Δεν θα μιλήσουμε γενικά και θεωρητικά, αλλά πρακτικά. Δεν πρόκειται παρά για μια αναδρομή στο παρελθόν χωρίς να διεκδικεί δάφνες επιστημοσύνης, ούτε ιστορική εγκυρότητα. Μία απλή ιχνηλάτηση είναι για να μην ξεχνούμε και για να δείξουμε ότι δεν τρώμε το λωτό, όπως νομίζουν οι πολιτικοί.
Και αφού επισημάνουμε πως το θηρίο που εξέθρεψε το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, ο κρατικός και κομματικός συνδικαλισμός, έχει τεράστιες ευθύνες, αλλά σίγουρα λιγότερες από τους πολιτικούς που το δημιούργησαν, το ανέχτηκαν και το αναγόρευσαν σε συνδιοικητή και συγκυβερνήτη κάποιες φορές, θα τονίσουμε πως έστω και την ύστατη ώρα το σημερινό πολιτικό σύστημα ας αναζητήσει έναν μίνιμουμ κοινό τόπο για να διεκδικήσει από κοινού και συντεταγμένα τη σωτηρία της πατρίδας.
Αναζητώντας τις ευθύνες θα ξεκινήσουμε χρονικά από την εποχή του Σημίτη (ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν ο εμπνευστής και θεμελιωτής αυτού του διεφθαρμένου και κατεστημένου πολιτικοσυνδικαλιστικού συστήματος): Παρότι ο Κώστας Σημίτης παρήγαγε έργο έχει δύο τεράστιες ευθύνες. Η πρώτη είναι η υποχώρηση στο ζήτημα της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού συστήματος κατ΄ απαίτηση των συνδικαλιστών και η απόλυση του Τάσου Γιαννίτση που είχε αναλάβει το εγχείρημα.
Η δεύτερη είναι η αδυναμία οποιασδήποτε μεταρρύθμισης στο δημόσιο τομέα. Παρότι ο ίδιος με τη Βάσω Παπανδρέου έκαναν τη σωστή διαπίστωση, αν θυμάστε, για το γρηγορόσημο στο Δημόσιο δεν έκαναν τίποτα για να μεταρρυθμίσουν το τέρας που καταδυνάστευε και καταδυναστεύει τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και καταστρέφει τη χώρα.
Καραμανλής: Ο Κώστας Καραμανλής που τον διαδέχτηκε άφησε τους υπουργούς του να γεμίσουν το Δημόσιο με προσλήψεις από τις πόρτες και τα παράθυρα. Παρότι έκανε εκλογές το 2007 για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του προϋπολογισμού ζητώντας νωπή λαϊκή εντολή, τελικά δεν έκανε τίποτα και μάλιστα απέπεμψε τον Γιώργο Αλογοσκούφη που πίεζε να ληφθούν μέτρα. Στις μέρες του οι δαπάνες εκτοξεύτηκαν στα ύψη και τα έσοδα βυθίστηκαν στα τάρταρα, οπότε μοιραία τα ελλείμματα ξεχείλισαν. Στο σκέλος της μεταρρύθμισης το έργο είναι μηδενικό. Το αντίθετο μάλιστα. Με προεξάρχοντα τον τότε υπουργό του και σημερινό Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο επιχειρήθηκε να ξηλωθούν ή να αφυδατωθούν δύο πράγματα που έκανε το ΠΑΣΟΚ, το ΑΣΕΠ και τα ΚΕΠ. Ευτυχώς απέτυχαν.
Γιώργος Παπανδρέου: Όταν κατάλαβε το πρόβλημα ήταν πλέον αργά. Ακόμα χειρότερα, δεν διαπραγματεύτηκε σκληρά με τους δανειστές την ώρα που μπορούσε να το κάνει γιατί κινδύνευαν οι τράπεζές τους από ενδεχόμενη ελληνική χρεοκοπία. Εβαζε το πιστόλι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αλλά ξεχνούσε να βάλει σφαίρες. Αντί να αναζητήσει λύση εντός της Ευρώπης έβαλε και το ΔΝΤ στο κόλπο.
