Η Άρτεμις Τουλάκη είναι μια οινολόγος που ξεκινάει από τη Φλώρινα και «γράφει» πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα για το επάγγελμά της που μοιάζει περισσότερο με τέχνη. Ο σκοπός της είναι να συνεργαστεί με όσα περισσότερα οινοποιεία μπορεί, να δημιουργεί και να γνωρίζει κόσμο σε κάθε γωνιά της Ελλάδας αλλά και της Κύπρου.
Η οινολόγος ξεκινά από τη Φλώρινα και μετά από πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα, βρίσκεται κοντά στους Έλληνες και Κύπριους παραγωγούς κρασιού, ως μετακινούμενη ανεξάρτητη οινολόγος. Ή και «ιπτάμενη οινολόγος», καθώς μπορεί μεν ο όρος «flying winemaker» (λέγεται πως επινοήθηκε από τον 77χρονο σήμερα Άγγλο έμπορο κρασιών Tony Laithwaite), να θεωρείται «ρεζερβέ» για όσους συναδέλφους της ταξιδεύουν αεροπορικώς σε όλον τον κόσμο, για να προσφέρουν υπηρεσίες στους οινοπαραγωγούς ανά την υφήλιο, αλλά κατά κάποιο τρόπο της ταιριάζει: και η ίδια ταξιδεύει συχνά αεροπορικώς, για να προσφέρει τις υπηρεσίες της σε οινοπαραγωγούς της Κύπρου.
Η καθημερινότητά της
Είναι πρωί ακόμα, την ώρα που η νέα γυναίκα μπαίνει στο «συνειδητό» μισοσκόταδο του οινοποιείου, έχοντας νωρίτερα οδηγήσει δεκάδες χιλιόμετρα στο ημιορεινό δίκτυο της Βόρειας Ελλάδας, πριν καλά καλά ανατείλει ο ήλιος…
Εκεί, ανάμεσα στους χοντρούς πέτρινους τοίχους, κοντά στις ψηλόκορμες δεξαμενές και τα μεγάλα δρύινα βαρέλια, θα γεννηθεί τις επόμενες ώρες ένα καινούργιο κρασί και όλοι βρίσκονται υπ’ ατμόν. Σε λίγο θα γνωρίσουν για πρώτη φορά το «νεογέννητο», για το οποίο χρειάστηκε πολύς καιρός δουλειάς, από το στάδιο της επιλογής της πρώτης ύλης μέχρι την πειραματική οινοποίηση πάνω σε μια ξεχασμένη ελληνική ποικιλία.
Η γυναίκα παίρνει μια βαθιά ανάσα, καθώς διπλώνει τα μανίκια του πουκαμίσου της, για να πιάσει δουλειά. Η δημιουργία κρασιών είναι η δουλειά της.
Είκοσι πέντε οινοποιεία, από τη Φλώρινα ως την Ικαρία κι από τη Λήμνο μέχρι την Κύπρο
«Σήμερα συνεργάζομαι με 25 οινοποιεία. Ο μεγαλύτερος αριθμός βρίσκεται στην Βόρεια Ελλάδα, αλλά και σε νησιά όπως η Λήμνος και η Ικαρία. Από φέτος παρακολουθώ και το μεγαλύτερο κυπριακό οινοποιείο. Τα χιλιόμετρα πραγματικά είναι αμέτρητα! Σκεφτείτε πως η απόσταση Φλώρινα- Κύπρος είναι 1400 χιλιόμετρα και την κάνω τουλάχιστον 10 φορές τον χρόνο», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Άρτεμις Τουλάκη.
Δεν είναι εύκολη δουλειά, καθώς τα πολλά ταξίδια σημαίνουν ότι μένει αρκετές μέρες κάθε χρόνο μακριά από την οικογένειά της, αλλά έχει συγκινήσεις: «Δεν θα ξεχάσω την πρώτη έξοδό μου με τον μεγάλο μου γιο, σε ηλικία 42 ημερών, η οποία ήταν πού αλλού; Σε οινοποιείο. Όπως δεν θα ξεχάσω και ένα τηλεφώνημα που δέχτηκα πριν από πολλά χρόνια, από έναν ηλικιωμένο οινοποιό- συνεργάτη, για να με ευχαριστήσει με λυγμούς συγκίνησης, για το πρώτο του χρυσό μετάλλιο, σε ένα σημαντικό διαγωνισμό του εξωτερικού!», αναπολεί.
Γνωρίζοντας ποικιλίες, μικροκλίματα κι ανθρώπους σε διάφορα σημεία του χάρτη
Πώς όμως αποφάσισε να γίνει «freelancer» και να μετακινείται συνέχεια, αντί να επιλέξει την αποκλειστική συνεργασία με ένα οινοποιείο; «Η ιδέα του να συνεργάζομαι με οινοποιούς σε διάφορα σημεία του ελληνικού χάρτη, να οινοποιώ διαφορετικές ποικιλίες και να γνωρίζω διαφορετικά μικροκλίματα, ήταν κάτι που ονειρευόμουν από τα πρώτα μου οινολογικά βήματα.
Μετά από πολύ σημαντικές συνεργασίες με οινοποιίες όπως η “Κυρ-Γιάννη Α.Ε” του Γιάννη Μπουτάρη, η εταιρεία “Τσάνταλης Α.Ε”, αλλά και το ιστορικό συνεταιριστικό οινοποιείο του Αμυνταίου, ωρίμασε η ιδέα να ιδρύσω δικιά μου συμβουλευτική οινολογική εταιρεία. Το ξεκίνημα έγινε το 2010, όταν ιδρύθηκε η “Wine consulting”, με έδρα την Φλώρινα», διηγείται και προσθέτει πως η δουλειά της, τη βοήθησε να συνειδητοποιήσει τη μοναδικότητα κάθε περιοχής. «Κάθε περιοχή κρύβει για μένα μια μικρή ή μεγάλη αγάπη. Για τους ανθρώπους, τους αμπελώνες, τα κρασιά, τη γαστρονομία, την ιστορία του τόπου, τις φυσικές ομορφιές», λέει.
