Τις πρώτες μειώσεις επιτοκίων στις προθεσμιακές καταθέσεις θα φέρει η χθεσινή (12.9.2024) κίνηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να μειώσει τα επιτόκια του ευρώ κατά 0,25 της μονάδας, διαμορφώνοντας το βασικό της επιτόκιο στο 3,50%.
Η χθεσινή ήταν η δεύτερη μείωση επιτοκίων της ΕΚΤ μετά τον Ιούνιο (από το 4% στο 3,75%), αλλά είναι η πρώτη στην οποία θα ανταποκριθούν οι τράπεζες με μείωση στα επιτόκια καταθέσεων. Τα κυμαινόμενα επιτόκια των δανείων ξεκίνησαν να υποχωρούν από τον Ιούνιο και θα συνεχίσουν και τώρα.
Στο σκέλος των καταθέσεων, η μείωση των επιτοκίων δεν θα αφορά τους λογαριασμούς ταμιευτηρίου. Εκεί το επιτόκιο έχει αποκτήσει συμβολικό χαρακτήρα, καθώς αφορά στην πλειοψηφία των λογαριασμών ποσά μέχρι 1.000 ευρώ.
Στο πλαίσιο αυτό, οι τράπεζες δεν ανατιμολόγησαν το επιτόκιο του ταμιευτηρίου ούτε όταν τα επιτόκια του Ευρώ ήταν αρνητικά, μειώνοντας τα επιτόκια ταμιευτηρίου υπό το μηδέν, ούτε αργότερα όταν τα επιτόκια της ΕΚΤ ανέβηκαν ραγδαία ακολούθησαν με αυξήσεις του επιτοκίου ταμιευτηρίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) για τις καταθέσεις, τον Ιούλιο, τα μέσα επιτόκια των καταθέσεων μίας ημέρας από νοικοκυριά και επιχειρήσεις παρέμειναν αμετάβλητα στο 0,03% και 0,20% αντίστοιχα.
Οι μειώσεις επιτοκίων αναμένονται στις καταθέσεις προθεσμίας. Ωστόσο, καμία τράπεζα δεν αναμένεται να υιοθετήσει άμεσα την κίνηση της ΕΚΤ, μειώνοντας τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων κατά 0,25 μ.β., διακινδυνεύοντας να χάσει πελατεία που θα στραφεί σε άλλες τράπεζες με υψηλότερα επιτόκια.
Οι μειώσεις επιτοκίων στις προθεσμιακές καταθέσεις αναμένονται μικρές και σταδιακές, αθροιστικά το πολύ μέχρι 0,20 της μονάδας και μέχρι την επόμενη συνεδρίαση της ΕΚΤ τον Οκτώβριο. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΤτΕ για τον μήνα Ιούλιο, το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων με συμφωνημένη διάρκεια έως 1 έτος από νοικοκυριά παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 1,87%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των καταθέσεων από επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 5 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 3,11%.
Στο σκέλος των δανείων, η χθεσινή μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ φέρνει νέες μειώσεις στα επιτόκια όλων των δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο. Και αυτό διότι έχοντας ως βάση τιμολόγησης το επιτόκιο Euribor, τα επιτόκια όλων των δανείων δανειοληπτών, τα οποία έχουν συναφθεί σε κυμαινόμενο επιτόκιο, αναπροσαρμόζονται αυτόματα προς τα κάτω.
Οι δανειολήπτες στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο, μάλιστα, είναι ακόμη πιο ευνοημένοι, καθώς οι τράπεζες έχουν παγώσει τα επιτόκιά τους σε επίπεδα χαμηλότερα από το μειωμένο επιτόκιο της ΕΚΤ.
Το «πάγωμα» έγινε με ημερομηνία αναφοράς την 31η Μαρτίου 2023, μάλιστα, κατά 20 μονάδες βάσης χαμηλότερα από τα επίπεδα στα οποία βρισκόταν το επιτόκιο βάσης (Euribor μηνός και τριμήνου, SARON – Libor για το ελβετικό φράγκο, επιτόκιο EKΤ κ.λπ.) την ημερομηνία αυτή. Το «πάγωμα» ενεργοποιήθηκε στις 2 Μαΐου 2023 με ισχύ για ένα έτος, ενώ οι τράπεζες αποφάσισαν την παράτασή του για ένα ακόμη έτος, μέχρι τον Απρίλιο του 2025.
Αυτό σημαίνει ότι το επιτόκιο που θα ισχύσει μέχρι τότε για τον εκτοκισμό των στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο θα είναι: 2,70% Euribor μηνός, 2,85% Euribor τριμήνου, 3,30% επιτόκιο ΕΚΤ, 1,20% SARON (για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο). Δηλαδή, επιτόκια χαμηλότερα από το μειωμένο επιτόκιο της ΕΚΤ, τα οποία θα μειωθούν περαιτέρω όταν το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ βρεθεί χαμηλότερα από αυτά.