Ο νέος περιβαλλοντικός νόμος αλλάζει τα πάντα αναφορικά με τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις, τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), τις προστατευόμενες περιοχές, τις αντιρρήσεις στους δασικούς χάρτες, καθώς επίσης και τις αλλαγές στη διαχείριση των οικοδομικών και των αστικών αποβλήτων, των απορριμμάτων στα νησιά και το τέλος της πλαστικής σακούλα. Το ΑΠΕ-ΜΠΕ παρουσιάζει τις σημαντικότερες αλλαγές.
Σημαντική επιτάχυνση των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων
Η σύντμηση των προθεσμιών για την έγκριση -ή απόρριψη- της περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων αλλά κυρίως η θέσπιση δικλείδων που διασφαλίζουν την τήρησή τους, είναι οι κύριες αλλαγές που εισάγει ο νέος νόμος για τον εκσυγχρονισμό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Όπως επεσήμανε χαρακτηριστικά ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, το Δημόσιο θα μπορεί να λέει ναι ή όχι στην έκδοση, αλλά δεν θα μπορεί στο εξής να «τρενάρει» τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις.
Ο μηχανισμός με τον οποίο επιτυγχάνεται η συμμόρφωση της διοίκησης με τις προθεσμίες που θέτει ο νόμος είναι ότι με την άπρακτη παρέλευση τους θα θεωρείται πως η αίτηση εγκρίνεται και η διαδικασία θα προχωρά στα επόμενα στάδια. Προβλέπεται πάντως ότι για γνωμοδοτήσεις που θεωρούνται ουσιώδεις, αν δεν υπάρχει απάντηση στη λήξη της προθεσμίας ο φάκελος θα παραπέμπεται στο κεντρικό συμβούλιο περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
Επέκταση της διάρκειας των ΑΕΠΟ
Μία ακόμη ρύθμιση που απαλλάσσει τις επιχειρήσεις από γραφειοκρατικό φόρτο είναι η επέκταση της διάρκειας ισχύος της έγκρισης περιβαλλοντικής αδειοδότησης (ΑΕΠΟ) από 10 σε 15 χρόνια, ενώ για έργα και δραστηριότητες που διαθέτουν πιστοποίηση περιβαλλοντικής διαχείρισης (EMAS) η διάρκεια της ΑΕΠΟ επεκτείνεται για άλλα έξι χρόνια. Ανάλογα απλοποιείται και η διαδικασία τροποποίησης της ΑΕΠΟ.
Γενικός στόχος της μεταρρύθμισης είναι να περιοριστεί ο χρόνος που απαιτείται για την αδειοδότηση σε 100-150 ημέρες (σήμερα μπορεί να διαρκέσει 6-8 χρόνια) «έτσι ώστε όταν έρθει η στιγμή για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, η περιβαλλοντική αδειοδότηση να μην αποτελεί αχρείαστο εμπόδιο, αλλά να είναι εναρμονισμένη με τα κρατούντα στις άλλες χώρες της ευρωπαϊκής ένωσης», σύμφωνα με το ΥΠΕΝ.
Απλούστευση διαδικασιών για ΑΠΕ
Ξεχωριστό κεφάλαιο αποτελεί η απλούστευση των διαδικασιών για την έγκριση επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Στον τομέα αυτό η κεντρική ρύθμιση είναι η αντικατάσταση της Άδειας Παραγωγής με τη Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας, η οποία θα προκύπτει μετά από μια σύντομη και αυτοματοποιημένη διαδικασία ελέγχου της αίτησης, με μείωση στο ελάχιστο των δικαιολογητικών που απαιτούνται. Παράλληλα, μπαίνουν συγκεκριμένα χρονικά ορόσημα για τους κατόχους της Βεβαίωσης, ώστε όσο «γρήγορα» αποκτούν το δικαίωμα για παραγωγή ενέργειας, τόσο «γρήγορα» να το χάνουν αν δεν προχωρούν την ωρίμανση του έργου τους.
Επιπλέον, δημιουργείται το Ηλεκτρονικό Μητρώο ΑΠΕ που θα υποστηρίξει τη νέα διαδικασία αδειοδότησης και θα επικοινωνεί με τα πληροφοριακά συστήματα των άλλων εμπλεκόμενων φορέων, ώστε να υπάρξει σημαντική επιτάχυνση μέσω ψηφιοποίησης.
