Στις 15 Μαρτίου του 1975, δύο χρόνια μετά τον θάνατο του αγαπημένου του γιου Αλέξανδρου, ο Αριστοτέλης Ωνάσης, o μεγαλύτερος εφοπλιστής δεξαμενοπλοίων στον κόσμο, άφησε την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 69 ετών.
Ο άνθρωπος – θρύλος, ο επιχειρηματίας, ο εφοπλιστής Αριστοτέλης Ωνάσης έμελλε να αφήσει το στίγμα του στην ιστορία της Ελλάδας.
Είκοσι πέντε χρόνια αργότερα, τον Ιανουάριο του 2000, η Lloyd’s List, η μεγαλύτερη ναυτιλιακή εφημερίδα του κόσμου, δημοσίευσε πρωτοσέλιδο άρθρο με τίτλο «Γίγαντες που άλλαξαν τη φυσιογνωμία της ναυτιλίας», με τον Αριστοτέλη Ωνάση στη μέση του πρωτοσέλιδου.
Τα σκάφη του Ωνάση θα βρεθούν στους ωκεανούς του κόσμου, αλλά και στους αιθέρες.
Η Ολυμπιακή Αεροπορία, ένας αερομεταφορέας με παγκόσμια εμβέλεια, ήταν δημιούργημά του.
Ο Αριστοτέλης Ωνάσης δημιούργησε τη ναυτιλιακή επιχείρηση της νέας παγκοσμιοποιημένης εποχής, η οποία λειτουργεί θεσμικά μέχρι σήμερα ακολουθώντας τα πρότυπα που εκείνος έθεσε.
Γιος ευκατάστατου καπνεμπόρου, με επαρκή εκπαίδευση στις ξένες γλώσσες και σε εμπορικές πρακτικές από την Ευαγγελική Σχολή της κοσμοπολίτικης Σμύρνης, θα ξεκινήσει στο Μπουένος Άιρες την επιχειρηματική του καριέρα.
Το 1932, χρονιά που πεθαίνει και ο πατέρας του, τη χειρότερη χρονιά της διεθνούς οικονομικής κρίσης, μπήκε στη ναυτιλία αγοράζοντας τα δύο πρώτα του μεταχειρισμένα ατμόπλοια.
Τα δύο πρώτα αυτά πλοία του παίρνουν τα ονόματα των γονιών του. Τα «Ωνάσης – Πηνελόπη» και «Ωνάσης – Σωκράτης» ξεκινούν το ταξίδι στους εμπορικούς δρόμους του Ατλαντικού, καθελκύοντας τον μεγαλύτερο μύθο του εφοπλισμού στην Ελλάδα.
Είναι ο πρώτος Έλληνας που στρέφεται στα τάνκερ, και αυτή είναι η πρώτη του καινοτομία στον ελληνικό εφοπλισμό. Το 1938 ναυπηγεί στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας το πρώτο του δεξαμενόπλοιο, το «Άριστον», για μεταφορά πετρελαίου μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ιαπωνίας.
Το 1939 κάνει την επόμενη καθοριστική κίνηση. Ιδρύει στο προξενείο του Παναμά στο Λονδίνο την πρώτη του παναμαϊκή εταιρεία, τη Sociedad Maritima Miraflores Ltd., στην οποία μεταφέρει τα φορτηγά του και αναρτά σε αυτά την παναμαϊκή σημαία.
Τα τρία τολμηρά επιχειρηματικά βήματα του Αριστοτέλη Ωνάση
Από εκείνη τη στιγμή υιοθετεί την αποκλειστική χρήση των υπεράκτιων εταιρειών και των σημαιών ευκαιρίας για τις επιχειρηματικές του δράσεις είτε στη θάλασσα είτε στον αέρα.
Η άνοδός του στην κορυφή γίνεται με τρία πολύ επιτυχημένα και τολμηρά επιχειρηματικά βήματα.
Το πρώτο είναι η αγορά ενός στόλου 12 φορτηγών πλοίων Λίμπερτυ αμερικανικής κατασκευής, ο οποίος, με τη σωστή πολιτική αγοραπωλησιών, του εξασφάλισε το κεφάλαιο για να προβεί στο δεύτερο επιχειρηματικό τόλμημα: την αγορά στόλου δεξαμενόπλοιων Τ2 από τη Ναυτιλιακή Επιτροπή των Ηνωμένων Πολιτειών.
Και η τρίτη καινοτομία του είναι η στροφή στα γερμανικά ναυπηγεία του Αμβούργου και της Βρέμης με μια πρωτοφανή παραγγελία 18 δεξαμενόπλοιων για τα επόμενα δύο χρόνια.
