Ο δημοσιογράφος βρέθηκε για τις ανάγκες της εκπομπής του στο πανέμορφο νησί και έμαθε ακόμα και τις περίεργες ιστορίες που κρύβουν οι ταράτσες, αφού όπως μου είπε «Στη νότια Χίο υπάρχουν πάρα πολλά μεσαιωνικά χωριά από τα χρόνια των πειρατών και τα χρόνια των Ενετών. Φαντάσου μικρογραφίες της Μονεμβασιάς και είναι οι λεγόμενες καστροπολιτείες, δηλαδή υπάρχει μια μεγάλη μεταλλική σιδερένια πόρτα και τα σπίτια είναι το ένα δίπλα στο άλλο και συγκροτούν μία άμυνα. Το μεγαλύτερο από αυτά τα χωριά είναι τα Μεστά. Στις καστροπολιτείες λοιπόν πολύ σημαντικές είναι οι ταράτσες. Γιατί; Γιατί οι ταράτσες των σπιτιών ήταν η καλύτερη άμυνα, ήταν οι προμαχώνες των κάστρων», ενώ όπως μου είπε γελώντας «Βέβαια, όπως λένε στο νησί, τα μετέπειτα χρόνια στις ταράτσες μπλέκονταν τα ειδύλλια, πολλά ζευγάρια έδιναν ραντεβού στις ταράτσες. Έτσι λοιπόν, οι ταράτσες από τη μία έσωζαν ζωές γιατί ήταν ο προμαχώνας της καστροπολιτείας και από την άλλη δημιουργούσαν οικογένειες γιατί οι νεαροί του παρελθόντος συναντούσαν τον έρωτά τους το βράδυ στις ταράτσες, μακριά από τα αδιάκριτα μάτια».
Ωστόσο, μιλώντας με το δημοσιογράφο για το οδοιπορικό του στο αγαιοπελαγίτικο νησί μου είπε για το… περίεργο φαινόμενο με το λιμάνι «φάντασμα»: «Στα Μεστά υπάρχει ένα καταπληκτικό λιμάνι. Πίστεψέ με, είναι το ωραιότερο λιμάνι που έχω δει. Δεν είναι τεράστιο σαν του Πειραιά αλλά είναι αρκετά μεγάλο ώστε να μπορεί να φιλοξενήσει αρκετά πλοία. Είναι ένα λιμάνι στο οποίο έχουν πέσει πολλά χρήματα. Η κατασκευή του είναι υπερσύγχρονη, έχει τα πάντα αλλά είναι λιμάνι “φάντασμα”, άντε να μπει καμιά ψαρόβαρκα μέσα ή καμιά τράτα. Και αυτό συμβαίνει γιατί ζει στη σκιά του μεγάλου λιμανιού της Χίου. Το λιμάνι της Χίου είναι πολύ μεγάλο λιμάνι ώστε να δέχεται τον όγκο των τουριστών, έχει όμως ένα πρόβλημα. Πολλά κρουαζιερόπλοια δεν μπορούν να δέσουν στο λιμάνι αυτό, οπότε οι τουρίστες βγαίνουν στη στεριά με λάντζες. Δηλαδή, εκτιθέμεθα. Οι τουρίστες βγαίνουν μεσοπέλαγα με βαρκάκια, ό,τι καιρό και να έχει και ταλαιπωρούνται. Το λιμάνι των Μεστών όμως είναι ένα λιμάνι κατάλληλο για να δεχτεί οποιοδήποτε πλοίο και οι κάτοικοί του μιλούν για ντόπια συμφέροντα. Δηλαδή λένε, ότι αυτοί που ζουν πέριξ του λιμανιού της Χίου δεν επιτρέπουν ένα κομμάτι της τουριστικής και εμπορικής κίνησης να μεταφερθεί στο εντυπωσιακά υπερσύγχρονο λιμάνι των Μεστών. Είναι πραγματικά απίστευτο ότι στην Ελλάδα έχουμε ένα καταπληκτικό λιμάνι το οποίο όμως είναι “νεκρό”. Έχει μέσα μόνο πέντε καϊκάκια, είναι ένα υπερσύγχρονο λιμάνι που είναι ένα λιμάνι “φάντασμα” και όπως καταλαβαίνεις είναι και η τοπικιστική κόντρα».
Εκτός όμως από την… εσωτερική κόντρα οι κάτοικοι του νησιού δίνουν «μάχες» και με κάποιους που χρησιμοποιούν πέτρες από το ναό του Απόλλωνα για να περιφράξουν τα οικόπεδά τους, αφού όπως μου είπε: «Στους Φανούς είναι ένας υπέροχος και καλά διατηρημένος ναός, ο ναός του Απόλλωνα, αλλά οι σύγχρονοι νεοέλληνες έχουν για ακόμα μια φορά μεγαλουργήσει. Έχουν πάρει πολλούς από τους ογκόλιθους του ναού και τους έχουν κάνει μάντρες στις περιουσίες τους, τις λεγόμενες “πεζούλες”. Βλέπεις, δηλαδή, την πλαγιά ενός βουνού να έχει ογκόλιθους. Οι κάτοικοι αγανακτούν και ζητούν το “πράσινο φως” από την Αρχαιολογική υπηρεσία προκειμένου να χαλαστούν αυτές οι μάντρες και οι αρχαίες πέτρες να επιστρέψουν στον ναό».
«Ξεναγώντας» μάλιστα τους τηλεθεατές, απόψε στις 23:50, ο Νίκος Μάνεσης καταγράφει με την κάμερα της εκπομπής του «60΄Ελλάδα» το τρικούβερτο γλέντι που γίνεται φτιάχνοντας το τοπικό τσίπουρο, τη σούμα, που είναι από σύκα. Η παρασκευή του ξεκίνησε πριν από αιώνες όταν είχαν καταστραφεί τα αμπέλια από κάποια ασθένεια και έτσι πειραματίστηκαν βάζοντας στο καζάνι σύκα. Τους βγήκε καλό και τους έμεινε με αποτέλεσμα να είναι η μόνη περιοχή της Ελλάδας που πίνει τσίπουρο από σύκα.
Βέβαια η εκπομπή καταγράφει και όλη τη δύσκολη διαδικασία συγλομιδής και επεξεργασίας του τοπικού «χρυσαφιού», της μαστίχας, για την οποία εργάζονται και πολλοί νέοι που μπορεί να έχουν μεταπτυχιακές σπουδές αλλά αποφάσισαν να ασχοληθούν με την παραδοσιακή καλλιέργεια του μαστιχόδεντρου.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163