Η απόπειρα δολοφονίας του πρώην προέδρου και νυν υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών, Ντόναλντ Τραμπ, ενώ μιλούσε σε προεκλογική συγκέντρωση το βράδυ του Σαββάτου (13.04.2024) ξαναφέρνει στο προσκήνιο τη μακρά ιστορία που έχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής στις δολοφονικές επιθέσεις με πολιτικό πρόσημο.
Μετά την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του, τέσσερις μήνες πριν τις εκλογές του Νοεμβρίου, ο Ντόναλντ Τραμπ έρχεται να προστεθεί στο κλαμπ Αμερικανών πρώην και υποψηφίων προέδρων που έγιναν στόχοι δολοφονικών επιθέσεων, με κάποιες από αυτές να θεωρούνται από τις σημαντικότερες στιγμές της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας.
Από τον Αβραάμ Λίνκολν ως τον Τζον Κένεντι και από τον Ντόναλντ Ρήγκαν ως τον Ντόναλντ Τραμπ, ανατρέχουμε σε μερικές από τις δολοφονίες και τις απόπειρες που έχουν σημειωθεί κατά τη διάρκεια των δεκαετιών στις ΗΠΑ.
Αβραάμ Λίνκολν, ο 16ος πρόεδρος
Ο Αβραάμ Λίνκολν ήταν ο πρώτος πρόεδρος που δολοφονήθηκε, καθώς πυροβολήθηκε από τον Τζον Γουίλκς Μπουθ στις 14 Απριλίου 1865, ενώ ο ίδιος και η σύζυγός του, Μαίρη Τοντ Λίνκολν, παρακολουθούσαν την παράσταση «Ο Αμερικανός ξάδελφός μας» στο θέατρο Φορντς στην Ουάσινγκτον.
Ο Λίνκολν μεταφέρθηκε σε ένα σπίτι απέναντι από το θέατρο για ιατρική περίθαλψη αφού πυροβολήθηκε στο πίσω μέρος του κεφαλιού. Πέθανε το επόμενο πρωί. Η υποστήριξή του για τα δικαιώματα των μαύρων έχει αναφερθεί ως κίνητρο για τη δολοφονία του.
Δύο χρόνια πριν από τη δολοφονία, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, ο οποίος διεξήχθη για τη δουλεία, ο Λίνκολν εξέδωσε τη Διακήρυξη Χειραφέτησης, στην οποία αναφερόταν ότι όλοι οι σκλάβοι στις Πολιτείες της Συνομοσπονδίας («Νότιοι») θα απελευθερώνονταν την 1η Ιανουαρίου 1863.
Τον Λίνκολν διαδέχθηκε ο αντιπρόεδρος Άντριου Τζόνσον.
Ο Τζον Γουίλκς Μπουθ πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε στις 26 Απριλίου 1865, αφού βρέθηκε να κρύβεται σε έναν αχυρώνα κοντά στο Bowling Green της Βιρτζίνια.
Ο Τζέιμς Γκάρφιλντ, ο 20ός πρόεδρος
Ο Τζέιμς Γκάρφιλντ ήταν ο δεύτερος πρόεδρος που δολοφονήθηκε, έξι μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Περπατούσε μέσα από έναν σιδηροδρομικό σταθμό στην Ουάσιγκτον στις 2 Ιουλίου 1881, για να προλάβει το τρένο για τη Νέα Αγγλία, όταν πυροβολήθηκε από τον Charles Guiteau.
Ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ, ο εφευρέτης του τηλεφώνου, προσπάθησε ανεπιτυχώς να βρει τη σφαίρα που είχε σφηνωθεί στο στήθος του Γκάρφιλντ χρησιμοποιώντας μια συσκευή που σχεδίασε ειδικά για τον πρόεδρο. Ο θανάσιμα τραυματισμένος πρόεδρος βρισκόταν στον Λευκό Οίκο για αρκετές εβδομάδες, αλλά πέθανε τον Σεπτέμβριο, αφού μεταφέρθηκε στην ακτή του Νιου Τζέρσεϊ. Είχε ασκήσει τα καθήκοντά του για έξι μήνες.
Τον Γκάρφιλντ διαδέχθηκε ο αντιπρόεδρος Τσέστερ Άρθουρ.
Ο Guiteau κρίθηκε ένοχος και εκτελέστηκε τον Ιούνιο του 1882.
Γουίλιαμ Μακίνλεϊ , ο 25ος πρόεδρος
Ο Γουίλιαμ Μακίνλεϊ πυροβολήθηκε μετά από ομιλία του στο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης στις 6 Σεπτεμβρίου 1901. Χαιρετούσε υποστηρικτές του, όταν ένας άνδρας τον πυροβόλησε δύο φορές στο στήθος εξ επαφής.
Οι γιατροί ανέμεναν ότι ο Μακίνλεϊ θα αναρρώσει, αλλά στη συνέχεια δημιουργήθηκε γάγγραινα γύρω από τα τραύματα από τις σφαίρες.
