ΣΕΒ: Το ψηφιακό μέλλον της εφοδιαστικής αλυσίδας

Ενδιαφέροντα είναι τα ευρήματα για την εφοδιαστική αλυσίδα, το ρόλο και τα οφέλη της,  τις ημέρες της πανδημίας, όπως καταγράφονται από το Σύνδεσμο Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών.

Όπως διαπιστώθηκε, η εφοδιαστική αλυσίδα στην πανδημία, διατήρησε υψηλή αποτελεσματικότητα σε κρίσιμους κλάδους (όπως φάρμακα, τρόφιμα, κοκ) αλλά βρέθηκε αντιμέτωπη με ελλείψεις σε υποδομές, τεχνολογίες και μέσα μεταφοράς που μείωσαν την απόδοση σε άλλα προϊόντα (ηλεκτρονικά, καταναλωτικά προϊόντα, κοκ.).

Στην 4η βιομηχανική επανάσταση, η ψηφιοποίηση του δικτύου εφοδιασμού ξεκινά πρωτίστως από τις βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις και δευτερευόντως από τις εταιρίες 3PL (third party logistics). Βελτιώνει την παραγωγικότητα, μειώνει το κόστος με ταχεία ανταπόκριση στις απαιτήσεις παραγωγής και παράδοσης.

Η Ελλάδα υστερεί σε ψηφιακές επενδύσεις  

Στην Ελλάδα, ακόμα παρατηρείται σημαντική υστέρηση στον ψηφιακό μετασχηματισμό των αλυσίδων εφοδιασμού. Μόνο 5 στις 10 επιχειρήσεις έχουν επενδύσει στον ψηφιακό μετασχηματισμό της “εσωτερικής» εφοδιαστικής αλυσίδας παρότι το 80% των δραστηριοτήτων εφοδιαστικής διενεργείται εντός των εμπορικών και μεταποιητικών επιχειρήσεων (έναντι 25% στην ΕΕ). Βασικός ανασταλτικός παράγοντας είναι ότι πολλές βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν την εφοδιαστική αλυσίδα ως μια υποστηρικτική εργασία χαμηλής προστιθέμενης αξίας. Έτσι, σπάνια προσελκύει επενδύσεις σε τεχνολογίες αιχμής, και το χαμηλό κόστος παραμένει κυρίαρχος παράγοντας.

Στο εμπόριο και στη βιομηχανία, η αξιοποίηση τεχνολογιών ανάλυσης μεγάλου όγκου δεδομένων παραμένει περιστασιακή. Το 53% των επιχειρήσεων βασίζεται ακόμη σε υπολογιστικά φύλλα Excel για τη διαχείριση αποθηκευτικών χώρων (ανάλυση Optilog εδώ) και μόλις το 36% χρησιμοποιεί εξειδικευμένες εφαρμογές Warehouse Management Systems (WMS). Το 41% δεν διαθέτει σύστημα διαχείριση στόλου οχημάτων, μόλις το 20% έχει προμηθευτεί εξειδικευμένη εφαρμογή, ενώ το υπόλοιπο χρησιμοποιεί απλές εφαρμογές γραφείου.

Σε αντίθεση, 8 στις 10 εταιρείες 3PL και 4PL επενδύουν σε συστήματα διαχείρισης αποθηκών και στόλου οχημάτων, αλλά οι τεχνολογίες 4ης βιομηχανικής επανάστασης παραμένουν περιορισμένες. Ειδικότερα, η διαχείριση αποθηκευτικών χώρων γίνεται κυρίως με συστήματα WMS (61% των επιχειρήσεων), η χρήση συστημάτων διαχείρισης στόλου είναι διαδεδομένη (52%), ενώ οι ψηφιακοί αισθητήρες τύπου RFID για την παρακολούθηση των οχημάτων αυξάνεται σταδιακά (26%). Τέλος, το 68% του κλάδου εστιάζει σε λύσεις Digital Procurement.

Τα οφέλη του ψηφιακού μετασχηματισμού

Από ευρήματα του Παρατηρητηρίου Ψηφιακού Μετασχηματισμού του ΣΕΒ προκύπτει ότι 9 στις 10 επιχειρήσεις αναγνωρίζουν την προτεραιότητα του ψηφιακού μετασχηματισμού, αλλά μόνο το 48% διαθέτει σαφές σχέδιο υλοποίησης.

•             Στα οφέλη της ψηφιακής εφοδιαστικής αλυσίδας περιλαμβάνονται η μείωση του χρόνου ανταπόκρισης, η καλύτερη διαχείριση αποθεμάτων, οι πολυκαναλικές παραδόσεις, η βέλτιστη αξιοποίηση στόλων οχημάτων, κ.α.

