Καταργούνται με το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) των Δήμων, τα οποία πλέον ενσωματώνονται στη λειτουργία των δήμων.
Το πάσης φύσεως προσωπικό, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού ορισμένου χρόνου, των ΝΠΔΔ μεταφέρεται πλέον στον δήμο σύμφωνα με το νέο νομοσχέδιο. Ίδια λογική θα ισχύσει και για τη διαχείριση των σχολικών μονάδων, που σήμερα γίνεται από τις σχολικές επιτροπές, οι οποίες θα περάσουν στους δήμους. Τα χρήματα που θέλει ένα σχολείο για θέρμανση ή για βελτίωση του σχολικού κτιρίου θα τα διαχειρίζεται ο δήμος κεντρικά και όχι η σχολική επιτροπή.
Στην αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου υπογραμμίζεται ότι η βελτίωση του μοντέλου οργάνωσης των δήμων, μέσω της κατάργησης των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου αυτών, καθώς και των κοινωφελών επιχειρήσεων και σχολικών επιτροπών, επέρχεται προκειμένου να εξασφαλισθούν οικονομίες κλίμακας, καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και συνεκτικότερη οικονομική και διοικητική διαχείριση.
Σήμερα με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, υπάρχουν 488 ΝΠΔΔ και κοινωφελείς επιχειρήσεις δήμων και 631 σχολικές επιτροπές. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα οικονομικά δεδομένα, από τα 488 νομικά πρόσωπα τα 133 (ποσοστό 27% επί του συνόλου) έχουν μέσο ετήσιο προϋπολογισμό την τελευταία πενταετία μικρότερο των 500.000 ευρώ, δηλαδή, μικρότερο από 41.600 ευρώ σε μηνιαία βάση. Ισάριθμα είναι τα νομικά πρόσωπα με μέσο όρο ετήσιου προϋπολογισμού μεγαλύτερο από 2.000.000 ευρώ, δηλαδή, περίπου 167.000 ευρώ σε μηνιαία βάση. Το συνολικό τους μέγεθος (με όρους προϋπολογισμού) ανέρχεται περίπου στα 870.000.000 ευρώ και αντιστοιχεί περίπου στο 6% του συνολικού μεγέθους των 271 δήμων που τα έχουν συστήσει (14,1 δισ. Euro).
Για τους 75 εξ αυτών, η αναλογία είναι μικρότερη του 3%, ενώ για 44 δήμους η αναλογία είναι μεγαλύτερη του 10%. Επιπλέον, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία προσωπικού, σήμερα υπηρετούν σε αυτά τα νομικά πρόσωπα 16.978 υπάλληλοι (μόνιμοι, ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, με συμβάσεις μίσθωσης έργου, βάσει δικαστικών αποφάσεων κ.λπ.). Από τους συγκεκριμένους, 7.860, ήτοι ποσοστό 46% επί του συνόλου, είναι τακτικό προσωπικό.
Τα 127 ΝΠΔΔ έχουν έως 5 μόνιμους εργαζόμενους, τα 81 έχουν μεταξύ 6 και 10 ατόμων ενώ μόλις σε 7 νομικά πρόσωπα υπηρετούν πάνω από 100 εργαζόμενοι. Αν αφαιρεθούν τα 7 μεγαλύτερα σε προσωπικό νομικά πρόσωπα, στα υπόλοιπα 481 υπηρετούν κατά μέσο όρο 12 εργαζόμενοι. «Αυτός ο αριθμός προσωπικού δεν κρίνεται επαρκής για να υποστηρίξει τις εξόχως σημαντικές αρμοδιότητες που έχουν ανατεθεί σε αυτές τις οντότητες, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο δήμος να υποχρεώνεται, συχνά, να διαθέτει προσωπικό σε αυτά, προκειμένου να διασφαλιστεί η άσκηση των αρμοδιοτήτων τους», σημειώνεται στην εισηγητική έκθεση του σχεδίου νόμου του υπουργείου Εσωτερικών.
Επισημαίνεται εξάλλου, αναφορικά με την οργάνωσή τους, ότι καθένα από τα 488 νομικά πρόσωπα οφείλει να διαθέτει αφενός οικονομική υπηρεσία επαρκώς στελεχωμένη και εφοδιασμένη με τους απαραίτητους πόρους -κυρίως σε επίπεδο πληροφοριακών συστημάτων και γνώσης- προκειμένου να είναι εφικτή η ορθή εφαρμογή των κανόνων χρηστής οικονομικής διαχείρισης και λειτουργίας που προβλέπονται στις ισχύουσες δημοσιονομικές διατάξεις και στην κείμενη νομοθεσία περί δημοσίων συμβάσεων, και αφετέρου ειδική οργανική μονάδα για τη διαχείριση του προσωπικού τους. Επιπλέον, οφείλουν να εφαρμόζουν το σύνολο των διατάξεων του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων ΝΠΔΔ, σχετικά με την επιλογή προϊσταμένων οργανικών μονάδων.