Ο Μακίνλεϊ πέθανε στις 14 Σεπτεμβρίου 1901, έξι μήνες μετά την έναρξη της δεύτερης θητείας του.
Τον διαδέχθηκε ο αντιπρόεδρος Θίοντορ Ρούσβελτ.
Ο Leon F. Czolgosz, ένας άνεργος, 28χρονος κάτοικος του Ντιτρόιτ, παραδέχτηκε τον πυροβολισμό. Ο Czolgosz κρίθηκε ένοχος σε δίκη και θανατώθηκε στην ηλεκτρική καρέκλα στις 29 Οκτωβρίου 1901.
Φράνκλιν Ρούζβελτ, 32ος πρόεδρος
Ο Ρούσβελτ, τότε εκλεγμένος πρόεδρος, είχε μόλις εκφωνήσει ομιλία στο Μαϊάμι από το πίσω μέρος ενός ανοιχτού αυτοκινήτου, όταν ακούστηκαν πυροβολισμοί.
Ο Ρούσβελτ δεν τραυματίστηκε από τους πυροβολισμούς του Φεβρουαρίου του 1933, από τους οποίους σκοτώθηκε ο δήμαρχος του Σικάγο Άντον Σέρμακ.
Ο Γκουιζέπε Ζανγκάρα καταδικάστηκε σε θάνατο για τον πυροβολισμό.
Χάρρυ Τρούμαν, ο 33ος πρόεδρος
Ο Τρούμαν διέμενε στο Blair House, απέναντι από τον Λευκό Οίκο, τον Νοέμβριο του 1950, όταν δύο ένοπλοι εισέβαλαν στο σπίτι.
Ο Τρούμαν δεν τραυματίστηκε, αλλά ένας αστυνομικός του Λευκού Οίκου και ένας από τους δράστες σκοτώθηκαν σε ανταλλαγή πυροβολισμών. Δύο άλλοι αστυνομικοί του Λευκού Οίκου τραυματίστηκαν.
Ο Oscar Callazo συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο. Το 1952, ο Τρούμαν μετέτρεψε την ποινή σε ισόβια κάθειρξη. Αποφυλακίστηκε το 1979 από τον πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ.
Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, ο 35ος πρόεδρος
Ο Κένεντι πυροβολήθηκε θανάσιμα από κρυφό δολοφόνο οπλισμένο με τουφέκι μεγάλης ισχύος, καθώς επισκεπτόταν το Ντάλας τον Νοέμβριο του 1963 με την πρώτη κυρία Τζάκι Κένεντι. Οι πυροβολισμοί ακούστηκαν καθώς η αυτοκινητοπομπή του προέδρου περνούσε από την πλατεία Ντίλι στο Ντάλας.
Ο Κένεντι μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο νοσοκομείο Parkland Memorial Hospital, όπου πέθανε λίγο αργότερα.
Τον διαδέχθηκε ο αντιπρόεδρος Λίντον Β. Τζόνσον, ο οποίος ορκίστηκε σε αίθουσα συνεδριάσεων στο Air Force One. Είναι ο μόνος πρόεδρος που ορκίστηκε σε αεροπλάνο.
Λίγες ώρες μετά τη δολοφονία, η αστυνομία συνέλαβε τον Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ, αφού βρήκε ένα κάθισμα ελεύθερου σκοπευτή σε ένα κοντινό κτίριο.
Δύο ημέρες αργότερα, ο Όσβαλντ μεταφερόταν από το αρχηγείο της αστυνομίας στη φυλακή της κομητείας, όταν ο ιδιοκτήτης νυχτερινού κέντρου του Ντάλας Τζακ Ρούμπι όρμησε μπροστά και πυροβόλησε θανάσιμα τον Όσβαλντ.
Ο Τζέραλντ Φορντ, ο 38ος πρόεδρος
Ο Φορντ αντιμετώπισε δύο απόπειρες δολοφονίας μέσα σε λίγες εβδομάδες το 1975 και δεν έπαθε τίποτα σε κανένα από τα δύο περιστατικά.
Στην πρώτη απόπειρα, ο Φορντ πήγαινε σε συνάντηση με τον κυβερνήτη της Καλιφόρνιας στο Σακραμέντο, όταν η μαθήτρια του Τσαρλς Μάνσον, Λινέτ “Σκουίκι” Φρόμμε, έσπρωξε μέσα από το πλήθος στο δρόμο, τράβηξε ένα ημιαυτόματο πιστόλι και το έστρεψε εναντίον του Φορντ. Το όπλο δεν πυροβόλησε.
Η Φρομ καταδικάστηκε σε φυλάκιση και αποφυλακίστηκε το 2009 αφού πέρασε 33 χρόνια στη φυλακή.
