Το περιβάλλον των υψηλών επιτοκίων αλλά και η κατάσταση στην αγορά των εμπορικών ακινήτων απειλεί τις περιφερειακές τράπεζες διεθνώς, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg.
Αιτία είναι πως τα σοκ των επιτοκίων, οι ρυθμιστικές παρεμβάσεις και το τεχνολογικό χάσμα με τους κολοσσούς του τραπεζικού κλάδου, διαταράσσουν τις μικρότερες τράπεζες που αποτέλεσαν θεμέλιο λίθο για τις περιφερειακές οικονομίες επί αιώνες, απειλώντας να αποκόψουν τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις από τις παραδοσιακές οδούς χρηματοδότησής τους.
Στις ΗΠΑ, όπου χιλιάδες μικρότερες τράπεζες προσπαθούν να ανταγωνιστούν μεγαθήρια τρισεκατομμυρίων δολαρίων, όπως η JPMorgan, η παρακμή της προσωπικής τραπεζικής και οι ρυθμιστικές αλλαγές έχουν διαβρώσει τα κάποτε εδραιωμένα επιχειρηματικά μοντέλα και οι ειδικοί λένε ότι θα μπορούσε να υπάρξει πληθώρα συγχωνεύσεων μόλις η αβεβαιότητα των επιτοκίων μειωθούν στις αρχές του επόμενου έτους. Τέτοιες κινήσεις υπαινίχθηκαν τον περασμένο μήνα με τον καναδικό τραπεζικό γίγαντα Bank of Nova Scotia να συμφωνεί να αποκτήσει μερίδιο στην προβληματική περιφερειακή τράπεζα KeyCorp των ΗΠΑ.
«Καθώς οι μεγαλύτερες τράπεζες γίνονται μεγαλύτερες, η σημασία και η ανταγωνιστικότητα των περιφερειακών και μεσαίας κεφαλαιοποίησης τραπεζών μειώνεται με την πάροδο του χρόνου», δήλωσε ο Vinnie Badinehal, επικεφαλής των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων των ΗΠΑ για την RBC Capital Markets, για την τύχη των τραπεζών με ενεργητικό από 50 δισ. έως 1 τρισ. δολάρια. «Αυτές οι τράπεζες αισθάνονται σαφώς ότι πρέπει να γίνουν μεγαλύτερες».
Η αναταραχή αναδεικνύει τον πιθανό κίνδυνο που ελλοχεύει πέρα από τις παγκόσμιες συστημικά σημαντικές τράπεζες που πυροδότησαν την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση πριν από μιάμιση δεκαετία. Τους τελευταίους μήνες, το επενδυτικό φιάσκο στην ιαπωνική τράπεζα γεωργικών δανείων Norinchukin Bank προσέφερε άλλη μια υπενθύμιση για το πόσο γρήγορα μια τράπεζα μπορεί να βρεθεί σε μπελάδες.
Οι κίνδυνοι για τις μικρότερες τράπεζες είναι πιθανό να αυξηθούν καθώς τα αυξημένα επιτόκια, η παραπαίουσα αγορά εμπορικών ακινήτων και οι ασταθείς οικονομικές συνθήκες σε όλο τον κόσμο εκθέτουν παλιές αδυναμίες σε έναν κλάδο που συχνά ρυθμίζεται με χαλαρά νομικά πλαίσια αλλά είναι επίσης ζωτικής σημασίας για τις τοπικές οικονομίες από τη Βομβάη έως το Μέμφις.
«Ο όγκος των αλλαγών που θα δούμε την επόμενη δεκαετία θα είναι σίγουρα πολύ μεγαλύτερος από τις προηγούμενες, και οι περιφερειακές τράπεζες θα δουν πολύ περισσότερες αλλαγές από τις μεγαλύτερες», δήλωσε ο Miklós Gábor Dietz, ο οποίος ηγείται της ομάδας παγκόσμιας τραπεζικής στρατηγικής και καινοτομίας της συμβουλευτικής εταιρείας McKinsey & Co. «Στο παρελθόν, οι περιφερειακές και οι μικρότερες τράπεζες μπορούσαν να ξεφύγουν κάνοντας τα ίδια πράγματα με τις μεγαλύτερες τράπεζες, απλώς σε μικρότερη κλίμακα. Αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο θα είναι πολύ πιο δύσκολο στο μέλλον».
Ενώ οι τράπεζες που είναι μικρότερες από τους πέντε έως δέκα κορυφαίους εθνικούς παίκτες μπορεί να διαφέρουν σημαντικά ως προς το μέγεθος, τους επιχειρηματικούς κλάδους και τη διακυβέρνηση, ανάλογα με τον τόπο όπου εδρεύουν, συνήθως μοιράζονται μια χούφτα χαρακτηριστικά που μπορούν να ενισχύσουν την επικινδυνότητά τους. Και αυτό μπορεί να αποτελέσει ιδιαίτερα μεγάλη ανησυχία όταν οι οικονομίες περνούν από αλλαγές όπως η αντιστροφή μιας δεκαετίας εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων.
«Ανησυχώ πολύ περισσότερο για τις περιφερειακές, μεσαίες και κοινοτικές τράπεζες» παρά για τις μεγαλύτερες, δήλωσε ο Viral Acharya, καθηγητής οικονομικών στο Stern School of Business του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και πρώην αναπληρωτής διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Ινδίας. Τα εμπορικά ακίνητα αποτελούν ιδιαίτερο κίνδυνο για τις εν λόγω τράπεζες, πρόσθεσε.
Τα ζητήματα γύρω από τον κίνδυνο επιτοκίου – ο οποίος αποτυπώνει τον τρόπο με τον οποίο η αξία των δανείων και των ομολόγων των χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων επηρεάζεται από τις μεταβολές των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες – τέθηκαν στο επίκεντρο της προσοχής από την πτώχευση αρκετών περιφερειακών τραπεζών των ΗΠΑ τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, συμπεριλαμβανομένης της Silicon Valley Bank με επίκεντρο την τεχνολογία και πιο πρόσφατα της Republic First Bank με έδρα τη Φιλαδέλφεια, η οποία κατέρρευσε τον Απρίλιο.
Στη συνέχεια, τον Ιούνιο, ήρθε μια προειδοποίηση από την άλλη πλευρά του κόσμου: Η Norinchukin – η πέμπτη μεγαλύτερη τράπεζα της Ιαπωνίας – δήλωσε ότι αναμένει τώρα ζημίες ύψους 1,5 τρισ. γιεν (9,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων) για το οικονομικό έτος που λήγει τον Μάρτιο του 2025. Τα προβλήματα προσφέρουν μια προειδοποιητική ιστορία για τις επιχειρήσεις που είναι μικρότερες από τη Norinchukin, δείχνοντας πώς οι αλλαγές των επιτοκίων μπορούν να αποσταθεροποιήσουν τις τράπζεες με μεγάλα μη αντισταθμισμένα ανοίγματα σε κρατικά ομόλογα που πέφτουν σε αξία όταν οι κεντρικοί τραπεζίτες αυξάνουν τα βασικά επιτόκια.
Στο παραπάνω προστίθεται και η υψηλή έκθεση πολλών περιφερειακών τραπεζών σε εμπορικά ακίνητα, τα οποία έχουν πληγεί από παράγοντες όπως η μετα-πανδημική τάση για εργασία από το σπίτι – που μειώνει τη ζήτηση για χώρο σε μητροπολιτικούς πύργους γραφείων σε όλο τον κόσμο – και η δημοτικότητα των διαδικτυακών αγορών, που ενισχύει τα κενά στο λιανικό εμπόριο και πλήττει τους ιδιοκτήτες εμπορικών κέντρων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Στην Ιταλία, ο Φάμπιο Πανέτα, διοικητής της Τράπεζας της Ιταλίας, δήλωσε πρόσφατα ότι πολλές τράπεζες που εποπτεύει η ρυθμιστική αρχή άργησαν πολύ να καταγράψουν τις ζημίες από δάνεια. Κατηγόρησε ορισμένους ότι «δεν έλαβαν πλήρως» υπόψη την έκκληση της κεντρικής τράπεζας να βάλουν στην άκρη αρκετά κεφάλαια για δυνητικά επισφαλή δάνεια και δήλωσε ότι «θα συνεχίσει να τους πιέζει να υιοθετήσουν τα απαραίτητα μέτρα».
Μια τράπεζα συγκέντρωσε ιδιαίτερη προσοχή: η BFF, στην οποία απαγορεύτηκε προσωρινά η πληρωμή των μετόχων τον Μάιο, αφού η Τράπεζα της Ιταλίας διαπίστωσε ότι είχε ταξινομήσει τα επισφαλή δάνεια ως καλά. Η εταιρεία έχασε περισσότερο από το ένα τρίτο της κεφαλαιοποίησής της, ύψους 2,3 δισ. ευρώ (2,5 δισ. δολαρίων), όταν έγινε γνωστή η είδηση της παρέμβασης της κεντρικής τράπεζας.
Η Κίνα, εν τω μεταξύ, προχώρησε πρόσφατα σε περιορισμό των κινδύνων στις περιφερειακές τράπεζές της, ζητώντας από ορισμένες από αυτές να μειώσουν το ρίσκο των ομολόγων που κατέχουν, δημοσίευσε το Bloomberg στις 11 Ιουλίου.
Αλλά ορισμένοι κανονισμοί εξακολουθούν να πλήττουν περισσότερο τις μικρές τράπεζες.
Ενώ οι μεγάλες τράπεζες ήταν στο επίκεντρο της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2007-2008, οι ρυθμιστικές αρχές τείνουν να πιστεύουν ότι οι μεγαλύτερες τράπεζες είναι γενικά ασφαλέστερες – τουλάχιστον μέχρι ένα ορισμένο μέγεθος – και οι κανονισμοί έχουν καταλήξει να το αντανακλούν αυτό. Πολλές χώρες, με αξιοσημείωτη εξαίρεση τις ΗΠΑ, εφαρμόζουν παραδοσιακά το συνεχώς διευρυνόμενο πλαίσιο των παγκόσμιων τραπεζικών κανονισμών σε όλες σχεδόν τις τράπεζες τους, ανεξαρτήτως μεγέθους.
Οι αυξημένες νομοθετικές ρυθμίσεις έχει αυξήσει σημαντικά το σταθερό κόστος για όλες τις τράπεζες, αλλά οι μικρότερες και μεσαίες τράπεζες δεν διαθέτουν τις οικονομίες κλίμακας που απολαμβάνουν οι μεγαλύτεροι αντίπαλοι.
Στη συνέχεια, υπάρχουν κανονισμοί που φέρνουν ειδικά σε μειονεκτική θέση τις μικρότερες τράπεζες. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι τράπεζες υποστηρίζουν ότι οι τράπεζες με ενεργητικό μικρότερο των 15 δισ. λιρών (20 δισ. δολαρίων) παρεμποδίζονται από τις κεφαλαιακές απαιτήσεις που είναι γνωστές ως ελάχιστη απαίτηση για ίδια κεφάλαια και επιλέξιμες υποχρεώσεις, ή MREL.
Οι κανόνες αποτελούν «τεράστιο εμπόδιο», δήλωσε ο James Cobb, οικονομικός διευθυντής του εισηγμένου στο χρηματιστήριο του Λονδίνου δανειστή Arbuthnot Banking Group.
Τα εσωτερικά μοντέλα που επιτρέπουν στις μεγάλες, εξελιγμένες τράπεζες να μειώνουν τις κεφαλαιακές τους επιβαρύνσεις για ορισμένους τύπους δανεισμού είναι ένα άλλο σημείο διαφωνίας. Οι μικρότερες τράπεζες διαμαρτύρονται ότι τα μοντέλα αυτά δίνουν τεράστιο πλεονέκτημα στις μεγαλύτερες τράπεζες.
Η Metro Bank, το πρότυπο του λεγόμενου «διεκδικητικού» τραπεζικού τομέα του Ηνωμένου Βασιλείου, ξεκίνησε μια προσπάθεια για να της επιτραπεί να χρησιμοποιεί τα ίδια εργαλεία. Αναγκάστηκε να προβεί σε διάσωση ύψους 925 εκατ. λιρών πέρυσι, αφού η καθυστέρηση των συνομιλιών της με την Αρχή Εποπτικής Ρύθμισης της Τράπεζας της Αγγλίας προκάλεσε σύγκρουση.
Μια άλλη ιστορία διαδραματίζεται στην Κίνα, όπου μικρότερες τράπεζες μπήκαν στο κενό που άφησαν οι μεγάλοι κρατικοί φορείς της χώρας. Ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων σε αυτούς τους αγροτικούς εμπορικούς οργανισμούς έφτασε το 3,14% από το δεύτερο τρίμηνο, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ποσοστό υπερδιπλάσιο του 1,56% σε όλες τις εμπορικές τράπεζες.
Οι περιφερειακές τράπεζες περνούν επίσης δυσκολότερα από τους μεγαλύτερους ομολόγους τους στη Νότια Κορέα, όπου η Σεούλ έχει απορροφήσει το ανθρώπινο κεφάλαιο και τα οικονομικά εις βάρος της υπόλοιπης χώρας.
«Η αγορά ακινήτων εκτός της πρωτεύουσας είναι χειρότερη από ό,τι στη Σεούλ», δήλωσε ο Lucas Hong, αναλυτής αξιολογήσεων της S&P Global επισημαίνοντας τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν ιδίως οι μικρότερες τράπεζες από τα δάνεια χρηματοδότησης έργων. «Οι περιφερειακές τράπεζες είναι περισσότερο εκτεθειμένες στους κινδύνους σε σύγκριση με τις εθνικές εμπορικές τράπεζες».
Οι μικρότερες τράπεζες που βλέπουν πέρα από τα εθνικά τους σύνορα είναι συχνά σε μεγάλο βαθμό εκτεθειμένες σε έναν μόνο κλάδο. Αυτό μπορεί επίσης να τις καταστήσει ευάλωτες, όπως στην περίπτωση της Aareal Bank, μιας τράπεζες εμπορικών ακινήτων στη Γερμανία, ο οποίος αύξησε τις προβλέψεις για ζημίες από δάνεια περίπου σε οκταπλάσια επίπεδα το τέταρτο τρίμηνο λόγω της έκθεσής της στην αγορά γραφείων των ΗΠΑ. Η ανταγωνίστρια Deutsche Pfandbriefbank πόνταρε επίσης σε μεγάλο βαθμό στα εμπορικά ακίνητα των ΗΠΑ – και έχει πληγεί από τέτοιου είδους δάνεια.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163