Αντιμέτωπος με το πρώτο απρόβλεπτο γεγονός σε μία πολιτική καριέρα προσεκτικά ενορχηστρωμένη ήρθε τον περασμένο Μάιο ο Σεμπάστιαν Κουρτς. Του κόστισε μία μικρή παρένθεση στην σφαίρα της εξουσίας, όταν αποκαλύφθηκε το σκάνδαλο Ibizagate, στο οποίο πρωταγωνίστησε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησής του και επικεφαλής του ακροδεξιού FPO Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε.
Ο Σεμπάστιαν Κουρτς ανατράπηκε από το αυστριακό κοινοβούλιο, σε μία πρωτοφανή εξέλιξη στην αυστριακή πολιτική ιστορία, όμως η δημοτικότητά του παρέμεινε ανέπαφη.
Οι δημοσκοπήσεις του δίνουν 33%-35% της πρόθεσης ψήφου, ενώ οι σοσιαλδημοκράτες του SPO έπονται σε απόσταση με το 23%.
«Είναι η πρώτη φορά στην Αυστρία που ένας και μοναδικός υποψήφιος εμφανίζεται να μπορεί να γίνει καγκελάριος», τονίζει ο πολιτικός αναλυτής Γιοχάνες Χούμπερ.
«Οποιος θέλει Κουρτς, ψηφίζει Κουρτς», είναι το σύνθημα στην προεκλογική αφίσα των «Turkis» (τιρκουάζ), το χρώμα της παράταξής του. Ομως, «όποιος θέλει Κουρτς και ψηφίσει Κουρτς» δεν ξέρει τελικά τι θα πάρει. Διότι το «χαρισματικό παιδί» της αυστριακής πολιτικής έχει αποσιωπήσει τελείως το θέμα του εταίρου που θα επιλέξει στον κυβερνητικό συνασπισμό που θα συγκροτηθεί αναγκαστικά μετά τις εκλογές.
Η παράταξή του, το Λαϊκό Κόμμα της Αυστρίας (OVP), θα ανανεώσει την συμμαχία του με το ακροδεξιό Κόμμα των Ελευθέρων ή θα επιλέξει μία σώφρονα συμμαχία με τους σοσιαλδημοκράτες; Ή θα κάνει στροφή και θα συμμαχήσει με τους φιλελεύθερους και τους οικολόγους;
«Στέλνει μηνύματα προς όλες τις κατευθύνσεις για να διατηρήσει ανοικτές όσο το δυνατόν περισσότερες επιλογές μετά την ψηφοφορία», εξηγεί στο AFP ο πολιτικός επιστήμονας Τόμας Χόφερ.
Το αυστριακό αναλογικό εκλογικό σύστημα δεν θα επιτρέψει σε κανένα πολιτικό κόμμα να εξασφαλίσει απόλυτη πλειοψηφία. Αντίθετα, εμφανίζονται εναλλακτικά σενάρια πολιτικών συμμαχιών.
Έτοιμη να επανέλθει η άκρα δεξιά στην εξουσία
Ο νέος αρχηγός του Κόμματος των Ελευθέρων Νόρμπερτ Χόφερ το επαναλαμβάνει σε όλους του τόνους: θέλει να επιστρέψει στην εξουσία. Οχι ως υπουργός Μεταφορών, το χαρτοφυλάκιο που κατείχε πριν αποκαλυφθεί ότι ο αρχηγός του επιχείρησε να εξασφαλίσει την χρηματοδότηση της Μόσχας με ανταλλάγματα.
Ο Νόρμπερτ Χόφερ, ατυχήσας υποψήφιος των προεδρικών εκλογών του 2016, θεωρεί ότι έκανε ό,τι ήταν αναγκαίο για να ανανεώσει την εικόνα του κόμματός του απαλλάσσοντάς το από την παρουσία του διεφθαρμένου Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε.
Ο συνασπισμός συντηρητικών-ακροδεξιών παραμένει το πιο δημοφιλές σενάριο για τους Αυστριακούς. Το 23% προτιμά αυτό το σχήμα εξουσίας στην χώρα τους, που προηγείται όλων των υπολοίπων εναλλακτικών.
Ομως, ο Σεμπάστιαν Κουρτς, αν και τα πάει περίφημα με τον Νόρμπερτ Χόφερ, αρνείται την επιστροφή του εκπροσώπου της σκληρής πτέρυγας του ακροδεξιού κόμματος στην κυβέρνηση, του υπουργού Εσωτερικών Χέρμπερτ Κικλ.
