γι’ αυτό εισαγάγαμε την έννοια ότι η ασφάλεια των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ αποτελεί κοινή ευθύνη μεταξύ όλων των κρατών-μελών της ΕΕ».
Τα βασικά στοιχεία του συμβιβασμού όπως τα δημοσίευσε το Ευρωκοινοβούλιο είναι τα εξής:
– Ο νέος οργανισμός θα έχει πιο ενεργό ρόλο στην επιστροφή των μεταναστών στη χώρα καταγωγής τους, αλλά μόνο όταν πρόκειται για την εκτέλεση των αποφάσεων που έχουν ήδη ληφθεί από τις εθνικές αρχές.
– Εάν ένα κράτος-μέλος διαφωνεί με την απόφαση του Συμβουλίου για την παροχή βοήθειας, οι άλλες χώρες της ΕΕ μπορούν να επαναφέρουν προσωρινά τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα.
– Ο εξοπλισμός για τις ομάδες άμεσης επέμβασης θα διατίθεται από τα κράτη-μέλη μέσα σε δέκα μέρες από την κατάρτιση του επιχειρησιακού σχεδίου.
– Θα οριστούν αξιωματικοί που θα λειτουργούν ως σύνδεσμοι μεταξύ του Οργανισμού και των κρατών-μελών και θα εποπτεύουν όλα τα κράτη-μέλη που έχουν εξωτερικά σύνορα. Καθένας από αυτούς θα μπορεί να καλύπτει έως και τέσσερις γεωγραφικά γειτονικές χώρες, προκειμένου να διασφαλιστεί μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ του Οργανισμού και του οικείου κράτους-μέλους.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163