Κίνηση τακτικής ή αλλαγή πορείας από το Βερολίνο στο θέμα του χρέους; Ανησυχία στην Αθήνα

Οι δανειστές όταν συζητούν για αυτό, το πράττουν χωρίς την συμμετοχή Ελλήνων αξιωματούχων και δεν δείχνουν ιδιαίτερη βιασύνη.

Δύο είναι τα κομβικά στοιχεία που θα καθορίσουν τις εξελίξεις με το χρέος.

Το πρώτο έχει να κάνει με το αν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα έχει ή όχι ουσιαστικό ρόλο στο ελληνικό πρόγραμμα. Αν έχει τότε η χώρα θα αποκτήσει ένα ισχυρό σύμμαχο στην προσπάθειά της για πραγματική ελάφρυνση.

Το δεύτερο είναι η στάση της Γερμανίας. Το Βερολίνο έχει το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους στα χέρια της. Κατά συνέπεια η όποια συλλογική απόφαση θα πρέπει να έχει την σύμφωνη γνώμη της Γερμανίας.

Όμως παρά το ότι η Γερμανία θα ήθελε το Ταμείο στο ελληνικό πρόγραμμα, εντούτοις κάνει δεύτερες σκέψεις, βλέποντας την εμμονή του για ουσιαστική παρέμβαση στο θέμα του χρέους.

Αναλυτές εκτιμούν ότι πρώτα θα πάρει τον δρόμο της η 4η και τελευταία αξιολόγηση και εν συνεχεία θα ξεκινήσουν ουσιαστικές συζητήσεις για το χρέος. Οι Γερμανοί εξάλλου όπου σταθούν και όπου βρεθούν επαναλαμβάνουν μονότονα την άποψή τους, ότι «πρώτα τα προαπαιτούμενα και μετά οι αποφάσεις για το χρέος». Αυτό είχε πει στον Ευκλείδη Τσακαλώτο ο Όλαφ Σολτς στο Βερολίνο στις 13 Απριλίου, αυτό επανέλαβε εν πολλοίς και χθες ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών Ντένις Κόλμπεργκ δηλώνοντας πως «δεν υπάρχουν προ-δεσμεύσεις ή αποφάσεις για το ελληνικό χρέος». Αν δει κανείς την φράση αυτολεξεί, τότε μπορεί να την ερμηνεύσει ως υπαναχώρηση και από τις αρχικές σκέψεις.

Αυτό που φοβούνται κάποιοι είναι πως η σχετική τοποθέτηση ενδεχομένως να σηματοδοτεί μια εντελώς νέα προσέγγιση της Γερμανίας στο θέμα του ελληνικού χρέους. Διότι το να υποστηρίξει κάποιος πως δεν έχουν υπάρξει προ-δεσμεύσεις για το ελληνικό χρέος είναι σαν να μην γνωρίζει πως τόσο στο Eurogroup του Μάιου του 2016 όσο και στο Eurogroup του Ιουνίου 2017 η Ευρωζώνη είχε δεσμευθεί να προχωρήσει σε συγκεκριμένα παρεμβάσεις για την απομείωση του βάρους χρέους, εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο.

Το Eurogroup ήδη εδώ και 11 μήνες έχει δεσμευθεί πως μετά τη λήξη του προγράμματος θα εξεταστεί η εφαρμογή ενός δεύτερου πακέτου μέτρων προκειμένου να ενισχυθεί η βιωσιμότητα του χρέους, έτσι ώστε οι ετήσιες μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες να παραμένουν κάτω του 15% ως ποσοστό του ΑΕΠ σε μεσοπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα και κάτω του 20% μακροπρόθεσμα.

Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους περιλαμβάνουν την περίφημη «ρήτρα ανάπτυξης» που εισήχθη με την επιμονή των Γάλλων και συνδέει την πληρωμή του χρέους με τους ρυθμούς επέκτασης του ΑΕΠ, τη μείωση του επιτοκίου του δανείου που είχε συναφθεί το 2012 στα πλαίσια της επαναγοράς του χρέους, μέσω της πλήρους κατάργησης από το 2018 του περιθωρίου που εφαρμόζεται επί του τρέχοντος επιτοκίου, τη χρησιμοποίηση από το 2017 των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα «ANFA» και «SMP» για τη μείωση των μικτών χρηματοδοτικών αναγκών, τη μερική αποπληρωμή δανείων του «επίσημου τομέα» (σ.σ. του ΔΝΤ) μέσω αχρησιμοποίητων πόρων του ESM και την περαιτέρω εξομάλυνση των λήξεων των δανείων του EFSF με επιμήκυνση της μέσης σταθμικής τους διάρκειας, σταθεροποίηση των επιτοκίων τους και αναβολή πληρωμής τόκων.

Για όλα αυτά υπάρχουν και προ-δεσμεύσεις και αποφάσεις και τα σχετικά σενάρια αποτελούν αντικείμενο συζήτησης στα τελευταία EuroWorking Group. Η αναφορά λοιπόν του εκπρόσωπου του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών εγείρει ερωτηματικά για το ποια τελικά στάση θα κρατήσει το Βερολίνο στο θέμα αυτό.

Μέρκελ – Ρέγκλινγκ

Μια πιο καθαρή εικόνα για το ζήτημα αναμένεται την επόμενη Πέμπτη οπότε και θα συναντηθούν στο Βερολίνο για «εμπιστευτική ανταλλαγή απόψεων» η Καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ και ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ. Η γερμανική κυβέρνηση αποκαλύπτοντας χθες τη συνάντηση ανέφερε ότι θα συζητηθούν τα τρέχοντα ζητήματα της Ευρωζώνης, ωστόσο όλες οι πληροφορίες αναφέρουν πως η Ελλάδα θα είναι το κυρίαρχο ζήτημα. Άλλωστε και ο εκπρόσωπος του Σόλτς είπε χθες πως η Γερμανία βρίσκεται σε συζητήσεις με τους εταίρους της, με το Eurogroup και τους άλλους διεθνείς θεσμούς για το ελληνικό χρέος και πως οι αποφάσεις θα ληφθούν εγκαίρως πριν από το τέλος του προγράμματος.

Πάντως η δήλωση Κόλμπεργκ πως «δεν υπάρχουν προ-δεσμεύσεις ή αποφάσεις για το ελληνικό χρέος» θύμισε σε αναλυτές τις δηλώσεις που έκανε ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε προ των γερμανικών εκλογών ο οποίος υποστήριζε πως η Ελλάδα δεν χρειάζεται σήμερα μείωση του χρέους της, καθώς το κόστος δανεισμού της για τα επόμενα 10-15 χρόνια θα είναι σχετικά χαμηλό και πως αυτό που χρειάζεται είναι να εξακολουθήσει να εργάζεται για την ανταγωνιστικότητά της!

Του Θανάση Παπαδή