Παρορμητικός άνθρωπος ο Ντόναλντ Τραμπ, το έχει δείξει πολλάκις όχι μόνο τους σχεδόν τρεις μήνες που βρίσκεται στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου αλλά και κατά τη διάρκεια της μακράς προεκλογικής εκστρατείας στις ΗΠΑ. Ίσως δεν περίμενε κανείς πως ο Τραμπ θα ήταν παρορμητικός και όσον αφορά σε ένα “χτύπημα” κατά ενός άλλου κράτους, της Συρίας εν προκειμένω. Και να που ήταν.
Το παρασκήνιο που οδήγησε τον Αμερικανό πρόεδρο στην απόφαση να δώσει την εντολή και να… πατήσει, στις 04:40 τα ξημερώματα της Παρασκευής (07.04.2017), το κουμπί για να εκτοξευτούν από τα πυραυλοφόρα καταδρομικά USS Porter και USS Ross που πλέουν στα ανατολικά της Μεσογείου οι 59 πύραυλοι Tomahawk κατά της αεροπορικής βάσης Αλ Σαϊράτ, κοντά στην πόλη Χομς, στη Συρία, αποκαλύπτουν οι New York Times. Και ο χαρακτηρισμός “παρορμητικός” επιβεβαιώνεται ξανά. Και εξέπληξε ακόμη και τους ανθρώπους που βρίσκονται δίπλα του.
Ο Τραμπ αποφάσισε μέσα σε λίγες ώρες να επιτεθούν οι ΗΠΑ στη Συρία. Ήταν μια απόφαση “απάντηση” στην επίθεση με χημικά, την περασμένη Τρίτη, κατά αμάχων στην επαρχία Ιντλίμπ. Τουλάχιστον 80 (κατά άλλους 100) άνθρωποι σκοτώθηκαν, ανάμεσά τους πολλά παιδιά. Οι σοκαριστικές εικόνες συγκλόνισαν, ξανά, τη διεθνή κοινότητα. Δεν ήταν η πρώτη φορά που το καθεστώς της Δαμασκού εξαπολύει επίθεση με χημικά κατά αμάχων…
Αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης περιέγραψαν την πυραυλική επίθεση ως ένα πρακτικό μήνυμα του προέδρου Τραμπ προς τον κόσμο, αναφορικά με την εξάντληση της υπομονής του για τη χρήση απαγορευμένων όπλων από τον Άσαντ στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας.
Οι πύραυλοι έπληξαν μαχητικά αεροσκάφη, αποθήκες καυσίμων και οπλισμού, καθώς επίσης και θέσεις ραντάρ. Δεν έχει γίνει γνωστό αν στην αναφερόμενη βάση είχαν αποθηκευτεί χημικά όπλα. Σύμφωνα με τον συριακό στρατό, που κατηγόρησε τις ΗΠΑ πως έτσι ενισχύει το Ισλαμικό Κράτος κι άλλες τρομοκρατικές ομάδες, σκοτώθηκαν έξι στρατιώτες και εννέα άμαχοι, ανάμεσά τους τέσσερα παιδιά.
Σύμφωνα με το τηλεγράφημα του κρατικού πρακτορείου SANA, οι άμαχοι σκοτώθηκαν σε χωριά κοντά στην αεροπορική βάση. Το πρακτορείο μετέδωσε πως άλλοι επτά άνθρωποι τραυματίσθηκαν και σπίτια στην περιοχή υπέστησαν σοβαρές ζημιές.
“Απόψε το βράδυ διέταξα έναν στοχευμένο βομβαρδισμό κατά της αεροπορικής βάσης στη Συρία, από την οποία πραγματοποιήθηκε η επίθεση με χημικά όπλα” ήταν μια από τις πρώτες φράσεις του διαγγέλματος του Ντόναλντ Τραμπ. Ένα διάγγελμα διαφορετικά από εκείνα των προκατόχων του σε ανάλογες στιγμές. Δεν εκφωνήθηκε από τον Λευκό Οίκο αλλά από το τουριστικό θέρετρο (το οποίο ανήκει στον Αμερικανό πρόεδρο) Mar-a-Lago στη Φλόριντα.
