Υπογράμμισε πως η τυφλή τρομοκρατία, σχετίζεται με τις συνθήκες που επικρατούν σήμερα στον κόσμο. Όπως « η ανασφάλεια, η φτώχεια, η απουσία προσδοκιών για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων, δημιουργούν ένα κενό» τόνισε ο Αλέξης Τσιπρας. Πρόσθεσε μάλιστα πως το κενό αυτό δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την άνοδο του θρησκευτικού φανατισμού και της μισαλλοδοξίας.
Ο πρωθυπουργός υπό αυτό το πρίσμα υπογράμμισε πως είναι σημαντικό το αίτημα το αίτημα της Αριστεράς για ένα κόσμο με περισσότερη δικαιοσύνη, περισσότερη αλληλεγγύη και λιγότερες ανισότητες.
Ο Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε πως πρέπει να ανατρέψουμε τις σημερινές ισορροπίες και τους σημερινούς συσχετισμούς δύναμης.
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στις ανισότητες όπως έχουν καταγράφει «ανάμεσα στον Βορρά και τον Νότο. Ανάμεσα στις αναπτυγμένες με τις αναπτυσσόμενες χώρες» και συμπλήρωσε τις ανισότητες στο εσωτερικό κάθε χώρας είτε αυτή είναι αναπτυγμένη, είτε αναπτυσσόμενη.
«Την ίδια στιγμή που αμύθητα ποσά πλούτου συσσωρεύονται στα χέρια των λίγων, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον πλανήτη στερούνται την πρόσβαση σε βασικά κοινωνικά αγαθά» τόνισε ο πρωθυπουργός.
Έκανε αναφορά στους πρόσφυγες και τους οικονομικούς μετανάστες υπογραμμίζοντας πως οι ίδιες συνθήκες που διώχνουν τους ανθρώπους από τις χώρες τους «έχουν δημιουργήσει ωκεανούς φτώχιας σε ολόκληρο τον πλανήτη και έχουν αποσταθεροποιήσει ολόκληρες περιοχές».
Ο Αλέξης Τσίπρας είπε ότι μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου ο συσχετισμός δύναμης στο εσωτερικό των δυτικών κοινωνικών σχηματισμών επέβαλε συγκεκριμένους περιορισμούς στην διευρυμένη αναπαραγωγή του κεφαλαίου.
«Ένα ισχυρό εργατικό κίνημα αλλά και μια Αριστερά ενισχυμένη από τον αντιφασιστικό αγώνα κατάφερε να υποχρεώσει την πολιτική εξουσία να λάβει μέτρα προστασίας της κοινωνικής πλειοψηφίας και ενίσχυσης της διαπραγματευτικής δύναμης των εργαζομένων» σημείωσε ο πρωθυπουργός.
Για να προσθέσει πως “Από την κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, την συνταγματική κατοχύρωση του δικαιώματος της απεργίας, την θεμελίωση του κοινωνικού κράτους αλλά και μια αναδιανεμητική πολιτική βασισμένη στην φορολογία του πλούτου.
Προφανώς η περίοδος δεν ήταν ρόδινη καθώς οι κοινωνικές ανισότητες παρέμεναν μεγάλες, αλλά επρόκειτο για μια περίοδο περιορισμού της εξουσίας του κεφαλαίου και των οικονομικών ελίτ.
Θα μπορούσε όμως κανείς να υποθέσει ότι μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας είχε διαμορφωθεί μια συνθήκη σχετικής ισορροπίας στη βάση της οποίας θεμελιώθηκαν εργαλεία εξισωτικών πολιτικών.”.
Ο Αλέξης Τσίπρας συμπλήρωσε πως αυτή η κατάσταση που έδινε την δυνατότητα στην Αριστερά να σκέφτεται και να συζητά για μοντέλα οργάνωσης ακόμη και πέρα από τον καπιταλισμό, την στιγμή που σήμερα βρισκόμαστε στην δύσκολη θέση να επιχειρηματολογούμε ξανά για τα αυτονόητα.
Για την ανάγκη, δηλαδή, συγκρότηση της απαραίτητης άμυνας της κοινωνικής πλειοψηφίας και των εργαζομένων απέναντι στην επέλαση ενός ασύδοτου καπιταλισμού.
Ο πρωθυπουργός πρόσθεσε πως η απελευθέρωση των αγορών μπορεί να δημιούργησε πλούτο, αλλά δημιούργησε και τεράστιες ανισότητες.
Και η πραγματικότητα είναι ότι χωρίς αναδιανομή του πλούτου δεν μπορείς να δημιουργήσεις κοινωνική ευημερία.
“Ούτως ή άλλως, το αφήγημα αυτό, έσκασε σαν φούσκα με την κρίση του 2008. Γιατί τα κέρδη της παγκόσμιας ελίτ όχι μόνο δεν εξασφάλισαν κοινωνική ευημερία, αλλά οι ζημιές της, μετασχηματίστηκαν εν ριπή οφθαλμού σε κοινωνική δυστυχία” είπε.
