Τους λόγους για τους οποίους η Ευρώπη είναι η μεγάλη χαμένη ανεξάρτητα με το αν βγει η Κάμαλα Χάρις ή ο Ντόναλντ Τραμπ πρόεδρος στις εκλογές των ΗΠΑ, αναλύει το Politico.
Κι αυτό γιατί οι ΗΠΑ, αδιαφορούν για την Ευρώπη, είτε εκλεγεί ο Τραμπ είτε η Χάρι, σημειώνει το δημοσίευμα.
«Πρέπει να ανησυχούμε λιγότερο για το ποιος θα είναι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ και περισσότερο για το πώς η Ευρώπη μπορεί να τα βγάλει πέρα μόνη της, σε μία επικίνδυνη παγκόσμια σκηνή», γράφει ο συντάκτης του Politico, Nicholas Vinocur.
Καθώς οι ψηφοφόροι των ΗΠΑ ετοιμάζονται να επιλέξουν τον νέο τους πρόεδρο, οι Ευρωπαίοι περιμένουν με αγωνία αν ο νικητής θα είναι ο Ντόναλντ Τραμπ ή η Κάμαλα Χάρις.
Όπως σημειώνει όμως, μικρή σημασία έχει για την Ευρώπη το εκλογικό αποτέλεσμα της 5ης Νοεμβρίου κι αν θα είναι ο Τραμπ ή η Χάρις ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου καθώς οι ΗΠΑ έχουν δείξει με κάθε τρόπο ότι αδιαφορούν για την Ευρώπη.
Η δυσάρεστη αλήθεια είναι ότι το αμερικανικό ενδιαφέρον για την Ευρώπη έχει μειωθεί τα τελευταία 30 χρόνια. Μάλιστα κανένας από τους δύο υποψήφιους δεν είναι πιθανό να επαναφέρει τη διατλαντική ακμή στις σχέσεις των δύο πλευρών της δεκαετίας του 1990. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι αυτές οι εκλογές δεν θα επηρεάσουν την Ευρώπη.
Ο ένας υποψήφιος, ο Τραμπ, είναι θαυμαστής και ένθερμος υποστηρικτής του Βλαντιμίρ Πούτιν που θέλει να επιβάλει δασμούς 100% σε ευρωπαϊκά αγαθά και ορκίζεται να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία την επομένη της εκλογής του.
Οι απειλές του για έξοδο της Ουάσιγκτον από το ΝΑΤΟ θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη, επειδή, αυτή τη φορά, ο Τραμπ πιθανότατα δεν θα περιβάλλεται από άτομα που θέλουν να φρενάρουν το «Deep State» (Βαθύ Κράτος).
Αντιθέτως, η Κάμαλα Χάρις υπόσχεται οι ΗΠΑ να παραμείνουν στην ηγεσία του κόσμου και έχει στο πλευρό της τον φιλοευρωπαίο σύμβουλο, Φιλ Γκόρντον, στον οποίο η Ευρώπη έχει εναποθέσει πολλές ελπίδες.
Η Ευρώπη δεν είναι πια τόσο σημαντική για τις ΗΠΑ
Ωστόσο, σημειώνει το ίδιο δημοσίευμα, αν κάνουμε ένα βήμα πίσω κοιτώντας τη μεγάλη εικόνα παρατηρούμε τα εξής.
Η Ευρώπη δεν είναι τόσο σημαντική για τις ΗΠΑ όσο ήταν κάποτε.
Γερασμένη και συρρικνωμένη, αλλεργική στην πολιτική της εξουσίας, διστακτική και με απέχθεια σε κινδύνους, η Ευρώπη πλέον δεν είναι συμπαθής σε πολλούς Αμερικανούς αλλά «βγάζει» περιφρόνηση και χλευασμό.
Ενδεικτικό του κλίματος είναι το tweet ενός influencer, που έλεγε ότι η Ευρώπη είναι ένα καλό μέρος αλλά μόνο για διακοπές.
Οι υπερατλαντικοί εμπειρογνώμονες θα τονίσουν, δικαίως ότι η σχέση ΗΠΑ – ΕΕ ήταν καλή υπό την ηγεσία του Δημοκρατικού προέδρου Τζο Μπάιντεν.
Η υποστήριξή του προς την Ουκρανία (συμπεριλαμβανομένου ενός δανείου, ύψους 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων που ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα) ήταν σταθερή. Η κυβέρνησή του, μέσω του συμβούλου εθνικής ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν, έχει δημιουργήσει στενές σχέσεις με την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Ωστόσο, ο Μπάιντεν είναι βέβαιο ότι θα είναι ο τελευταίος πρόεδρος του Ψυχρού Πολέμου της Αμερικής, στον απόηχο πολιτικών που δεν αισθάνονται ότι η Ρωσία αποτελεί βασική απειλή για τα συμφέροντα των ΗΠΑ ή έχουν μια πολύ περιορισμένη αίσθηση του ρόλου της Ουάσιγκτον για τον πλανήτη.
