Το αν ήταν σύμφωνη με το καταστατικό του ΣΥΡΙΖΑ η πρόταση μομφής και άρα η καθαίρεση του Στέφανου Κασσελάκη είναι ένα θέμα που έχει «φουντώσει» τις τελευταίες ώρες. Ιδίως πριν από την θυελλώδη, όπως αποδείχθηκε, Πολιτική Γραμματεία, που επικύρωσε την απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής.
Μια ανάρτηση του συνταγματολόγου Ξενοφώντα Κοντιάδη πως «σύμφωνα με το καταστατικό του κόμματος, σε περίπτωση άρσης της εμπιστοσύνης της Κεντρικής Επιτροπής από το 50% +1 των μελών της προς τον πρόεδρο συγκαλείται έκτακτο συνέδριο», προκάλεσε αντιδράσεις και την απάντηση του καθηγητή Νομικής Κώστα Δουζίνα, ο οποίος έκρινε ότι η άρση εμπιστοσύνης στο πρόσωπο του Στέφανου Κασσελάκη από την Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ σήμανε αυτόματα και την έκπτωσή του από την ηγεσία του κόμματος.
Την άποψη πως η καθαίρεση Κασσελάκη δεν προβλεπόταν από το καταστατικό υιοθέτησαν και στελέχη που στηρίζουν τον πρώην (πια) πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ.
Στην ανάρτησή του, ο Ξενοφών Κοντιάδης έγραψε: «Ενα σύντομο θεσμικό σχόλιο για τις εσωκομματικές διαδικασιες στον ΣΥΡΙΖΑ. Σύμφωνα με το καταστατικό του κόμματος, “σε περίπτωση άρσης της εμπιστοσύνης της Κεντρικής Επιτροπής από το 50% +1 των μελών της προς τον πρόεδρο συγκαλείται έκτακτο συνέδριο” (άρθ. 20 παρ. 4). Πρώτη παρατήρηση, η άρση της εμπιστοσύνης δεν προκύπτει από το καταστατικό ότι συνεπάγεται έκπτωση του προέδρου, αλλά σύγκληση συνεδρίου για να δρομολογηθεί νέα εκλογική διαδικασία από την κομματική βάση. Όμως εκλήφθηκε ως έκπτωση και ο πρόεδρος Κασελάκης με τους συνεργάτες του αποχώρησαν.
Δεύτερη παρατήρηση, ως προς τη διαδικασία άρσης της εμπιστοσύνης. Στην ΚΕ αποφασίστηκε η σχετική διαδικασία να γίνει με μυστική ψηφοφορία. Όμως παρόντα ήταν 210 από τα 295 μέλη της. Ενώ λοιπόν τα παρόντα μέλη ψήφισαν σε κάλπη, τα απόντα ψήφισαν τηλεφωνικά, με ανοιχτή ακρόαση σε τριμελή επιτροπή. Διαβάζουμε στο ρεπορτάζ ότι “επί συνόλου 295 μελών της Κεντρικής Επιτροπής ψήφισαν με φυσική παρουσία στην κάλπη 210 άτομα ενώ 64 μέλη ψήφισαν τηλεφωνικά. Επίσης 21 μέλη δεν απάντησαν στο τηλέφωνο”. Ποια μυστικότητα, ποια θεσμική σοβαρότητα ως προς τη διαδικασία, ποιές οι επιπτώσεις της ψηφοφορίας;
Όλα αυτά δεν συμβαίνουν σε κάποια τριτοκοσμική χώρα ή σε κάποιο περιθωριακό κόμμα, αλλά στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ. Μετά διερωτώνται πολλοί γιατί τα πολιτικά κόμματα, ως αναγκαίος θεσμός για τη λειτουργία του κοινοβουλευτισμού, έχουν πλήρως απαξιωθεί στη συνείδηση των πολιτών…
ΥΓ. Βέβαια αν ο ΣΥΡΙΖΑ λειτουργούσε με όρους θεσμικής σοβαρότητας αμφιβάλλω αν θα είχε ποτέ εκλεγεί πρόεδρος ο Κασελάκης, αλλά αυτά τα έχω αναλύσει εκτενώς στο βιβλίο μου “Το φαινόμενο Κασελάκη” (εκδ. Καστανιώτη, 2023)».
