Πραξικόπημα ή εμφύλιος μοιάζουν οι πιο πιθανές «επιλογές» στη Βενεζουέλα μετά τις δραματικές εξελίξεις των τελευταίων ωρών. Εξελίξεις που πυροδότησε ένα video τριών λεπτών που έδωσε στη δημοσιότητα ο Χουάν Γκουαϊδό, ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης που τον περασμένο Ιανουάριο αυτοανακηρύχθηκε πρόεδρος και ζητά στρατιωτική εξέγερση για να πέσει ο Νικολάς Μαδούρο.
Το video που δείχνει τον Γκουαϊδό μπροστά από βαριά οπλισμένους στρατιώτες να ανακοινώνει πως έχει φτάσει η ώρα για την τελική φάση της «επιχείρησης Ελευθερία» προκάλεσε την έντονη αντίδραση της κυβέρνησης Μαδούρο, που από την πρώτη στιγμή έκανε λόγο για πραξικόπημα σε εξέλιξη.
Ο Γκουαϊδό κάλεσε τους υποστηρικτές του στη βάση Λα Καρλότα, στο Καράκας, όπου έφτασαν γρήγορα και δυνάμεις του στρατού που παραμένουν πιστές στον Μαδούρο. Τα επεισόδια δεν άργησαν. Δακρυγόνα, χάος, φωνές και πυροβολισμοί.
Δείτε live εικόνα από τη Βενεζουέλα
Ένα video που κάνει τον γύρο των social media (τα οποία υπολειτουργούν για την ώρα στη Βενεζουέλα σύμφωνα με πληροφορίες) προκαλεί σοκ. Στρατιώτες με μπλε περιβραχιόνια (δείγμα πως έχουν συνταχθεί με τον Γκουαϊδό), με τα όπλα προτεταμένα σταματούν τεθωρακισμένα του στρατού, κατεβάζουν και συλλαμβάνουν στρατιώτες που παραμένουν πιστοί στον Μαδούρο.
Δείτε το video
https://twitter.com/SabrinaMartinR/status/1123205557945602048
Δημοσιογράφος του Reuters μετέδωσε πως είδε τις δυνάμεις ασφαλείας να κάνουν χρήση δακρυγόνων εναντίον του Γκουαϊδό και περίπου 70 οπλισμένων ανδρών με στρατιωτική περιβολή κοντά στην αεροπορική βάση. Εκεί βρίσκονται και πολίτες που στηρίζουν τον Γκουαϊδό, ο οποίος είχε καλέσει σε νέα συγκέντρωση διαμαρτυρίας.
Στο ίδιο σημείο ακούστηκαν και πυροβολισμοί, με αποτέλεσμα να επικρατήσει πανικός. Δεν είναι σαφές ακόμη από ποια πλευρά προήλθαν οι πυροβολισμοί.
#TensiónEnVenezuela Delicada situación de orden público en cercanías a base aérea La Carlota en Caracas: se escuchan ráfagas de disparos https://t.co/yqNEZKp2QB pic.twitter.com/MSURaLIen8
— Noticias Caracol (@NoticiasCaracol) April 30, 2019
Ο Γκουαϊδό, που βρίσκεται στην αεροπορική βάση Λα Καρλότα (μια βάση στρατηγικής σημασίας στο Καράκας) είχε δηλώσει στο video – κάλεσμα προς τους πολίτες της Βενεζουέλας ότι ξεκινά η τελική φάση του σχεδίου του να ρίξει τον Μαδούρο από την κυβέρνηση. Κάνοντας το με στρατιώτες στο πλευρό του, ο συνειρμός για πραξικόπημα δεν άργησε να γίνει.
En el marco de nuestra constitución. Y por el cese definitivo de la usurpación. https://t.co/3RD2bnQhxt
— Juan Guaidó (@jguaido) April 30, 2019
Η κυβέρνηση απέρριψε αμέσως κάθε υπόνοια για στρατιωτική εξέγερση. «Απορρίπτουμε αυτό το κίνημα πραξικοπήματος, το οποίο έχει σκοπό να γεμίσει τη χώρα με βία», δήλωσε ο υπουργός Άμυνας Βλαντίμιρ Παντρίνο. Κατά τον ίδιο, οι ένοπλες δυνάμεις εξακολουθούν «να υπερασπίζονται σθεναρά το εθνικό Σύνταγμα και τις νόμιμες αρχές» και όλες οι στρατιωτικές μονάδες στη χώρα στις αναφορές τους κάνουν λόγο για «κανονικότητα» στους στρατώνες και στις στρατιωτικές βάσεις.
