Ένα κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας της Θεσσαλονίκης εμφανίστηκε με την εκσκαφή επί της Λεωφόρου Νίκης 5 για την ανέγερση ξενοδοχείου στο διατηρητέο «Όλυμπος – Νάουσα». Συγκεκριμένα, εντοπίστηκε πλούσιο σύνολο θραυσμάτων από σερβίτσια ευρωπαϊκής κεραμικής, του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα.
Όπως αναφέρει η Εφορία Αρχαιοτήτων πόλης Θεσσαλονίκης, είναι σπάνια, αν όχι και μοναδικά, στα αρχαιολογικά ανασκαφικά δεδομένα της Θεσσαλονίκης, φαινόμενο απόρριψης ολόκληρων καλής ποιότητας ευρωπαϊκών σερβίτσιων, τα οποία βάσει των σφραγισμάτων, των κατασκευαστικών χαρακτηριστικών και της διακόσμησής τους χρονολογούνται κυρίως στον 19ο αι. έως τις αρχές του 20ου αι. – και οπωσδήποτε πριν από την πυρκαγιά του 1917, οπότε και καταστράφηκαν ή υπέστησαν ζημιές τα κοσμικά κτήρια της παραλιακής, από τα οποία τα σκεύη προέρχονται.
Τα είδη και ο διάκοσμος των κεραμικών σκευών παρουσιάζει αξιοσημείωτη ποικιλία. Μεγάλος αριθμός θραυσμάτων ανήκει σε σκεύη αγγλικών εργαστηρίων των περιοχών Staffordshire και Swansea και αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα δύο βασικών τεχνικών της διακόσμησης “transfer ware”, γνωστών ως China Βlue και Flow Blue. Ως προς το θέμα του διακόσμου κυριαρχούν τα «Willow» και ο «Wild Rose Nuneham Courtnay», ενώ περιορισμένος αριθμός πιάτων φέρουν παραστάσεις όπως η «Δαμασκός», η «Λαχώρη», ο «Βόσπορος» κ.ά.
Θραύσματα τεσσάρων πιάτων εικονίζουν το βασιλικό ζεύγος της Σουηδίας, Όσκαρ και Ζοζεφίνα· επετειακό θέμα που κυκλοφόρησε με αφορμή της ανάρρησής τους στον θρόνο το 1844. Αγγλικής προέλευσης είναι και σκεύη με ανθικό διάκοσμο κατασκευασμένο με την τεχνική του σπόγγου (spongeware).
Στην κατηγορία «Μocha» ανήκουν κούπες και ίσως κανάτες με χαρακτηριστικό διάκοσμο από επάλληλες ταινίες γαλάζιου, μπλε και πράσινου και το σχέδιο της σκακιέρας που διακρίνονται για το ιδιαίτερα στιλπνό υάλωμα και χρονολογούνται στα τέλη του 19ου αι., όπως και θραύσματα από σετ πρωινού, τα οποία προορίζονταν κυρίως για τις αγορές των μεγάλων πόλεων της Τουρκίας στα Βαλκάνια και στην Ανατολή.
Τα ευρήματα προσφέρουν ενδιαφέρουσες εικόνες επιτραπέζιων σκευών που συμπεριλαμβάνονταν στον εξοπλισμό ξενοδοχείων, εστιατορίων και καφενείων της παραλιακής λεωφόρου, τα οποία φιλοξένησαν σημαίνουσες προσωπικότητες που πρωταγωνίστησαν στην ιστορία της πόλης στο γύρισμα από τον 19ο στον 20ο αι.
Φωτογραφίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163