Άραγε, ποιο είναι το αγαπημένο είδος ταινίας που σας αρέσει να παρακολουθείτε, όταν κάθεστε αναπαυτικά στον καναπέ σας και θέλετε να χαλαρώσετε από το άγχος της καθημερινότητας;
Μερικοί προτιμούν την έκρηξη αδρεναλίνης που προκαλεί συνήθως μια ταινία δράσης, ενώ άλλοι λατρεύουν το σασπένς ενός θρίλερ. Υπάρχουν, βέβαια, και αυτοί που επιλέγουν να παρακολουθήσουν ντοκιμαντέρ.
Όπως έδειξε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Frontiers in Behavioral Neuroscience», το είδος ταινίας που επιλέγετε να παρακολουθήσετε, συνδέεται με τον τρόπο, με τον οποίο ο εγκέφαλός σας επεξεργάζεται τα συναισθήματα.
«Οι ταινίες είναι συναρπαστικές, όχι μόνο γιατί απεικονίζουν κάθε ανθρώπινο συναίσθημα, αλλά επειδή το προκαλούν. Τα αρνητικά συναισθήματα, όπως ο θυμός ή ο φόβος , παίζουν κεντρικό ρόλο σε πολλές ταινίες», λέει η Esther Zwiky, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και διδακτορική φοιτήτρια ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο Martin Luther Halle-Wittenberg της Γερμανίας.
Η Zwiky και η ερευνητική της ομάδα ρώτησαν 257 άτομα για το αγαπημένο τους είδος ταινίας, προτού σαρώσουν τον εγκέφαλό τους χρησιμοποιώντας απεικονιστική συσκευή λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI).
Η Λειτουργική Μαγνητική Τομογραφία είναι μία μη επεμβατική μέθοδος που απεικονίζει τις μεταβολές που αφορούν την οξυγόνωση και τη ροή του αίματος, επιτρέποντας στους ακτινολόγους να παρακολουθούν ποιες περιοχές του εγκεφάλου είναι οι πιο ενεργές.
Κατά τη διάρκεια της σάρωσης, οι συμμετέχοντες έβλεπαν πρόσωπα που εκφράζουν θυμό ή φόβο.
Στο μεταξύ, οι ερευνητές εστίασαν σε δύο περιοχές στους εγκεφάλους των συμμετεχόντων: την αμυγδαλή, που είναι υπεύθυνη για την επεξεργασία των συναισθημάτων, και τον επικλινή πυρήνα, που είναι το κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου (δηλαδή, στην συμπεριφορά με κίνητρο την ανταμοιβή. Η ντοπαμίνη ενεργοποιεί το σύστημα της ανταμοιβής).
Αυτό που διαπίστωσε η ερευνητική ομάδα ήταν μια εντυπωσιακή αντίθεση στην εγκεφαλική δραστηριότητα μεταξύ των θαυμαστών διαφορετικών ειδών ταινιών.
Οι λάτρεις των ταινιών δράσης αντέδρασαν έντονα, βλέποντας αρνητικά συναισθήματα, γεγονός που απεικονίστηκε και στις δύο περιοχές του εγκεφάλου τους. Τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια για τους λάτρεις της κωμωδίας. Από την άλλη πλευρά, όσοι προτιμούσαν τα θρίλερ και τα ντοκιμαντέρ είχαν πιο αδύναμη αντίδραση στα αρνητικά ερεθίσματα.
«Οι θεατές επιλέγουν τα είδη ταινιών που διεγείρουν τον εγκέφαλο τους»
Σύμφωνα με την Zwiky, «φαίνεται ότι οι άνθρωποι επιλέγουν τα είδη ταινιών που διεγείρουν περισσότερο τον εγκέφαλό τους».
Οι ταινίες δράσης και τα θρίλερ απεικονίζουν χαρακτήρες με αρνητικά συναισθήματα, όπως ο φόβος και ο θυμός. Και τα δύο είδη ταινιών συχνά περιλαμβάνουν πράξεις βίας, επικίνδυνους αντιπάλους και καταστάσεις. Βασίζονται, επίσης, σε μεγάλο βαθμό στην ένταση και το σασπένς.
Σε μια ταινία δράσης, όμως, τα συναισθήματα φόβου, άγχους, οργής και (τελικά) ανακούφισης ή χαράς του ήρωα είναι το ζητούμενο και οι άνθρωποι των οποίων ο εγκέφαλός ανταποκρίνεται έντονα στα συναισθήματα της οθόνης μπορεί να βιώσουν μεγάλη συγκίνηση από την κινηματογραφική εμπειρία.
Αν και ο φόβος και το άγχος είναι σημαντικά και στα θρίλερ, τα τελευταία τείνουν να επικεντρώνονται στην ίντριγκα, οδηγώντας τον θεατή μέσα από μια μπερδεμένη πλοκή σε ένα συμπέρασμα που εκπλήσσει.
Επίσης, οι κωμωδίες δίνουν έμφαση στα συναισθήματα ενώ τα ντοκιμαντέρ απευθύνονται στη λογική.
Η έρευνα δεν εξηγεί εάν οι διαφορές στην ανταπόκριση του εγκεφάλου στα αρνητικά συναισθήματα είναι έμφυτες ή επίκτητες.
Όποια κι αν είναι η αιτία αυτών των νευρολογικών διαφορών, εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τα θεμέλια του προσωπικού γούστου. Γιατί δηλαδή τελικά μας αρέσει αυτό που μας αρέσει.