Ο υπουργός Πληροφοριών Χόρχε Ροντρίγκες «μίλησε» για μικρή ομάδα «προδοτών στρατιωτικών» που επιδιώκουν να κάνουν ένα πραξικόπημα. Ο Ντιοσντάντο Καμπέγιο, ηγέτης της φιλοκυβερνητικής Συντακτικής Συνέλευσης της Βενεζουέλας, δήλωσε πως η αντιπολίτευση δεν κατάφερε να καταλάβει την αεροπορική βάση και κάλεσε τους υποστηρικτές του Μαδούρο να συγκεντρωθούν μπροστά από το προεδρικό μέγαρο στο Καράκας.
Διαδηλώσεις προγραμματίζονται για αύριο, 1η Μαΐου, περιλαμβανομένης της «μεγαλύτερης πορείας στην ιστορία της Βενεζουέλας», όπως την αποκαλεί ο Γκουαϊδό, στο πλαίσιο της «οριστικής φάσης» της προσπάθειάς του να αναλάβει την εξουσία προκειμένου να προκηρύξει νέες εκλογές.
Περίπου 50 χώρες, με πρώτες τις ΗΠΑ, έχουν αναγνωρίσει τον Γκουαϊδό ως προσωρινό πρόεδρο της Βενεζουέλας και η Ουάσινγκτον έχει επιβάλει κυρώσεις στην προσπάθειά της να ανατρέψει τον Μαδούρο.
Για την ώρα ο Μαδούρο αντιστέκεται και εμφανίζεται να διατηρεί τον έλεγχο των κρατικών θεσμών και την πίστη υψηλόβαθμων στρατιωτικών αξιωματούχων. Αποκαλεί τον Γκουαϊδό μαριονέτα των ΗΠΑ που επιδιώκει να τον εκδιώξει με πραξικόπημα. Η κυβέρνηση έχει συλλάβει τον ανώτατο σύμβουλό του, στέρησε τον Γκουαϊδό από την κοινοβουλευτική ασυλία του και ξεκίνησε διάφορες έρευνες σε βάρος του. Του απαγόρευσε επίσης να εγκαταλείψει τη χώρα, απαγόρευση την οποία παραβίασε ανοικτά ο Γκουαϊδό νωρίτερα φέτος.
Την περασμένη εβδομάδα ο Γκουαϊδό είπε πως ο σύμμαχός του στο Κογκρέσο, ο βουλευτής της αντιπολίτευσης Χιλμπέρ Κάρο, συνελήφθη, και πως 11 μέλη της ομάδας του κλήθηκαν να εμφανιστούν ενώπιον της υπηρεσίας πληροφοριών Σεμπίν.
Στο video του Γκουαϊδό, εκτός από τους στρατιωτικούς, εμφανίζεται και ο Λεοπόλντο Λόπες, ακτιβιστής και μέλος της αντιπολίτευσης. Φέρεται να έφυγε από το σπίτι του για πρώτη φορά αφού τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό το 2017, έπειτα από τρία χρόνια στη φυλακή.
Οι αντιδράσεις
«Ο πρόεδρος έχει ενημερωθεί και παρακολουθούμε την κατάσταση στη Βενεζουέλα» ήταν η πρώτη αντίδραση των ΗΠΑ, μέσω της εκπροσώπου του Λευκού Οίκου, Σάρα Σάντερς.
Η Ισπανία ήταν πιο… ξεκάθαρη. Δεν υποστηρίζει οποιοδήποτε στρατιωτικό πραξικόπημα στη Βενεζουέλα, παρόλο που είναι ανάμεσα στις χώρες που αναγνωρίζουν τον Γκουαϊδό ως νόμιμο ηγέτη της χώρας. «Δεν… έχουμε καμία αμφιβολία πως η λύση για τη Βενεζουέλα πρέπει να έλθει χέρι με χέρι με εκλογές, η Ισπανία δεν υποστηρίζει οποιοδήποτε στρατιωτικό πραξικόπημα», δήλωσε η εκπρόσωπος της κυβέρνησης Ισαμπέλ Θελάα.