Η απάντηση του Κώστα Δουζίνα
«Η ερμηνεία είναι εσφαλμένη. Η άρση εμπιστοσύνης σε θεσμικό παράγοντα από το σώμα στο οποίο λογοδοτεί σημαίνει την αυτόματη έκπτωση του οποιαδήποτε ερμηνευτική μέθοδο υιοθετήσουμε», ανέφερε σε ανάρτησή του ο Κώστας Δουζίνας, απαντώντας στον Ξενοφώντα Κοντιάδη.
Έγραψε: «Μια απάντηση στον Ξενοφώντα Κοντιάδη ως προς τις διαδικασίες του ΣΥΡΙΖΑ
Σύμφωνα μα το άρθρο 20 του Καταστατικού του ΣΥΡΙΖΑ «Ο/Η πρόεδρος λειτουργεί στο πλαίσιο των αποφάσεων της Κεντρικής Επιτροπής. Σε περίπτωση άρσης της εμπιστοσύνης της Κεντρικής Επιτροπής από το 50% +1 των μελών της προς τον πρόεδρο συγκαλείται έκτακτο συνέδριο».
1. Ο φίλος Ξενοφών, που έχει πλουτίσει την δημόσια συζήτηση με τις πολλαπλές παρεμβάσεις του, νομίζω κάνει λάθος στην πρόσφατη ανάρτηση του για την διαδικασία μομφής της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ που αναμεταδόθηκε ευρέως. Ο κ. Κοντιάδης υποστηρίζει ότι το άρθρο 20 δεν «συνεπάγεται έκπτωση του Προέδρου αλλά σύγκληση εκτάκτου συνεδρίου» και επομένως ο κ. Κασσελάκης κακώς θεωρείται αποπεμφθείς και κακώς αυτός και οι συνεργάτες εγκατέλειψαν τις θέσεις και τα γραφεία τους.
Η ερμηνεία είναι εσφαλμένη. Η άρση εμπιστοσύνης σε θεσμικό παράγοντα (Πρωθυπουργό, Υπουργό, Δήμαρχο κλπ) από το σώμα στο οποίο λογοδοτεί σημαίνει την αυτόματη έκπτωση του οποιαδήποτε ερμηνευτική μέθοδο υιοθετήσουμε. Διαφορετικά έχουμε την παράδοξη λύση ότι ένας πρόεδρος παραμένει στην θέση του παρ΄ ότι έχει εκδιωχθεί από το μόνο κυρίαρχο σώμα.
2. Υπάρχει και άλλη εκδοχή. Ο Ξενοφών μπορεί να εννοεί κάτι που δεν το λέει δηλαδή ότι μετά την αποπομπή του ο κ Κασσελάκης παραμένει «υπηρεσιακός» πρόεδρος μέχρι την εκλογή νέου προέδρου. Αυτό είναι κάτι που μπορούσε να αποφασίσει η ΚΕ εφ΄ όσον υπήρχε η σχετική πρόταση.
Ο κ. Κασσελάκης με την πρόωρη αποχώρηση του από την αίθουσα συνεδρίασης απέρριψε εμπράκτως οποιαδήποτε τέτοια πρόταση που δεν υπήρξε εξ άλλου.
3. Ο κ. Κοντιάδης επίσης υποστηρίζει ότι η ψηφοφορία που οδήγησε στην άρση εμπιστοσύνης είναι προβληματική γιατί παρ’ όλο που ήταν μυστική 210 μέλη ψήφισαν δια μυστικής ψηφοφορίας ενώ 64 τηλεφωνικά, επομένως η ψήφος τους δεν ήταν μυστική. Καταλήγει ότι δεν υπήρχε «θεσμική σοβαρότητα» και αυτές οι διαδικασίες θυμίζουν «τριτοκοσμική χώρα» – χαρακτηρισμό που προσβάλλει ένα μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας. Δεν χρειάζονται πια τέτοιες αναφορές από εμάς τους «πολιτισμένους».
