Η ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι το πιθανότερο σενάριο είναι να μειώσει τα επιτόκια το φετινό καλοκαίρι, δίνοντας έτσι τέλος σε μια παρατεταμένη περίοδο αύξησής τους προκειμένου να καταπολεμηθεί ο υψηλός πληθωρισμός.
Το 2022 ο πληθωρισμός οδηγήθηκε ψηλά κυρίως ως αποτέλεσμα της ενεργειακής κρίσης και των υψηλών τιμών πετρελαίου, αερίου και ηλεκτρισμού. Εντούτοις, η Κομισιόν επισήμανε πρόσφατα ότι οι ενεργειακές τιμές παραμένουν σήμερα ψηλότερες από τα χρόνια προ της πανδημίας και θα συνεχίσουν έτσι τουλάχιστον ως το 2025 (σ.σ. παρά την αύξηση των επιτοκίων). Κατ’ επέκταση, η ενέργεια συνεχίζει να ασκεί επίδραση στη μακροοικονομική σφαίρα, έστω και αν είναι λιγότερη από ότι προηγήθηκε.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αξίζει να αναφέρουμε ότι το φυσικό αέριο στην Ευρώπη υποχώρησε πλέον κάτω από τα 30 ευρώ/MWh έναντι 200+ στην κρίση, όμως είναι ψηλότερα από τα ~10 ευρώ των προηγουμένων ετών. Αντίστοιχη εικόνα παρατηρείται και στον ηλεκτρισμό, ενώ το πετρέλαιο ακολουθεί τη δική του πορεία και εδώ και κάποιους μήνες βρίσκεται στα 75-80 δολάρια/βαρέλι.
Η Ευρώπη πήρε σημαντικά μέτρα την τελευταία διετία προκειμένου να αντικαταστήσει τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων (ιδίως από τη Ρωσία) με δική της παραγωγή μέσω ανανεώσιμων πηγών. Επίσης, μείωσε ραγδαία την κατανάλωση φυσικού αερίου και επένδυσε στην ενεργειακή αποδοτικότητα, πραγματοποιώντας άλματα σε τομείς όπως η επέκταση των αντλιών θερμότητας για τη θέρμανση.
Κατάφερε επιπλέον να γεμίσει πέρυσι τις αποθήκες της με φυσικό αέριο ώστε να περάσει έναν ακόμη ήρεμο χειμώνα. Όμως, οι δράσεις αυτές στοιχίζουν και αφαιρούν κεφάλαια από άλλες παραγωγικές δραστηριότητες.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Παράλληλα, η Ε.Ε. υπήρξε και τυχερή αφού οι καιρικές συνθήκες για δεύτερο συνεχόμενο χειμώνα είναι ευνοϊκές φέτος και εν τέλει μάλλον θα κρατήσουν ψηλά τη στάθμη στις αποθήκες αερίου όταν έρθει ο Μάρτιος και ο Απρίλιος.
Το γεγονός αυτό μαζί με τον άφθονο εφοδιασμό από τις ΗΠΑ και άλλους παραγωγούς υγροποιημένου αερίου (LNG) στάθηκε αρκετό όχι μόνο να εκμηδενίσει την επίδραση γεωπολιτικών εξελίξεων όπως ο πόλεμος στη Γάζα και οι επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα, αλλά και να την αντιστρέψει.
Το συμβόλαιο αερίου TTF αντί να ανέβει τις τελευταίες εβδομάδες, πέφτει διαρκώς, άρα η αγορά δεν ανησυχεί ιδιαίτερα για όσα συμβαίνουν στη γεωπολιτική σφαίρα. Άλλωστε, τα πλοία μεταφοράς LNG του Κατάρ που περνούν από το Σουέζ παρέχουν στην Ευρώπη μόλις περί το 5% των αναγκών της στο συγκεκριμένο καύσιμο.
Κοιτάζοντας μπροστά, μεγάλη σημασία θα έχει προς τα τέλη του 2024 η λήξη του συμβολαίου που έχει υπογράψει η ρωσική Gazprom με την Ουκρανία για τη μετακόμιση του ρωσικού αερίου προς τα δυτικά.
Η συγκεκριμένη οδός είναι η μόνη που έχει απομείνει για την Κεντρική Ευρώπη μετά τη διακοπή λειτουργίας των δύο άλλων βασικών «αρτηριών», δηλαδή του αγωγού Nord Stream και του αντίστοιχου που περνά από την Πολωνία.
Οι μέχρι τώρα πληροφορίες δείχνουν ότι θα είναι δύσκολο να συναφθεί νέο συμβόλαιο, παρά μόνο αν η νέα ηγεσία της Κομισιόν κατορθώσει να μεσολαβήσει και να διεκδικήσει τα συμφέροντά της. Σε περίπτωση που διακοπεί και αυτή η οδός εφοδιασμού, τότε σίγουρα θα μιλάμε για μια νέα ανοδική πίεση στις τιμές.
Ταυτόχρονα, ανοικτό ερώτημα είναι αν η Ευρώπη θα περάσει και ένα τρίτο ήπιο χειμώνα με χαμηλή κατανάλωση, άρα ήδη διαμορφώνεται μια ευαίσθητη κατάσταση για το γ’ και δ’ τρίμηνο του φετινού έτους.
Όλα αυτά μοιάζουν ακόμα μακριά στην παρούσα φάση. Εντούτοις, είναι εμφανές πως το ενεργειακό κόστος και ο εφοδιασμός θα συνεχίσει να απασχολεί την ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική και κατά την περίοδο μείωσης των επιτοκίων που θα ξεκινήσει το προσεχές καλοκαίρι.
