Τελικά τα ντιμπέιτ κάνουν σοφότερους τους ψηφοφόρους ή καταλήγουν σε ένα τηλεοπτικό ξεκατίνιασμα με βιτριολικές ατάκες και χτυπήματα κάτω από τη μέση; Ιδού η απορία που γεννήθηκε με την (πρώτη) “μάχη” ανάμεσα σε Τζο Μπάιντεν και Ντόναλντ Τραμπ.
Ας πάρουμε το ντιμπέιτ ανάμεσα στον Τζο Μπάιντεν και τον Ντόναλντ Τραμπ. Δεν έβγαλε ειδήσεις, μάλλον δεν βοήθησε τους αναποφάσιστους ψηφοφόρους να διαλέξουν πλευρά και σίγουρα ήταν μία live αναμέτρηση για το ποιος είναι πιο γέρος, πιο έξυπνος και καλύτερος στο γκολφ.
Η αίσθηση που έμεινε από το ντιμπέιτ τους είναι μία: Ο Τραμπ δεν κέρδισε, αλλά ο Μπάιντεν έχασε.
Τα ντιμπέιτ φαινομενικά θα έπρεπε να ενημερώσουν τους ψηφοφόρους τόσο για τα θέματα όσο και για την ιδιοσυγκρασία των υποψηφίων, επηρεάζοντας ενδεχομένως έναν αναποφάσιστο ψηφοφόρο προς τον ένα ή τον άλλο διεκδικητή της εξουσίας.
Μπορούν ακόμα να αποτελέσουν ένα τηλεοπτικό προϊόν με στιγμιότυπα που θα πάρουν τη δική τους θέση στην ιστορία.
Από τις τηλεοπτικές εμφανίσεις των υποψηφίων μέχρι τις γκάφες, τις επιθέσεις και τις αυθόρμητες αντιδράσεις, ακολουθούν μερικές αξιομνημόνευτες στιγμές από την ιστορία των προεδρικών ντιμπέιτ των ΗΠΑ.
Το πρώτο ντιμπέιτ μεταξύ του Τζον Κένεντι και του Ρίτσαρντ Νίξον πίσω στο 1960 άλλαξε τον τρόπο διεξαγωγής των προεκλογικών εκστρατειών σε μία ασπρόμαυρη τότε τηλεόραση, ενώ στο πέρασμα των χρόνων μία ατάκα, μία χειρονομία ή μία γκριμάτσα μπορεί και να έκρινε το αποτέλεσμα.
1960, Κένεντι εναντίον Νίξον: Τι σου είναι η φωτογένεια…
Το πρώτο και ίσως ακόμη και το πιο διάσημο αμερικανικό τηλεοπτικό προεδρικό ντιμπέιτ έφερε αντιμέτωπους τον Δημοκρατικό Τζον Κένεντι με τον Ρεπουμπλικανό αντιπρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον, δημιουργώντας καθοριστικές στιγμές τόσο για τα προεδρικά ντιμπέιτ όσο και για την ίδια την τηλεόραση.
Ήταν το πρώτο τηλεοπτικό ντιμπέιτ του είδους του, όταν η τηλεόραση ήταν ακόμα ασπρόμαυρη και καθιέρωσε τη σημασία της δημόσιας εικόνας ενός πολιτικού.
Ο Ρεπουμπλικανός Ρίτσαρντ Νίξον φαινόταν έτοιμος να κερδίσει τις εκλογές αλλά το ντιμπέιτ μάλλον δεν τον βοήθησε, το αντίθετο μάλιστα.
Ο Νίξον ανάρρωνε από ασθένεια κάτι που τον ανάγκαζε να φυσάει κάθε λίγο και λιγάκι τη μύτη του με ένα μαντήλι του στη διάρκεια της τηλεμαχίας. Αρνήθηκε να φορέσει μακιγιάζ και εμφανίστηκε χλωμός και ιδρωμένος μπροστά σε περισσότερους από 66 εκατομμύρια τηλεθεατές, ενώ ο νεαρός γερουσιαστής της Μασαχουσέτης Τζον Φ. Κένεντι έδειχνε φρέσκος και χαλαρός.
Ενώ ο Νίξον απευθυνόταν στον συντονιστή της τηλεμαχίας, ο Κένεντι κοίταζε την κάμερα, μιλώντας απευθείας στους ψηφοφόρους του.
Λέγεται ότι οι τηλεθεατές έκριναν νικητή της βραδιάς τον «φωτογενή» Κένεντι, ενώ οι ακροατές του ραδιοφώνου σχημάτισαν την εντύπωση ότι ο Νίξον ήταν καλύτερος συζητητής.
