Σαν σήμερα, 26 Φεβρουαρίου πριν από τρία χρόνια, ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας, ανακοίνωνε στο Υπουργείο Υγείας, το πρώτο κρούσμα κορονοϊού στην Ελλάδα.
Ο άνθρωπος που βγήκε πρώτος θετικός στον κορονοϊό, στην Ελλάδα, είναι η 38χρονη επιχειρηματίας Δήμητρα Βουλγαρίδου, από τη Βόρεια Ελλάδα, η οποία προσβλήθηκε από τον άγνωστο τότε ιό SARS-CoV-2, μετά από επαγγελματικό ταξίδι που είχε πραγματοποιήσει στη Βόρεια Ιταλία.
Ο ταυτοποίηση της πρώτης λοίμωξης COVID-19 στις 26/2/20, σηματοδότησε η αρχή της πανδημίας στη χώρα μας.
Προϊσταμένη ΑΧΕΠΑ: «Πρώτη φορά στον αρνητικό θάλαμο»
Η Παρθενόπη Παντελίδου, Νοσηλεύτρια ΠΕ, MSc Δημόσιας Υγείας, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Προϊσταμένη στην Α΄Παθολογική Κλινική του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης ΑΧΕΠΑ (νοσοκομείο που είχε οριστεί ως “νοσοκομείο αναφοράς” για τη νοσηλεία περιστατικών COVID-19) κλήθηκε να βρεθεί στο πλευρό της 38χρονης ασθενούς “μηδέν”, από την πρώτη στιγμή της διάγνωσής της.
“Θυμάμαι τη στιγμή που ο υπεύθυνος ιατρός λοιμωξιολόγος της κλινικής με κάλεσε στο γραφείο του Διευθυντή για να μου ανακοινώσει ότι η ασθενής που νοσηλευόταν σε απομόνωση στον θάλαμο αρνητικής πίεσης από το προηγούμενο βράδυ ως «ύποπτη» για λοίμωξη COVID-19, ήταν τελικά θετική. Οι πρώτες μου σκέψεις ήταν η υγεία της ασθενούς και πώς αυτή θα εξελισσόταν, η πιθανή μετάδοση του ιού σε άλλα μέλη της οικογένειάς της, αλλά και η προστασία του προσωπικού της κλινικής κατά τη νοσηλεία της.
Άμεσα αποφασίσαμε ότι πρέπει να μπούμε στο θάλαμο καταρχάς για να την ενημερώσουμε και στη συνέχεια για να προβούμε σε όλον τον απαραίτητο έλεγχο”, λέει η προϊσταμένη.
Την εποχή εκείνη ο κορονοϊός “σάρωνε” στην Κίνα, ενώ η Ευρώπη μετρούσε 385 κρούσματα, με τη συντριπτική πλειοψηφία από αυτά να εντοπίζονται στη βόρεια Ιταλία.
Όπως αναφέρει η κυρία Παντελίδου, δεν δίστασε λεπτό να φορέσει τη στολή της και να μπει στο θάλαμο αρνητικής πίεσης, όπου νοσηλευόταν η 38χρονη ασθενής “μηδέν”.
“Θυμάμαι το βλέμμα του γιατρού μας όταν με ρώτησε «ποιος από τους νοσηλευτές θα μπει μέσα;». Και του απάντησα αμέσως, «εγώ φυσικά». Η αλήθεια είναι ότι η σχεδόν δεκαετής εμπειρία μου ως Νοσηλεύτρια Επιτήρησης Λοιμώξεων στο ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ με όπλισε με την απαραίτητη γνώση και το θάρρος που απαιτούνταν για τη συγκεκριμένη απόφαση, αλλά και η πεποίθησή μου ότι εγώ ως Προϊσταμένη όφειλα να λειτουργήσω ως παράδειγμα για το προσωπικό μου”, λέει η κυρία Παντελίδου.
Και συμπληρώνει: “Υπήρχε φόβος σαφέστατα. Αλλά ταυτόχρονα πήραμε δύναμη ο ένας από τον άλλον. Εγώ από τον ιατρό μας κι εκείνος από εμένα. Φορέσαμε τη στολή, κοιταχτήκαμε στα μάτια και είπαμε «πάμε μαζί», χαμογελώντας κάτω από τη μάσκα και με εύθυμη διάθεση, καθώς η ψυχολογία της ασθενούς και η συνολική κατάσταση της υγείας της ήταν για εμάς απόλυτη προτεραιότητα”.
