Ένα σημαντικό πρόβλημα δημόσιας Υγείας έχει προκύψει, μετά την εξαφάνιση από την ελληνική αγορά φαρμάκων για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
Το Ozempic (σεμαγλουτίδη) της δανέζικης φαρμακευτικής εταιρείας Novo Nordisk, ένα ενέσιμο φάρμακο για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 (ΣΔτ2), έχει εκτοξεύσει τις πωλήσεις του τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς επιτυγχάνει γρήγορη απώλεια κιλών.
Παρά το γεγονός ότι διαφημίστηκε στο Χόλιγουντ ως «αδυνατιστικό φάρμακο των σελέμπριτις» -καθώς το χρησιμοποίησαν για απώλεια βάρους αστέρια παγκόσμιου βεληνεκούς, όπως η Κιμ Καρντάσιαν και ο Έλον Μάσκ– τον τελευταίο χρόνο το φάρμακο έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλές και στη χώρα μας.
Η ανεξέλεγκτη συνταγογράφηση της σεμαγλουτίδης, ωστόσο, από έλληνες γιατρούς σε άτομα που το χρησιμοποιούν αποκλειστικά ως θεραπεία “life style”, έφερε την αιφνιδιαστική εξαφάνισή του από τα ράφια των φαρμακείων και χιλιάδες ασθενείς με διαβήτη σε απόγνωση.
Να σημειωθεί πως η εκτός ενδείξεων χρήση του σκευάσματος, όχι για ιατρικούς λόγους αλλά για την απώλεια βάρους για αισθητικούς λόγους, είναι πρόβλημα που εντοπίζεται σε παγκόσμιο επίπεδο, και αφορά και άλλα σκευάσματα για την αντιμετώπιση του Σακχαρώδους Διαβήτη.
Στην Ελλάδα, η εταιρεία Novo Nordisk Hellas “σήκωσε τα χέρια ψηλά”, δηλώνοντας αδυναμία διασφάλισης έστω κάποιων στοιχειωδών ποσοτήτων του φαρμάκου, για την κάλυψη της εγχώριας αγοράς και των διαβητικών ασθενών, έως τις 8/6/23.
Υπό πίεση βρίσκονται και οι Φαρμακοποιοί, οι οποίοι διαπιστώνουν πώς δεν μπορούν να εξασφαλίσουν το Ozempic για τους ασθενείς με διαβήτη.
Το φάρμακο, ωστόσο, τους είναι απαραίτητο, καθώς ρυθμίζει την ινσουλίνη, καταστέλλει την όρεξη και μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων.
Δημόσια καταγγελία από τον ΠΦΣ
Τη Μεγάλη Τετάρτη ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ) προχώρησε σε δημόσια καταγγελία, εξαπολύοντας “μομφή” προς τους γιατρούς που εξαπατούν το σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, δηλώνοντας ως «διαβητικούς» άτομα που δεν είναι ασθενείς, προκειμένου να πάρουν το φάρμακα με μειωμένη συμμετοχή 10%.
Παράλληλα, ο πρόεδρος του ΠΦΣ Απόστολος Βαλτάς, ζήτησε από την Πολιτεία να στεγανοποιήσει τις διαρροές του διάτρητου συστήματος της ΗΔΙΚΑ, αναβαθμίζοντας τις δικλείδες ασφαλείας της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.
Θα μπορούσε για παράδειγμα, η συνταγογράφηση της σεμαγλουτίδης να απαιτεί την κατάθεση ιατρικών εξετάσεων που να αποδεικνύουν τη νόσο του ΣΔτ2 και όχι μια απλή ιατρική γνωμάτευση.
“Παρά την εφαρμογή των θεραπευτικών πρωτοκόλλων και παρά την ένταξη του συγκεκριμένου σκευάσματος στη λίστα απαγόρευσης των εξαγωγών και την αποκλειστική χορήγησή του μόνο με ηλεκτρονική συνταγή, όλα δείχνουν ότι για τη συγκεκριμένη περίπτωση, τα μέτρα τα οποία έχουν ληφθεί δεν είναι ικανοποιητικά”, σημειώνει ο Απόστολος Βαλτάς και εξηγεί:
“Θα πρέπει λοιπόν να ελεγχθούν περαιτέρω οι ιατροί για το ενδεχόμενο έκδοσης ψευδών γνωματεύσεων, με αποτέλεσμα να παρακάμπτονται τα θεραπευτικά πρωτόκολλα και να μην τηρούνται οι εγκεκριμένες ενδείξεις χορήγησης του φαρμάκου μόνο σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2. Διότι πανθομολογείται ότι συνταγογραφείται τελικά για τον έλεγχο του βάρους, με πολλούς χρήστες του φαρμάκου να το βεβαιώνουν !!”, τονίζει.
«Εξαφανίστηκε» και το δεύτερο φάρμακο της ίδιας θεραπευτικής κατηγορίας
Η στρέβλωση στη χορήγηση της σεμαγλουτίδης τείνει να λάβει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις και να εξελιχθεί σε μείζον πρόβλημα δημόσιας Υγείας.
Κι αυτό καθώς, η έλλειψή της έχει “τινάξει στον αέρα” τη θεραπευτική κατηγορία των σκευασμάτων της κατηγορίας των αγωνιστών GLP-1 για τον έλεγχο του διαβήτη (Trulicity, Saxenda, Victoza κ.λ.π.).