Συμπλήρωσε στα αρνητικά αποτελέσματα την απώλεια θέσεων εργασίας, την πτώση του βιοτικού επιπέδου, τη μεγαλύτερη απορρύθμιση και αποδυνάμωση του κοινωνικού κράτους.
“Και αυτό είχαμε την ατυχία να το γνωρίσουμε πάρα πολύ καλά στη χώρα μας, όπου στο διάστημα 2010 – 2014, τα προγράμματα λιτότητας που επιβλήθηκαν, κατέστρεψαν το 25% του ΑΕΠ, εκτίναξαν την ανεργία στο 27% και οδήγησαν ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας στην ανασφάλεια και την φτώχεια.
Και αυτό, όπως πρόσφατα παραδέχτηκε και δημοσίως ο Γερούν Ντάισλεμπλουμ, για να σωθούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες” δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός . Δεν είναι όμως μόνο η Ελλάδα. Δεν υπάρχει τίποτα που να μας δείχνει ότι η Ευρώπη οδεύει προς μια κατεύθυνση μείωσης των ανισοτήτων αυτών, είπε σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο πρωθυπουργός για να προσθέσει πως αντιθέτως νέα φαινόμενα έχουν κάνει πλέον την εμφάνισή τους.
“Τα παραδοσιακά πολιτικά συστήματα κλυδωνίζονται. Η απήχηση των παραδοσιακών κομμάτων εξουσίας εξανεμίζεται, αλλά αυτή που ανεβαίνει είναι της ακροδεξιάς. Ο ευρωσκεπτικισμός επικράτησε πολιτικά στην Βρετανία και επεκτείνεται και σε άλλες χώρες της Ευρώπης” είπε ο Αλέξης Τσίπρας.
“θα έλεγε κανείς ότι η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η μεγάλη εκλογική επιτυχία των εργατικών στη Βρετανία είναι ίσως τα πιο αισιόδοξα χρώματα σε μια γενικότερη ροπή προς το γκρίζο. Η Ελλάδα έχει σήμερα μια κυβέρνηση με κορμό την Αριστερά.
Η κυβέρνηση αυτή, μέσα σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, αγωνίζεται να βγάλει την χώρα από την επιτροπεία” είπε ο πρωθυπουργός για να συμπληρώσει πως η κυβέρνηση έχει ως στόχο ταυτόχρονα να στηρίξει τους ασθενέστερους, να εκσυγχρονίσει τις κρατικές δομές και να εξαλείψει τις πελατειακές σχέσεις και την διαφθορά.
“Το πιο σημαντικό όμως είναι να περάσουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα στην κοινωνία, τα θετικά αποτελέσματα της ανάκαμψης, μετασχηματισμένα σε θέσεις αξιοπρεπούς και σταθερής εργασίας και κοινωνική προστασία” σημείωσε ο Αλέξης Τσίπρας.
“Το πρώτο που πρέπει να κάνουμε, είναι να πιστέψουμε ότι τα πράγματα αλλάζουν. Κάθε κυρίαρχη κατάσταση αντλεί την νομιμοποίησή της από την αίσθηση που δημιουργεί στους ανθρώπους ότι ήταν πάντα εκεί” δήλωσε ο πρωθυπουργός.
“Κάποτε ο Λένιν, μιλώντας σε νέους σοσιαλιστές στην εξορία, είπε ότι η επανάσταση θα γινόταν, αλλά η δική του γενιά δεν θα την προλάβαινε.
Ήταν Ιανουάριος του 1917. Εννιά μήνες αργότερα, ο Λένιν βρισκόταν στην Πετρούπολη και η επανάσταση ήταν γεγονός. Το λέω αυτό για να αποδείξω ότι η δυναμική εξέλιξη των πραγμάτων δεν είναι πάντα γραμμική” είπε σε άλλο σημείο της ομιλίας του.
“Οι τράπεζες, και το χρηματοπιστωτικό σύστημα και οι φορολογικοί παράδεισοι, είναι ανθρώπινες επινοήσεις. Δεν μας παραδόθηκαν σε πέτρινες πλάκες από τον Θεό. ‘Ανθρωποι τις έφτιαξαν, άνθρωποι μπορούν να ορίσουν τα πλαίσια λειτουργίας τους. Το κρίσιμο ζήτημα είναι ποιος έχει το επάνω χέρι” υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.
Δεν αρκεί να φωνάζουμε «κάτω οι ανισότητες» είπε ο Αλέξης Τσίπρας και πρόσθεσε ότι όσο πιο βέβαιος μπορεί να είναι κάποιος ότι δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα, τόσο πιο άνετος είναι και στο να μιλάει δημοσίως για την ανάγκη να μειωθούν οι κοινωνικές ανισότητες.
“Η ουσία της συζήτησης, όμως, δεν είναι το τι πρέπει να αλλάξει, αλλά το πώς πρέπει να γίνει αυτό” τόνισε.
