Σοβαρή και επικίνδυνη παραμένει η απειλή ανάμειξης «ξένου δακτύλου» στις αμερικανικές εκλογές στις ΗΠΑ. Οι New York Times εξηγούν τον τρόπο με τον οποίο Ρωσία, Κίνα και Ιράν παρεμβαίνουν στην προεκλογική εκστρατεία των Χάρις και Τραμπ με τα δίκτυα προπαγάνδας και την AI να αλλάζουν τους όρους του παιχνιδιού.
Επικαλούμενοι αξιωματούχους των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών και Άμυνας, εταιρείες τεχνολογίας αλλά και ακαδημαϊκούς, οι NΥΤ καταγράφουν πώς η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν στήνουν δίκτυα προπαγάνδας και παραπληροφόρησης μέσω social media, σημαντικά αναβαθμισμένα συγκριτικά με τις ρωσικές παρεμβάσεις στις αμερικανικές εκλογές του 2016.
Την ίδια στιγμή η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) χαρίζει όπλα ακριβείας για την χειραγώγηση του αποτέλεσματος και τη διασπορά fake news.
Πώς όμως έχει εξελιχθεί ο ξένος δάκτυλος στην αμερικανική εκλογική διαδικασία;
Η παραπληροφόρηση από το εξωτερικό – κυρίως από τη Ρωσία, την Κίνα και το Ιράν – έχει εξελιχθεί σε μια συνεπή και επικίνδυνη απειλή, καθώς οι χώρες δοκιμάζουν και αναπτύσσουν ολοένα και πιο διαφοροποιημένες μεθόδους, σύμφωνα με αξιωματούχους των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών και άμυνας, εταιρείες τεχνολογίας και ακαδημαϊκούς.
Με τους δύο υποψηφίους να δίνουν κυριολεκτικά καθημερινά μάχη στήθος με στήθος, σε μία εξαιρετικά οριακή και κρίσιμη διαδικασία, η δυνατότητα επιρροής ακόμη και μιας μικρής ομάδας Αμερικανών ψηφοφόρων θα μπορούσε να έχει τεράστιες συνέπειες εκλογικά.
«Όταν, το 2016, η Ρωσία παρενέβη στις αμερικανικές εκλογές, διασπείροντας online διχαστική και εμπρηστική ρητορική, οι αναρτήσεις της ήταν κραυγαλέες και γεμάτες ορθογραφικά λάθη και περίεργη σύνταξη. Είχαν σχεδιαστεί ώστε να προσελκύσουν την προσοχή με κάθε τρόπο. Οκτώ χρόνια μετά, η ανάμειξη ξένων στις αμερικανικές εκλογές για την υποδαύλιση του αισθήματος οργής και της διχόνοιας έχει γίνει μακράν πιο εξεζητημένη και δύσκολα ανιχνεύσιμη», σημειώνει η αμερικανική εφημερίδα.
Η Ρωσία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, επιχειρεί να ενισχύσει την υποψηφιότητα του Ντόναλντ Τραμπ, ενώ το Ιράν δείχνει προτίμηση στην Κάμαλα Χάρις. Η Κίνα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, εμφανίζεται να μην κλίνει προς κάποιο αποτέλεσμα.
Ωστόσο, όπως γράφουν οι ΝΥΤ, παρότι οι μέθοδοι και οι τεχνικές έχουν αλλάξει και εξελιχθεί, προσαρμοζόμενες στο διαδικτυακό και ενημερωτικό τοπίο, ο κύριος στόχος των εκστρατειών αυτών παραμένει ίδιος: Να σπείρουν τη διχόνοια και το χάος με την ελπίδα να απαξιώσουν την αμερικανική δημοκρατία στα μάτια της διεθνούς κοινότητας.
Οι εκστρατείες, ωστόσο, έχουν εξελιχθεί, προσαρμοζόμενες στο μεταβαλλόμενο τοπίο των μέσων ενημέρωσης και στον πολλαπλασιασμό των νέων εργαλείων που καθιστούν εύκολη την εξαπάτηση του ευκολόπιστου κοινού.
Η παραπληροφόρηση είναι παντού
Η Ρωσία θεωρείται ο βασικός αρχιτέκτονας της παραπληροφόρησης στις αμερικανικές εκλογές του 2016, με το παραπλανητικό περιεχόμενό της να διακινείται κυρίως μέσω Facebook. Πλέον, το Ιράν και η Κίνα φέρεται να εμπλέκονται σε ανάλογες εκστρατείες επιρροής του εκλογικού αποτελέσματος.
