Η πτώχευση της εταιρείας παραγωγής φωτοβολταϊκών SunPower στις ΗΠΑ δεν αποτελεί μία αμερικανική εξαίρεση, αλλά ένδειξη μίας τάσης που αφορά και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Και αυτό γιατί και η βιομηχανία φωτοβολταϊκών στην ΕΕ και πρώτα – πρώτα στη Γερμανία, βρίσκεται σε σοβαρή κρίση με παρόμοια χαρακτηριστικά με εκείνα που έπληξαν την SunPower, κυρίως λόγω του εξοντωτικού ανταγωνισμού με τους Κινέζους.
Παρόλο που η ζήτηση για ηλιακά συστήματα ανθεί, οι σημαντικές εξειδικευμένες συσκευές συσσωρεύονται στις αποθήκες των εμπόρων και των κατασκευαστών. Αυτό γίνεται ένα ολοένα και μεγαλύτερο πρόβλημα για τους παραγωγούς. Τον περασμένο μήνα, ο ηγέτης της ευρωπαϊκής αγοράς SMA Solar αναγκάστηκε να εκδώσει προειδοποίηση για τα κέρδη του.
Ως αποτέλεσμα, η τιμή της μετοχής έπεσε κατά διαστήματα πάνω από 30%. Η εταιρεία επικαλέστηκε την αβεβαιότητα που προκάλεσε η μετατόπιση προς τα δεξιά στις ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024 όσον αφορά το Green Deal και την ασθενέστερη ζήτηση συνολικά ως λόγους για τη μείωση των προβλέψεών της. Οι γνώστες του κλάδου, όμως, θεωρούν ότι η παραπάνω αιτίαση πρόκειται για πρόσχημα.
«Η SMA, όπως και οι άλλοι ευρωπαίοι κατασκευαστές, υποφέρει από τον φθηνό ανταγωνισμό της Κίνας – τίποτα περισσότερο», δήλωσε στην Handelsblatt ένας κορυφαίος μάνατζερ. Δεν υπάρχει μείωση της ζήτησης, το πολύ-πολύ να παρατηρηθεί βραδύτερη αύξηση. «Κανείς δεν περίμενε ότι η αγορά θα κρυώσει και πάλι τόσο γρήγορα μετά την έκρηξη» και ορισμένοι απλώς έπαιξαν στοίχημα.
Αυτό επιβεβαιώνεται επίσης από τους αντιπροσώπους, τους εγκαταστάτες και άλλους κατασκευαστές. Η ομοσπονδιακή ένωση της γερμανικής ηλιακής βιομηχανίας προβλέπει μάλιστα διψήφια αύξηση για το τρέχον έτος στο σύνολό του. Παρ’ όλα αυτά, οι εταιρείες ηλιακής ενέργειας απειλούνται από έναν καταστροφικό πόλεμο τιμών.
Τα αποθέματα αδειάζουν, αλλά όχι τόσο γρήγορα όσο αναμενόταν, δηλώνει σε συνέντευξή του στην Handelsblatt ο Harald Scherleitner, επικεφαλής της ηλιακής μονάδας της αυστριακής εταιρείας Fronius, ειδικευμένης στους μετατροπείς. Πριν από ένα μήνα, η εταιρεία προχώρησε σε απολύσεις 350 εργαζομένων. 1300 εργαζόμενοι στην παραγωγή φωτοβολταϊκών είχαν ήδη τεθεί σε καθεστώς βραχυχρόνιας εργασίας τον Δεκέμβριο.
Σύμφωνα με την Fronius, αυτό δεν οφείλεται μόνο στην απροθυμία των ιδιοκτητών κατοικιών να επενδύσουν στην ηλιακή τεχνολογία, αλλά κυρίως στις «τιμές ντάμπινγκ» των κατασκευαστών από την Κίνα, ορισμένοι από τους οποίους έχουν «πλημμυρίσει» την αγορά με προϊόντα κάτω του κόστους παραγωγής.