Μέσα στον θάλαμο, όπως αφηγείται, οι στιγμές ήταν πρωτόγνωρες. Εκτός από τον φόβο για το “άγνωστο” η ίδια και ο γιατρός, είχαν να αντιμετωπίσουν και τη δυσκολία εκτέλεσης όλων των απαραίτητων ιατρικών και νοσηλευτικών πράξεων, φορώντας την ειδική στολή.
“Θυμάμαι πόσο πολύ θόλωναν τα γυαλιά προστασίας που φορούσαμε, πόσο δύσκολη γινόταν η λήψη δειγμάτων αίματος, η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης κλπ”, λέει η Προϊσταμένη του ΑΧΕΠΑ.
Το συναίσθημα της ανιδιοτελούς προσφοράς είναι σύμφυτο με το επάγγελμα του υγειονομικού, εξηγεί η κυρία Παντελίδου:
“Ο υγειονομικός με αυτό το συναίσθημα της ανιδιοτελούς προσφοράς πορεύεται μέσα στο σύστημα υγείας και από αυτό το συναίσθημα παίρνει τη δύναμη και την ικανοποίηση που απαιτείται για την επιβίωσή του σε όλες τις συνθήκες που παρουσιάζονται, όσο αντίξοες κι αν είναι”, τονίζει και προσθέτει:
“Το «δε θέλω» δεν πέρασε από το μυαλό μου ποτέ και το λέω ειλικρινά. Ο φόβος υπήρχε συνεχώς. Όταν φορούσα τη στολή, όπως και μέσα στο θάλαμο, ήμουν πάντα προσεκτική και φρόντιζα να γίνονται όλα με τον ορθό τρόπο, ώστε να ελαχιστοποιήσω τις πιθανότητες έκθεσής μου. Όταν ακολουθείς τους κανόνες, δεν κινδυνεύεις”, λέει η ίδια.
“Η επαφή μου με την ασθενή μηδέν”
Η 38χρονη επιχειρηματίας από τη Θεσσαλονίκη, η οποία πέρασε στην ιστορία ως η “ασθενής μηδέν” στην Ελλάδα, αποδείχθηκε ότι είχε ήπια συμπτώματα.
Λίγες μέρες μετά τη διάγνωσή της, ανακοινώθηκε μάλιστα ότι νόσησε και ο μικρός γιος της, μαθητής του Δημοτικού, ο οποίος μπήκε για νοσηλεία στον ίδιο θάλαμο με την μητέρα του.
Μητέρα και γιος παρέμειναν μαζί σε απομόνωση στο Νοσοκομείο “ΑΧΕΠΑ” επί 14 συνεχόμενες ημέρες, ενώ πήραν εξιτήριο, όταν πλέον αρνητικοποιήθηκαν στα τεστ.
“Ευτυχώς η γυναίκα ήταν σε πολύ καλή γενική κατάσταση με ελάχιστα συμπτώματα. Το γεγονός αυτό, ωστόσο, δυσχέραινε την προσαρμογή της στο περιβάλλον απόλυτης απομόνωσης στο οποίο κλήθηκε να παραμείνει για πολλές μέρες”.
Ακόμη μεγαλύτερη ήταν η δυσκολία για το μικρό αγοράκι, λέει η Προϊσταμένη της Παθολογικής Κλινικής του ΑΧΕΠΑ:
“Το αγοράκι μας! Ήταν, επίσης, πολύ καλά όσον αφορά τη σωματική του υγεία. Ωστόσο λόγω ηλικίας η προσαρμογή του στη νέα συνθήκη ήταν σαφώς δυσκολότερη. Περνούσα πάνω από μία ώρα στο θάλαμο μαζί τους, όπως και το υπόλοιπο προσωπικό τις επόμενες μέρες, προσπαθώντας να του μεταφέρουμε μια ψευδαίσθηση κανονικού ρυθμού ζωής. Του πήραμε δώρα, βιβλία, τα παιδιά μου μάλιστα θυμάμαι του έστειλαν μια ζωγραφιά γράφοντας πόσο θαρραλέο τον θεωρούσαν”.
Στις 12 Μαρτίου, η Δήμητρα Βουλγαρίδου και ο 9χρονος γιος της πήραν εξιτήριο από το Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, ενώ τους δόθηκαν σχετικές οδηγίες να παραμείνουν ένα διάστημα λίγων ημερών σε απομόνωση στο σπίτι τους, σύμφωνα με τα πρωτόκολλα που εφαρμόζονταν εκείνη την εποχή από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
Οι δύο πρώτοι ασθενείς στην Ελλάδα ανάρρωσαν και η κατάληξη ήταν τελικά επιτυχής.
