Με καθυστέρηση η ΕΚΤ πήρε το όπλο της, ανακοινώνοντας ένα τεράστιο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων. Είχε προηγηθεί ένα έντονο παρασκήνιο με πολλούς ευρωπαίους αξιωματούχους να επικρίνουν την επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ για ατολμία. Ιδιαίτερα σημαντικό πάντως είναι και το γεγονός ότι στο πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνονται και τα ομόλογα της Ελλάδας, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά. Ειδικότερα για την Ελλάδα το ποσό είναι περίπου 12 δισ.
Click4more Ράλι για τα ελληνικά ομόλογα! 100 μονάδες βάσης κάτω και τα ιταλικά
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας σχολιάζοντας την απόφαση της ΕΚΤ είπε μεταξύ των άλλων ότι «αποτελεί έμπρακτη στήριξη στη χώρα μας και συνιστά ένδειξη εμπιστοσύνης στους χειρισμούς της Κυβέρνησης για τη διαχείριση της τρέχουσας υγειονομικής κρίσης».
Η εξέλιξη αυτή έχει ως αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή τα ελληνικά ομόλογα να κάνουν ράλι και οι αποδόσεις τους να υποχωρούν κατά 50%. Έτσι από το 4% που ήταν χθες υποχωρούν αυτή την στιγμή κοντά στο 2%. Ανάλογη είναι και η εικόνα στα ομόλογα της Περιφέρειας.
Σύμφωνα μάλιστα με το Reuters, οι αποδόσεις των ελληνικών 10ετών ομολόγων, οι οποίες είχαν αυξηθεί κατά σχεδόν 300 μονάδες βάσης (3 ποσοστιαίες μονάδες) τις δύο τελευταίες εβδομάδες, σημείωναν τη μεγαλύτερη μείωση στην Ευρωζώνη, υποχωρώντας περισσότερο από 160 μονάδες βάσης στο 2,2%, σύμφωνα με τις τιμές της πλατφόρμας διαπραγμάτευσης Tradeweb.
Τι αποφάσισε η ΕΚΤ
Μπαράζ μέτρων για στήριξη της οικονομίας ανακοίνωσε η ΕΚΤ μετά από έκταση σύσκεψη του Διοικητικού Συμβουλίου που έγινε μέσω τηλεδιάσκεψης. Η κεντρική τράπεζα εντάσσει και τα ελληνικά ομόλογα σε ένα πρόγραμμα μαμούθ αγοράς τίτλων μετά τα χτυπήματα που δέχτηκε χθες η ευρωπαϊκή αγορά κρατικών ομολόγων.
Click4more Μυστική επικοινωνία Μητσοτάκη με Λαγκάρντ: Πως μπήκε η Ελλάδα στο πρόγραμμα των 750 δισ.
Η κίνηση της ΕΚΤ φανερώνει τις έντονες ανησυχίες που υπάρχουν στους κόλπους της για τις επιπτώσεις της πανδημίας στις οικονομίες της Ευρωζώνης. Ιδιαίτερα μετά την άνοδο του κόστους δανεισμού τους στον απόηχο των προγραμμάτων στήριξης των οικονομικών τους από διαφορετικές κυβερνήσεις, όπως η ελληνική.
«Οι εξαιρετικές περιστάσεις απαιτούν εξαιρετική δράση», τόνισε η Λαγκάρντ μέσω Twitter. «Δεν υπάρχουν όρια όσον αφορά τη δέσμευσή μας στο ευρώ. Είμαστε αποφασισμένοι να χρησιμοποιήσουμε το πλήρες δυναμικό των εργαλείων που διαθέτουμε, εντός των ορίων της εντολής μας».
Extraordinary times require extraordinary action. There are no limits to our commitment to the euro. We are determined to use the full potential of our tools, within our mandate. https://t.co/RhxuVYPeVR
— Christine Lagarde (@Lagarde) March 18, 2020
Πιο συγκεκριμένα, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε τα ακόλουθα:
1) Θα ξεκινήσει νέο προσωρινό πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού με χρεόγραφα του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα για την αντιμετώπιση των σοβαρών κινδύνων που θέτουν για τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής και το outlook της ευρωζώνης το ξέσπασμα και η κλιμακούμενη εξάπλωση του κορονοϊού, COVID-19.
Αυτό το νέο πρόγραμμα αγοράς (Pandemic Emergency Purchase Programme) θα έχει συνολικό μέγεθος 750 δισ. ευρώ. Οι αγορές θα πραγματοποιούνται μέχρι το τέλος του 2020 και θα περιλαμβάνουν όλες τις κατηγορίες στοιχείων ενεργητικού που είναι επιλέξιμες υπό το υφιστάμενο πρόγραμμα αγοράς (ΑΑP).