Ο Κένεντι κέρδισε τις εκλογές με μικρή διαφορά. Δολοφονήθηκε τρία χρόνια αργότερα.
1976, Φόρντ εναντίον Κάρτερ: Όταν μία γκάφα σου παίρνει την προεδρία
Το πρώτο ντιμπέιτ μεταξύ του Ρεπουμπλικανού προέδρου Τζέραλντ Φορντ και του Δημοκρατικού διεκδικητή Τζίμι Κάρτερ σημαδεύτηκε από απώλεια ήχου διάρκειας 27 λεπτών.
Ούτε όμως το δεύτερο πήγε καλά για τον Φορντ, ο οποίος διαδέχθηκε τον Νίξον μετά το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ, όταν έκανε μια γκάφα που αναμφισβήτητα του κόστισε την προεδρία.
Στο αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου, ο Φορντ εκστόμισε: «Δεν υπάρχει σοβιετική κυριαρχία στην ανατολική Ευρώπη και δεν θα υπάρξει ποτέ υπό την κυβέρνηση Φορντ».
Η ατάκα του θεωρήθηκε μία μεγάλη γκάφα στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου και ο Κάρτερ κέρδισε τις εκλογές.
Πέρασαν έξι ημέρες μέχρι ο Φορντ να δώσει εξηγήσεις, αλλά ήταν αργά…
1980, Κάρτερ εναντίον Ρίγκαν: «Ορίστε, πάλι τα ίδια»
Ο Κάρτερ κατηγόρησε τον Ρεπουμπλικανό Ρόναλντ Ρίγκαν ότι σχεδίαζε να περικόψει τη χρηματοδότηση της υγειονομικής περίθαλψης Medicare για τους ηλικιωμένους.
Ο Ρίγκαν, ο οποίος είχε παραπονεθεί ότι ο Κάρτερ παραποιούσε τα λόγια του σε πολλά θέματα, είπε γελώντας: «Ορίστε, πάλι τα ίδια».
Το ακροατήριο ξέσπασε. Η μονομαχία προσέλκυσε 80,6 εκατομμύρια τηλεθεατές, τους περισσότερους που είχαν δει ποτέ προεδρικό ντιμπέιτ εκείνη την εποχή, σύμφωνα με τη Nielsen.
1984, Ρίγκαν εναντίον Μοντέιλ: Καλόν το γήρας
Ο 73χρονος Ρίγκαν, ο γηραιότερος πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ εκείνη την εποχή, έβγαλε το άχτι του για το θέμα της ηλικίας κατά τη διάρκεια του δεύτερου ντιμπέιτ με τον υποψήφιο των Δημοκρατικών Γουόλτερ Μοντέιλ, 56 ετών, με αυτή την ατάκα:
«Θέλω να ξέρετε ότι, επίσης, δεν θα κάνω την ηλικία θέμα αυτής της εκστρατείας. Δεν πρόκειται να εκμεταλλευτώ, για πολιτικούς σκοπούς, τη νεότητα και την απειρία του αντιπάλου μου». Ο Ρίγκαν επανεξελέγη.
1988: «Άνευρος και ψυχρός» Μάικλ Δουκάκης εναντίον Τζορτζ Μπους πρεσβύτερου
Ο Δημοκρατικός Μάικλ Δουκάκης (Michael Dukakis), που αναμετρήθηκε με τον Ρεπουμπλικανό αντιπρόεδρο Τζορτζ Μπους, ρωτήθηκε από τον Μπέρναρντ Σο του CNN αν θα υποστήριζε τη θανατική ποινή για κάποιον που βίασε και δολοφόνησε τη γυναίκα του.
«Όχι, δεν το υποστηρίζω, Μπέρναρντ», απάντησε ο κυβερνήτης της Μασαχουσέτης.
«Και νομίζω ότι γνωρίζεις ότι αντιτίθεμαι στη θανατική ποινή σε όλη μου τη ζωή. Δεν βλέπω καμία απόδειξη ότι είναι αποτρεπτική [για ένα έγκλημα] και πιστεύω ότι υπάρχουν καλύτεροι και πιο αποτελεσματικοί τρόποι για την αντιμετώπιση των βίαιων εγκλημάτων».
Επικρίθηκε ως ψυχρός, άνευρος και μη συναισθηματικός και έχασε τις εκλογές.