Το παλιό κεντρώο ζεύγος
Οι σοσιαλδημοκράτες, υπό την ηγεσία μίας γυναίκας αυτήν την φορά, της πρώην υπουργού Υγείας Πάμελα Ρέντι-Βάγκνερ, έχουν επίσης εκφράσει την επιθυμία επιστροφής στην κυβέρνηση.
Πολλά σημαντικά στελέχη του OVP ασκούν πιέσεις στα παρασκήνια επί του Σεμπάστιαν Κουρτς για να εξετάσει σοβαρά την συμμαχία με την κεντροαριστερά. Αλλωστε είναι ένα σχήμα που κυβέρνησε την Αυστρία για 44 χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ομως, ο βιαστικός Κουρτς γνωρίζει ότι η αναβίωση του σχήματος θα του κοστίσει σε δημοτικότητα, αφού οι ψηφοφόροι δεν θέλουν ούτε να ακούσουν για το «παλιό κεντρώο ζεύγος». Αλλωστε, οι προσωπικές εχθρότητες είναι πολλές, ενώ οι δύο παρατάξεις διαφωνούν ως προς κοινωνικά και οικονομικά θέματα.
Τριμερής συνασπισμός
Δύο άλλες παρατάξεις ελπίζουν ότι θα κάνουν την πρώτη τους είσοδο στο κοινοβούλιο: το φιλελεύθερο κόμμα Neos και οι Πράσινοι. Ο Σεμπάστιαν Κουρτς δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να σχηματίσει για πρώτη φορά τριμελή κυβερνητικό σχηματισμό.
Το θέμα της μετανάστευσης, σχεδόν ανύπαρκτο πλέον στην Αυστρία, έδωσε κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας την θέση του στις ανησυχίες για την κλιματική αλλαγή και ο Κουρτς επιχείρησε προσέγγιση με τους Πράσινους για την εκπόνηση κοινού κυβερνητικού προγράμματος σε ένα θέμα που πουλάει.
Οι Πράσινοι έχουν μαζί με τους συντηρητικούς την διακυβέρνηση πολλών περιοχών της Αυστρίας και θέλουν να συμμετάσχουν για πρώτη φορά σε ομοσπονδιακή κυβέρνηση.
Η επιλογή αυτή θα συνέβαλε στην βελτίωση της εικόνας του Σεμπάστιαν Κουρτς, εικόνα που τσαλακώθηκε από την συμμαχία του με την άκρα δεξιά.
Τα πάντα εκτός του Κουρτς
Εάν η αριστερά και η άκρα δεξιά εξασφάλιζαν μεγαλύτερα ποσοστά από τα αναμενόμενα, θεωρητικά θα μπορούσαν να σχηματίσουν συνασπισμό χωρίς τους συντηρητικούς. Το SPO κυβερνά ήδη μαζί με το FPO την ανατολική επαρχία του Μπούργκενλαντ, στα ουγγρικά σύνορα. Ο Σεμπάστιαν Κουρτς χρησιμοποιεί άλλωστε αυτήν την απειλή για να κινητοποιήσει τους ψηφοφόρους του.
Ομως η Πάμελα Ρέντι-Βάγκνερ είναι αντίθετη με το σενάριο αυτό, επικεντρώνοντας στις ξενοφοβικές παρεκτροπές του FPO. Αρα, οι σοσιαλδημοκράτες θα πρέπει να βρουν νέο ηγέτη εάν θα ήθελαν να επαναλάβουν το πείραμα της περιόδου 1983-1986, όταν συμμάχησαν στην εξουσία με το ακροδεξιό Κόμμα των Ελευθέρων.
Επιστροφή στις κάλπες
Η επιλογή νέων εκλογών δεν μπορεί να αποκλεισθεί πλήρως, εάν δεν είναι δυνατός ο σχηματισμός βιώσιμης κυβέρνησης.
Ο Σεμπάστιαν Κουρτς έχει αφήσει να εννοηθεί ότι μπορεί να ζητήσει από το κοινοβούλιο ψήφο εμπιστοσύνης για μία κυβέρνηση μειοψηφίας αποτελούμενη από προσωπικότητες της κοινωνίας των πολιτών και εκπροσώπους του Λαϊκού Κόμματος. Ομως, τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν προειδοποιήσει ότι δεν πρόκειται να υποστηρίξουν μία τέτοια κυβέρνηση.
Οποιαδήποτε νέα κυβέρνηση θα πρέπει να επικυρωθεί από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον φιλελεύθερο οικολόγο Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλεν, η επιρροή του οποίου θα μπορούσε να βαρύνει υπέρ μίας συμμαχίας του Σεμπάστιαν Κουρτς με τους Πράσινους.
