Σε ένα ωριαίο ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε το βράδυ της Δευτέρας (04.02.2019, το BBC καταγράφει, μέσα από μαρτυρίες των ανθρώπων που πρωταγωνίστησαν, την ελληνική κρίση από το 2009 έως το 2015. Από την «ταπεινωτική» συνάντηση στις Κάννες έως το καλοκαίρι του ’15 όταν η Άνγκελα Μέρκελ ήταν έτοιμη να… πατήσει το κουμπί του Grexit.
Το ντοκιμαντέρ του BBC για την ελληνική κρίση αποτελεί το δεύτερο μέρος της σειράς του βρετανικού δικτύου για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το BBC, μέσα από τις συνεντεύξεις των πρωταγωνιστών της δραματικής βραδιάς της 13ης Ιουλίου 2015, όπως ο Φρανσουά Ολάντ, ο Γερούν Ντάισελμπλούμ και ο Ματέο Ρέντσι, φέρνει στο φως τους διαλόγους και τα όσα έγιναν στην περιβόητη 17ωρη διαπραγμάτευση.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Φρανουά Ολάντ αναφέρει ότι η καγκελάριος της Γερμανίας ήταν έτοιμη να πει το «ναι» στην πρόταση για έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Ήταν στη Σύνοδο Κορυφής που ξεκίνησε στις 12 Ιουλίου και ολοκληρώθηκε το ξημέρωμα της 13ης, με τη συμφωνία για το τρίτο πακέτο διάσωσης και την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη.
Στο ντοκιμαντέρ του BBC εμφανίζονται ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου, ο Νίκος Παππάς ενώ υπάρχουν και «σφήνες» με παλιότερες δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα
Ο τότε πρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ περιγράφει πως κάποιοι ηγέτες της Ε.Ε. είχαν στραφεί κατά του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και της κυβέρνησής του. Είχαν μιλήσει για «ψεύτες» εξαιτίας των υποσχέσεων που είχαν δοθεί μέσα από το δημοψήφισμα που είχε προηγηθεί μια εβδομάδα νωρίτερα.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ θυμάται ότι στις 04:30 τα ξημερώματα κατάλαβε πως όλα είχαν τελειώσει και φαινόταν πως η συμφωνία ήταν θέμα ωρών. Αλλά σύμφωνα με τον Φρανουά Ολάντ το θέμα των εσόδων από τις ιδιωτικοποιήσεων ήταν αγκάθι.
Θυμάται ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας: «Ο Τσίπρας είπε ότι δεν μπορούσε να αποδεχθεί τους όρους που προσφέραμε. Το πρόβλημά του ήταν ότι τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις δε θα επενδύονταν στο μέλλον της Ελλάδας». Ο Ντάισελμπλουμ θυμάται και τι είπε η καγκελάριος: «Η Μέρκελ είπε «αποκλείεται». Χρειαζόμαστε αυτά τα λεφτά για να μειώσουμε το χρέος σας. Πρέπει να μας αποπληρώσετε».
«Ματέο, ξύπνα»
Καθώς η διαπραγμάτευση έπαιρνε χρόνο, ο τότε πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι είχε αποφασίσει να… πάρει έναν υπνάκο στο γραφείο της ιταλικής αντιπροσωπείας. Μέχρι που τον ξύπνησε ένα δυνατό χτύπημα στην πόρτα. Ήταν ο Φρανσουά Ολάντ που είχε αποφασίσει να πάρει την κατάσταση στα χέρια του. Ο Ρέντσι περιγράφει: «Ανοίγω την πόρτα και ήταν ο Φρανσουά Ολάντ. “Ματέο”, μου λέει, “είναι ώρα να βρούμε έναν συμβιβασμό, διότι η Άνγκελα διακινδυνεύει ξεκάθαρα να αποδεχθεί την έξοδο της Ελλάδας».
Κατά τον Ολάντ, η Μέρκελ είχε αφήνει να εννοηθεί ότι θα συναινούσε σε ένα Grexit, λέγοντας: «Υπάρχουν κόκκινες γραμμές και αρχές που δεν μπορούν να σπάσουν. Και αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ωθήσουμε την Ελλάδα εκτός, ας είναι».
Μετά το… ξύπνημα από τον Ολάντ, ο Ρέντσι αποφάσισε, το πρωί, να αντιμετωπίσει την Μέρκελ. Περιγράφει πως πήγε και την βρήκε και της είπε «αρκετά τώρα». Εκείνη του απάντησε σε έντονο ύφος «δεν είμαι ανόητη». Και τότε εκείνος της ανταπάντησε: «αυτή η απόφαση είναι το πιο ανόητο πράγμα για την Ευρώπη».