Εκείνη την εκλογική χρονιά, και το ντιμπέιτ των υποψήφιων αντιπροέδρων απέκτησε ένα ενδιαφέρον όταν ο υποψήφιος αντιπρόεδρος με τον Μπους, Νταν Κουέιλ συνέκρινε πολιτικά τον εαυτό του με τον Τζακ Κένεντι.
«Γερουσιαστά, υπηρέτησα με τον Κένεντι. Γνώριζα τον Κένεντι. Ο Κένεντι ήταν φίλος μου. Γερουσιαστά, εσείς δεν είστε ο Κένεντι», απάντησε ο Δημοκρατικός, Λόιντ Μπέντσεν ενώ ακολούθησαν φωνές και χειροκροτήματα.
Πρόκειται ίσως για την πιο διάσημη ατάκα που ειπώθηκε ποτέ σε ντιμπέιτ αντιπροέδρων.
1992, Μπους εναντίον Κλίντον: «Μη κοιτάς το ρολόι σου»
Το 1992, ήταν η χρονιά όπου τρεις υποψήφιοι συμμετείχαν σε ντιμπέιτ. Ο πρόεδρος Μπους με τους Ρεπουμπλικανούς είχε απέναντί του τον Δημοκρατικό, Μπιλ Κλίντον και τον ανεξάρτητο, Ρος Περό.
Ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους έκανε το μοιραίο λάθος να κοιτάξει το ρολόι του.
Αυτό έδωσε την εντύπωση ενός υπεροπτικού, απόμακρου εν ενεργεία προέδρου που δεν ήθελε να είναι εκεί και θεωρούσε πολλά δεδομένα. Ο Μπους παραδέχθηκε αργότερα αυτό που είχε στο μυαλό του: «Μόνο άλλα 10 λεπτά από αυτές τις αηδίες».
Έχασε από τον Κλίντον τις εκλογές.
2000, Αλ Γκορ εναντίον Μπους του νεότερου: Αναστεναγμοί και δυσχέρεια
Ήταν μια καταστροφική συζήτηση για τον υποψήφιο Αλ Γκορ που ήθελε να δείξει δραστήριος έναντι του Μπους.
Ο Αντιπρόεδρος Γκορ «χτυπιόταν» να τονίσει πόσο εξοργισμένος ήταν με τον Μπους με αποτέλεσμα να ακούγονται στο μικρόφωνο οι αναστεναγμοί του κατά τη διάρκεια των απαντήσεων του Μπους, κάτι που συνέβαλε στα επιχειρήματα των Ρεπουμπλικανών ότι ήταν αλαζονικός.
Πολλές φορές επίσης ο φακός τον έπιασε να κουνά το κεφάλι απογοητευμένος όσο άκουγε την τοποθέτηση του αντιπάλου του.
Στο τρίτο ντιμπέιτ, μια παράξενη στιγμή προκάλεσε επίσης αρνητικές εντυπώσεις για τον Δημοκρατικό υποψήφιο: ενώ ο Μπους μιλούσε, ο Γκορ έφυγε από τη θέση του και τον πλησίασε για άγνωστο λόγο, σαν να ήθελε να τσακωθεί.
Ο Μπους χαμογέλασε και συνέχισε να μιλά, προκαλώντας τα γέλια του ακροατηρίου. Ο Μπους ο νεότερος κέρδισε τις εκλογές.
2012, Ομπάμα εναντίον Ρόμνεϊ: «Έχω ντοσιέ γεμάτα με γυναίκες», η φράση που έγινε meme
Το 2012, ο Ομπάμα αντιμετώπισε τον Ρεπουμπλικανό, Μιτ Ρόμνεϊ, με το CNN να εκτιμά ότι το πρώτο ντιμπέιτ της χρονιάς αποτέλεσε «συντριβή» για τον Αμερικανό πρόεδρο.
Ο Ρόμνεϊ βρισκόταν πίσω στις δημοσκοπήσεις και ήξερε ότι το ντιμπέιτ ήταν η ευκαιρία του να «ψαλιδίσει» τη διαφορά. Έτσι εμφανίστηκε με αυτοποπεποίθηση και πολλές φορές έβαλε τον Ομπάμα στην άμυνα κάτι που αποτυπώθηκε και στις δημοσκοπήσεις των επόμενων ημερών.
Εν μέσω σφοδρής κριτικής, ο Ομπάμα εμφανίστηκε πολύ καλύτερα προετοιμασμένος στα επόμενα ντιμπέιτ ανατρέποντας τις εντυπώσεις.
