Την πρώτη κίνηση για την αποκλιμάκωση των επιτοκίων που σκαρφάλωσαν σε επίπεδα ρεκόρ την τελευταία διετία, έκανε χθες η ΕΚΤ, μειώνοντας το βασικό της επιτόκιο από το 4% στο 3,75%.
Βασισμένα στο επιτόκιο αυτό, τα επιτόκια Euribor (μηνός, τριμήνου) που με τη σειρά τους αποτελούν τη βάση των επιτοκίων δανεισμού ιδιωτών και επιχειρήσεων, μπαίνουν πλέον σε καθοδική τροχιά, ακολουθώντας κάθε φορά τις κινήσεις της ΕΚΤ. Οι κινήσεις αυτές, ωστόσο, δεν προδιαγράφονται σύντομες και με την ταχύτητα που η ΕΚΤ ανέβαζε τα επιτόκια. Με αποτέλεσμα, το κόστος δανεισμού να μην αναμένεται να πέσει άμεσα αισθητά, παρά μόνο από τα μέσα του 2025. Τότε που εκτιμάται πως ο πληθωρισμός θα έχει σταθεροποιηθεί στον στόχο του 2% και τα επιτόκια θα έχουν υποχωρήσει στο 2,50% ή και 2%.
Στην πράξη, κάθε μείωση επιτοκίων από την ΕΚΤ θα περνάει άμεσα στα κυμαινόμενα επιτόκια των δανείων των πολιτών και των επιχειρήσεων, ελαφρύνοντας το κόστος της μηνιαίας δόσης. Ανεπηρέαστα θα μείνουν τα σταθερά επιτόκια των δανείων, τα οποία αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία στα στεγαστικά δάνεια που συνάφθηκαν τα τελευταία χρόνια.
Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, λόγω της μεγάλης διάρκειας των συμβάσεων, συγκεντρώνουν τα στεγαστικά δάνεια. Σε αυτή την κατηγορία, τα δάνεια που έχουν συναφθεί με κυμαινόμενο επιτόκιο τα προηγούμενα χρόνια, όταν η ΕΚΤ είχε αρνητικά επιτόκια, έχουν διασφαλιστεί από τις αυξήσεις των επιτοκίων ήδη από τον Απρίλιο του 2023. Για να προφυλάξουν τους δανειολήπτες από την αλματώδη άνοδο των επιτοκίων της ΕΚΤ, οι τράπεζες είχαν παρέμβει, «παγώνοντας» στα επίπεδα 31ης Μαρτίου 2023 το επιτόκιο βάσης με το οποίο διαμορφώνονται τα κυμαινόμενα επιτόκια των στεγαστικών δανείων. Το «πάγωμα» επιτοκίων αφορούσε όλα τα επιτόκια (Euribor μηνός και τριμήνου, SARON – Libor για το ελβετικό φράγκο, επιτόκιο EKΤ κ.λπ.). Μάλιστα, το «πάγωμα» επιτοκίου έγινε 20 μονάδες βάσης χαμηλότερα από τα επίπεδα στα οποία βρισκόταν το Euribor στις 31/3/2023. Έτσι, το επιτόκιο που ίσχυσε από τις 2 Μαΐου 2023 όταν ενεργοποιήθηκε το μέτρο ήταν: 2,70% Euribor μηνός, 2,85% Euribor τριμήνου, 3,30% επιτόκιο ΕΚΤ, 1,20% SARON (για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο). Για να στηρίξουν τους δανειολήπτες σε μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα, μέχρι να υπάρξει σταθεροποίηση των επιτοκίων σε χαμηλότερα, λογικά επίπεδα, οι τράπεζες παρέτειναν το μέτρο του «παγώματος» επιτοκίου μέχρι το τέλος Απριλίου 2025. Επομένως, οι δανειολήπτες στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο έχουν αυτή τη στιγμή επιτόκια δανείων χαμηλότερα από το τρέχον μειωμένο επιτόκιο Euribor και οι μειώσεις επιτοκίων της ΕΚΤ θα τους αφορούν από τον Απρίλιο του 2025 και μετά.