Οι Κινέζοι κατασκευαστές επέκτειναν επίσης μαζικά τα εργοστάσιά τους κατά τη διάρκεια της άνθησης και τώρα δεν ξέρουν πού να τοποθετήσουν τις συσκευές. Οι γνώστες του κλάδου προβλέπουν ότι οι κατασκευαστές αντιστροφέων αντιμετωπίζουν τώρα την ίδια μοίρα με τους παραγωγούς μονάδων με εξάμηνη καθυστέρηση.
Ηλιακή βιομηχανία: Ο πόλεμος τιμών επηρεάζει τώρα και τους κατασκευαστές αντιστροφέων
Πριν από μήνες, η ηλιακή βιομηχανία προειδοποίησε για τις συνέπειες της ραγδαίας αύξησης του αριθμού των φθηνών μονάδων από την Κίνα που εισέρχονται στην ευρωπαϊκή αγορά. Μέσα σε ένα χρόνο, οι τιμές των συστημάτων είχαν μειωθεί κατά σχεδόν 56%.
Ως αποτέλεσμα, οι τελευταίοι εναπομείναντες κατασκευαστές της εγχώριας ηλιακής βιομηχανίας μετέφεραν την παραγωγή τους στο εξωτερικό, ενώ άλλοι αναγκάστηκαν να καταθέσουν αίτηση πτώχευσης. Παραδοσιακές εταιρείες όπως η Solarwatt από τη Δρέσδη αποχαιρέτησαν τη δική τους παραγωγή μονάδων.
Απλώς δεν ήταν πλέον σε θέση να συμβαδίζουν με τις ανταγωνιστικές τιμές των ηγετών της κινεζικής αγοράς. Τώρα η ίδια κρίση διαφαίνεται και στην αγορά των αντιστροφέων. Σύμφωνα με την πύλη σύγκρισης “gruenes.haus”, οι τιμές των μετατροπέων ηλεκτρικής ενέργειας έχουν ήδη μειωθεί κατά 30 τοις εκατό από πέρυσι.
Οι τιμές του ανταγωνισμού από την Άπω Ανατολή είναι σημαντικά χαμηλότερες από εκείνες των ευρωπαίων κατασκευαστών. Αυτό προκύπτει από τις προσφορές που έχει στη διάθεσή της η Handelsblatt. Μια συγκρίσιμη συσκευή διατίθεται από έναν μεγάλο κινεζικό προμηθευτή σε ορισμένες περιπτώσεις 30 έως 40%.
Η Solarnative, ο κατασκευαστής του μικρότερου αντιστροφέα στον κόσμο με έδρα τη Φρανκφούρτη, κατέθεσε αίτηση πτώχευσης στο αρμόδιο δικαστήριο στα τέλη Ιουνίου. Σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρείας, ο λόγος ήταν η έλλειψη χρηματοδότησης. Στους κύκλους του κλάδου γίνεται λόγος για την οικονομική υπεροχή των κινεζικών ανταγωνιστών.
Οι αποθήκες των εταιρειών είναι γεμάτες
«Δεν έχουμε πρόβλημα ζήτησης μετατροπέων, έχουμε πρόβλημα αποθεμάτων. Η αγορά είναι προς το παρόν σαν γεμάτο σφουγγάρι και δεν μπορεί να απορροφήσει περισσότερα – ακόμη και αν οι τιμές μειωθούν περαιτέρω», εξηγεί ο διευθυντής της Baywa Re Frank Jessel σε συνέντευξή του στην Handelsblatt. Τα αποθέματα είναι γεμάτα, ιδίως όσον αφορά τα ηλιακά συστήματα για ιδιωτικές κατοικίες, «οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές είναι ιδιαίτερα παρόντες εδώ», εξηγεί το αφεντικό του εμπορίου ηλιακών συστημάτων.
Με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση, η ζήτηση για εναλλακτικές μορφές ενέργειας αυξήθηκε δραματικά στις αρχές του 2022. Πέρυσι, μόνο στη Γερμανία εγκαταστάθηκαν 14 γιγαβάτ και συνεπώς περισσότερα από ένα εκατομμύριο νέα ηλιακά συστήματα.