Ήταν 17 ημέρες αργότερα όταν μια άλλη γυναίκα, η Sara Jane Moore, αντιμετώπισε τον Φορντ έξω από ένα ξενοδοχείο στο Σαν Φρανσίσκο. Η Moore πυροβόλησε μία φορά και αστόχησε. Ένας παρευρισκόμενος την έπιασε από το χέρι καθώς επιχειρήθηκε δεύτερη βολή.
Η Moore οδηγήθηκε στη φυλακή και αποφυλακίστηκε το 2007.
Ρόναλντ Ρήγκαν, ο 40ος πρόεδρος
Ο Ρόναλντ Ρήγκαν έφευγε από μια ομιλία στην Ουάσιγκτον και πήγαινε προς την αυτοκινητοπομπή του όταν πυροβολήθηκε από τον Τζον Χίνκλεϊ Τζούνιορ, ο οποίος βρισκόταν στο πλήθος.
Ο Ρήγκαν ανάρρωσε από τον πυροβολισμό του Μαρτίου 1981. Τρία άλλα άτομα πυροβολήθηκαν, μεταξύ των οποίων και ο γραμματέας Τύπου του, Τζέιμς Μπρέιντι, ο οποίος έμεινε μερικώς παράλυτος.
Ο Τζον Χίνκλεϊ Τζούνιορ συνελήφθη και κλείστηκε σε ψυχιατρική κλινική αφού οι ένορκοι τον έκριναν αθώο λόγω παραφροσύνης για τον πυροβολισμό του Ρήγκαν. Το 2022, ο Χίνκλεϊ απελευθερώθηκε από τη δικαστική επιτήρηση αφού δικαστής έκρινε ότι «δεν αποτελούσε πλέον κίνδυνο για τον εαυτό του ή για άλλους».
Τζορτζ Γ. Μπους, ο 43ος πρόεδρος
Ο Μπους συμμετείχε σε συγκέντρωση στην Τιφλίδα το 2005 με τον πρόεδρο της Γεωργίας Μιχαήλ Σαακασβίλι, όταν μια χειροβομβίδα πετάχτηκε προς το μέρος του.
Και οι δύο άνδρες βρίσκονταν πίσω από ένα αλεξίσφαιρο φράγμα, όταν η χειροβομβίδα, τυλιγμένη σε ύφασμα, προσγειώθηκε σε απόσταση περίπου 100 μέτρων. Η χειροβομβίδα δεν εξερράγη και κανείς δεν τραυματίστηκε.
Ο Vladimir Arutyunian καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη.
Θίοντορ Ρούζβελτ, υποψήφιος πρόεδρος
Ο πρώην πρόεδρος πυροβολήθηκε στο Μιλγουόκι το 1912, ενώ έκανε προεκλογική εκστρατεία για να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο.
Ο Ρούσβελτ είχε διατελέσει στο παρελθόν δύο θητείες ως πρόεδρος και έθετε εκ νέου υποψηφιότητα ως υποψήφιος του τρίτου κόμματος.
Τα διπλωμένα χαρτιά και μια μεταλλική θήκη γυαλιών στην τσέπη του Ρούσβελτ προφανώς αμβλύνουν την πρόσκρουση της σφαίρας και ο ίδιος δεν τραυματίστηκε σοβαρά.
Ο Τζον Σρανκ συνελήφθη και πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του σε ψυχιατρεία.
Ρόμπερτ Κένεντι, υποψήφιος πρόεδρος
Ο Κένεντι διεκδικούσε το προεδρικό χρίσμα των Δημοκρατικών όταν σκοτώθηκε σε ξενοδοχείο του Λος Άντζελες – λίγα λεπτά μετά την εκφώνηση της νικητήριας ομιλίας του για τη νίκη του στις προκριματικές εκλογές του 1968 στην Καλιφόρνια.
Ο Κένεντι ήταν γερουσιαστής των ΗΠΑ από τη Νέα Υόρκη και αδελφός του προέδρου Τζον Φ. Κένεντι, ο οποίος είχε δολοφονηθεί πέντε χρόνια νωρίτερα.
Από τους πυροβολισμούς τραυματίστηκαν άλλα πέντε άτομα.
Ο Sirhan Sirhan καταδικάστηκε για φόνο πρώτου βαθμού και καταδικάστηκε σε θάνατο. Η ποινή αυτή μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη, όπου ο Sirhan παραμένει μετά την απόρριψη της τελευταίας αίτησης αποφυλάκισής του πέρυσι.
Τζορτζ Γουάλας, υποψήφιος πρόεδρος
Ο Γουάλας διεκδικούσε το προεδρικό χρίσμα των Δημοκρατικών όταν πυροβολήθηκε κατά τη διάρκεια μιας στάσης προεκλογικής εκστρατείας στο Μέριλαντ το 1972, ένα περιστατικό που τον άφησε παράλυτο από τη μέση και κάτω.
Ο Άρθουρ Μπρέμερ καταδικάστηκε για τον πυροβολισμό και οδηγήθηκε στη φυλακή. Αποφυλακίστηκε το 2007.
Πληροφορίες από AP
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163