Στο κενό έπεσε και η νέα μεσολαβητική προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να γεφυρωθούν οι διαφορές ανάμεσα σε Κόσοβο και Σερβία.
Όπως φάνηκε χθες Πέμπτη (14/9/2023) στη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες μεταξύ του πρωθυπουργού του Κοσόβου Άλμπιν Κούρτι, του Προέδρου της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς και του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ, παραμένει το χάσμα.
Η προηγούμενη συνάντηση υψηλού επιπέδου στις Βρυξέλλες είχε πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο. Όπως επισημαίνει ο Ζοζέπ Μπορέλ, «έχει περάσει ένας ολόκληρος χρόνος από τότε που ξεκίνησαν οι συζητήσεις για τη Συμφωνία για την Ομαλοποίηση και έξι μήνες από τότε που συναντηθήκαμε στην Οχρίδα για να την οριστικοποιήσουμε».
Ο ίδιος τονίζει ωστόσο ότι η εφαρμογή των πιο σημαντικών και ουσιαστικών σημείων δεν έχει ακόμη ξεκινήσει, κάτι το οποίο ο Μπορέλ χαρακτηρίζει «πολύ λυπηρό» που δείχνει την απουσία της αληθινής δέσμευσης Κοσόβου και Σερβίας να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους.
«Η έλλειψη δράσης από οποιοδήποτε μέρος σημαίνει ότι τόσο το Κόσοβο όσο και η Σερβία παραβιάζουν άμεσα και σοβαρά τις υποχρεώσεις τους στο διάλογο και τις υποσχέσεις τους», τονίζει ο Ζ. Μπορέλ, ο οποίος προσθέτει ότι «βρισκόμαστε και πάλι σε έναν κύκλο εντάσεων και καθημερινών κλιμακώσεων».
Η ίδρυση της Ένωσης/Κοινότητας είναι μια παλιά υποχρέωση για τις δύο πλευρές και ήταν πάντα βασικό στοιχείο της διαδικασίας ομαλοποίησης. Ως εκ τούτου, ο Ζ. Μπορέλ τονίζει ότι είναι κρίσιμο να ξεκινήσουν επιτέλους οι διαπραγματεύσεις για το καταστατικό χωρίς άλλη καθυστέρηση, στο πλαίσιο της εφαρμογής της Συμφωνίας. «Από την πλευρά μας, εγώ, ως Διαμεσολαβητής [του Διαλόγου Βελιγραδίου-Πρίστινας] με την εξαιρετική υποστήριξη του Ειδικού Εκπροσώπου της ΕΕ Μίροσλαβ Λάιτσακ έχουμε καταβάλει επανειλημμένες προσπάθειες για να διευκολύνουμε ένα συμβιβασμό σχετικά με το πώς θα μοιάζει η διαδικασία υλοποίησης», αναφέρει ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ. Ο ίδιος σημειώνει στη συνέχεια ότι οι δύο πλευρές ξεκίνησαν από αντίθετα άκρα. Το Κόσοβο θέλει πρώτα τις πολιτικές πτυχές της ομαλοποίησης, ενώ η Σερβία θέλει να ξεκινήσει με την ίδρυση της Ένωσης/Κοινότητας πριν αναλάβει τις υποχρεώσεις της.
Μπροστά σε αυτό το αδιέξοδο, ο κ. Μπορέλ πρότεινε μια «παράλληλη διαδικασία» για την εφαρμογή αυτών των δύο όρων που τέθηκαν για τη διαπραγμάτευση.
Κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνάντησης στις Βρυξέλλες έγιναν προσπάθειες να βρεθούν λύσεις, αλλά μετά από μακρές συνομιλίες, όπως τονίζει ο Ζ. Μπορέλ, «o πρωθυπουργός Κούρτι δεν ήταν έτοιμος να προχωρήσει και να ξεκινήσει μια αξιόπιστη διαδικασία για την ίδρυση της Ένωσης/Κοινότητας. Αντ’ αυτού επέμεινε στην επισημοποίηση της de facto αναγνώρισης ως το πρώτο βήμα». Από την άλλη επισημαίνει ο Μπορέλ, ο Πρόεδρος Βούτσιτς αποδέχτηκε την πρόταση της ΕΕ για την εφαρμογή της Συμφωνίας.
«Προσπαθήσαμε πολύ, αλλά δυστυχώς δεν κατέστη δυνατό να γεφυρωθούν οι διαφορές σήμερα», τονίζει ο Ζ. Μπορέλ στην ανακοίνωσή του, ενώ προσθέτει ότι «δεν υπήρξε πρόοδος στην αποκλιμάκωση της έντασης στο βόρειο Κόσοβο».
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ τονίζει ότι οι πρόωρες εκλογές μπορούν να διεξαχθούν είτε με παραίτηση των δημάρχων στους τέσσερις δήμους του Κοσόβου με σερβική πλειοψηφία στο βόρειο τμήμα του Κοσόβου, είτε μέσω συλλογής υπογραφών από τους Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου για ανάκληση των δημάρχων. Ωστόσο, διευκρίνισε ότι η ΕΕ βλέπει την παραίτηση των δημάρχων, που έχουν εκλεγεί μόνο από το 3% του πληθυσμού, ως τον ταχύτερο και καλύτερο τρόπο για να γίνουν πρόωρες εκλογές. Η άλλη διαδικασία, η αναζήτηση υπογραφών, είναι χρονοβόρα και αβέβαιη, ανέφερε ο Ζ. Μπορέλ.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163