Νέα σελίδα στον ανταγωνισμό Ελλάδας-Τουρκίας στο φυσικό αέριο

Οι ανακατατάξεις που έφερε η ενεργειακή κρίση στο φυσικό αέριο ανά την Ευρώπη συνεχίζονται, καθώς στα τέλη του 2024 προβλέπεται να σταματήσει ο εφοδιασμός με ρωσικό αέριο μέσω της Ουκρανίας.

Καθώς οι Ουκρανοί και οι Ευρωπαίοι δεν φαίνονται πρόθυμοι να συνεχιστεί το εν λόγω συμβόλαιο με τη Gazprom, μοναδική οδός που θα παραμείνει ανοικτή για το ρωσικό φυσικό αέριο θα είναι η δεύτερη γραμμή του αγωγού Turk Stream που συνδέει Ρωσία-Τουρκία και έπειτα φτάνει στα Βαλκάνια.

Οι χώρες της ευρύτερης περιοχής, όπως η ίδια η Ουκρανία, έχουν σπεύσει ήδη να λάβουν τα μέτρα τους, μέσω της ανάπτυξης νέων υποδομών και συνεργασιών. Ακόμα και όσες είναι προσδεδεμένες στο ρωσικό ενεργειακό «άρμα» κοιτούν πλέον για εναλλακτικές λύσεις.

Στα πλαίσια αυτά, κρίσιμο ρόλο αποκτά το σχέδιο του Κάθετου Διαδρόμου που προωθεί η ελληνική κυβέρνηση και οραματίζεται τον εφοδιασμό με αέριο από το νέο τερματικό LNG της Αλεξανδρούπολης προς τις Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Μολδαβία και Ουκρανία. Σχετικό μνημόνιο συνεργασίας υπογράφηκε πρόσφατα και αποτελεί την πολιτική βάση για να προχωρήσουν τα απαραίτητα έργα κατά μήκος της διαδρομής.

Ήδη, ο αγωγός IGB που συνδέει Ελλάδα και Βουλγαρία βοήθησε τη γειτονική χώρα να καλύψει το χαμένο ρωσικό αέριο κατά τη διάρκεια της κρίσης και συνεχίζει να παίζει κρίσιμο ρόλο ως ο πρώτος κρίκος της αλυσίδας μαζί με το δίκτυο του ΔΕΣΦΑ.

Ο Κάθετος Διάδρομος, εφόσον υλοποιηθεί, θα είναι μια κίνηση-ματ απέναντι στις αντίστοιχες βλέψεις που είχε και εξακολουθεί να έχει η Τουρκία.

Οι Τούρκοι επιχείρησαν όλα τα προηγούμενα χρόνια να δομήσουν ένα δικό τους διάδρομο αερίου προς ορισμένες από τις παραπάνω χώρες και είχαν μερική επιτυχία: Για παράδειγμα, η Βουλγαρία υπέγραψε πέρυσι συμβόλαιο με την τουρκική Botas για δέκα χρόνια.

Το κακό για την Τουρκία είναι ότι όλοι γνωρίζουν πως το αέριο που προμηθεύει είναι κυρίως ρωσικό, το οποίο στην καλύτερη περίπτωση έχει «αναβαπτιστεί» ως τουρκικό. Ως εκ τούτου, η προσπάθεια της Άγκυρας προσκρούει στις αντιρρήσεις των Βρυξελλών και αρκετών κρατών της περιοχής που θέλουν να απεξαρτηθούν από τη συγκεκριμένη πηγή.

Η Τουρκία προβάλλει το επιχείρημα ότι όταν διακοπεί η τροφοδοσία ρωσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας, θα μπορεί να καλύψει μέρος των αναγκών μέσω του δικτύου της και των τερματικών LNG που διαθέτει. Πάντως, η δεύτερη γραμμή του Turk Stream που εφοδιάζει χώρες των Βαλκανίων, όπως η Σερβία και η Ουγγαρία, λειτουργούσε ήδη το φθινόπωρο του 2023 σε πλήρη δυναμικότητα.

Ως εκ τούτου, γίνεται αντιληπτή η ανάγκη για νέες υποδομές και η Ελλάδα είναι στην παρούσα φάση που την εξυπηρετεί με επενδύσεις σε πληθώρα νέων έργων: Ο IGB, ο νέος αγωγός του ΔΕΣΦΑ με τη Β. Μακεδονία, η αναβάθμιση του δικτύου στα σύνορα με τη Βουλγαρία και το τερματικό της Αλεξανδρούπολης είναι απτά παραδείγματα και αναβαθμίζουν τη χώρα μας ως ενεργειακό κόμβο.