Τα «ελληνικά» μελομακάρονα με την μακάβρια ιστορία και οι ξενόφερτοι κουραμπιέδες – Η προέλευση των απόλυτων χριστουγεννιάτικων γλυκών

Τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες είναι οι απόλυτοι κυρίαρχοι και… βασιλιάδες των γλυκών στις γιορτές των Χριστουγέννων και δεν λείπουν από κανένα ελληνικό σπίτι αυτές τις μέρες. Πολλοί ίσως νομίζουν ότι πρόκειται για δυο παραδοσιακά γλυκά με ελληνική ταυτότητα και προέλευση, αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι…

Τα μελομακάρονα είναι όντως γλυκά με 100% ελληνική ταυτότητα και προέλευση από την αρχαία Ελλάδα. Οι κουραμπιέδες, όμως, δεν είναι 100% ελληνικοί.

Τα μελομακάρονα και οι κηδείες

Τα μελομακάρονα έχουν μακάβρια… προέλευση. Ετυμολογικά έχουν αρχαιοελληνική προέλευση. Στα λεξικά αναφέρεται ότι η λέξη «μακαρόνι» παράγεται από την μεσαιωνική ελληνική λέξη «μακαρωνία». Μακαρωνία ήταν ένα νεκρώσιμο δείπνο με βάση τα ζυμαρικά. Το έτρωγαν στις κηδείες, για να μακαρίσουν το νεκρό. Η λέξη μακαρωνία έρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «μακαρία», που δεν ήταν άλλο από την ψυχόπιτα. Δηλαδή, ένα κομμάτι ψωμιού περίπου ίδιο στο σχήμα του σύγχρονου μελομακάρονου, το οποίο το προσέφεραν μετά την κηδεία.

Κάποια στιγμή – δεν έχει γνωστό πως – το κομμάτι αυτό του ψωμιού βουτήχτηκε στο μέλι και από τις λέξεις «μέλι» και «μακαρία»… γεννήθηκε το μελομακάρονο. Καθιερώθηκε ως γλύκισμα των Χριστουγέννων πιθανότατα από τους Μικρασιάτες Έλληνες, που του είχαν δώσει το όνομα «φοινίκια».

Ο ξένος κουραμπιές

Για την ακριβή προέλευση του κουραμπιέ οι γνώμες διίστανται. Οι κουραμπιέδες, πάντως, δεν έχουν ελληνική προέλευση, έστω κι αν καθιερώθηκαν κι αυτοί ως απόλυτο ελληνικό γλυκό των γιορτών.

Σύμφωνα με στοιχεία που συνέλεξε ο Δημήτρης Σταθακόπουλος, δρ. Κοινωνιολογίας της Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου, η ρίζα της λέξης προέρχεται από την λέξη «Qurabiya» στα αραβικά και την λέξη «Kurabiye», στα τούρκικα (Kuru σημαίνει «ξηρό» και biye σημαίνει «μπισκότο».

Η ονομασία μπισκότο πάντως, καθιερώθηκε τον Mεσαίωνα, προερχόμενη από το λατινογενές «bis – cuit», που σημαίνει ψημένο δύο φορές, Κάποια άλλα δημοσιεύματα αναφέρουν, πάντως, ότι η λέξη κουραμπιές προέρχεται από την Περσία.

Σημασία βέβαια, δεν έχουν όλα αυτά, αλλά σημασία έχει ότι οι κουραμπιέδες έγιναν ένα all time classic γιορτινό ελληνικό γλυκό.

Στην Ελλάδα οι πιο παραδοσιακοί κουραμπιέδες θεωρούνται εκείνοι της Νέας Καρβάλης. Οι πρόσφυγες από την Καρβάλη της Καππαδοκίας εγκαταστάθηκαν στο Νομό Καβάλας το 1924 έφτιαξαν τη Νέα Καρβάλη και μαζί έφεραν και την παραδοσιακή συνταγή κουραμπιέδων που ήταν διαδεδομένη στη Μικρά Ασία.