Οι χώρες φέρονται να λαμβάνουν στοιχεία η μία από την άλλη, αν και υπό συζήτηση παραμένει αν υπάρχει άμεση συνεργασία μεταξύ τους για τη χάραξη κοινής στρατηγικής.
Στο Telegram υπάρχει σωρεία ρωσικών λογαριασμών που διακινούν βίντεο, memes και άρθρα με στόχο να διχάσουν και να προκαλέσουν σύγχυση στους αναποφάσιστους.
Εκατοντάδες άλλα από την Κίνα, φέτος επιχείρησαν να πυροδοτήσουν εντάσεις μεταξύ φοιτητών στα αμερικανικά πανεπιστήμια με αφορμή τον πόλεμο στη Γάζα. Και οι δύο χώρες διατηρούν λογαριασμούς στο Gab, μία λιγότερο διαδεδομένη πλατφόρμα που ευνοείται από την ακροδεξιά και όπου προωθούνται ευρέως θεωρίες συνωμοσίας.
Όπως γράφουν η εφημερίδα, Ρώσοι πράκτορες προσπάθησαν επίσης να προωθήσουν την υποψηφιότητα Τραμπ μέσω Reddit και σε φόρουμ που ευνοούνται από την Ακροδεξιά, στοχεύοντας σε ψηφοφόρους από έξι αμφίρροπες πολιτείες, αλλά και ισπανόφωνους Αμερικανούς, video gamers και άλλους που η Ρωσία ταυτοποίησε ως συμπαθούντες του Τραμπ.
Η εκστρατεία «Spamouflage» που συνδέεται με το Πεκίνο, διακινούσε συντηρητικό περιεχόμενο μέσω λογαριασμών με την ονομασία Harlan, σε YouTube, X, Instagram και TikTok, πίσω από τους οποίους δήθεν κρυβόταν ένας Αμερικανός.
Πολύ πιο στοχευμένο περιεχόμενο
Το παραπλανητικό περιεχόμενο που διασπείρεται από ξένες χώρες έχει στόχο όχι μόνο τις αμφίρροπες πολιτείες, αλλά και συγκεκριμένες συνοικίες τους όπου ζουν συγκεκριμένες μειονότητες, θρησκευτικές και εθνοτικές.
Όσο πιο στοχευμένη είναι η παραπληροφόρηση, τόσο πιθανότερο είναι να αποδώσει, σύμφωνα με ερευνητές και ακαδημαϊκούς.
Ιδιαίτερα το Ιράν έχει δαπανήσει πόρους σε μυστικές προσπάθειες παραπληροφόρησης που στόχο έχουν συγκεκριμένες ομάδες. Ιστότοπος υπό την ονομασία «Not Our War», που στόχευε να προσυλκύσει βετεράνους των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, διακινούσε περιεχόμενο έντονα αντιαμερικανικό και συνωμοσιολογικό για την έλλειψη υποστήριξης στους εν ενεργεία ενστόλους.
Πληθώρα άλλων ιστοτόπων είχαν αποδέκτες άλλες κοινωνικές ομάδες, ενδεικτικά το «Afro Majority» διακινούσε περιεχόμενο που απευθυνόταν σε μαύρους Αμερικανούς, το «Savannah Time» επιχειρούσε να επηρεάσει τους συντηρητικούς ψηφοφόρους στην πολιτεία της Τζόρτζια, ενώ στο Μίσιγκαν, άλλη μία αμφίρροπη πολιτεία, το Ιράν είχε δημιουργήσει ένα διαδικτυακό δίκτυο με την ονομασία «Westland Sun» για την εξυπηρέτηση των Αραβοαμερικανών στα προάστια του Ντιτρόιτ, αναφέρουν οι ΝΥΤ.
«Το γεγονός ότι το Ιράν στοχεύει τους αραβικούς και μουσουλμανικούς πληθυσμούς στο Μίσιγκαν δείχνει πως διαθέτει μια σαφή κατανόηση της πολιτικής κατάστασης στην Αμερική και ελίσσεται επιδέξια για να απευθυνθεί σε μια βασική δημογραφική ομάδα για να επηρεάσει τις εκλογές με στοχευμένο τρόπο», σημειώνει ο Max Lesser, ανώτερος αναλυτής στο Foundation for Defense of Democracies.