Μια από τις πιο χαρακτηριστικές στιγμές των ντιμπέιτ εκείνης της χρονιάς ήταν όταν στη δεύτερη τηλεμαχία ο Ρόμνεϊ, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την ισότητα των μισθών ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες ισχυρίστηκε ότι έχει «ντοσιέ γεμάτα με γυναίκες» ως υποψήφιες για υπουργικές θέσεις.
Η φράση έγινε meme στα social media με τους χρήστες να διακωμωδούν τον Ρόμνεϊ. Ο Ομπάμα κέρδισε και πάλι τις εκλογές.
2016, Τραμπ εναντίον Χίλαρι Κλίντον: Το αουτσάιντερ και η δημόσια υπάλληλος
Αναβρασμός επικράτησε ανάμεσα στον Ντόναλντ Τραμπ και στη Χίλαρι Κλίντον στα προεδρικά debates του 2016.
Είναι απαίσια γυναίκα, έλεγε τότε ο Τραμπ και συνέχισε: «Δεν έχει την εμφάνιση, δεν έχει τη φυσική κατάσταση για να γίνει Πρόεδρος αυτής της χώρας».
Οι ανταλλαγές προσβολών κυριάρχησαν στο δεύτερο ντιμπέιτ, με την Κλίντον να επιτίθεται στον Τραμπ για σεξιστικά σχόλια εναντίον γυναικών που είχε κάνει σε βίντεο του 2005.
Ο Τραμπ απάντησε ότι ο Μπιλ Κλίντον, σύζυγος της Χίλαρι, έχει κάνει χειρότερα στις γυναίκες.
«Ο Μπιλ Κλίντον κακοποίησε γυναίκες. Η Χίλαρι Κλίντον επιτέθηκε στις ίδιες γυναίκες».
Και σε μια ανατριχιαστική στιγμή, ο Τραμπ στάθηκε κοντά πίσω από την Κλίντον καθώς απαντούσε σε ερώτηση του κοινού, κάτι που η Κλίντον έγραψε αργότερα ότι την έκανε να ανατριχιάσει. Στο βιβλίο της που εκδόθηκε το 2017, η Κλίντον έγραψε ότι στο δεύτερο ντιμπέιτ τους ο Τραμπ την έκανε να ανατριχιάσει και αναρωτήθηκε αν θα έπρεπε να του πει «κάνε πίσω, κάθαρμα».
Ο Τραμπ αρνήθηκε επίσης να πει αν θα αποδεχόταν τα αποτελέσματα των εκλογών – τις οποίες θα κέρδιζε το 2016.
2020, Τραμπ – Μπάιντεν: «Θα το βουλώσεις, φίλε;»
Το 2020, ο Ντόναλντ Τραμπ συμμετείχε στο πρώτο ντιμπέιτ εναντίον του Δημοκρατικού, Τζο Μπάιντεν. Κατά τη διάρκειά του, ο Τραμπ επέλεξε έναν επιθετικό τόνο σε μια προσπάθεια να κερδίσει της εντυπώσεις.
Ο Τραμπ διέκοπτε επανειλημμένα όχι μόνο τον Μπάιντεν αλλά και τον ίδιο τον συντονιστή του ντιμπέιτ, Κρις Γουάλας, σε σημείο που κάποια στιγμή χάθηκε ο έλεγχος της συζήτησης.
Ο δημοσιογράφος του Fox News, περιέγραψε αργότερα ότι ένιωσε «απελπισία».
Ο Μπάιντεν προσπάθησε μάταια να αγνοήσει τον Τραμπ που μιλούσε πάνω του καθ’ όλη τη διάρκεια αλλά αποκάλεσε τον τότε πρόεδρο «κλόουν» περισσότερες από μία φορές.
«Θα το βουλώσεις, φίλε; Αυτό είναι τόσο αντι-προεδρικό», είπε ο Μπάιντεν ύστερα από ακόμα μια διακοπή του Τραμπ. Το επεισοδιακό ντιμπέιτ λειτούργησε τελικά εναντίον του Τραμπ, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι οι αναποφάσιστοι ψηφοφόροι είχαν απωθηθεί από τη συμπεριφορά του.
Ο Τραμπ βρέθηκε θετικός στον κορονοϊό, γεγονός που οδήγησε στην ακύρωση του δεύτερου ντιμπέιτ.
Ο πρώην επικεφαλής του επιτελείου του ισχυρίστηκε ότι ο Τραμπ βρέθηκε θετικός πριν από το πρώτο ντιμπέιτ, αλλά δεν το αποκάλυψε, ισχυρισμός που ο Τραμπ αποκάλεσε «fake news».
Ο Μπάιντεν κέρδισε τις εκλογές.
Πληροφορίες από Guardian
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163