Ο κ. Κοντιάδης έχει δίκιο για το παράδοξο της διττής ψηφοφορίας. Εν τούτοις η απόφαση έγινε αποδεκτή και από τις δύο πλευρές και εγκρίθηκε από την Κεντρική Επιτροπή. Επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει συνταγματικό δικαστήριο (όπως και η χώρα), η οριστική ερμηνεία του καταστατικού και των σημαντικών αποφάσεων γίνεται από το ανώτατο όργανο, δλδ την Κεντρική Επιτροπή εφ’ όσον δεν βρίσκεται το Συνέδριο σε συνεδρίαση. Στην Βουλή, όταν κατατεθεί αίτημα αντισυνταγματικότητας μιας διάταξης και επιχειρηματολογήσουν οι δύο πλευρές αποφασίζει το σώμα.
Η πρακτική είναι όσοι είναι κατά της αντισυνταγματικότητας (συνήθως η πλειοψηφία) να σηκώνονται από τις θέσεις τους και ο Πρόεδρος να ανακοινώνει ότι το αίτημα απορρίφθηκε. Η διαδικασία στην ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ που αποδεχόμενη την πρόταση μυστικής ψηφοφορίας και τηλεφωνικής όσων ήταν απόντες δικαιολογημένα είναι ανάλογη στην κοινοβουλευτική λύση της αντισυνταγματικότητας. Ήταν η μόνη που μπορούσε να ισχύσει στις διαδικασίες της ΚΕ.
4. Συμφωνώ απολύτως με το υστερόγραφο του κ. Κοντιάδη. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ είχε λειτουργήσει με πολιτική σωφροσύνη και θεσμική πιστότητα, ο κ. Κασσελάκης δεν είχε εκλεγεί πρόεδρος. Η εκλογή του χωρίς την παρουσίαση των υποψηφίων και των θέσεων τους σε προηγούμενο συνέδριο όπως και πρόβλεψη και η έλλειψη καταστατικής πρόβλεψης για τα απαραίτητα χαρακτηριστικά των υποψηφίων οδήγησε τον ΣΥΡΙΖΑ σε αυτή την μακρά κρίση, τις διασπάσεις και την προϊούσα παρακμή».
Με τη σειρά του, στην ανάρτηση αυτή, απάντησε ο Ξενοφών Κοντιάδης, που επέμεινε ότι τα κόμματα αυτορυθμίζονται και μπορούν να προβλέψουν όποια διαδικασία θέλουν στα καταστατικό τους.
«Ο αγαπητός Κώστας Δουζίνας διατύπωσε μία διαφορετική άποψη από τη δική μου για όσα έγιναν με την μομφή κατά Κασελάκη. Ακολουθεί η απάντησή μου.
α. το τι ισχύει στη Βουλή ή στους δήμους δεν είναι επαρκές αντεπιχείρημα, διότι τα κόμματα αυτορυθμίζονται ως γνωστόν και μπορούν να προβλέψουν όποια διαδικασία θέλουν στα καταστατικό τους. Εδώ από την απλή γραμματική ερμηνεία του καταστατικού προκύπτει σύγκληση συνεδρίου. Αν ήθελε την έκπτωση του προέδρου, που είναι κάτι εξαιρετικά σημαντικό, γιατί δεν το αναφέρει με 3 λέξεις;
β. Ναι, ενδεχομένως συμφώνησαν όλοι να ακολουθήσουν αυτή τη διαδικασία με τα τηλέφωνα στην ψηφοφορία, δεν γνωρίζω το πραγματολογικό κομμάτι αν υπήρξαν αντιρρήσεις κλπ. Αυτό όμως δεν μειώνει την ασυνέπεια και τη θεσμική γελοιότητα της διαδικασίας, δηλ άλλοι να ψηφίσουν με κάλπη και άλλοι τηλεφωνικώς με ανοιχτή ακρόαση.
γ. Χαίρομαι που συμφωνούμε στο υστερόγραφο. Ομως εμμέσως το υστερόγραφο ενισχύει την άποψή μου ότι και οι διαδικασίες της μομφής κατά Κασελάκη είναι διάτρητες θεσμικά».
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163