Το πρώτο δεξαμενόπλοιο που ονομάστηκε «σούπερ τάνκερ» παγκοσμίως είναι το «Τίνα Ωνάση», το 1956.
Φωτογραφία αρχείου: Eurokinissi
Φίλοι και εχθροί του αναγνωρίζουν ότι ανοίγει νέους δρόμους στην ελληνόκτητη ναυτιλία.
Ο Ωνάσης εν τω μεταξύ, τον Ιανουάριο του 1954, είχε προβεί σε μια προκλητική συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία, η οποία τον έφερε σε άμεση αντιπαράθεση με τις μεγάλες εταιρείες πετρελαίου και την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών.
Την ίδια χρονιά εγκαθιστά το κέντρο των επιχειρήσεών του στο Μόντε Κάρλο, με κεντρικό ναυτιλιακό πρακτορείο την Olympic Maritime. Τις επόμενες δεκαετίες η πλωτή αυτοκρατορία του γιγαντώνεται.
Η σύγκρουση με την Αμερική τον άφησε αλώβητο αλλά τον έκανε να στραφεί διά παντός προς την Ευρώπη και την Ελλάδα.
Το 1956 αγοράζει από το ελληνικό Δημόσιο το προνόμιο εκμετάλλευσης του αποδυναμωμένου εθνικού αερομεταφορέα Τ.Α.Ε. (Τεχνικές Αεροπορικές Εκμεταλλεύσεις) και ιδρύει την Ολυμπιακή Αεροπορία.
Γίνεται έτσι ο ένας από τους μόλις δύο ιδιώτες στον κόσμο με δική τους αεροπορική εταιρεία.
Ο άλλος είναι ο Αμερικανός επιχειρηματίας Howard Hughes, που κατέχει την TWA.
Η εταιρεία ξεκινά τη λειτουργία της στις 6 Απριλίου 1957, με προδιαγραφές εξυπηρέτησης επιβατών που σήμερα θεωρούνται αδιανόητες, λόγω κόστους.
Πολύ γρήγορα η Ολυμπιακή ανοίγει τα φτερά της στις πέντε ηπείρους και γίνεται μια από τις ασφαλέστερες αεροπορικές εταιρείες στον κόσμο.
Στα τέλη του 1974, ο Ωνάσης καταγγέλλει τη σύμβαση με το ελληνικό Δημόσιο και στις 4 Αυγούστου 1975, μετά τον θάνατό του, η Ολυμπιακή Αεροπορία μεταβιβάζεται στο ελληνικό Δημόσιο.
Το 1963 ο Ωνάσης αγόρασε τον Σκορπιό, ένα μικρό, άγονο και άνυδρο νησί απέναντι από τη Λευκάδα.
Τον μεταμορφώνει στον ιδιωτικό του επίγειο παράδεισο, όπου διεθνείς προσωπικότητες του πολιτικού, επιχειρηματικού και καλλιτεχνικού κόσμου θα φιλοξενηθούν μεγαλοπρεπώς τόσο στο νησί όσο και στο «πλωτό ανάκτορό» του, τη θαλαμηγό «Χριστίνα».
Ο διεθνής Τύπος παραληρεί.
Ο πρώτος γάμος του με την Τίνα Λιβανού λήγει επίσημα το 1960. Θα συνδεθεί με μακροχρόνιο και θυελλώδη δεσμό με τη μεγάλη ντίβα της όπερας Μαρία Κάλλας.
Το 1968 αιφνιδιάζει εκ νέου την υφήλιο όταν παντρεύεται στον Σκορπιό τη Τζάκι Κένεντι, χήρα του δολοφονηθέντος Αμερικανού προέδρου Τζον Φ. Κέννεντι.
Στις 24 Ιανουαρίου 1973, ο γιος του, Αλέξανδρος Ωνάσης χάνει τη ζωή του σε αεροπορικό δυστύχημα στο Ελληνικό, σε ηλικία μόλις 25 ετών και αυτό θα είναι ένα χτύπημα που δεν θα μπορέσει να ξεπεράσει.
Ο Αρίστος πεθαίνει δύο χρόνια αργότερα, στις 15 Μαρτίου 1975, στο αμερικανικό νοσοκομείο του Παρισιού.
Θα ταφεί στον Σκορπιό, δίπλα στον γιο του και την αδελφή του Άρτεμη.
Εκεί θα τους ακολουθήσει αργότερα και η κόρη του Χριστίνα, η οποία αφήνει την τελευταία πνοή της στις 19 Νοεμβρίου 1988, στο Μπουένος Άιρες.
Πληροφορίες από Ίδρυμα Ωνάση
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163