Αναστηλώνεται το Βαλιδέ Τζαμί στη Λέσβο

Πρόκειται για τις έργο αναστήλωσης του ξεχασμένου και ερειπωμένου Βαλιδέ Τζαμί, του μουσουλμανικού τεμένους στην Επάνω Σκάλα που εκτελείται εδώ και λίγες μέρες από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου. Ήδη πραγματοποιούνται προκαταρκτικές εργασίες καθαρισμού του χώρου, αποκάλυψης των λιθόστρωτων δαπέδων περιμετρικά του μνημείου και συγκέντρωσης αρχιτεκτονικών και δομικών στοιχείων τόσο από το κυρίως κτήριο όσο και από τον μιναρέ.

Το έργο, όπως δήλωσε στο ΑΠΕ- ΜΠΕ ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου Παύλος Τριανταφυλλίδης, όταν ολοκληρωθεί, θα λειτουργήσει ως μουσείο επιγραφών της οθωμανικής περιόδου.

Το Βαλιδέ Τζαμί της Μυτιλήνης είναι το παλαιότερο οθωμανικό τέμενος στην Μυτιλήνη. Η κτητορική επιγραφή στο υπέρθυρο της πρόσοψής του δε, αποδεικνύει ότι μέρος τουλάχιστον από το σωζόμενο κτήριο κτίστηκε το 1615, εκτός του κάστρου, στο κέντρο της μουσουλμανικής συνοικίας της πόλης επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο από του υπουργείο Πολιτισμού το 1981, αλλά έκτοτε δεν υπήρξε η παραμικρή εργασία συντήρησης του μνημείου.

Το κτίσμα είναι λιθόκτιστο, μονώροφο, με δίρριχτη στέγη, η οποία στο μεγαλύτερο μέρος της έχει καταρρεύσει. Μαρμάρινη κλίμακα (με τρεις βαθμίδες) οδηγούσε στο λιθόστρωτο προαύλιο, στο κέντρο του οποίου ήταν τοποθετημένο πολύπλευρο συντριβάνι από λευκό μάρμαρο διακοσμημένο με εγχάρακτα αραβουργήματα. Στο εσωτερικό, η οροφή έφερε έγχρωμη διακόσμηση, που μετά την αποχώρηση των Τούρκων το 1923 σε εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάννης, καλύφθηκε με σκούρο χρώμα. Γύψινος ήταν ο διάκοσμος του μιχράμπ, το οποίο έφτανε περίπου τα έξι μέτρα ύψος.

Ο μιναρές του, χαμηλός και σύμφωνος με τα αραβικά αρχιτεκτονικά δεδομένα, είναι χτισμένος από κόκκινη πέτρα από το Αϊβαλί (σαρμουσακόπετρα) και σώζεται σχεδόν ολόκληρος. Ένα μικρό κομμάτι του στην κορυφή έχει πέσει αλλά μεγάλο μέρος των λίθινων δόμων του έχει διασωθεί.

Εκτός από την επισκευή του κυρίως χώρου του τζαμιού, η μελέτη προβλέπει την επισκευή και στήριξη του μιναρέ του, αλλά και την ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου.