Δύο στοιχεία που ξεχωρίζουν από την οικονομική ατζέντα της Kamala Harris (Κάμαλα Χάρις) είναι η επιδότηση 6.000 δολαρίων για κάθε νεογέννητο παιδί και η επιδότηση 25.000 δολαρίων για την αγορά σπιτιού. Την Παρασκευή (16.8.2024), η υποψήφια πρόεδρος των Δημοκρατικών παρουσίασε για πρώτη φορά τα κύρια χαρακτηριστικά του προγράμματος οικονομικής πολιτικής της.
Οι ειδικοί θεωρούν ότι τα σχέδιά της είναι πιο αριστερά και πιο δαπανηρά από εκείνα της σημερινής αμερικανικής κυβέρνησης του προέδρου Τζο Μπάιντεν (Joe Biden), ενώ οι στόχοι της Κάμαλα Χάρις θα είναι δύσκολο να υλοποιηθούν ενόψει των ισχνών πλειοψηφιών στο Κογκρέσο, η έγκριση του οποίου θα απαιτηθεί για τις περισσότερες προτάσεις του προγράμματος οικονομικής πολιτικής της.
Η Χάρις περιέγραψε την οικονομική της ατζέντα σε ομιλία της στη Βόρεια Καρολίνα το απόγευμα της Παρασκευής, σύμφωνα με δημοσίευση της Handelsblatt. Η προεκλογική της εκστρατεία έδωσε εκ των προτέρων στη δημοσιότητα περισσότερες από δώδεκα οικονομικές πολιτικές που αποσκοπούν στη «μείωση του κόστους για τις αμερικανικές οικογένειες» – συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που υπερβαίνουν όσα υποσχέθηκε ο Μπάιντεν ως υποψήφιος.
Μία από τις βασικές προτάσεις της Χάρις αφορά τη βοήθεια για εκατομμύρια Αμερικανούς που χρωστούν πολλά χρήματα στο σύστημα υγείας μετά από επισκέψεις σε γιατρούς και νοσοκομεία. Εάν κερδίσει τις εκλογές, η Χάρις θέλει επίσης να απαγορεύσει την «υπερτιμολόγηση των τροφίμων» μέσω κυβερνητικής παρέμβασης.
Θέλει, επίσης, να θέσει ανώτατο όριο στο κόστος των συνταγογραφούμενων φαρμάκων, να εισαγάγει φρένο τιμών στα ενοίκια και τα ακίνητα, να στηρίξει τους αγοραστές πρώτης κατοικίας με 25.000 δολάρια και να επαναφέρει μια φορολογική πίστωση για οικογένειες έως και 3.600 δολάρια ανά παιδί.
Οι γονείς θα πρέπει, επίσης, να πληρώνουν έως και 6.000 δολάρια λιγότερους φόρους κατά το πρώτο έτος της ζωής του νεογέννητου μωρού τους. Τα άτομα που εργάζονται με χαμηλούς μισθούς και δεν μεγαλώνουν παιδιά θα πρέπει επίσης να επωφεληθούν από φορολογικές ελαφρύνσεις.
Τα σημαντικότερα συμπεράσματα του οικονομικού προγράμματος της Χάρις αναλυτικά:
1. Η Χάρις εκδηλώνει τη στροφή των Δημοκρατικών προς τα αριστερά
Όπως και ο Μπάιντεν, τάσσεται υπέρ μιας πιο επιθετικής κρατικής παρέμβασης στην οικονομία στους τομείς της βιομηχανικής, εργασιακής και αντιμονοπωλιακής πολιτικής. Η Χάρις θέλει να συνεχίσει και να εμβαθύνει τις προοδευτικές τάσεις των Δημοκρατικών.
Για παράδειγμα, θέλει να διατηρήσει τις φορολογικές ελαφρύνσεις για την καθαρή ενέργεια και άλλες τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών που χορηγήθηκαν με τον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού. Ταυτόχρονα, η Χάρις θέλει να θέσει διαφορετικές προτεραιότητες από τον Μπάιντεν και βλέπει τις τιμές καταναλωτή, την παιδική μέριμνα και τη φροντίδα των ηλικιωμένων ως μέρος μιας ευρείας και χωρίς αποκλεισμούς οικονομικής πολιτικής.
Το σχέδιό της να διαγράψει περισσότερα από 200 δισ. δολάρια σε χρέη υγειονομικής περίθαλψης είναι φιλόδοξο, καθώς όσοι μένουν στις ΗΠΑ πληρώνουν φρικτούς λογαριασμούς μετά από επισκέψεις σε γιατρούς και νοσοκομεία.
2. Οι μειώσεις φόρων είναι ο στόχος – τόσο για τη Χάρις όσο και για τον Τραμπ
Η Χάρις θέλει να τηρήσει την υπόσχεση του Μπάιντεν να μην αυξήσει τους φόρους για άτομα με ετήσιο εισόδημα κάτω των 400.000 δολαρίων. Θέλει επίσης να κάνει εκστρατεία για φορολογικές μειώσεις για τη μεσαία τάξη, αν κερδίσει τις εκλογές. Ωστόσο, τάσσεται υπέρ της αύξησης της φορολογίας για τα υψηλότερα εισοδήματα και τις εταιρείες.
Παρόμοια σχέδια έχουν αποτύχει στο Κογκρέσο των ΗΠΑ στο παρελθόν. Ο Ρεπουμπλικανός αντίπαλος της Χάρις, ο Ντόναλντ Τραμπ, είχε μειώσει τον συντελεστή φορολογίας των επιχειρήσεων από το 35% στο 21% ως πρόεδρος και εισήγαγε περαιτέρω φορολογικές περικοπές που θα λήξουν το επόμενο έτος. Ο Τραμπ υπόσχεται να καταστήσει τις φορολογικές μειώσεις μόνιμες. Σε αντάλλαγμα, θέλει να εισαγάγει νέους εισαγωγικούς δασμούς – ένα μοντέλο που η Χάρις απορρίπτει.
3. Η Χάρις πιέζει για αυστηρή ρύθμιση των τιμών καταναλωτή
Η υποψήφια πρόεδρος των Δημοκρατικών σχεδιάζει να εισαγάγει νέους ελέγχους των τιμών για τα τρόφιμα των οποίων οι τιμές πιστεύει ότι έχουν αυξηθεί υπερβολικά. Η ρυθμιστική αρχή των ΗΠΑ, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC), πρόκειται να εξουσιοδοτηθεί να ερευνά τις καταχρήσεις στη βιομηχανία τροφίμων και να επιβάλλει κυρώσεις στις εταιρείες. Πρόκειται για μια πρωτοτυπία στην αμερικανική πολιτική και για μια κήρυξη πολέμου στις μεγάλες εταιρείες που θα μπορούσε να αλλάξει τους μηχανισμούς στην αμερικανική οικονομία που είναι προσανατολισμένη στον καταναλωτή.
Η Χάρις υπόσχεται «την πρώτη εθνική απαγόρευση της υπερτιμολόγησης των τροφίμων στην ιστορία των ΗΠΑ». Μέχρι στιγμής, οι πρόεδροι είχαν ελάχιστα εργαλεία για να καταπολεμήσουν την άνοδο των τιμών. Είναι δουλειά της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) να καθορίζει τα επιτόκια.
4. Θέλει να αντιμετωπίσει την κρίση στον τομέα της στέγασης
Οι οικονομικά προσιτές κατοικίες είναι ελάχιστες στις ΗΠΑ. Η Χάρις θέλει να βελτιώσει την προσφορά κρατικών κατοικιών, να κατασκευαστούν τρία εκατ. κατοικίες, να λάβει μέτρα κατά της «υπερτιμολόγησης» στα ενοίκια και τις κατοικίες και να παράσχει οικονομική στήριξη σε όσους πληρώνουν εγκαίρως το ενοίκιό τους για δύο χρόνια ώστε να αγοράσουν ακίνητα.
5. Οι οικογένειες θα πρέπει να είναι σε καλύτερη οικονομική κατάσταση
Αν και τα σχέδια της Χάρις δεν περιλαμβάνουν συγκεκριμένο μοντέλο για άδεια μητρότητας και γονική άδεια μετ’ αποδοχών, προβλέπουν οικονομική ανακούφιση για τις οικογένειες με παιδιά. Οι οικογένειες έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την άνοδο των τιμών τα τελευταία χρόνια.
Η δεξαμενή σκέψης Center for American Progress εκτιμά επίσης ότι κάθε δεύτερη αμερικανική οικογένεια ζει σε μια «έρημο παιδικής μέριμνας», όπου οι παιδικοί σταθμοί και παρόμοιες εγκαταστάσεις είναι απλησίαστες.
Για να αντιμετωπίσει την αναμενόμενη προσοχή στις προτάσεις της Χάρις, ο Τραμπ παραχώρησε συνέντευξη Τύπου στο γκολφ κλαμπ του στο Νιου Τζέρσεϊ την Πέμπτη (15.8.2024), όπου χαρακτήρισε το σχέδιο της Χάρις «κομμουνιστικό» και προειδοποίησε ότι οι προσπάθειες για τον έλεγχο των τιμών των τροφίμων θα οδηγήσουν σε «ελλείψεις τροφίμων, δελτίο τροφίμων, πείνα και δραματικά μεγαλύτερο πληθωρισμό».