Το μαγικό Ξινόμαυρο και οι πειραματικές οινοποιήσεις σε ξεχασμένες ελληνικές ποικιλίες
Υπάρχει κάποια ποικιλία που αγαπάει περισσότερο; Υπάρχουν ξεχασμένες ελληνικές ποικιλίες, που θα μπορούσαν να «ξυπνήσουν», όπως αφύπνισε τη Μαλαγουζιά ο Βαγγέλης Γεροβασιλείου; «Την περίοδο αυτή οινοποιώ 42 διαφορετικές ποικιλίες. Σαφώς η μεγάλη μου αγάπη είναι το Ξινόμαυρο, που διαφοροποιείται από περιοχή σε περιοχή, κάτι που το κάνει μαγικό. Παράλληλα δουλεύουμε εννέα πειραματικές οινοποιήσεις σε ξεχασμένες ελληνικές ποικιλίες, αλλά προσπαθούμε να αναδείξουμε -με διαφορετικά στυλ οινοποίησης- και τις εμβληματικές κυπριακές Μαραθεύτικο, Γιαννούδι και Ξινιστέρι. Έρχονται μοναδικά πράγματα!» λέει χαμογελώντας.
Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα δημιουργήθηκαν πολλά μικρά -ενίοτε πολύ αξιόλογα- οινοποιεία. Υπάρχει δυνατότητα επιβίωσης για όλες αυτές τις μικροεπιχειρήσεις; «Ξεκάθαρα ναι! Υπό προϋποθέσεις όμως. Η επιτυχία είναι συνυφασμένη με την ποιότητα, που απαιτεί επιστημονική παρακολούθηση, συστηματική δουλειά, εξωστρέφεια, σωστή κοστολόγηση, επικοινωνία, χρήση τεχνολογίας», εκτιμά.
Πιστεύει δε πως τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύ καλή δουλειά από τους Έλληνες οινοποιούς στον τομέα των εξαγωγών. «Είναι μια προσπάθεια που απαιτεί πολλά χρόνια, χρειάζεται χρόνος για να καταξιωθεί το ελληνικό κρασί στο εξωτερικό, χρειάζεται να επενδυθούν πολλά χρήματα, να επιλεγεί το σωστό marketing plan. Η επιτυχία όμως αρχίζει να έρχεται και θα επιτευχθεί κυρίως με τις ελληνικές ποικιλίες», επισημαίνει.
Το πιο δύσκολο οινολογικό εγχείρημά της: το πρώτο ελληνικό ερυθρό αφρώδες από Ξινόμαυρο
Το βιογραφικό της Αρτέμιδος Τουλάκη είναι γεμάτο από κρασιά, στην οινοποίηση των οποίων μετείχε, και απέσπασαν διακρίσεις. Ξεχωρίζει κάποια από αυτά; «Αχ, ποιο να πρωτο-ξεχωρίσω… Το Ξινόμαυρο του Κτήματος Βεγορίτις αποτελεί ένα σημαντικό σταθμό στα οινικά δρώμενα, η “Αλεξάνδρα” της Κλαούντιας Παπαγιάννη είναι μια ξεχωριστή ελληνική Μαλαγουζιά, η “Άσπρη Πέτρα” από το Κτήμα Στεργίου ένα εξαιρετικό χαρμάνι Sauvignon Blanc & Riesling, το Ασύρτικο του Σπυρόπουλου ένα μοναδικό ελληνικό λευκό… Αλλά και η “Αφροδίτη”, το πρώτο ελληνικό ερυθρό αφρώδες από Ξινόμαυρο από τον Χ. Ταραλά, που αποτελεί για μένα, το πιο δύσκολο οινολογικό εγχείρημα που έχω πραγματοποιήσει. Σε γλυκείς οίνους ο Λιαστός του Νάκου είναι αγαπημένο και πολυβραβευμένο. Για το τέλος αφήνω την Κουμανταρία του κυπριακού οινοποιείου “Οίνου Γη- Κτήμα Βασιλειάδη”, ένα κρασί παγκόσμιας κλάσης. Ξεχνάω όμως πολλά ακόμη…» λέει.
«Η επιτυχία ενός οινολόγου δεν είναι να φτιάχνει κρασιά, αλλά να δημιουργεί ξεχωριστές στιγμές»
Το δημιουργικό της πάθος δεν σταματάει στην οινοποίηση, αλλά προχωρά και στην εκπαίδευση των οινόφιλων και τη δημιουργία εμπειριών μέσω των κρασιών. «Τουλάχιστον 400 φίλοι του κρασιού είναι εγγεγραμμένοι στην Ακαδημία Οίνου “Αριστοτέλης”. Μια μη κερδοσκοπική προσπάθεια που δημιουργήσαμε με τον σύζυγό μου, Κοσμά Ρούφα, για να επικοινωνήσουμε το κρασί και τη γαστρονομία, τον πολιτισμό. Η δημιουργία της Ακαδημίας προέκυψε σαν ανάγκη για μάθηση των ανθρώπων της μικρής κοινωνίας της Φλώρινας -και όχι μόνο» λέει και καταλήγει: «Μην ξεχνάμε ότι η επιτυχία ενός οινολόγου δεν είναι να φτιάχνει κρασιά για να τα πίνει μόνος του, αλλά να δημιουργεί ξεχωριστές στιγμές μέσω των κρασιών…».
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163