Μιλώντας για ώριμους στόχους που καταργούν τις ανισότητες σημείωσε μεταξύ άλλων τη δίκαιη φορολογία του πλούτου και του κέρδους, ώστε να εξασφαλιστούν πόροι για δημόσιες επενδύσεις και κοινωνικό κράτος. Επίσης τα όρια στην χρηματοπιστωτική κερδοσκοπία, την κατάργηση των φορολογικών παραδείσων αλλά και τον περιορισμό των μισθολογικών ανισοτήτων.
“Πρέπει να σημειώσουμε πόσο καθοριστικό προς μια τέτοια εξέλιξη είναι το να αποκτήσει νέο περιεχόμενο η δημοκρατία, έτσι ώστε από θεσμό που εξισορροπεί συμφέροντα και αποκοιμίζει συνειδήσεις, να μεταβληθεί σε εργαλείο επιβολής της θέλησης των πολλών.
Σε μοχλό αλλαγής του συσχετισμού δύναμης” υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.
Ο Αλέξης Τσιπρας ζήτησε να συγκροτηθεί μια ισχυρή κοινωνική και πολιτική συμμαχία. “Συμμαχία ανάμεσα σε όλους αυτούς που είναι όντως αποφασισμένοι να προωθήσουν ένα σχέδιο ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων για την αντιμετώπιση της ανισότητας” τόνισε.
Βασικό πρόβλημα στη Ευρώπη είναι το έλλειμμα δημοκρατίας . Δεν έχει σημασία η πολιτική συμμαχία αλλά η κοινωνική συμμαχία, ανέφερε. Σήμερα τρεις τάσεις επικρατούν, η τάση του φιλελευθερισμού που πιστεύει στη αύξηση των αγορών και ελαστικοποίηση της εργασίας. Η δεύτερη τάση είναι η τάση της λαϊκιστικής ακροδεξιάς
Και η Τρίτη τάση βρίσκεται απέναντι στις δύο πρώτες τάσεις και είναι της αριστερής και προοδευτικής ιδεολογίας Είναι η εναλλακτική προοπτική για την οποία οφείλουμε να αγωνιστούμε και να την κάνουμε ρεαλιστική προοπτική τόνισε ο πρωθυπουργός.
“Με ρωτάνε πολλοί και στην Ευρώπη αλλά και εδώ, βλέποντάς με να εκπροσωπώ μια παράταξη της ριζοσπαστικής αριστεράς και ταυτόχρονα να συνομιλώ στη Ευρώπη με σοσιαλδημοκράτες και πράσινους, εσύ τι ακριβώς είσαι ; Στο πεδίο των ιδεών, λοιπόν, σήμερα υπάρχουν τρεις κυρίως τάσεις, σε ευρωπαϊκό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο” είπε ο πρωθυπουργός.
Και ανέφερε “την τάση που ακόμα και σήμερα πιστεύει ότι το μέλλον αυτού του κόσμου είναι στην ακόμα μεγαλύτερη απελευθέρωση των αγορών. Στην μετατροπή κάθε κοινωνικού δικαιώματος σε εμπόρευμα.
Στην ιδιωτικοποίηση των βασικότερων κοινωνικών αγαθών. Στην μείωση των κοινωνικών δαπανών. Στην ελαστικοποίηση της εργασίας.
Και βεβαίως στο ιερό δικαίωμα του κεφαλαίου να μην φορολογείται και να μεταναστεύει σε φορολογικούς παραδείσους. Αυτή είναι η τάση του νεοφιλελευθερισμού. Είτε δεξιού, κυρίως, είτε και κεντροαριστερού” είπε ο πρωθυπουργός.
“Η δεύτερη τάση είναι η τάση της λαϊκιστικής ακροδεξιάς και του εθνικισμού- σοβινισμού, που καμιά φορά ακουμπά και τις παρυφές της αριστεράς. Η λαϊκιστική ακροδεξιά αντίληψη, για το έλλειμμα κοινωνικής δικαιοσύνης και ευημερίας θεωρεί υπεύθυνους τους πιο αδύναμους.Είτε αυτοί είναι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες, είτε διαφόρων ειδών μειονότητες, είτε οι τεμπέληδες του Νότου.
Και υπόσχεται ευημερία και ασφάλεια, με επιστροφή στην εθνική περιχαράκωση, την μισαλλοδοξία και τον αυταρχισμό” σημείωσε στην ομιλία του ο πρωθυπουργός..
Για να συμπληρώσει ” απέναντι σε αυτές τις τάσεις , βρίσκεται η αριστερή και προοδευτική ιδεολογία, που θέτει ως επιτακτική την ανάγκη να κάνουμε πιο ανθρώπινο αυτόν τον κόσμο. Στηρίζοντας τους αδύναμους. Εξασφαλίζοντας το δικαίωμα όλων στην δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη και την αξιοπρέπειας” τόνισε.
Ο πρωθυπουργός ζήτησε να αγωνιστούμε όλοι για αυτή την εναλλακτική προοπτική, “ώστε να την κάνουμε υπόθεση ολόκληρης της κοινωνίας και να την πραγματοποιήσουμε. Κλείνοντας οριστικά τον δρόμο στις ιδεολογίες του κυνισμού και της βαρβαρότητας” δήλωσε χαρακτηριστικά ο Αλέξης Τσίπρας.