Βγάζουν λεφτά από τα σκουπίδια

Νέες ιδέες δίνουν την ευκαιρία σε ανθρώπους που ενώνουν τις δυνάμεις τους για να αντιμετωπίσουν την ανεργία. Τα τελευταία χρόνια της κρίσης πολλοί νέοι άνθρωποι σε νομούς και χωριά της Ελλάδας αποφάσισαν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, χωρίς να περιμένουν βοήθεια από το κράτος.

Μέσα από την εκπομπή της στον ALPHA η Σοφία Παπαϊωάννου κάνει «360ο» έρευνα στη βόρεια και νότια Ελλάδα καταγράφοντας συνεταιρισμούς, εταιρείες λαϊκής βάσης με νέους ανθρώπους που ενώθηκαν και εργάστηκαν σκληρά. Μπορεί να μην βγάζουν πολλά χρήματα, αλλά δείχνουν έναν υγιή και με προοπτική δρόμο για το μέλλον του τόπου μας.
Περισσότεροι από 5.000 πολίτες σε όλη τη Λακωνία αποφάσισαν να παίξουν ενεργό ρόλο στη διαχείριση των σκουπιδιών τους μετέχοντας σε μία εταιρεία. Κάθε πολίτης που αποφασίζει να συμμετάσχει στην εταιρία, φέρνει τα διαχωρισμένα απορρίμματά του σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο, τα ζυγίζει και βάσει των τιμών της αγοράς παίρνει μια απόδειξη με το χρηματικό αντίτιμο των υλικών που παρέδωσε.

Με αυτό τον τρόπο, οι πολίτες της Λακωνίας που συμμετέχουν στο εγχείρημα δεν πληρώνουν για τη διαχείριση των απορριμμάτων τους, αντίθετα, πληρώνονται από αυτά. «Μια οικογένεια φέρνει περίπου λίγο παραπάνω από μισό τόνο υλικά. Έτσι έχει όφελος περίπου 60-70 ευρώ», λέει ο Στέλιος Αργυρόπουλος εμπνευστής της «Λακωνικής μεθόδου διαχείρισης απορριμμάτων», όπως παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο  δρόμος για την ανάπτυξη της εταιρίας, όπως τονίζει στην κάμερα της εκπομπής, δεν ήταν εύκολος. Μετά τη σκληρή μάχη με τη γραφειοκρατία, έπρεπε να πείσουν και τους πολίτες να συμμετάσχουν στο εγχείρημα. «Αυτό που κάναμε τους πρώτους 8 μήνες ήταν να ενημερώνουμε τον κόσμο, από καφενείο σε καφενείο, ταβέρνα σε ταβέρνα, σύλλογο σε σύλλογο, ημερίδες. Αυτή η ζύμωση, όπως όταν φτιάχνεις ψωμί ή κρασί. Και έτσι έγινε».

Λίγα χιλιόμετρα από τη Σπάρτη, στη σκιά του Ταϋγέτου και του Πάρνωνα, πλούσιοι ελαιώνες απλώνονται μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι. Εκεί, παράγεται το περίφημο λακωνικό ελαιόλαδο, μια παράδοση χιλιάδων χρόνων. Σε ένα από τα χωριά της περιοχής, στον Κεφαλά Λακωνίας, 23 νέοι παραγωγοί τόλμησαν να συνδυάσουν την παράδοση με το νέο: να επενδύσουν στη βιολογική καλλιέργεια της ελιάς, κάτι άγνωστο και εντελώς έξω από την ελληνική αγροτική κουλτούρα μέχρι πριν από μερικά χρόνια.

«Η ελιά για εμάς στην περιοχή μας είναι το άλφα και το ωμέγα. Είναι υγεία, είναι ζωή, είναι τα όνειρά μας, είναι οτιδήποτε μπορεί. Είναι το όχημα που θα μας κάνει να φτιάξουμε καλύτερη τη ζωή μας και να προχωρήσουμε για το μέλλον για ένα. Για αυτό το μικρό χωριό των 250 κατοίκων, τον Κεφαλά Λακωνίας, το μέλλον δε θα μπορούσε παρά να βρίσκεται στην καλλιέργεια της ελιάς. Οι νέοι του χωριού όμως, έβλεπαν ότι η περιοχή είχε πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες από μια συμβατική καλλιέργεια», λέει στη Σοφία Παπαϊωάννου ο Παναγιώτης Αλέξης, παραγωγός βιολογικού ελαιόλαδου και ελιών που συμμετέχει στην τοπική πολυμετοχική εταιρεία, η οποία έχει στόχο την αποκλειστική και χωρίς τρίτους τυποποίηση και διάθεση των προϊόντων στην αγορά.