Αύξηση πόρων για τις προστατευόμενες περιοχές
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του νέου περιβαλλοντικού νόμου, στόχος του ΥΠΕΝ έχει τεθεί η αύξηση των πόρων και η βελτίωση της αποτελεσματικότερης προστασίας για τις προστατευόμενες περιοχές. Πλέον, δημιουργείται ένας ενιαίος φορέας για τις προστατευόμενες περιοχές, ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), ο οποίος θα έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει ποσοστά -που θα καθοριστούν με ΚΥΑ- από ήπιες δραστηριότητες, που αναπτύσσονται σε αυτές όπως ο οικοτουρισμός, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας κλπ. με αποκλειστικό στόχο την ενίσχυση της διατήρησης και προστασίας των εν λόγω περιοχών.
Ευρωπαϊκό μοντέλο για τις περιοχές Natura
Ο νέος νόμος εισάγει ένα νέο ευρωπαϊκό καθεστώς στις περιοχές Natura, σύμφωνα με το οποίο, -στα πρότυπα ευρωπαϊκών χωρών-, εισάγονται 4 ζώνες προστασίας στις συγκεκριμένες περιοχές: Ζώνη απόλυτης προστασίας της φύσης, Ζώνη προστασίας της φύσης, Ζώνη διατήρησης οικοτόπων και ειδών, Ζώνη βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων. Όπως διευκρινίζεται από τις προβλέψεις του νόμου, στις περιοχές αυτές θα αναπτύσσονται δραστηριότητες οι οποίες θα προβλέπονται από 23 Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες που θα εκπονηθούν σε όλη τη χώρα, αντίστοιχα διαχειριστικά σχέδια, αλλά και Προεδρικά Διατάγματα ανά περιοχή, με βάση ένα νέο σύστημα, το οποίο ακολουθεί απολύτως την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους.
Αντιμετώπιση αντιρρήσεων στους δασικούς χάρτες
Επιπλέον, με τον νέο περιβαλλοντικό νόμο το ΥΠΕΝ προσδοκά να αντιμετωπίσει το μείζον ζήτημα με τις 170.000 αντιρρήσεις που είχαν υποβληθεί σε όλη την Ελλάδα για την εκπόνηση των δασικών χαρτών. Αυξάνονται οι επιτροπές αντιρρήσεων και συνδέεται η αμοιβή τους με το αποτέλεσμα της δουλειάς τους.
Παράλληλα, κτήματα τα οποία είχαν αποδοθεί με σφραγίδα του ελληνικού κράτους -ακόμα και από την εποχή του Ελευθερίου Βενιζέλου και του Κωνσταντίνου Καραμανλή, (προ του 1975), σε Έλληνες πολίτες για αγροτική χρήση εφ’ όσον βεβαίως παραμένουν και σήμερα αγροτικά- θα μπορούν κανονικά να αξιοποιούνται από τους ιδιοκτήτες τους χωρίς προβλήματα και χωρίς να θεωρούνται δάση. Παράλληλα, όσοι πολίτες έχουν ήδη δικαιωθεί από επιτροπές αντιρρήσεων μπορεί να προβούν στην αξιοποίηση των ακινήτων τους χωρίς να περιμένουν την εκδίκαση των υπολοίπων αντιρρήσεων σε ολόκληρη την περιφερειακή ενότητα.
Ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων στα νησιά
Επίσης, αντιμετωπίζεται το πρόβλημα των απορριμμάτων σε νησιά όπως η Κέρκυρα, η Ζάκυνθος, η Σαντορίνη και η Μύκονος, προκειμένου να διαμορφωθεί ένα πιο ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων, να τονωθεί η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, να ενισχυθεί το τουριστικό προφίλ των περιοχών, αλλά και να αποφευχθούν ευρωπαϊκά πρόστιμα. Έτσι, συστήνονται δύο Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) στα Ιόνια Νησιά και στο Νότιο Αιγαίο -με συμμετοχή της περιφέρειας και των δήμων- οι οποίοι θα έχουν τη διαχειριστική και τεχνική επάρκεια «να αντιμετωπίσουν τα ζητήματα που προκύπτουν από το υπάρχον καθεστώς κατακερματισμού», όπως υπογραμμίζει το ΥΠΕΝ.
