Με απόφαση της ειδικής γραμματέα Διαχείρισης Τομεακών επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, Φωτονιάτα Ευγενία, εντάχθηκε η πράξη: «Βιοκλιματική αναβάθμιση Ξενία Σπάρτης και μετατροπή σε κέντρο πολιτιστικών, τουριστικών και διοικητικών δραστηριοτήτων» στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020» και η πράξη: «Αναβάθμιση και εκσυγρονισμός του κτιρίου Ξενία- δημιουργία κέντρου επιστήμης λόγου και τέχνης» στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020».
Πρόκειται για κτίριο που χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο μνημείο (ΦΕΚ 328/18-11-2016) και κατασκευάστηκε το 1959 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Χ. Μπογάτσου και την καθοδήγηση του τότε επικεφαλής του ΕΟΤ, μεγάλου Έλληνα αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη.
Τη δεκαετία του 1980 άρχισε η παρακμή του και ακολούθησε η εγκατάλειψη του. Από το 2012 αποτελεί ιδιοκτησία του Δήμου, ο οποίος προβαίνει στην κατάρτιση όλων των απαραίτητων ενεργειών και διαδικασιών για την δημιουργία του κέντρου πολιτιστικών, τουριστικών και διοικητικών δραστηριοτήτων.
Δεδομένου ότι το κτίριο στη σημερινή του κατάσταση είναι ανεπαρκές, τόσο λειτουργικά -σε σχέση με τις νέες χρήσεις που καλείται να φιλοξενήσει- όσο και στατικά, σε σχέση με τους ισχύοντες κανονισμούς, θα πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες επισκευές-ενισχύσεις, αναδιαρρυθμίσεις και μετατροπές του κτιρίου, με ιδιαίτερη έμφαση στην αποκατάσταση των όψεων του στην αρχική τους μορφή, και στη βιοκλιματική αναβάθμισή του.
Η επιλέξιμη δημόσια δαπάνη ανέρχεται σε 2.000.000 ευρώ και η ημερομηνία λήξης της πράξης ορίζεται η 31η Δεκεμβρίου 2023.
Με την παρέμβαση στο κτίριο του Ξενία θα γίνει συνολική στατική ενίσχυση – αποκατάσταση του κελύφους διατηρώντας αδιατάρακτα τα μορφολογικά του χαρακτηριστικά. Όσον αφορά το εσωτερικό του κτιρίου θα γίνει συντήρηση της τοιχογραφίας του Φασιανού το οποίο αποτελεί και διατηρητέο στοιχείο και θα διαμορφωθούν χώροι για εκθεσιακό κέντρο, αναψυκτήρια, ατελιέ για τους καλλιτέχνες, Κέντρο Πυθαγόρα που θα περιλαμβάνει ψηφιακή βιβλιοθήκη, αναγνωστήριο και έκθεση μαθηματικών οργάνων, Κέντρο Απόδημου Ελληνισμού και ψηφιακό κέντρο για τον Αρίσταρχο.
Το κτίριο αποτελεί ιδιοκτησία του Δήμου Σάμου και είναι τουριστικό κεφάλαιο της περιοχής.
Η ημερομηνία λήξης της πράξης ορίζεται η 31η Δεκεμβρίου 2023 και η επιλέξιμη δημόσια δαπάνη που εγγράφεται στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ανέρχεται σε 2.000.000 ευρώ.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