Ακόμα χειρότερα αποδέχτηκε να επεκταθούν τα μέτρα στον ιδιωτικό τομέα για να προστατεύσει τα κομματικά πελατάκια στο Δημόσιο. Αντί για μεταρρυθμίσεις προτίμησε να βάλει φόρους και ξανά φόρους παρότι δεν απέδιδαν τα προσδοκώμενα έσοδα και το αποτέλεσμα ήταν να μπούμε στο σπιράλ της ύφεσης και της καταστροφής. Δυστυχώς ο χαρακτηρισμός «παιδική χαρά» για την κυβέρνησή του αποδείχτηκε αληθινός. Οι ευθύνες του τεράστιες, αφού δεν επεξεργάστηκε ποτέ ένα ελληνικό σχέδιο, αλλά δέχτηκε αμάσητες τις καταστροφικές προτάσεις των δανειστών.
Σαμαράς: Στην αρχή προσπάθησε να προωθήσει ορισμένες αλλαγές. Στα συν η δημοσιονομική εξυγίανση. Όμως, ούτε αυτό διαπραγματεύτηκε πολύ σκληρά το 2012 (τώρα κοινοτικοί αξιωματούχοι αποκαλύπτουν ότι το 2012 οι Ευρωπαίοι ήταν διατεθειμένοι να βάλουν χρήματα για να μπαλώσουν την τρύπα, αλλά τώρα δεν είναι). Το αποτέλεσμα ήταν σκληρό μνημόνιο με νέους φόρους και περικοπές που διατηρούσαν τη χώρα στην ύφεση.
Κοινός τόπος ανάμεσα στο Σαμαρά και τον Παπανδρέου το ότι δεν επεξεργάστηκαν ποτέ ένα ελληνικό σχέδιο εξόδου από την κρίση.
Το τραγικό λάθος είναι το τέλος των μεταρρυθμίσεων και των οποιονδήποτε αλλαγών μετά τις ευρωεκλογές και όπως αποδεικνύεται εκ των υστέρων η υποχώρηση στους βουλευτές που ζητούσαν και πέτυχαν την αποπομπή Στουρνάρα από το υπουργείο Οικονομικών.
Στα αρνητικά και η βιασύνη να βγει η χώρα στις αγορές, το αποτυχημένο ταξίδι στο Βερολίνο που άλλαξε τη στάση της Μέρκελ έναντι της Ελλάδας. Η ανεπεξέργαστη, βιαστική και λαϊκίστικη κίνηση εγκατάλειψης του μνημονίου ήταν προϊόν όχι οικονομικών υπολογισμών και ρεαλιστικών σχεδίων, αλλά προεκλογικών συνθημάτων που η χώρα πλήρωσε ακριβά.
Βενιζέλος: Η μεγάλη τροχοπέδη για οποιαδήποτε αλλαγή μετά τις ευρωεκλογές του 2014. Ο εμπνευστής του ΕΕΤΗΔΕ που κατέληξε στον ΕΝΦΙΑ και ο αρνητής οποιασδήποτε προσπάθειας αλλαγών στο Δημόσιο. Και τώρα με τη ρητορική του δεινότητα νομίζει πως μπορεί να συσκοτίσει τις ευθύνες του και να τις μεταθέσει. Από το Μάιο του 2014 αυτός και ο Σαμαράς γιατί δεν έβαζαν ένα τέλος στην Πέμπτη αξιολόγηση; Γιατί πετούσαν τη μπάλα στην κερκίδα; Μα γιατί τον Ιούνιο του 2014 είχαμε ευρωεκλογές και μετά πλησίαζαν οι εκλογές. Δηλαδή πρόταξαν οι δύο συνεταίροι το πολιτικό τους συμφέρον.