Το προσωπικό
Αναφορικά με την υπηρεσιακή κατάσταση του προσωπικού των καταργούμενων Νομικών Προσώπων στο νομοσχέδιο προβλέπεται ρητά ότι οι συμβάσεις μίσθωσης έργου υλοποιούνται από το δήμο μέχρι τη λήξη τους. Αποσαφηνίζεται ότι το μόνιμο προσωπικό και το προσωπικό Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου κατατάσσεται σε αντίστοιχες θέσεις με αυτές που ήδη κατείχε, οργανικές ή προσωποπαγείς. Αποσαφηνίζεται για τις προσωποπαγείς θέσεις που συστήνονται, ότι καταργούνται κατά την με οποιονδήποτε τρόπο αποχώρηση του υπαλλήλου.
Τις προηγούμενες ημέρες, κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, τα κόμματα της αντιπολίτευσης αναφέρθηκαν στον κίνδυνο να υπάρξει καθυστέρηση στη μισθοδοσία του προσωπικού που μεταφέρεται, από 1.1.2024 στους δήμους. Ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος διαβεβαίωσε τα κόμματα ότι έχει γίνει μια πολύ σοβαρή προετοιμασία και από τις υπηρεσίες του υπουργείου Εσωτερικών θα βγουν αμέσως οι κατάλληλες οδηγίες. «Ουσιαστικά γίνεται αυτόματη μεταφορά και μάλιστα με αναδρομική ισχύ ώστε να μην υπάρξει κανένα πρόβλημα, 26-27 Ιανουαρίου, όλοι υπάλληλοι θα πληρωθούν κανονικά, από το νέο τους εργοδότη, τον δήμο δηλαδή και όχι από το νομικό πρόσωπο. Η μισθοδοσία του Ιανουαρίου θα καταβληθεί κανονικά από τα καταργούμενα νομικά πρόσωπα, στο τέλος Δεκεμβρίου, κατά την περίοδο των Χριστουγέννων», έχει διαβεβαιώσει ο κ. Λιβάνιος.
Στο δήμο και οι σχολικές μονάδες
Με το νομοσχέδιο, από την 30ή/6ου/2024 οι αρμοδιότητες των σχολικών επιτροπών και των δημοτικών επιτροπών μεταφέρονται στους οικείους δήμους προκειμένου να βελτιωθεί η διαχείριση των σχολικών μονάδων σε κεντρικό επίπεδο. Επίσης συστήνεται πάγια προκαταβολή με διαχειριστή το διευθυντή κάθε σχολικής μονάδας για τη στήριξη της λειτουργίας της.
Προβλέπεται επίσης η λύση των δημοτικών κοινωφελών επιχειρήσεων την 31η/12ου/2023, τελευταία ημέρα της τρέχουσας δημοτικής περιόδου, που μεταφέρονται στους δήμους. Το δημοτικό συμβούλιο δύναται να συγκροτεί επιτροπές για τη βέλτιστη διαχείριση των θεμάτων των νομικών προσώπων που καταργούνται. Στις επιτροπές θα συμμετέχουν και μη αιρετά μέλη.
Οι δήμοι θα κάνουν τους διαγωνισμούς για επισκευές, συντηρήσεις και κυλικεία
Ιδίως για τις σχολικές επιτροπές που επίσης το έργο τους μεταφέρεται στους δήμους, ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών διευκρίνισε ότι τα έξοδα για πετρέλαιο, για επισκευές και συντήρηση θα προβλέπονται εφεξής στον Ενιαίο Δημοτικό Προϋπολογισμό. Είναι αξιοσημείωτη δε και η αιχμή που διατύπωσε για τα φαινόμενα αδιαφάνειας, ο Θοδωρής Λιβάνιος. «Μπορεί ο δήμος να κάνει διαγωνισμό για επισκευές και συντηρήσεις. Μπορεί ο δήμος να κάνει διαγωνισμό για εκμίσθωση κυλικείου. Ο δήμος, όμως, όχι η σχολική επιτροπή. Διαβάστε δημοσιεύματα στο διαδίκτυο, που κατά καιρούς έχουν βγει για συγγενικές σχέσεις, αυτών, που κερδίζουν διαγωνισμούς κυλικείων, με μέλη σχολικών επιτροπών, με αναθέσεις μεταξύ τους κ.λπ. Κάποια στιγμή είχε ακουστεί, ότι μέχρι και σε στοίχημα, σε τζόγο, είχαν παιχτεί χρήματα σχολικών επιτροπών», ανέφερε ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163