Click4more Κορονοϊός: Η ΕΚΤ δίνει 750 εκατ. για την αγορά δημόσιου και ιδιωτικού χρέους
Για τις αγορές χρεογράφων του δημόσιου τομέα, το κεφαλαιακό κλειδί των κεντρικών τραπεζών θα συνεχίσει να είναι το όριο αναφοράς για την κατανομή των πόρων μεταξύ των δικαιοδοσιών. Την ίδια στιγμή, οι αγορές υπό το νέο PEPP θα διενεργούνται με ευέλικτο τρόπο. Αυτό θα επιτρέπει διακυμάνσεις στη διανομή των αγορών σε βάθος χρόνου, μεταξύ των διαφορετικών κατηγοριών στοιχείων ενεργητικού και μεταξύ των δικαιοδοσιών.
Για τις αγορές υπό το PEPP θα υπάρξει εξαίρεση (waiver) όσον αφορά τα κριτήρια επιλεξιμότητας για τα χρεόγραφα που εκδίδει η ελληνική κυβέρνηση.
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα τερματίσει τις καθαρές αγορές στοιχείων ενεργητικού υπό το PEPP μόλις κρίνει ότι η φάση της κρίσης του κορονοϊού έχει παρέλθει, αλλά σε κάθε περίπτωση όχι πριν το τέλος του καλοκαιριού.
2) Να επεκτείνει το εύρος των επιλέξιμων ενεργητικών υπό το πρόγραμμα αγοράς εταιρικών τίτλων (CSPP) σε μη χρηματοοικονομικό εμπορικό «commercial paper» (σ.σ. βραχυπρόθεσμοι τίτλοι που εκδίδονται από εταιρείες) καθιστώντας όλα τα «commercial paper» επαρκούς πιστωτικής ποιότητας επιλέξιμα για αγορά υπό το CSPP.
Click4more Έρχονται διευκολύνσεις και για ιδιώτες δανειολήπτες! Τι ετοιμάζουν οι τράπεζες, ποιοι εξαιρούνται
3) Να χαλαρώσει τα στάνταρτ στις εγγυήσεις (collateral) προσαρμόζοντας τις παραμέτρους του βασικού κινδύνου του πλαισίου για τις εγγυήσεις. Ειδικότερα, επεκτείνεται το πεδίο εφαρμογής του Additional Credit Claims (ACC) προκειμένου να περιλάβει αιτήματα που σχετίζονται με τη χρηματοδότηση του εταιρικού τομέα. Αυτό θα εξασφαλίσει ότι οι αντισυμβαλλόμενοι μπορούν να συνεχίσουν να κάνουν πλήρη χρήση των λειτουργιών επαναχρηματοδότησης του ευρωσυστήματος.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ είναι δεσμευμένο να παίξει το ρόλο του στην στήριξη όλων των πολιτών της ευρωζώνης σε αυτές τις ιδιαίτερα απαιτητικές στιγμές. Σε αυτό το πλαίσιο η ΕΚΤ θα εξασφαλίσει ότι όλοι οι κλάδοι της οικονομίας μπορούν να επωφεληθούν από τις υποστηρικτικές συνθήκες χρηματοδότησης που τους επιτρέπουν να απορροφήσουν το σοκ. Αυτό αφορά εξίσου οικογένειες, εταιρείες, τράπεζες και κυβερνήσεις.
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα κάνει όλα όσα είναι απαραίτητα εντός της εντολής του. Είναι πλήρως έτοιμο να αυξήσει το μέγεθος των προγραμμάτων αγοράς ενεργητικού και να προσαρμόσει την σύνθεση τους όσο είναι απαραίτητο και για όσο χρειαστεί. Θα εξετάσει όλες τις επιλογές και όλα τα ενδεχόμενα για να στηρίξει την οικονομία κατά τη διάρκεια αυτού του σοκ.
Στο βαθμό που κάποια από τα όρια που έθεσε η ίδια η ΕΚΤ μπορεί να εμποδίσουν την δράση που απαιτείται για να εκπληρωθεί η εντολή, το Δ.Σ. θα εξετάσει την αναθεώρησή τους στο βαθμό που είναι απαραίτητο για να κάνει τη δράση ανάλογη στους κινδύνους που αντιμετωπίζουμε.
Η ΕΚΤ δεν θα ανεχτεί κανένα κίνδυνο στην ομαλή μετάδοση της νομισματικής της πολιτικής σε όλη τη δικαιοδοσία της στην Ευρωζώνη.