•             Η ψηφιοποίηση της εφοδιαστικής ωφελεί και το Δημόσιο όπως φαίνεται από την ευρωπαϊκή εμπειρία. Με ψηφιοποιημένα παραστατικά διακίνησης περιορίζεται η φοροδιαφυγής και το λαθρεμπόριο. Ενδεικτικά, η ψηφιοποίηση των εμπορευματικών μετακινήσεων στην Ουγγαρία, μείωσε τις απώλειες ΦΠΑ από το 18% σε 13% και αύξησε τα συνολικά φορολογικά έσοδα κατά €1,7 δισ. τον πρώτο χρόνο εφαρμογής.

•             Ο ΣΕΒ προτείνει έναν οδικό χάρτη για τη ψηφιακή μετάβαση της αλυσίδας εφοδιασμού, μέσα από 8 κρίσιμες ερωτήσεις για το όραμα, τα προβλήματα, τις τεχνολογίες, τα κόστη, το αναμενόμενο όφελος, κλπ.

Ο ρόλος της εφοδιαστικής σε περιόδους κρίσης

Η εφοδιαστική αλυσίδα ανέκαθεν είχε νευραλγικό ρόλο στην εύρυθμη λειτουργία τόσο της παραγωγής όσο και της εξυπηρέτησης των πελατών. Οι πρωτόγνωρες συνθήκες της πανδημίας έχουν αναδείξει περαιτέρω τη σημασία της εύρυθμής τους λειτουργίας. Οι μεταφορές δυσχεραίνονται, οι χρόνοι παράδοσης επιμηκύνονται αναπόφευκτα, τα νέα καταναλωτικά πρότυπα ανατρέπουν τα εμπορικά μοντέλα και τα ηλεκτρονικά καταστήματα πιέζουν για την άμεση διανομή εξατομικευμένων προϊόντων που δεν πωλούνται κατ’ ανάγκη στα φυσικά καταστήματα.

Η εφοδιαστική στην Ελλάδα αν και διατήρησε υψηλή αποτελεσματικότητα σε κρίσιμους τομείς όπως τα φάρμακα και τα τρόφιμα, βρέθηκε αντιμέτωπη με ελλείψεις σε υποδομές, ψηφιακές τεχνολογίες και μέσα μεταφορών που μείωσαν την απόδοση της σε κατηγορίες προϊόντων όπως τα ηλεκτρονικά, τα καταναλωτικά προϊόντα, κλπ. Το 81% των επιχειρήσεων δηλώνει πως η εφοδιαστική αλυσίδα επηρεάστηκε σημαντικά από την πανδημία.

Η εφοδιαστική αλυσίδα στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση 

Η πανδημία κατέστησε σαφείς τις προδιαγραφές που πρέπει να πληροί η εφοδιαστική αλυσίδα και ανέδειξε την ανάγκη άμεσης αξιοποίησης ψηφιακών λύσεων της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Αφετηρία της ψηφιοποίησης του δικτύου εφοδιασμού είναι πρωτίστως οι βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις και δευτερευόντως οι εταιρίες 3PL. Ζητούμενο είναι η παραδοσιακή γραμμική διαχείριση των δικτύων εφοδιασμού (μεταφορά προϊόντων και πληροφοριών από τον προηγούμενο συνεργάτη στον επόμενο), να μετασχηματιστεί σε ένα δυναμικό και ευέλικτο μοντέλο, όπου όλα τα μέρη επικοινωνούν και ανταλλάσσουν πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο.

Και αυτό γιατί, ο συγχρονισμένος προγραμματισμός της παραγωγής, οι αυτοματοποιημένες προβλέψεις προμήθειας πρώτων υλών, η δυναμική εξυπηρέτηση και αλληλεπίδραση με τον πελάτη αποτελούν πηγή σημαντικού ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος καθώς βελτιώνουν την παραγωγικότητα, μειώνουν τα κόστη λειτουργίας και επιτρέπουν καλύτερη ανταπόκριση σε πιεστικές χρονικές απαιτήσεις παραγωγής και παράδοσης προϊόντων.

Παράλληλα, ο αναβαθμισμένος ρόλος των δικτύων εφοδιασμού ενισχύει το μετασχηματισμό των μεταποιητικών  μονάδων σε «έξυπνα εργοστάσια», δηλαδή σε κόμβους ολόκληρης της παραγωγικής δραστηριότητας.