Η φράση της Κατερίνας Περιστέρη πως η Αμφίπολη κρύβει ακόμη πολλά μυστικά είναι ακόμη μια απόδειξη για τη σημαντικότητα των ευρημάτων στο λόφο Καστά της Αμφίπολης.
Αυτό που όλοι περίμεναν, εν πολλοίς ανακοινώθηκε σήμερα: ο τάφος της Αμφίπολης δεν ήταν κενός. Βρέθηκε σε αυτόν σκελετός που ήταν τοποθετημένος σε ξύλινο φέρετρο.
Βρέθηκε στον τρίτο θάλαμο και σε βάθος 1,60μ., ήταν κιβωτιόσχημος και κατασκευασμένος από πωρόλιθους. Οι εξωτερικές διαστάσεις του τάφου είναι μήκους 3,23μ., πλάτους 1,56μ. και σωζόμενου ύψους 1 μ. Ωστόσο, βρέθηκαν, κατά την ανασκαφή, ορθοστάτες από την ανωδομή του τάφου, που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το ύψος του έφτανε τουλάχιστον στο 1,80μ.
Το συνολικό ύψος του τρίτου θαλάμου από την κορυφή της θόλου έως τον πυθμένα του τάφου είναι 8,90μ. Ο σκελετός του νεκρού βρέθηκε τόσο μέσα, όσο και έξω από τον τάφο και στα οστά θα γίνουν εξετάσεις με την μέθοδο του DNA από ειδικούς επιστήμονες. Μέσα στον τάφο υπήρχε μια θέση στην οποία είχε τοποθετηθεί το ξύλινο φέρετρο και εκεί ακριβώς βρέθηκαν γύρω – γύρω σιδερένια και χάλκινα καρφιά, καθώς και οστέινα και γυάλινα διακοσμητικά στοιχεία του φερέτρου.
Εκείνο που ακόμη δεν μπορεί να απαντηθεί είναι ποιος είναι ο νεκρός της Αμφίπολης. Η Κατερίνα Περιστέρη, κατά την ενημέρωση των δημοσιογράφων, εξέφρασε τη βεβαιότητά της πως ο τάφος ανήκει σε άνδρα, Μακεδόνα στρατηγό. Μάλιστα, φάνηκε αυτή η βεβαιότητά της να εκπλήσσει ακόμη και τη γγ του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη καθώς και την εκπρόσωπο επικοινωνίας του τάφου, Άννα Παναγιωταρέα.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου άλλωστε “πιθανότατα, πρόκειται για μνημείο αφηρωϊσμένου νεκρού, δηλαδή, θνητού στον οποίον αποδόθηκαν λατρευτικές τιμές από την κοινωνία της εποχής του. Ο νεκρός ήταν εξέχουσα προσωπικότητα, καθώς μόνον έτσι εξηγείται η κατασκευή αυτού του μοναδικού ταφικού συγκροτήματος“.
“Η ανασκαφή στον τάφο Καστά ολοκληρώθηκε με τον καλύτερο επιστημονικό τρόπο, έχουμε έναν καταπληκτικό τάφο. Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους τους συνεργάτες που έδωσαν την ψυχή τους γι αυτή την ανασκαφή, από το υπουργείο Πολιτισμού μέχρι και τον τελευταίο εργαζόμενο και πέρα από αυτό θέλω να ευχαριστήσω τον πρύτανη του ΑΠΘ, που ήρθε στην ομάδα μας και τον Γρηγόρη Τσόκα για να συνεχίσουμε τον αγώνα και τη δουλειά μας στον Τύμβο.
Η ανασκαφή δεν έχει σταματήσει, θα συνεχίσουμε γιατί ακόμη η περίβολος μας διαφυλάσσει πολλά μυστικά“, η κα Περιστέρη.
Από την πλευρά της η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ανέφερε ότι “με την αποκάλυψη του κιβωτιόσχημου τάφου και του σκελετού του νεκρού ολοκληρώνεται η φάση αυτή της αρχαιολογικής έρευνας. Υπολείπονται πολλά να γίνουν για το συνολικό μνημείο το οποίο καλύπτει ο Τύμβος Καστά.
Είμαστε πραγματικά ευτυχείς που ένα τόσο σημαντικό μνημείο προστίθεται στο παζλ της ιστορίας και της αρχαιολογίας της περιοχής. Είναι πολύ σημαντικό για την περιοχή που ένα τέτοιο εύρημα, ένα τόσο σημαντικό μνημείο έρχεται να συνδεθεί με όλα τα άλλα πλούσια ευρήματα της περιοχής, αποτελώντας και συμπληρώνοντας ένα πολύ σημαντικό αναπτυξιακό πόρο για το σύνολο της Μακεδονίας και της χώρας”.
Ο πρύτανης του ΑΠΘ Περικλής Μήτκας δήλωσε ότι “το ΑΠΘ έθεσε από την πρώτη στιγμή το σύνολο του επιστημονικού του οπλοστασίου στη διάθεση της ανασκαφής στην Αμφίπολη. Χαιρόμαστε σήμερα που έχει επιλεγεί το Εργαστήρι της Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής για να κάνει τις κατάλληλες έρευνες ηλεκτρικής διασκόπησης στο λόφο Καστά. Θα καλύψουμε τα έξοδα της έρευνας στο ύψος των 12.000 ευρώ και ελπίζουμε ότι θα ανακοινώσουμε και άλλα χρήσιμα ευρήματα στο λόφο Καστά”.