“Θυμάμαι πως έκανα πολλές σκέψεις τότε. Και κυρίως τη σκέψη ότι η Υγεία είναι πάνω από όλα”, λέει η Παρθενόπη Παντελίδου και συνεχίζει:
“Σκεφτόμουν, επίσης, πόσο απίστευτα εύκολα η ζωή μας και η καθημερινότητά μας μπορεί να αλλάξει, πόσο καθόλου αυτονόητη δεν είναι. Έβαζα πολλές φορές τότε τον εαυτό μου στη θέση της ασθενούς”, τονίζει.
Η συνέχεια, όμως, ήταν ακόμη πιο δύσκολη. Στους επόμενους μήνες η Βόρεια Ελλάδα “χτυπήθηκε” ιδιαίτερα από την πανδημία και το Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ βρέθηκε στη δίνη του κυκλώνα.
Η προϊσταμένη της Παθολογικής Κλινικής βρέθηκε και πάλι μαζί με τους συναδέλφους της στο επίκεντρο των εξελίξεων.
“Το ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ έζησε ιδιαίτερα δύσκολες στιγμές. Μετατράπηκε ολόκληρο κτίριο αποκλειστικά για τη νοσηλεία COVID-19 ασθενών ενώ έφτασε να νοσηλεύει πάνω από 250 ασθενείς ταυτόχρονα. Πρωτόγνωρες στιγμές, συναισθήματα, σωματική και ψυχολογική καταπόνηση για όλους. Νομίζω ότι η ζωή όλων των συναδέλφων εκτός του χώρου του νοσοκομείου ήταν σε μια ιδιόμορφη παύση…”, θυμάται η κυρία Παρθενόπη Παντελίδου.
Η “φωτογραφία” της πανδημίας την 26η Φεβρουαρίου 2020
Μέχρι τα μεσάνυχτα της Τετάρτης 26 Φεβρουαρίου 2020, είχαν νοσήσει από κορονοϊό σε όλο τον πλανήτη, 80.423 άτομα και είχαν καταλήξει στον θάνατο 2.708.
Η συντριπτική πλειοψηφία κρουσμάτων και θανάτων εντοπιζόταν στην Κίνα και συγκεκριμένα το 96% των κρουσμάτων (77.663 λοιμώξεις) και 2.663 θάνατοι.
Στην Ευρώπη, στις 26 Φεβρουαρίου είχαν καταγραφεί 385 κρούσματα και 11 θάνατοι, ενώ τη θλιβερή πρωτιά σε κρούσματα και θανάτους κατείχε η Ιταλία.
Από το σύνολο των κρουσμάτων στην Ευρώπη, η Ιταλία μετρούσε 322 κρούσματα, αλλά και 10 από τους 11 συνολικούς θανάτους. Ένας ακόμη θάνατος υπήρξε στη Γαλλία.
Τα υπόλοιπα 80 κρούσματα στην Ευρώπη μοιράζονταν σε 10 χώρες (εκτός Ιταλίας), 13 εντοπίζονταν στη Μεγάλη Βρετανία, 2 στη Ρωσία, και από ένα στο Ισραήλ, στην Αίγυπτο και στον Λίβανο.
Η Ελλάδα και η Κύπρος μέχρι και την 25η Φεβρουαρίου 2020 δεν βρίσκονταν μέσα σε καμία από τις «μαύρες» λίστες του ΠΟΥ, όμως, η επόμενη μέρα, ξεκίνησε ένας επώδυνος κύκλος τριών χρόνων, κατά τον οποίο η χώρα μας πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος, με περισσότερους από 35.000 θανάτους.
Μέσα, όμως, από τις θλιβερές και δυσβάσταχτες απώλειες, υπήρξε όφελος; Τι μας έμεινε ως παρακαταθήκη από την πανδημία;
Η προϊσταμένη νοσηλευτικής του ΑΧΕΠΑ, απαντά:
“Χάσαμε πολλά, αλλά κερδίσαμε και πολλά από την πανδημία. Για μένα κερδίσαμε το «μαζί». Γιατί μαζί μπορούμε να καταφέρουμε πολλά. Μαζί!».
Της Γιάννας Σουλάκη/iatropedia
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163