Σημαντικές αλλαγές στον ΕΟΜ με στόχο την αύξηση των μεταμοσχεύσεων στη χώρα, εισάγει το νέο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε το βράδυ της Τετάρτης (15.03.2023) στη Βουλή.
Μέσω του νομοσχεδίου έρχονται σημαντικές αλλαγές στον τομέα της δωρεάς και μεταμόσχευσης οργάνων. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η αναβάθμιση του ρόλου του ΕΟΜ, αλλά και η αλλαγή του ονόματός του.
Έτσι πλέον ο ΕΟΜ από “Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων” μετονομάζεται σε “Ελληνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων”, έτσι ώστε να είναι ακριβέστερη η απόδοση της ονομασίας του στις διεθνείς σχέσεις, όπως αναφέρει το υπουργείο Υγείας.
Αξίζει να σημειωθεί πως το σχέδιο νόμου καταρτίστηκε από Επιτροπή, η οποία απαρτίζεται από επιφανείς επιστήμονες από τον χώρο των μεταμοσχεύσεων.
Οι συγκεκριμένοι επιστήμονες ανέλαβαν να δημιουργήσουν τις νέες βάσεις για ένα καλύτερο, ευέλικτο και πιο αποτελεσματικό πλαίσιο μεταμοσχεύσεων. Ένα πλαίσιο που «θα αυξήσει τις μεταμοσχεύσεις διασφαλίζοντας καλύτερα τα δικαιώματα των ασθενών», όπως αναφέρει το υπουργείο Υγείας.
Επίσης, διευκρινίζεται πως η καλύτερη λειτουργία του ΕΟΜ θα διασφαλιστεί με επιπλέον πόρους που θα καθοριστούν με επόμενη ΚΥΑ.
Τι αλλάζει στον ΕΟΜ
Ο ΕΟΜ επιφορτίζεται πλέον με αυξημένες αρμοδιότητες, που εκτείνονται από την αδειοδότηση έως την αξιολόγηση και τον έλεγχο των Δομών Μεταμοσχεύσεων σε όλη τη χώρα. Καλείται, επίσης, μέσω ειδικών επιτροπών να διατυπώνει επιστημονικές θέσεις και να προσφέρει αρωγή σε εξειδικευμένα ζητήματα για τις μεταμοσχεύσεις.
“Προβλέπεται ότι θα επικουρείται από ειδικές επιτροπές για την παροχή επιστημονικής συνδρομής σε εξειδικευμένα ζητήματα”, αναφέρει συγκεκριμένα το υπουργείο Υγείας.
Ο ΕΟΜ επιφορτίζεται και με το έργο της θεσμοθέτησης κριτηρίων αξιολόγησης των μεταμοσχευτικών κέντρων, αλλά της της δημιουργίας συστήματος παρακολούθησης και ελέγχου της συμμόρφωσης με τα κριτήρια αυτά.
Επίσης, ιδιαίτερη έμφαση αναμένεται να δοθεί στη μέτρηση του κλινικού αποτελέσματος των διενεργούμενων μεταμοσχεύσεων, η οποία θα περιλαμβάνει ακόμη και επιτόπιο έλεγχο των Δομών Μεταμοσχεύσεων.
Νέο ενιαίο Πληροφοριακό Σύστημα Μεταμοσχεύσεων (ΠΣΜ)
Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού του Οργανισμού δημιουργείται ένα νέο ενιαίο Πληροφορικό Σύστημα Μεταμοσχεύσεων (ΠΣΜ), στο οποίο θα ενταχθούν όλες οι πληροφορίες που σχετίζονται τόσο με τη δωρεά οργάνων -δηλαδή τους δότες και λήπτες- αλλά και την αντιστοίχιση και κατανομή τους.
Στο ίδιο σύστημα θα ενταχθούν και όλες οι πληροφορίες για τις μεταμοσχεύσεις, αλλά και τη μακροπρόθεσμη μεταμεταμοσχευτική παρακολούθηση των ληπτών.
