Τα πούρα Αβάνας

Βλέποντας την προσέγγιση των δύο άσπονδων μέχρι χθες εχθρών, των Αμερικανών και των Κουβανών, η οποία θα συνοδευτεί σίγουρα από μια νέα οικονομική εισβολή των πλούσιων στη χώρα των φτωχών, ας μιλήσουμε για το πιο διάσημο προϊόν της Κούβας. Τα πούρα Αβάνας, τα οποία σημειωτέον δεν έχουν σχέση με την Αβάνα αλλά με περιοχές στα ενδότερα του νησιού που διαθέτουν ειδικό κλίμα. Η πρώτη μάλιστα μεγάλη εσωτερική μάχη γι αυτό το διάσημο προϊόν που αποτελεί τον νούμερο ένα πλουτοπαραγωγικό πόρο της χώρας, δόθηκε στις αρχές του 18ου αιώνα.

Τότε οι τσιφλικάδες της πρωτεύουσας Αβάνας προσπάθησαν να πάρουν τις περιουσίες των μικροκαλλιεργητών της ενδοχώρας οι οποίοι καλλιεργούσαν τις ειδικές ποικιλίες καπνού που έκαναν τα πούρα διάσημα. Η ονομασία του προϊόντος προέρχεται από την ισπανική λέξη puros, που σημαίνει καθαρός. Ο Κολόμβος στο ημερολόγιο του έγραψε ότι στην Κούβα βρήκε ιθαγενείς να καπνίζουν. Το χόρτο που άναβαν ονομαζόταν απ’ τους ιθαγενείς COHIBA (θάμνος που καπνίζει) και το καλάμι που χρησιμοποιούσαν το έλεγαν TABAKO.

Τα συγκεκριμένα πούρα Αβάνας έχουν κατά κοινή ομολογία μια αξεπέραστη ποιότητα, γεύση και άρωμα. Μετά την διακοπή των σχέσεων Κούβας και Δύσης με το εμπάργκο που επέβαλαν οι Αμερικάνοι το 1960, έγιναν μεγάλες προσπάθειες να καλλιεργηθούν οι Κουβανέζικες ποικιλίες καπνού σε περιοχές με παρόμοιο κλίμα. Η Τζαμάικα, το Μεξικό, η Ονδούρα, η Νικαράγουα, ακόμα και η Σουμάτρα ή η Βιρμανία στην άλλη πλευρά του κόσμου το προσπάθησαν με επιστημονικές μάλιστα μεθόδους, αλλά το αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό.

Τίποτα δεν έφτανε σε άρωμα και γεύση τις ποικιλίες που καλλιεργούνται στο Λας Βίγιας, στη Πινάλ Ντελ Ρίο, στη Σεμιβουέλτα και τη Βουέλτα Αμπάτζιο της Κούβας, όπου τα εδάφη είναι αμμώδη, κάνει ζεστές μέρες, κρύες νύχτες και βρέχει ελάχιστα. Λέγεται βέβαια ότι η ανεπανάληπτη γεύση των πούρων της Αβάνας οφείλεται και στο γεγονός ότι Κουβανές καλλονές τα στρίβουν πάνω στα γυμνά τους μπούτια, προσθέτοντας τους κάτι από το άρωμα του κορμιού και του ιδρώτα τους. Αν όμως δείτε πόσες ξεδοντιασμένες γριές ή μαντράχαλοι Κουβανοί κάνουν αυτή τη δουλειά μαζί με τις κοπέλες, θα αντιληφθείτε ότι πρόκειται για διαφημιστικό κόλπο.

Βέβαια, οι καλύτεροι διαφημιστές των πούρων ήταν ο Τσε Γκεβάρα και ο Φιντέλ Κάστρο με τις φωτογραφίες τους. Ο Φιντέλ έκοψε το κάπνισμα από το 1986, αλλά αυτό αποσιωπήθηκε με ζήλο για να μην πληγούν οι πωλήσεις των κουβανέζικων πούρων. Από τότε που επικράτησε η επανάσταση, η καλλιέργεια καπνών, η παρασκευή και η πώληση πούρων είναι κρατικό μονοπώλιο. Τον πρώτο χρόνο της εξουσίας του, ο Φιντέλ έκλεισε όλες τις ιδιωτικές βιομηχανίες παρασκευής πούρων, καθότι αυτές είχαν πελάτη την παγκόσμια μπουρζουαζία, γεγονός ανεπίτρεπτο για ένα επαναστατικό καθεστώς. Επέτρεψε την δημιουργία ενός μόνο είδους κρατικού-λαϊκού πούρου.

Οι ιδιοκτήτες των εργοστασίων έφυγαν και συνέχισαν να παράγουν τις γνωστές μάρκες πούρων τους στην Φλόριντα, στον Άγιο Δομίνικο ή την Τζαμάικα έστω και με κατώτερης ποιότητας καπνά. Ο Φιντέλ αντιλήφθηκε γρήγορα ότι οι αριστερές του ιδεοληψίες κατέστρεφαν τον βασικότερο πλουτοπαραγωγικό πόρο της χώρας του. Έκανε λοιπόν μεταβολή και κάλεσε έναν Ρωσοεβραίο καπιταλιστή, τον Ζίνο Ντάβιντοφ να ανασυγκροτήσει την βιομηχανία πούρων της Κούβας. Ο Ντάβιντοφ έμεινε στο νησί ως το 1988.

Σήμερα η Κούβα παράγει δεκάδες διάσημες μάρκες πούρων, αν και υπό μερικές συνθήκες κρατικού μονοπωλίου. Υπολογίζεται όμως ότι ένα 30% της πρώτης ύλης εξαφανίζεται ανάμεσα στο χωράφι και τα εργαστήρια. Έτσι παρασκευάζονται τα παράνομα πούρα που πουλιούνται στα μουλωχτά στους τουρίστες που πηγαινοέρχονται στα σοκάκια της Αβάνας. Παλιότερα, μέγας διαφημιστής του πούρου Αβάνας ήταν ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, που δεν υπάρχει φωτογραφία του χωρίς να έχει ένα τέτοιο στο στόμα.

Παλιότεροι μανιακοί καπνιστές τους ήταν επίσης ο Ναπολέων και ο τσάρος Νικόλαος Α’ της Ρωσίας. Τέλος, αυτό που έγινε γνωστό πολλά χρόνια αργότερα, ήταν ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζών Κένεντυ, μέγας αντίπαλος του Φιντέλ Κάστρο, πρώτα έστειλε στην Κούβα τον υπεύθυνο τύπου του Πήτερ Σάλιντζερ να του αγοράσει 1000 κουτιά με πούρα Αβάνας και μόλις τα εξασφάλισε ανακοίνωσε το εμπάργκο κατά της Κούβας.

Διαβάστε εδώ κι άλλες ιστορίες με την υπογραφή του Δημήτρη Καμπουράκη, στη στήλη Μία σταγόνα ιστορία.