Και έγινε υπό το βλέμμα του στενού συμβούλου του Στιβ Μπάνον (τον οποίο πριν από μερικές μέρες “έκοψε” από το συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας), του προσωπάρχη του Λευκού Οίκου Ράινς Πρίμπους και της κόρης του, Ιβάνκα Τραμπ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν απέφυγε τις αιχμές κατά της διεθνούς κοινότητας, λέγοντας πως αποφάσισε να πάρει την κατάσταση στα χέρια του και εξαιτίας των αποτυχημένων προσπαθειών αντίδρασης. “Οι προσπάθειες των προηγούμενων χρόνων για την αλλαγή της συμπεριφοράς του Άσαντ απέτυχαν, και απέτυχαν δραματικά” είπε ο Τραμπ. Η απόφαση τον έφερε αντιμέτωπο με τον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, τον οποίο δεν ενημέρωσε ούτε και μίλησε μαζί του και ο οποίος έκανε λόγο για “επίθεση σε κυρίαρχο κράτος που συνιστά παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου” και για επίθεση “αποπροσανατολισμού” από τους θανάτους αμάχων από αμερικανικούς βομβαρδισμούς στο Ιράκ.
Η απόφαση για το αμερικανικό πυραυλικό πλήγμα κατά της Συρίας ελήφθη γρήγορα και σε τέτοιο βαθμό που όσοι παρακολουθούν τις ενέργειες του νέου προέδρου των ΗΠΑ αισθάνθηκαν έκπληξη. Μετά την ενημέρωση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών για την επίθεση με τα χημικά όπλα, τόσο αυτές, όσο και οι αντίστοιχες υπηρεσίες συμμάχων των ΗΠΑ εργάστηκαν με ταχύτητα προκειμένου να εντοπίσουν την πηγή των χημικών όπλων, σύμφωνα με αξιωματούχους της αμερικανικής κυβέρνησης.
Την επόμενη ημέρα (Τετάρτη) στην Ουάσιγκτον πραγματοποιήθηκε συνάντηση του προέδρου με τα μέλη του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, όπου οι στρατιωτικοί ενημέρωσαν τον Τραμπ για τη διαθεσιμότητα τριών αμυντικών επιλογών. Οι ίδιοι αξιωματούχοι δηλώνουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος τους “βομβάρδισε” με ερωτήσεις, ενώ τους κατηύθυνε στην υιοθέτηση δύο από τις τρεις διαθέσιμες επιλογές.
Την Πέμπτη, μετά το ταξίδι του στη Φλόριντα για το δείπνο με τον πρόεδρο της Κίνας Σι Τζινπίνγκ πραγματοποιήθηκε και νέα συνάντηση με τους συμβούλους του αλλά και τα μέλη του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ. Στη συνάντηση αυτή, συμμετείχαν όσοι βρίσκονται μαζί του στο θέρετρο Μαρ-α-Λάγκο, αλλά και άλλοι μέσω ασφαλών τηλεδιασκέψεων από την Ουάσιγκτον. Η συνάντηση αυτή περιγράφεται από τους Αμερικανούς αξιωματούχους ως “συνάντηση της απόφασης” ενώ είχε “σημαντική χρονική διάρκεια“. Μετά το τέλος της συνάντησης αυτής, ο πρόεδρος Τραμπ έδωσε την έγκριση του, για την υλοποίηση του πολλαπλού πυραυλικού πλήγματος, πριν από το δείπνο του με τον πρόεδρο Σι, η χώρα του οποίου, όπως και η Ρωσία με το Ιράν, διαφωνεί με την αμερικανική επέμβαση στη Συρία.
Ώρες μετά τη χημική επίθεση στην Χαν Σεϊχούν στη Συρία, από την οποία σκοτώθηκαν δεκάδες άμαχοι, οι σύμβουλοι Πληροφοριών του Αμερικανού προέδρου του έδωσαν στοιχεία βάσει των οποίων για την επίθεση ευθυνόταν ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ, δήλωσαν αξιωματούχοι. Ο Τραμπ, ο οποίος εδώ και καιρό τονίζει ότι βασική προτεραιότητα των ΗΠΑ στη Συρία θα πρέπει να είναι η καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους, ζήτησε αμέσως να καταρτιστεί ένας κατάλογος με επιλογές για να τιμωρηθεί ο Άσαντ, σύμφωνα με ανώτερους αξιωματούχους που συμμετείχαν στις πολλές κεκλεισμένων των θυρών συναντήσεις που διεξήχθησαν σε διάστημα δύο ημερών.
Ανώτεροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ δήλωσαν ότι συναντήθηκαν με τον Τραμπ ήδη από το βράδυ της Τρίτης και του παρουσίασαν διάφορες επιλογές, μεταξύ αυτών την επιβολή κυρώσεων, την άσκηση διπλωματικής πίεσης και ένα στρατιωτικό σχέδιο για πλήγματα στη Συρία, τα οποία είχαν καταρτιστεί πολύ καιρό προτού αναλάβει την προεδρία. «Είχε πολλά ερωτήματα και δήλωσε ότι θέλει να το σκεφθεί, όμως είπε επίσης ότι θέλει να στείλει ένα μήνυμα. Ήθελε ακριβείς προτάσεις», τόνισε ένας αξιωματούχος.
Αντιμέτωπος με την πρώτη του μεγάλη κρίση στο εξωτερικό, ο Αμερικανός πρόεδρος βασίστηκε στους στρατιωτικούς ειδικούς και όχι στους πολιτικούς, οι οποίοι φαίνονταν να έχουν το πάνω χέρι τις πρώτες εβδομάδες της προεδρίας του. Παράλληλα έδειξε έτοιμος να κινηθεί άμεσα, τόνισαν οι αξιωματούχοι.
Την Τετάρτη το πρωί οι στρατιωτικοί σύμβουλοι του Αμερικανού προέδρου δήλωσαν ότι γνωρίζουν από ποια συριακή αεροπορική βάση εξαπολύθηκε η χημική επίθεση και ότι εντόπισαν το αεροσκάφος Sukhoi-22 που την εκτέλεσε. Τότε ο Τραμπ τους είπε να επικεντρωθούν στα στρατιωτικά σχέδια. Το ίδιο απόγευμα εμφανίστηκε στον Λευκό Οίκο απ’ όπου δήλωσε ότι η «απαράδεκτη» επίθεση εναντίον «ακόμη και όμορφων, μικρών μωρών» άλλαξε τη στάση του απέναντι στον Άσαντ. Όταν ρωτήθηκε αν σχεδιάζει νέα πολιτική για τη Συρία, ο Αμερικανός πρόεδρος περιορίστηκε να απαντήσει: «Θα δείτε».
Ως το τέλος του απογεύματος της Πέμπτης συγκλήθηκε το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας στο Πεντάγωνο προκειμένου να οριστικοποιηθούν τα σχέδια για τα στρατιωτικά πλήγματα. Την Πέμπτη το απόγευμα ο Τραμπ ζήτησε να εκτοξευθούν πύραυλοι κρουζ κατά της αεροπορικής βάσης Σαϊράτ του συριακού στρατού, βόρεια της Δαμασκού, στην οποία, σύμφωνα με το Πεντάγωνο, ήταν αποθηκευμένα τα χημικά που χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση της Τρίτης.
Στη διάρκεια των τριών ημερών που διεξάγονταν συσκέψεις οι βασικοί στρατιωτικοί σύμβουλοι του Τραμπ ήταν ο σύμβουλος εθνικής Ασφάλειας Χ. Ρ. ΜακΜάστερ, ο υπουργός Άμυνας Τζιμ Μάτις και ο επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ στρατηγός Τζόζεφ Ντάνφορντ.
Σε έναν Λευκό Οίκο όπου δεν έχουν λείψει οι ίντριγκες τον τελευταίο καιρό ο ΜακΜάστερ είχε συγκρουστεί με τον Στίβεν Μπάνον, σύμβουλο του Τραμπ για θέματα στρατηγικής, ο οποίος τελικά την Τετάρτη έχασε τη θέση του στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε στους εταίρους των ΗΠΑ ότι επίκειται ένα πλήγμα εναντίον της Συρίας, χωρίς να δώσει άλλες λεπτομέρειες.
Πρόκειται για μία δραματική μεταστροφή της στάσης του Αμερικανού προέδρου, ο οποίος μέχρι πρόσφατα τηρούσε απαθή στάση για το ενδεχόμενο ανάληψης ενός πιο ουσιαστικού ρόλου από τις ΗΠΑ στον αιματηρό εμφύλιο πόλεμο. Πριν ακόμη αναδειχτεί σε προεδρικό υποψήφιο, ο Τραμπ είχε συνταχθεί με την απόφαση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα για την αποφυγή οποιασδήποτε μορφής πλήγματος κατά της Συρίας, αυτού που πραγματοποίησε σήμερα τα ξημερώματα ο ίδιος.