Θεοδωράκης: Η λαϊκίστικη πονηριά να υπογράψει ο Τσίπρας και το Ποτάμι θα το ψηφίσει στη Βουλή, δεν αποτελεί θετική συνεισφορά. Μάλλον αρνητική. Ο κύριος Θεοδωράκης ας τοποθετηθεί στα συγκεκριμένα: Αποδέχεται η μείωση των συνάξεων; Είναι υπέρ της κατάργησης του ΕΚΑΣ; Ψηφίζει υπέρ να αυξηθεί ο ΦΠΑ του ρεύματος στο 23%; Δέχεται μέτρα που ακόμα και οι Φαϊνάσιαλ Τάιμς χαρακτηρίζουν αυτοκτονία; Στα συγκεκριμένα ερωτήματα απαντήστε κύριε Θεοδωράκη και μην προσπαθείτε να υπεκφύγετε με πρόχειρες κορώνες του τύπου υπογράψτε και ψηφίζουμε.
Τσίπρας: Ο χωρίς όρια προεκλογικός λαϊκισμός τον κατέστησε αιχμάλωτο των υποσχέσεων και της εσωκομματικής αντιπολίτευσης. Η προεκλογική βιασύνη να πάρει την εξουσία, λες και αν ο Σαμαράς έδινε πέντε ψίχουλα το 2015 θα άλλαζε η κατάσταση, τον καθιστούν συνυπεύθυνο της μεγάλης ευθύνης του πολιτικού συστήματος που ποτέ δεν έβαλε το εθνικό συμφέρον (και να το ορίσουμε ως έξοδο από την κρίση με μία καλή συμφωνία με τους δανειστές), αλλά πρόταξε το κομματικό και σε πολλές περιπτώσεις το προσωπικό συμφέρον.
Το να επικαλούνται άγνοια τα στελέχη του μάλλον δεν αποτελεί συγχωροχάρτι, αλλά λογίζεται ως μεγαλύτερη ευθύνη, καθότι μετά την απομάκρυνση από την κάλπη άγνοια δεν αναγνωρίζεται, ιδίως όταν εσύ έχει προκαλέσει το στήσιμο της κάλπης.
Στα αρνητικά και η κυβερνητική απραξία που επιδεινώνει την κατάσταση.
Οσο για την παράταση των διαπραγματεύσεων αποδείχτηκε διπλό τραγικό λάθος. Αφενός καθημερινά επιβαρύνεται η οικονομία. Δεν κουνιέται τίποτα είναι η φράση που ακούς. Και η ευθύνη είναι αποκλειστικά της κυβέρνησης και κανενός δανειστή που δεν δίνει ρευστότητα. Είναι της κυβέρνησης γιατί το κυβερνητικό έργο προσεγγίζει το μηδέν παρά τα τεράστια προβλήματα. Εκτός από τη διαπραγμάτευση υπάρχει και η καθημερινότητα κύριε Τσίπρα.
Εξάλλου, η καθυστέρηση στις διαπραγματεύσεις τον έφερε στην δεινή θέση να βρίσκεται με το πιστόλι του χρόνου στον κρόταφο και χωρίς πολλές δυνατότητες ελιγμών.
Βεβαίως, φαίνεται να διαπραγματεύεται σκληρά, αλλά ο καθένας θα μπορούσε να διαπραγματευτεί σκληρά λέγοντας και μόνο ένα ξερό όχι στους συνομιλητές του.
Στα αρνητικά το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε χωρίς ολοκληρωμένο, επεξεργασμένο και ρεαλιστικό κυβερνητικό πρόγραμμα. Η επίκληση των δυσκολιών από τους δανειστές δεν αποτελεί επιχείρημα υπέρ τους, αλλά μειονέκτημα που αποκαλύπτει ανεπάρκεια.