Η Κίνα και η Ρωσία ακολουθούν ανάλογες μεθόδους. Φέτος, στο Χ, τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης διέδιδαν ένα ψευδές αφήγημα στα ισπανικά σχετικά με το Ανώτατο Δικαστήριο – το οποίο με τη σειρά τους διακίνησαν περαιτέρω ισπανόφωνοι χρήστες σε Facebook και YouTube, σύμφωνα με την Logically, μια οργάνωση που εντοπίζει και παρακολουθεί την παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο.
Με «σύμμαχο» την Τεχνητή Νοημοσύνη
Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη έχουν ενισχύσει τις δυνατότητες παραπληροφόρησης πέρα από ό,τι ήταν εφικτό σε προηγούμενες εκλογές, επιτρέποντας σε ειδικούς και μη, να δημιουργούν περιεχόμενο και να διακινούν τις εκστρατείες τους πολύ πιο αποτελεσματικά.
Σύμφωνα με την OpenAI, μόνο τον τρέχοντα μήνα διέκοψε πάνω από 20 ξένες επιχειρήσεις που χρησιμοποιούσαν τα προϊόντα της εταιρείας -μεταξύ αυτών και το ChatGPT– μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου.
Οι εκστρατείες αυτές περιελάμβαναν απόπειρες της Ρωσίας, της Κίνας, του Ιράν και άλλων χωρών να δημιουργήσουν ιστότοπους και να διαδώσουν προπαγάνδα ή παραπληροφόρηση στα social media – ακόμη και να αναλύσουν ή να απαντήσουν σε συγκεκριμένες αναρτήσεις.
Η χρήση των εμπορικά διαθέσιμων εργαλείων της ΑΙ αξιοποιήθηκε μεταξύ άλλων από τον John Mark Dougan έναν πρώην βοηθό σερίφη στη Φλόριντα που πλέον ζει στη Ρωσία.
Δουλεύοντας από ένα διαμέρισμα στη Μόσχα, ο Ντούγκαν δημιούργησε ένα μεγάλο δίκτυο παραγωγής «deepfakes», μέσω δεκάδων ιστοτόπων που αντέγραφαν έγκυρα ειδησεογραφικά δίκτυα για να διασπείρουν προπαγάνδα κατά της προεκλογικής εκστρατείας των Δημοκρατικών.
Η Κίνα, επίσης, έχει αναπτύξει μια προηγμένη εργαλειοθήκη που περιλαμβάνει πλαστά, μέσω ΑΙ, αρχεία ήχου, παραπλανητικά memes και κατασκευασμένες δημοσκοπήσεις σε εκστρατείες σε όλο τον κόσμο.
Σύμφωνα με τους ΝΥΤ, οι τρεις χώρες έχουν εξελίξει τις μεθόδους με τις οποίες καλύπτουν τα ίχνη τους σε τέτοιο βαθμό κάνοντας τον εντοπισμό της προπαγάνδας όλο και πιο δύσκολο.
Τον Σεπτέμβριο, αποκαλύφθηκε μια εκστρατεία επιρροής των Αμερικανών ψηφοφόρων από τη Ρωσία, η οποία υποστήριζε παρασκηνιακά μια ομάδα συντηρητικών Αμερικανών σχολιαστών στην Tenet Media, μια ψηφιακή πλατφόρμα που δημιουργήθηκε στο Τενεσί το 2023.
Η εταιρεία λειτουργούσε με φαινομενικά νόμιμη «βιτρίνα», δημοσιεύοντας δεκάδες βίντεο με αμφιλεγόμενα πολιτικά σχόλια, καθώς και θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με την εκλογική απάτη, την Covid-19, το μεταναστευτικό και τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ακόμη και οι influencers που πληρώθηκαν κρυφά για τις εμφανίσεις τους στο Tenet δήλωσαν ότι δεν γνώριζαν ότι τα χρήματα προέρχονταν από τη Ρωσία.
Εσχάτως παρατηρείται έκρηξη ξένης προπαγάνδας, καθώς οι τεχνολογικοί κολοσσοί έχουν περιορίσει -έως εγκαταλείψει- τις προσπάθειες πάταξης της παραπληροφόρησης, αναφέρει το δημοσίευμα.
Οι μεγαλύτερες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Meta, Google, OpenAI και Microsoft, έχουν μειώσει τις προσπάθειές τους να επισημαίνουν και να απομακρύνουν την παραπληροφόρηση μετά τις τελευταίες προεδρικές εκλογές.
Άλλες εταιρείες δεν διαθέτουν καν ομάδες αξιολόγησης περιεχομένου.
Πληροφορίες από New York Times
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163