Η στάση του Τραμπ φαίνεται να άλλαξε στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου το απόγευμα της Τετάρτης και καθώς ο ίδιος αντιδρούσε στις ειδήσεις, αλλά και στις φωτογραφίες από την επίθεση με τα χημικά που έγινε στη Συρία. Σε χρονικό διάστημα λιγότερο των 24 ωρών, η αντιμετώπιση της κατάστασης μεταβιβάστηκε στο αμερικανικό Πεντάγωνο, όπου οι επιτελείς των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων άρχισαν επιχειρησιακά να διαμορφώνουν τις επιλογές που είχε στη διάθεσή του, ο Αμερικανός πρόεδρος, με την τελική επιλογή του πολλαπλού πυραυλικού πλήγματος από τις μονάδες του αμερικανικού στόλου που έχουν αναπτυχθεί στην ανατολική Μεσόγειο.
Ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του προέδρου Τραμπ Χέρμπερτ Ρέιμοντ Μακμάστερ τόνισε ότι “ήταν σημαντικό για τις συζητήσεις που είχε ο πρόεδρος να αξιολογηθεί το ρίσκο ανάληψης δράσης έναντι μιας ενδεχόμενης επανάληψης αποτρόπαιων επιθέσεων με χημικά όπλα κατά αθώων πολιτών”.
Από την πλευρά του, στρατιωτικός αξιωματούχος των ΗΠΑ δήλωσε ότι η επιλογή που έκανε ο πρόεδρος Τραμπ για την πυραυλική επίθεση, ήταν μεταξύ των τελευταίων διαθέσιμων επιλογών ανάληψης στρατιωτικής επιθετικής δράσης που του είχε παρουσιάσει ο υπουργός Άμυνας, Τζιμ Μάτις. Ο ίδιος αξιωματούχος τόνισε ότι η πυραυλική επιδρομή επιλέχθηκε προκειμένου να στείλει ένα ουσιαστικό μήνυμα στον πρόεδρο Άσαντ αναφορικά με την πραγματική πλέον πρόθεση στην ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν στρατιωτικά μέσα στην περίπτωση που ο πρόεδρος της Συρίας συνεχίσει να χρησιμοποιεί χημικά όπλα.
Ήταν η πρώτη φορά, που ο Λευκός Οίκος διέταξε την ανάληψη στρατιωτικής δράσης κατά των δυνάμεων που είναι πιστές στον πρόεδρο Άσαντ.
Στο επίπεδο της επιχειρησιακής αξιολόγησης του πυραυλικού πλήγματος, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Μακμάστερ δήλωσε ότι δε θα εξαλείψει την ικανότητα διεξαγωγής επιθέσεων με χημικά όπλα από τις δυνάμεις της συριακής κυβέρνησης, αλλά θα την υποβαθμίσουν. Παράλληλα, γνωστοποίησε ότι η στοχοποίηση του αμερικανικού πολλαπλού πυραυλικού πλήγματος έγινε με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποφευχθεί άμεσο πλήγμα κατά της εγκατάστασης της αεροπορικής βάσης, όπου εκτιμάται ότι είχαν αποθηκευτεί ποσότητες αερίου Σαρίν.
Σύμφωνα με την άποψη του Μακμάστερ, ο σχεδιασμός της επιχείρησης έγινε με τέτοιο τρόπο, ώστε ν’ αποφευχθούν ενδεχόμενες παράπλευρες απώλειες μεταξύ πολιτών άλλων χωρών και κυρίως Ρώσων, που ενδεχόμενα να βρίσκονταν στη βάση την ώρα που εκδηλώνονταν η πυραυλική επίθεση.
Η πιο σημαντική εντολή
Πολιτικοί αναλυτές στην Ουάσιγκτον επισημαίνουν ότι πρόκειται για την πιο σημαντική εντολή ανάληψης στρατιωτικής δράσης που έδωσε ο Τραμπ, καθώς οι αποφάσεις για την υλοποίηση προηγούμενων στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Συρία, την Υεμένη και το Ιράκ, είχαν ληφθεί κατόπιν εξουσιοδότησης από τους αρμόδιους επιτελείς των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων.
Σε διπλωματικό επίπεδο, η πυραυλική επίθεση είχε ως σκοπό την αποστολή ενός αμυντικά πρακτικού μηνύματος αποφασιστικότητας προς τη Βόρεια Κορέα και το Ιράν, αλλά και άλλες χώρες του διεθνούς συστήματος, για την αποφασιστικότητα του νέου αρχιστράτηγου των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων να αντιδρά άμεσα στις προκλήσεις.
Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ, New York Times
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163