Έτσι, ελλείψεις διαπιστώνονται και σε άλλο “ανταγωνιστικό” σκεύασμα του Ozempic, το Trulicity (ντουλαγλουτίδη) της φαρμακευτικής εταρείας Φαρμασέρβ – Lilly.
Σε πρόσφατη επιστολή του στον Φαρμακευτικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης, ο Αντιπρόεδρος & Γενικός Διευθυντής της εταιρείας Σπύρος Φιλιώτης, ενημερώνει πως η παρασκευάστρια εταιρία Lilly αντιμετωπίζει εντεινόμενη δυσχέρεια να ανταπεξέλθει στην ζήτηση για τη ντουλαγλουτίδη.
“Το εν λόγω θέμα προκαλείται από την άνευ προηγουμένου παγκόσμια αύξηση στην χρήση της ντουλαγλουτίδης σε συνδυασμό με την περιορισμένη διαθεσιμότητα άλλων φαρμακευτικών σκευασμάτων της κατηγορίας (αγωνιστών GLP-1) σε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Καθώς τα αποθέματα μας είναι κρίσιμα, αυτή η μη επαρκής κάλυψη της ζήτησης κλιμακώνεται και πιθανόν να προκύπτουν εφεξής επαναλαμβανόμενες ολικές ελλείψεις, μικρής διάρκειας, έως ότου η ικανότητα παραγωγής αυξηθεί επαρκώς”, τονίζει ο κ. Φιλιώτης.
Πόσο σημαντικό είναι το φάρμακο για τους ασθενείς με διαβήτη
Σύμφωνα με τους γιατρούς, η θεραπεία με το Ozempic στους παχύσαρκους διαβητικούς έχει σημαντικά αποτελέσματα, οδηγώντας τους σε διάστημα 52 εβδομάδων στην απώλεια του περίπου 10% του βάρους τους.
Για να προμηθευτεί ο ασθενής το φάρμακο (το οποίο κοστίζει περίπου 110 ευρώ το μήνα) με συμμετοχή στη δαπάνη της τάξης του 10% θα πρέπει να έχει διάγνωση για διαβήτη τύπου 2 από τον αρμόδιο γιατρό, ο οποίος αναλαμβάνει και να του το συνταγογραφήσει.
Σε αντίθετη περίπτωση ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να αγοράζει το σκεύασμα με δική του δαπάνη, κάτι που σημαίνει πως θα πρέπει να καταβάλει άνω των 100 ευρώ κάθε μήνα για 4 ενέσεις (μία ανά εβδομάδα).
Να σημειωθεί, ωστόσο, πως η κάθε άλλη μη εγκεκριμένη χρήση του φαρμάκου έχει απαγορευθεί, ενώ χαρακτηρίζεται δυνητικά επικίνδυνη.
«Μη ελκυστική η Ελλάδα για αυξημένες παραδόσεις φαρμάκων»
Στο παγκόσμιο δυσμενές περιβάλλον των ελλείψεων φαρμάκων -πρόβλημα που κλιμακώνεται εξαιτίας της έλλειψης πρώτων υλών και της ενεργειακής κρίσης- η Ελλάδα βρίσκεται σε ακόμη πιο δεινή θέση.
Όπως παραδέχεται στην επιστολή του ο Αντιπρόεδρος της Φαρμασέρβ – Lilly, κ. Φιλιώτης, η χώρα μας δεν είναι ελκυστική στις εταιρείες του εξωτερικού και εισάγουν τα φάρμακά τους σε περιορισμένες ποσότητες, εξαιτίας της διαρκούς υποχρηματοδότησης του Φαρμάκου, που οδηγεί τις Φαρμακευτικές να επιστρέφουν μεγάλα ποσά στο κράτος (clawback), όταν σημειώνεται υπέρβαση της κρατικής δαπάνης.
“Δυστυχώς η συνέχιση της δημόσιας υποχρηματοδότησης του φαρμάκου που έχει οδηγήσει στη γιγάντωση των υποχρεωτικών επιστροφών (σ.σ. clawback) για τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις καθιστά την Ελλάδα μη ελκυστική για τις παγκόσμιες φαρμακευτικές επιχειρήσεις”, τονίζει.
Η Lilly προχωρά σε συνεχείς επενδύσεις προκειμένου να αυξήσει την ικανότητα παραγωγής και διανομής του προϊόντος σε όλο τον κόσμο, όπως διαβεβαιώνει η εταιρεία, ενώ αναφέρει πως για όλα τα παραπάνω έχει ενημερωθεί και ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ).
Να τονιστεί, πως το θέμα της υποχρηματοδότησης της φαρμακευτικής δαπάνης αναμένεται να ρυθμιστεί μετά το Πάσχα από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, μετά από σχετική συνάντηση που έλαβε χώρα το απόγευμα της Μεγάλης Τετάρτης στο Υπουργείο Υγείας, με τους εκπροσώπους του κλάδου της φαρμακοβιομηχανίας, (ΣΦΕΕ, ΠΕΦ, PIF).
Η κατανομή του κλειστού προϋπολογισμού των 50 εκατ. ευρώ για το 2022 και των 150 εκατ. ευρώ που προβλέφθηκαν για το 2023 (μετά από σχετική συμφωνία με το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας – RRF), θα επιφέρει σημαντική μείωση στα δυσθεώρητα ποσά των υποχρεωτικών επιστροφών (clawback), με τα οποία επιβαρύνεται εδώ και πάνω από μια 10ετία η Φαρμακοβιομηχανία.
Της Γιάννας Σουλάκη/iatropedia.gr
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163