«Η Χάρις πρέπει να επικοινωνεί καλύτερα από τον Μπάιντεν»
Στην προεκλογική εκστρατεία για τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ φαίνεται να έχει ξεσπάσει ένας αγώνας δρόμου για το ποιος θα δώσει τις μεγαλύτερες υποσχέσεις στους πολίτες εις βάρος του κράτους. Ο υποψήφιος αντιπρόεδρος του Τραμπ, Τζέι Ντι Βανς (J.D. Vance), πρότεινε πρόσφατα την επέκταση των φορολογικών πιστώσεων για οικογένειες με παιδιά.
Τόσο ο Τραμπ όσο και η Χάρις είχαν προωθήσει την κατάργηση των ομοσπονδιακών φόρων στα φιλοδωρήματα. Τα χρήματα αυτά αποτελούν σημαντικό μέρος του εισοδήματος για περίπου τέσσερα εκατ. εργαζόμενους στον τομέα των υπηρεσιών στις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με την πολιτική επιστήμονα Andra Gillespie (Άντρα Γκιλέσπι), η Χάρις παρουσιάζει το οικονομικό της πρόγραμμα σε μια κρίσιμη φάση της προεκλογικής εκστρατείας. Καθώς απομένουν ακριβώς 80 ημέρες μέχρι τις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, η Χάρις δέχεται αυξανόμενη πίεση να εξηγήσει τι πρεσβεύει. «Πρέπει να παρουσιάσει το πρόγραμμά της με τη δική της φωνή, όχι στη γλώσσα του Τζο Μπάιντεν, αλλά στη γλώσσα της Καμάλα Χάρις», δήλωσε η Γκιλέσπι στην Handelsblatt.
Η Χάρις πρέπει να επικοινωνήσει «καλύτερα και πιο συγκεκριμένα» από τον Μπάιντεν και να απευθυνθεί στον μέσο πολίτη των ΗΠΑ, καθώς ο Τραμπ απολαμβάνει μέχρι στιγμής μεγαλύτερη εμπιστοσύνη από την Χάρις όσον αφορά την οικονομική του επάρκεια. «Η Χάρις χρειάζεται τη φωνή των ανθρώπων που πρέπει να αγοράζουν ακριβά τρόφιμα κάθε εβδομάδα, των οποίων τα ενοίκια έχουν αυξηθεί, που δεν μπορούν να πληρώσουν φάρμακα», δήλωσε η Γκιλέσπι.
Οι επίμονα υψηλές τιμές των τροφίμων είναι «μακράν το μεγαλύτερο σημείο πόνου στη ζωή των ανθρώπων», δήλωσε ο (Adam Green) Άνταμ Γκριν, συνιδρυτής της Επιτροπής Εκστρατείας Προοδευτικής Αλλαγής, ο οποίος έχει συνεργαστεί στενά με την προεκλογική εκστρατεία της Χάρις σε θέματα οικονομικών μηνυμάτων.
Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ υποχώρησε κάτω από το 3% τον Ιούλιο για πρώτη φορά μετά από σχεδόν τριάμισι χρόνια. Ωστόσο, οι υψηλές τιμές των τροφίμων και των καταναλωτικών αγαθών εξακολουθούν να είναι υψηλότερες από τα προ της πανδημίας επίπεδα. Τα γενικά θετικά οικονομικά νέα δεν αντικατοπτρίζονται επί του παρόντος στο κλίμα των ψηφοφόρων, με τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών των ΗΠΑ να θεωρεί την αμερικανική οικονομική κατάσταση αρνητική.
Το βουνό του χρέους των ΗΠΑ συνεχίζει να αυξάνεται
Σε πολλούς τομείς, οι προτάσεις της προεκλογικής εκστρατείας της Χάρις παραμένουν στην επιφάνεια. Για παράδειγμα, δεν εξετάστηκε το κόστος των διαφόρων φοροαπαλλαγών και επιδοτήσεων.
Ο Marc Goldwein, αντιπρόεδρος της οργάνωσης για την παρακολούθηση του ελλείμματος Committee for a Responsible Federal Budget, δήλωσε ότι μόνο τα μέτρα στην οικογενειακή πολιτική θα κοστίσουν 1,1 τρισ. δολάρια σε μια περίοδο δέκα ετών. Οι επιδοτήσεις για τα νεογέννητα θα κόστιζαν επιπλέον 100 δισ. δολάρια.
Το εκθετικά αυξανόμενο έλλειμμα των ΗΠΑ είναι ένα πρόβλημα που η Χάρις αντιμετωπίζει ελάχιστα στην προεκλογική εκστρατεία – όπως και ο αντίπαλός της Τραμπ, ο οποίος κάνει μόνο αόριστα σχόλια για το θέμα. Το συνολικό χρέος των ΗΠΑ ανέρχεται σήμερα σε περίπου 35 τρισ. δολάρια και έχει σχεδόν διπλασιαστεί από το 2016. Ο Τραμπ και ο Μπάιντεν αύξησαν το χρέος περίπου στον ίδιο βαθμό κατά τη διάρκεια της αντίστοιχης θητείας τους.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163