Ο διευθυντής του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής, καθηγητής Γρηγόρης Τσόκας, επισήμανε ότι το τμήμα του θα εφαρμόσει τη μέθοδο της ηλεκτρικής τομογραφίας η οποία θα τους δώσει την ηλεκτρική απεικόνιση του εδάφους. Ανέφερε δε ότι “η μέθοδος αυτή έχει συνεισφέρει με καθοριστικό ρόλο κάνοντας γνωστό το εργαστήριο μου σε παγκόσμια κλίμακα και έχει βραβευθεί γι αυτό”.
Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση το ταφικό συγκρότημα στον λόφο Καστά είναι ένα δημόσιο έργο, που για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε η μεγαλύτερη ποσότητα μαρμάρου, που έχει ποτέ χρησιμοποιηθεί στη Μακεδονία.
Πιο αναλυτικά: Ο Τύμβος έχει ύψος 33μ, και επ᾽ αυτού το βάθρο με το υπερμέγεθες λιοντάρι, συνολικού ύψους 15,84. Οι σφίγγες, οι καρυάτιδες και το υπέροχο ψηφιδωτό με την αρπαγή της Περσεφόνης, αλλά και τα μαρμάρινα ζωγραφισμένα επιστύλια, τα οποία, αυτή τη στιγμή, συντηρούνται στο εργαστήριο του Μουσείου Αμφίπολης. Επισημαίνεται το πρωτοφανές ύψος του συνόλου της κατασκευής.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι από αυτά και μόνο τα χαρακτηριστικά, αυτό το μνημείο αποτελεί μοναδική και πρωτότυπη σύνθεση ποικίλων χαρακτηριστικών. Είναι μια εξαιρετικά ακριβή κατασκευή, το κόστος της οποίας είναι προφανώς απίθανο να είχε αναληφθεί από ιδιώτη.
Προκειμένου να δρομολογηθούν οι εργασίες αποκατάστασης του μνημείου, μελετώνται συστηματικά τα διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη, τα οποία έχουν ταυτιστεί και αποδοθεί στον περίβολο. Πρόκειται για περιπου 500 μαρμάρινα μέλη, που βρίσκονται στην γύρω περιοχή, εκεί όπου σήμερα είναι τοποθετημένο το λιοντάρι.
Εντυπωσιακό είναι ότι όταν πριν από λίγες ημέρες αποσύρθηκαν τα νερά της λίμνης Κερκίνης, αποκαλύφθηκαν περισσότερα από εκατό μέλη του περιβόλου, όπως γείσα, ορθοστάτες και στέψεις. Είχαν μεταφερθεί, το 1936 από την Ούλεν, η οποία είχε αναλάβει την κατασκευή του φράγματος της Κερκίνης.
Στο πλαίσιο των αρχαιολογικών ερευνών στον τύμβο έγινε έλεγχος και δειγματοληψία των ιζημάτων, εσωτερικά και εξωτερικά του τάφου, όπως και γεωτρητικός έλεγχος του υπεδάφους του, ώστε να διαπιστωθεί το γεωλογικό υπόβαθρο. Τα ιζήματα αποτελούνται από εναλλαγές άμμου και μάργας, λιμναίας προέλευσης.
Τις επόμενες ημέρες θα ολοκληρωθεί το κοσκίνισμα των χωμάτων, θα ολοκληρωθούν οι υποστηλωτικές εργασίες και θα συνεχιστούν οι εργασίες συντήρησης στο μνημείο αλλά και στα ευρήματα στο εργαστήριο του Μουσείου της Αμφίπολης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη συντήρηση των τμημάτων του ελλείποντος μέρους του ψηφιδωτού.
Από το υπουργείο Πολιτισμού ανακοινώθηκε επίσης ότι η γεωφυσική διασκόπιση θα γίνει από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονικής, ειδικότερα από το εργαστήριο Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής, το οποίο διευθύνεται από τον καθηγητή Γρηγόρη Τσόκα, μετά από πρόταση του πρυτάνεως καθηγητή Περικλή Μήτκα. Σημειώνεται ότι το ΑΠΘ έθεσε στη διάθεση του Υπουργείου Πολιτισμού όχι μόνον την τεχνογνωσία του αλλά και πόρους του Πανεπιστημίου.
Για την διερεύνηση του Τύμβου Καστά θα χρησιμοποιηθεί, κυρίως, η μέθοδος της ηλεκτρικής τομογραφίας, στην ανάπτυξη της οποίας έχει συμβάλλει καθοριστικά το συγκεκριμένο εργαστήριο. Η μέθοδος συνίσταται στην ηλεκτρική απεικόνιση του υπεδάφους, παρόμοια με την ιατρική τομογραφία. Εχει δε αποδώσει σε εξερεύνηση άλλων τύμβων- πχ. Απολλωνία, Κιλκίς, Βεργίνα, Αργολιδα κ.α) Αποτελέσματα από την διερεύνηση του τύμβου Καστά σε επόμενη ενημέρωση.
Στις 22 Νοεμβρίου, ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Κ. Τασούλας θα δώσει συνέντευξη στο Μουσείο της Αμφίπολης, στη μία το μεσημέρι σχετικά με τα ευρήματα και την επόμενη φάση των εργασιών στο τύμβο Καστά.
Στις 29 Νοεμβρίου, στις 11.00 θα παρουσιαστούν τα αποτέλεσματα της ανασκαφικής περιόδου στον λόφο Καστά, από την έφορο Αρχαιοτήτων Σερρών Κ. Περιστέρη και τους συνεργάτες της, στην Αθήνα, στο Αμφιθέατρο του Υπουργείου Πολιτισμού.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163