«Ο σκοπός που συστήσαμε την εταιρεία ήταν να βγάλουμε έξω μεσάζοντες εμπόρους προσδοκώντας την υπεραξία που καρπώνονται αυτοί να την παίρνουμε εμείς και το προϊόν μας να βγαίνει πιο φθηνό προς των καταναλωτή, έτσι ώστε να καταφέρουμε αυτό που λέμε κάθετη παραγωγή, από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωση. Όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος να περνάει από τα δικά μας χέρια, να μην εκμεταλλεύονται άλλοι τον κόπο μας, αλλά να μπορούμε να πάρουμε ένα μεγάλο κομμάτι από την υπεραξία που έχει το προϊόν μας», συμπληρώνει ο ίδιος στην εκπομπή του ALPHA.

Η Σοφία Παπαϊωάννου ταξιδεύει και έως την Κοζάνη για να καταγράψει έναν συνεταιρισμό που ανθεί οικονομικά και παρουσιάζει μεγάλη ανάπτυξη: το συνεταιρισμό κροκοπαραγωγών Κοζάνης. Η επιτυχία του κρόκου ήταν τέτοια που γρήγορα μετεξελίχθηκε σε ένα από τα χρυσά προϊόντα της ελληνικής γεωργίας.

«Πριν από 15 – 20 χρόνια όλος ο κρόκος της περιοχής δινόταν από τους ελεύθερους παραγωγούς σε εμπόρους και τον εκμεταλλεύονταν οι Ισπανοί και Ιταλοί έμποροι, οι τιμές ήταν πολύ χαμηλές», λέει ο πρόεδρος του συνεταιρισμού Νίκος Πατσιούρας.

Αυτό άλλαξε έπειτα από την πρωτοβουλία του συνεταιρισμού να προχωρήσει σε τυποποίηση των προϊόντων «Τα τελευταία 5-6 χρόνια που έχει και καλή τιμή και το δίνουμε και συσκευασμένο οι παραγωγοί από τους 600 πήγαμε στους 850. Βλέπουμε μια αυξητική τάση κυρίως με τους νέους», αναφέρει ο πρόεδρος στη Σοφία Παπαϊωάννου, ενώ η Μαρία Γκούγκουρα από τον συνεταιρισμό τονίζει πως «Για ένα διάστημα οι παραγωγοί είχαν φύγει, ήταν οι καλές εποχές και είχαν φύγει από τα χωράφια, αλλά τα τελευταία 5-6 χρόνια άρχισαν να έρχονται λόγω οικονομικής κρίσης. Ο πατέρας μου μας έμαθε σαν οικογένεια να πιστεύουμε στις ευεργετικές ιδιότητες του κρόκου. Το χρησιμοποιούμε πάρα πολύ και είναι ένα πάρα πολύ καλό καθαρό εισόδημα. Μπορούμε να ζήσουμε αξιοπρεπώς».

Συνεχίζοντας το οδοιπορικό τους στην ελληνική ύπαιθρο, οι «360ο» βρέθηκαν και στη Μηλιά Μετσόβου με την ελάχιστη ανεργία, όπου στο ισόγειο κάθε σπιτιού υπάρχει και ένα εργαστήριο ξυλογλυπτικής, και συνομίλησαν με μέλη των δύο επιτυχημένων τοπικών συνεταιρισμών, ενώ συνομίλησαν και με παραγωγούς στην Πιερία που αναβίωσαν την εκτροφή του αρχαίου ελληνικού χοίρου.

Απόψε, στις 23:45, η Σοφία Παπαϊωάννου με την κάμερα της εκπομπής της «360ο» στον ALPHA, καταγράφει τις οάσεις ανάπτυξης που δημιουργήθηκαν από ανθρώπους που αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους και με νέες ιδέες να παλέψουν ενάντια στην ανεργία.