Ο Mάρτιος έχει καθιερωθεί ως μήνας πρόληψης και ενημέρωσης για τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Mε αφορμή αυτό το γεγονός επισημαίνεται η σημασία του προληπτικού ελέγχου και της κολονoσκόπησης, για την ανίχνευσή του σε πρώιμο στάδιο και την αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή του.
O καρκίνος του παχέος εντέρου (ΚΠΕ) είναι ο τρίτος πιο συχνός καρκίνος στο δυτικό κόσμο και για τα δύο φύλα (4,4% για άνδρες και 4,1% για γυναίκες).
«Ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο του παχέος εντέρου είναι η ηλικία με 99% των περιπτώσεων να διαγιγνώσκεται σε άτομα άνω των 40 ετών. Ωστόσο, πρόσφατα δεδομένα υποστηρίζουν τη διάγνωση σε ολοένα και μικρότερες ηλικίες γεγονός που αναδεικνύει την αναγκαιότητα επαναπροσδιορισμού των οδηγιών για τον προληπτικό έλεγχο του ΚΠΕ», αναφέρει ο Ιωάννης Καλλιακμάνης Γαστρεντερολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Θεραπευτηρίου Υγεία και Διαγνωστικών Κέντρων HealthSpot.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 10 % των ΚΠΕ ανευρίσκονται, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, σε ηλικία μεταξύ 30-50 ετών.
Η πρωτογενής πρόληψη αφορά στους περιβαλλοντικούς και διατροφικούς παράγοντες. Η σωματική άσκηση 150 λεπτά /εβδομάδα μέτρια έως έντονη και η αποφυγή κατανάλωσης επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος περισσότερες από 2 φορές την εβδομάδα, θεωρείται ότι βοηθούν στην πρόληψη της εμφάνισης του καρκίνου του παχέος εντέρου.
Η δευτερογενής πρόληψη έχει δυο βασικούς άξονες: ένας είναι η ανεύρεση προκαρκινωματώδων αλλοιώσεων και η εξάλειψή τους και ο άλλος είναι η βελτίωση της πρόγνωσης του ΚΠΕ όταν αυτός διαγνωστεί σε πρώιμο στάδιο γεγονός, που οδηγεί σε έγκαιρη και πιο αποτελεσματική θεραπεία και μικρότερη θνητότητα σε σχέση με τον καρκίνο του παχέος εντέρου που διαγιγνώσκεται μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων.
Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του παχέος εντέρου αποτελούν εξαλλαγή από αδενωματώδεις πολύποδες ενώ η εξέλιξη των πολυπόδων σε καρκίνο είναι προοδευτική και απαιτεί ένα χρονικό διάστημα περίπου 10 ετών.
Αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου έχουν οι ασθενείς με:
• Ατομικό αναμνηστικό ιστορικού καρκίνου του παχέος εντέρου ή ορισμένων τύπων πολυπόδων (Advanced adenomas= μέγεθος >1cm – με λαχνωτό στοιχείο και υψηλόβαθμη δυσπλασία)
• Ατομικό αναμνηστικό ιστορικό φλεγμονώδους νόσου του εντέρου (ελκώδης κολίτιδα ή νόσος του Crohn)
• Ατομικό ιστορικό ακτινοβολίας στην κοιλιακή χώρα ή στην περιοχή της πυέλου για τη θεραπεία προηγούμενου καρκίνου
«Σημαντικό να αναφερθεί ότι η συμβατική κολονοσκόπηση αποτελεί την εξέταση εκλογής για την ανεύρεση του καρκίνου του παχέος εντέρου», τονίζει ο ειδικός και συνεχίζει:
«Με τη δυνατότητα υψηλής ευκρίνειας απεικόνισης των ενδοσκοπίων αλλά και συστημάτων «έξυπνης» AI ανεύρεσης προκαρκινωματώδων αλλοιώσεων (artificial intelligent systems) ακόμη και πολύ μικρές αλλοιώσεις μπορούν να βρεθούν και ταυτόχρονα να εξαιρεθούν στον ίδιο χρόνο με τις μεθόδους ενδοσκοπικής πολυπεκτομής, μέθοδοι που έχουν αναπτυχθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να μπορούν να αφαιρεθούν ακόμη και ιδιαίτερα μεγάλες βλάβες».
Γιατί να κάνω κολονοσκόπηση ενώ δεν έχω συμπτώματα;
«Η κολονοσκόπηση είναι απαραίτητη εξέταση για τη διάγνωση των παθήσεων του παχέος εντέρου. Θεωρείται μάλιστα αναντικατάστατη μέθοδος έγκαιρης και έγκυρης διάγνωσης νοσημάτων του παχέος εντέρου διότι δίνει την δυνατότητα άμεσης όρασης στον εκπαιδευμένο ενδoσκόπο ανεύρεσης, αξιολόγησης και θεραπευτικής αντιμετώπισης.
Οι πολύποδες είναι προκαρκινωματώδεις αλλοιώσεις που αναπτύσσονται μέσα στον αυλό του παχέος εντέρου. Μεγαλώνουν σχετικά αργά αλλά ο ασθενής δεν θα παρουσιάσει συμπτώματα παρά μόνο αν αυξηθούν πολύ σε μέγεθος. Πολύ χρήσιμο λοιπόν, είναι να γίνεται προληπτικά η κολονοσκόπηση αφού μπορεί να ανιχνεύσει πολύποδες σε πρώιμο στάδιο (πριν εξελιχθούν σε καρκίνο και πριν εμφανιστούν συμπτώματα)» επισημαίνει.
«Με τον προληπτικό έλεγχο σε ασυμπτωματικούς ασθενείς», προσθέτει, «ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι δυνατόν να βρεθεί σε πρώιμο στάδιο οπότε η αντιμετώπισή του είναι ευκολότερη και με καλύτερα αποτελέσματα, πιθανόν και ίαση.
Παράλληλα με τη εξέταση μπορούν να εφαρμοσθούν τεχνικές ανάδειξης ακόμη και πολύ μικρών αλλοιώσεων στον βλεννογόνο του παχέος εντέρου (χρωμοενδοσκόπηση) όπου είτε ψηφιακά με τους επεξεργαστές υψηλής ανάλυσης, είτε χρωματίζοντας το έντερο με χρωστικές ουσίες, λαμβάνουμε μια εικόνα του εντέρου που βασίζεται στην αντίθεση.
Αυτός άλλωστε είναι ο λόγος που η κολονοσκόπηση θεωρείται ως η εξέταση εκλογής για την πρόληψη και διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου (gold standard) και που αποδεδειγμένα παγκοσμίως έχει μειώσει την επίπτωση του καρκίνου στο παχύ έντερο.
Η εκπαίδευση και η προσεκτική παρατήρηση του ενδοσκόπου παίζει σε αυτό το σημείο μεγάλο ρόλο καθώς μπορεί στον ίδιο χρόνο να ανακαλύψει, να αξιολογήσει, να χαρακτηρίσει με βάση ειδικές ενδοσκοπικές ταξινομήσεις, και να κρίνει αν η βλάβη μπορεί να αφαιρεθεί στον ίδιο χρόνο ή πρέπει να ακολουθηθεί άλλη θεραπευτική προσέγγιση» καταλήγει ο κ. Καλλιακμάνης.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163