Λόγω των προβλημάτων στις αλυσίδες εφοδιασμού ως αποτέλεσμα της πανδημίας του κοροναϊού, οι κατασκευαστές δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν αμέσως στη μαζική ζήτηση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι πελάτες χρειάστηκε να περιμένουν μήνες για την ηλιακή τους εγκατάσταση λόγω έλλειψης ημιαγωγών και άλλων δυσκολιών.
Αλλά και οι παραγωγικές ικανότητες ήταν ανεπαρκείς. Ως εκ τούτου, η SMA ανακοίνωσε τον διπλασιασμό της παραγωγής της, η Fronius επένδυσε επίσης 420 εκατομμύρια ευρώ για την επέκταση της παραγωγής και προσέλαβε 2.000 νέους υπαλλήλους.
Μέχρι το 2023, όταν τα προβλήματα στην αλυσίδα εφοδιασμού είχαν υποχωρήσει, οι κατασκευαστές εξακολουθούσαν να επωφελούνται σημαντικά από τη ζήτηση-ρεκόρ: ο όμιλος SMA, για παράδειγμα, ο οποίος εξακολουθεί να συγκαταλέγεται στους δέκα μεγαλύτερους κατασκευαστές παγκοσμίως, κατάφερε να αυξήσει τον κύκλο εργασιών του κατά σχεδόν 80% και να υπερτετραπλασιάσει ακόμη και τα κέρδη του.
Φοβούμενοι τις στενώσεις εφοδιασμού, οι εγκαταστάτες και οι έμποροι προμηθεύτηκαν μετατροπείς λόγω της μεγάλης ζήτησης εκείνη την εποχή και γέμισαν τα ράφια τους. Αυτό έχει τώρα αρνητικό αντίκτυπο ενόψει της πτώσης της ζήτησης, καθώς οι εταιρείες δεν ξεφορτώνονται τα προϊόντα τους τόσο γρήγορα όσο νόμιζαν λόγω του ανταγωνισμού από την Κίνα. Οι τιμές τους δεν είναι μόνο φθηνότερες, αλλά και η ποιότητα είναι ισοδύναμη, αναφέρουν οι λιανοπωλητές.
Οι Κινέζοι κατασκευαστές κατέχουν μεγάλο μερίδιο της αγοράς φωτοβολταϊκών
Σύμφωνα με ανάλυση του ειδικού στα ενεργειακά δεδομένα WoodMackenzie, οι εταιρείες Huawei, Sungrow, Ginlong, Growatt και GoodWe κατέχουν ήδη σχεδόν το 70% της παγκόσμιας αγοράς φωτοβολταϊκών (Φ/Β). Εξάλλου, οι κινέζοι κατασκευαστές έχουν τη μεγαλύτερη ζήτηση ακριβώς στην πόρτα τους. Ωστόσο, κυριαρχούν πλέον και στην Ευρώπη. Συγκριτικά, η SMA Solar εξακολουθεί να κατέχει μερίδιο 3% της παγκόσμιας αγοράς φωτοβολταϊκών.
Εδώ και ένα χρόνο, η τιμή της μετοχής της εταιρείας με έδρα το Νιστετάλ γνωρίζει μόνο έναν δρόμο: προς τα κάτω. Μέσα σε δώδεκα μήνες, η τιμή της μετοχής έχει πέσει κατά 75%. Οι γνώστες του κλάδου φοβούνται ότι ο πόλεμος τιμών στην αγορά των μετατροπέων μόλις άρχισε.
Αυτά δεν είναι καλά νέα για τους ευρωπαίους παραγωγούς. Ως εκ τούτου, προσπαθούν να προσανατολιστούν περισσότερο προς την αγορά των ΗΠΑ. Η Fronius ανακοίνωσε σχέδια για την κατασκευή εργοστασίου στη Βόρεια Αμερική, όπως και η SMA Solar.
Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών του Νοεμβρίου, υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες στις ΗΠΑ, λέει ο διευθύνων σύμβουλος της Fronius Scherleitner. Ίσως και λόγω των περιοριστικών κανονισμών εισαγωγής για τα κινεζικά ηλιακά προϊόντα.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163