Το παρασκήνιο
Της απόφασης της ΕΚΤ είχε προηγηθεί έντονο παρασκήνιο και ισχυρές επικρίσεις και παρεμβάσεις από Ευρωπαίους υπουργούς Οικονομικών που ζητούσαν από την Κεντρική Τράπεζα να δράσει πολύ πιο άμεσα και αποτελεσματικά. Τέτοια ήταν η παρέμβαση του Γάλλου υπουργού Οικονομικών Μπ. Λεμέρ. Είχε προηγηθεί την περασμένη Πέμπτη η ανακοίνωση από την ΕΚΤ σειράς μέτρων, χωρίς ωστόσο αυτά να έχουν το παραμικρό αντίκρυσμα, με τις αγορές να αμφισβητούν ότι η Κριστίν Λαγκάρντ έχει τα όπλα για να κάνει «whatever it takes», όπως η ίδια είχε δηλώσει.
Σε εκείνη την απόφαση η ΕΚΤ είχε αποφασίσει να διαθέσει περισσότερα δωρεάν χρήματα σε τράπεζες προκειμένου να δανειοδοτούν επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από τον κορονοϊό, αυξάνοντας κατά 120 δισεκατομμύρια ευρώ το φετινό πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Έκτοτε οι πιέσεις προς την ΕΚΤ κλιμακώθηκαν με ευρωπαίους υπ. Οικονομικών να ζητούν δραστικότερα μέτρα, και την τράπεζα να ανακοινώνει σήμερα ότι είναι έτοιμη να αναλάβει νέα δράση. Την εικόνα σύγχυσης επέτειναν οι δηλώσεις τόσο της Κριστίν Λαγκάρντ όσο και του κεντρικού τραπεζίτη της Αυστρίας, Ρόμπερτ Χόλτσμαν, ο οποίος δήλωσε ότι η νομισματική πολιτική έχει φθάσει στα όριά της και ότι η ΕΚΤ δεν μπορεί να υλοποιήσει τις προσδοκίες της αγοράς. Έπειτα από το σάλο που προξένησαν αυτές οι δηλώσεις, ο ίδιος που είναι και μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ, αναγκάστηκε να ανασκευάσει και να εκδώσει μία λακωνική ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία η νομισματική πολιτική δεν έχει φθάσει «σε καμία περίπτωση» τα όριά της.
Σταϊκούρας: Έμπρακτη στήριξη στην Ελλάδα
Ιδιαίτερα σημαντική για την Ελλάδα χαρακτήρισε την απόφαση της ΕΚΤ ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας.
«Η σημερινή (σ.σ. χθεσινή) απόφαση νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με ένα νέο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, είναι σημαντική για την αντιμετώπιση, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, των κοινωνικών και οικονομικών συνεπειών της πανδημίας του κορονοϊού.
Είναι όμως ιδιαίτερα σημαντική για τη χώρα μας, με την ξεχωριστή αναφορά που γίνεται σε αυτήν.
Πλέον τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου είναι αποδεκτοί για το νέο πρόγραμμα τίτλοι.
Αυτό γίνεται για πρώτη φορά από το 2015, όταν και ξεκίνησε η ποσοτική χαλάρωση, το περίφημο QE, στην οποία η χώρα μας – με ευθύνη της προηγούμενης κυβέρνησης – ουδέποτε συμμετείχε.
Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που δίνει τη δυνατότητα αγοράς περίπου 12 δισ. ευρώ ελληνικών ομολόγων, αναμένεται να αποκλιμακώσει το κόστος δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου, και κατ’ επέκταση των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων με πρόσβαση στις διεθνείς αγορές, με ό,τι θετικό αυτό συνεπάγεται για τη ρευστότητα της πραγματικής οικονομίας.
Αποτελεί έμπρακτη στήριξη στη χώρα μας και συνιστά ένδειξη εμπιστοσύνης στους χειρισμούς της Κυβέρνησης για τη διαχείριση της τρέχουσας υγειονομικής κρίσης.
Η Ελλάδα συμμετέχει πλέον ισότιμα στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς στήριξης.
Είναι και αυτή η απόφαση, μετά την πρόσφατη του Eurogroup, ένα ακόμη δείγμα ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζεται ως ένα κανονικό κράτος-μέλος, και όχι ως μία εξαίρεση.
Με μεθοδικότητα, σχέδιο και αυτοπειθαρχία, δρώντας γρήγορα και αποφασιστικά, θα καταφέρουμε να βγούμε νικητές από τη μάχη με την υγειονομική κρίση, με τις λιγότερες δυνατές κοινωνικές και οικονομικές απώλειες», ανέφερε ο Χρήστος Σταϊκούρας.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163