Ο Ντόναλντ Τουσκ αποκάλυψε ότι είχε μαζέψει τους βασικούς «πρωταγωνιστές» στο γραφείο του και τους είπε ότι δεν θα τους… άφηνε να φύγουν αν δεν έβρισκαν λύση. Η Μέρκελ δέχτηκε το 1/4 των εσόδων από τις ιδιωτικοποιήσεις να καταλήξει στην ελληνική οικονομία. Θυμάται και το σχέδιο Σόιμπλε για ένα Brexit πέντε ετών. «Ήταν ξεκάθαρο, σίγουρα για τον Τσίπρα, ότι αυτό το προσωρινό ήταν ευφημισμός», λέει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ο Φρανσουά Ολάντ προκαλεί αίσθηση με μια κυνική παραδοχή: «Εμφανιστήκαμε τότε στο τραπέζι της Συνόδου, όπου οι άλλοι ηγέτες περίμεναν όλο το βράδυ. Και ήταν καλό που περίμεναν γιατί μετά από μια ολόκληρη νύχτα όταν σου παρουσιάζουν μια συμφωνία, δεν την συζητάς, την αποδέχεσαι».
Η… πρώτη Βαρουφάκη
Από το ντοκιμαντέρ του BBC δεν θα μπορούσε να λείψει το πρόσωπο των πρώτη έξι μηνών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ: Ο Γιάννης Βαρουφάκης. Ντάισελμπλουμ και Σόιμπλε μιλούν για την πρώτη του παρουσία σε Eurogroup όταν «πέρασε περίπου μισή ώρα λέγοντάς μας πως είμαστε ηλίθιοι, είμαι σίγουρος πως είχε δίκιο», όπως λέει με ειρωνεία ο τότε υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας. «Το να το λες αυτό σε ανθρώπους που προσπαθούν να σε βοηθήσουν, δεν θα τους εντυπωσιάσει», προσθέτει.
Ο δε υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας την εποχή, Μισέλ Σαπέν λέει: «Η αντίδραση όλων ήταν: θέλεις να σου δώσουμε λεφτά να αυξήσεις τις συντάξεις στη χώρα σου και να είναι μεγαλύτερες από τη δική μας;». Για τον ίδιο τον Γιάνη Βαρουφάκη «το μόνο που ήθελαν ήταν να με τραμπουκίσουν, ώστε να υπογράψω τους όρους που ήθελαν».
Κατά τον Ντάισελμπλουμ, ο Γιάνης Βαρουφάκης τηλεφώνησε, μέσα από την αίθουσα στον Αλέξη Τσίπρα και μιλούσαν για σχεδόν μια ώρα. Ο Σόιμπλε αποφάσισε να φύγει και ο πρόεδρος του Eurogroup τον πλησίασε και του είπε: «κλείσε το τηλέφωνο, οι υπουργοί φεύγουν, δεν υπάρχει συμφωνία».
Οι διάλογοι μετά την ανακοίνωση του δημοψηφίσματος
Φυσικά, δεν θα μπορούσε να απουσιάσει η αναφορά στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου. Όταν τα ξημερώματα της 27ης Ιουνίου το ανακοίνωσε με διάγγελμα ο Αλέξης Τσίπρας όλοι, εντός κι εκτός Ελλάδας, έμειναν άφωνοι. Εκείνη την ημέρα, ο Φρανουά Ολάντ ήταν στην εξοχική κατοικία του για το Σαββατοκύριακο και τον ειδοποίησαν ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός ήθελε να μιλήσουν.
Δεν θα ήταν μόνοι. Στη τηλεδιάσκεψη θα συμμετείχε και η Άνγκελα Μέρκελ. «“Ποιο θα είναι το ερώτημα” ρώτησε η Άνγκελα Μέρκελ και αφού ενημερώθηκε πως θα είναι η πρόταση των Ευρωπαίων και πως ο Αλέξης Τσίπρας θα εισηγηθεί να το απορρίψει ο λαός, ακολούθησε σιωπή», θυμάται ο Ολάντ.
«Ξέρεις Αλέξη, εμείς συζητάμε επί ώρες πώς να σε βοηθήσουμε κι εσύ συζητάς με τους δικούς σου πώς να μας εξαπατήσετε, είναι απαράδεκτο. Να ξέρεις ότι και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι μπορούν να κάνουν δημοψηφίσματα για το αν οι λαοί τους θέλουν να πληρώσουν τον λογαριασμό. Μάντεψε ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα ενός τέτοιου δημοψηφίσματος. Του είπα “θα βρεθείς με τα δημοψηφίσματά σου στα βαθιά σκ@@ά”», λέει ο Ντόναντ Τουσκ.
Ο δε Γιάννης Βαρουφάκης θυμάται για το βράδυ του δημοψηφίσματος. «Ο Τσίπρας καθόταν σε μια καρέκλα και δεν τον έχω ξαναδεί ποτέ τόσο βυθισμένο σε μια καρέκλα, ήταν σαν να είχε υγροποιηθεί και μου είπε “τα κάναμε θάλασσα”. Εγώ του είπα, “όχι, είναι μια υπέροχη νίκη και πρέπει να την τιμήσουμε».
Μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος, ο Αλέξης Τσίπρας είχε μιλήσει και με τον Φρανουσουά Ολάντ. Ο Γάλλος πρόεδρος του είχε πει: «Κερδίσατε, αλλά η Ελλάδα έχασε. Αυτοί που ποτέ δεν ήθελαν την Ελλάδα στην Ευρωζώνη στην επόμενη Σύνοδο, πιθανότατα θα αποφασίσουν να την αποβάλλουν. “Δεν το θέλω αυτό”, μου είπε εκείνος».
Όλο το ντοκιμαντέρ του BBC
https://youtu.be/Wl5vynTpYtg
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163