Στο ΠΣΜ εντάσσεται και η ενοποίηση σε Δίκτυο όλων των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας που διαθέτουν Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) ή άλλα τμήματα όπου είναι δυνατόν να νοσηλεύονται δυνητικοί δότες οργάνων (Δίκτυο Δωρεάς Οργάνων). Σ’ αυτό θα ενταχθούν και οι Δομές Μεταμοσχεύσεων (Δίκτυο Μεταμόσχευσης Οργάνων), με στόχο τη διασφάλιση της συνεργασίας τους.
Εκσυγχρονισμός του νομικού πλαισίου
Το Μέρος Β΄ του νομοσχεδίου «Σύσταση νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «Ογκολογικό Κέντρο Παίδων ”Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη – ΕΛΠΙΔΑ”», εκσυγχρονισμός του δικαίου για τη δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων, ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και την προστασία της δημοσίας υγείας και άλλες επείγουσες ρυθμίσεις», περιλαμβάνει ρυθμίσεις για την προσαρμογή της νομοθεσίας στις σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις στον τομέα των μεταμοσχεύσεων.
Και συγκεκριμένα, περιλαμβάνεται η ενσωμάτωση στη ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας 2010/53/ΕΕ (αρχικά 2010/45/ΕΕ) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 7ης Ιουλίου 2010, σχετικά με τα πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας των ανθρώπινων οργάνων που προορίζονται για μεταμόσχευση (L 207/06.08.2010).
Επιπλέον, επικαιροποιείται το νομικό πλαίσιο που διέπει τον ίδιο τον εθνικό φορέα μεταμοσχεύσεων ΕΟΜ, προκειμένου να ασκήσει αποτελεσματικά τις αρμοδιότητές του στο πεδίο των μεταμοσχεύσεων.
Αναλυτικότερα:
Βασικά σημεία της νομοθετικής προσαρμογής
Βασικά σημεία της νομοθετικής παρέμβασης είναι -μεταξύ άλλων- τα εξής:
η αναβάθμιση της Επιτροπής Ζώντα Δότη, η οποία θέτει όρους και προϋποθέσεις για τη δωρεά οργάνων από ζωντανό δόση.
η πρόβλεψη ότι στο πλαίσιο μιας μεταμόσχευσης, η ενημέρωση θα πρέπει να παρέχεται υποχρεωτικά από ιατρούς και κατά προτίμηση διαφορετικούς από τους θεράποντες ιατρούς του υποψήφιου λήπτη ή από τους Συντονιστές Μεταμοσχεύσεων. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η «σύγκρουση συμφερόντων» μεταξύ των ιατρών που παρέχουν ενημέρωση στον υποψήφιο δωρητή και αυτών που έχουν αναλάβει τον υποψήφιο λήπτη
η θέσπιση της υποχρέωσης των Μονάδων Μεταμόσχευσης να παρακολουθούν τον δωρητή τουλάχιστον μία φορά κατ’ έτος και εφ’ όρου ζωής του,
η εισαγωγή μιας ήπιας εκδοχής της “εικαζόμενης συναίνεσης”. Είναι η διαδικασία που προβλέπει τη δυνατότητα αφαίρεσης οργάνου-μοσχεύματος στην περίπτωση που δεν υπάρχει εκφρασμένη βούληση του αποβιώσαντα και δεν ανευρίσκονται οικείοι του, υπό την τήρηση δικλείδων ασφαλείας που θα εξειδικευτούν με απόφαση του Υπουργού Υγείας μετά από εισήγηση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΟΜ.
η συμπερίληψη και του καρδιακού θανάτου, εκτός από τον εγκεφαλικό
Προβλέπεται τέλος, η κατά προτεραιότητα διενέργεια των χειρουργικών πράξεων της αφαίρεσης και της μεταμόσχευσης οργάνων σε σχέση με τις λοιπές χειρουργικές επεμβάσεις στα νοσοκομεία, εξαιρουμένων αυτών που είναι επείγουσες.
“ Όλες οι σχετικές διαδικασίες διενεργούνται με γνώμονα την προστασία της προσωπικότητας και της υγείας των εμπλεκόμενων προσώπων και με απόλυτο σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή και αξία”, τονίζει το υπουργείο Υγείας.
Της Γιάννας Σουλάκη/iatropedia.gr
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163