Καμία οικοδομική άδεια χωρίς πρόβλεψη για διάθεση μπαζών
Πλέον, καμία οικοδομική άδεια δε θα εκδίδεται χωρίς την πρόβλεψη για σύννομη διάθεση των μπάζων, σε συνεργασία με τα σχετικά συστήματα που είναι αδειοδοτημένα για αυτόν τον σκοπό (ΑΕΚΚ). Ο νόμος αντιμετωπίζει έτσι μια άναρχη κατάσταση που οδηγούσε σε ρύπανση σε πεζοδρόμια, δάση, παραλίες και ρέματα. Ενώ, στις περιοχές όπου δεν υπάρχουν αυτά τα συστήματα υποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση του πολίτη ότι η διάθεση των μπάζων θα γίνει με σεβασμό στο περιβάλλον.
Επεκτείνεται το τέλος της πλαστικής σακούλας
Από 1/1/2021 επεκτείνεται το τέλος σε όλες τις πλαστικές σακούλες, προκειμένου να κλείσουν «παραθυράκια» του προηγούμενου νόμου, με στόχο να υπάρξει σημαντική συμβολή για την ολιστική αντιμετώπιση της ρύπανσης από τα πλαστικά μιας χρήσης.
Τέλος στη χρήση βόθρων στην Αττική
Με τον νέο περιβαλλοντικό νόμο, το ΥΠΕΝ προσπαθεί να βάλει τέλος στη χρήση βόθρων σε πολλούς δήμους της Ελλάδας, ιδιαίτερα της Ανατολικής και της Δυτικής Αττικής. Τα έργα σύνδεσης των ακινήτων με τα κεντρικά δίκτυα αποχέτευσης αναμένεται να χρηματοδοτηθούν από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους, χωρίς οικονομική επιβάρυνση των ιδιοκτητών.
«Η άδικη κριτική θα ξεχαστεί και θα μείνει μία σημαντική ευρωπαϊκή περιβαλλοντική μεταρρύθμιση», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, με αφορμή την ψήφιση την περασμένη εβδομάδα από τη βουλή του νέου νόμου για τον εκσυγχρονισμό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ελλάδας.
Χατζηδάκης: Θα μείνει μία σημαντική περιβαλλοντική μεταρρύθμιση
Απαντώντας στην κριτική που ασκήθηκε, ο κ. Χατζηδάκης τόνισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «με αφορμή αυτόν τον νόμο ανακάλυψα την άγνοια ορισμένων και την εμπάθεια άλλων σε σχέση με ζητήματα περιβαλλοντικής πολιτικής».
Και επεσήμανε: «Σε άγνοια προφανώς οφείλεται η κριτική ότι για πρώτη φορά επιτρέπονται -υπό προϋποθέσεις- δραστηριότητες σε περιοχές Natura», προσθέτοντας ότι: «Είναι γνωστό σε όλους όσοι ασχολούνται με το περιβάλλον ότι αυτές επιτρέπονται τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
«Σε εμπάθεια από την άλλη πλευρά», συνεχίζει ο υπουργός ΠΕΝ, «οφείλεται η κριτική της αντιπολίτευσης για εξορύξεις σε περιοχές Natura όταν εκείνοι τις επέτρεπαν και μάλιστα χωρίς το νέο, ξεκάθαρο και διαφανές πλαίσιο που εμείς εισάγουμε».
Σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη, «σε εμπάθεια επίσης, οφείλεται η ισοπεδωτική κριτική απέναντι στον νόμο, ενώ επιταχύνονται οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις προς όφελος της Οικονομίας, τερματίζεται η ομηρία χιλιάδων συμπολιτών μας λόγω της πρόχειρης εκπόνησης των δασικών χαρτών μια σειρά από οξυμμένα περιβαλλοντικά προβλήματα όπως η διαχείριση των απορριμμάτων στα νησιά», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Η άδικη κριτική θα ξεχαστεί και θα μείνει μία σημαντική ευρωπαϊκή περιβαλλοντική μεταρρύθμιση», τόνισε, κλείνοντας τη δήλωσή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ΥΠΕΝ.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163