Ακόμη και ο Μπάιντεν, έβαλε κάποια στιγμή τη Ρωσία στο περιθώριο και η Ουάσιγκτον έδωσε προτεραιότητα στην περιοχή Ινδίας – Ειρηνικού.
Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στο φιάσκο της AUKUS, όταν οι ΗΠΑ υφάρπαξαν μια σημαντική σύμβαση κατασκευής υποβρυχίων κάτω από τη μύτη της Γαλλίας.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έγινε έξαλλος και η βουβή απάντηση της Ουάσιγκτον παρέπεμπε στο «δεν σε υπολογίζω καθόλου».
Παρασκηνιακά, οι Γάλλοι είναι συνήθως ξεκάθαροι για το πώς η αμερικανική κυβέρνηση βλέπει την Ευρώπη. «Δεν υπάρχει εχθρότητα» είπε ειρωνικά ένας διπλωμάτης. «Υπάρχει απλά αδιαφορία. Μερικές φορές αυτό είναι χειρότερο» πρόσθεσε.
Στη συνέχεια το Politico κάνει μία ιστορική αναδρομή.
Η ημέρα που άλλαξε την Αμερική ήταν στις 6 Ιουνίου του 1994, όταν οι σύμμαχοί της είχαν συγκεντρωθεί στη βόρεια Γαλλία για να γιορτάσουν την 50ή επέτειο της D-Day. Ένας νεαρός τότε πρόεδρος των ΗΠΑ που έπαιζε σαξόφωνο, ο Μπιλ Κλίντον, ήταν ο πρωταγωνιστής του σόου.
Οι ΗΠΑ είχαν κερδίσει τον Ψυχρό Πόλεμο και είχαν αναπτυχθεί σε όλη τη δυτική ξηρά της Ευρασίας, στρατιωτικά. Αν και δεν είχαν αντιπάλους, στην περιοχή είχαν μείνει πάνω από 120.000 στρατιώτες.
Λίγα χρόνια νωρίτερα, η Ουάσιγκτον είχε απευθύνει έκκληση σε 40 έθνη, συμπεριλαμβανομένων πολλών ευρωπαϊκών, να ενταχθούν στην Επιχείρηση με την κωδική ονομασία «Desert Storm» (17 Ιανουαρίου 1991 – 28 Φεβρουαρίου 1991).
Στο μέτωπο της διπλωματίας, ο Richard Holbrooke επισκίαζε το Βερολίνο από την πρεσβεία των ΗΠΑ, ενώ και πολιτιστικά ήταν μια διαφορετική εποχή.
Η Dream Team, με τους αστέρες του ΝΒΑ Μάικλ Τζόρνταν, Τσαρλς Μπάρκλεϊ και Λάρι Μπερντ, είχε πάρει το δρόμο της δρόμο της, αβίαστα, κατακτώντας το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης το 1992.
Η EuroDisney είχε μόλις ανοίξει, επιβάλλοντας τη μανία με τον Μίκι Μάους στο γαλλικό κοινό, ενώ τα αμερικανικά ΜΜΕ, από την Herald Tribune μέχρι τη Wall Street Journal Europe, εξακολουθούσαν να είναι μεγάλες και να έχουν δυναμική παρουσία στην ευρωπαϊκή ζωή.
Η σύγκριση με το τι συμβαίνει σήμερα αποτυπώνει με τον καλύτερο τρόπο την αλλαγή στις σχέσεις.
Οι ΗΠΑ έχουν αποσύρει ή μειώσει το ευρωπαϊκό τους αποτύπωμα σε σχεδόν κάθε τομέα εκτός από έναν – τη ψηφιακή σφαίρα – όπου οι αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας όπως το Facebook και το X (πρώην Twitter) κυριαρχούν περισσότερο ή λιγότερο στις οθόνες μας.
Ο αριθμός των στρατευμάτων είναι κάτω από 100.000, παρά τον «θερμό πόλεμο» στο κατώφλι του ΝΑΤΟ.
Οι διπλωμάτες των ΗΠΑ στη γηραιά ήπειρο είναι, με εξαίρεση τον Ντέιβιντ Πρέσμαν στην Ουγγαρία ή την Μπρίτζετ Μπρινκ στην Ουκρανία, είναι άπραγοι και απλώς φέρουν τους τίτλους τους.
Η Herald Tribune έχει φύγει εδώ και καιρό ενώ η Wall Street Journal έχει αποσυρθεί στα αγκυροβόλια στο Μανχάταν.
Ακόμη και οι τεχνολογικοί γίγαντες κάνουν δεύτερες σκέψεις.
Έχοντας αναπτύξει εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης επόμενης γενιάς για τους καταναλωτές, έχουν αποφασίσει σε μεγάλο βαθμό να μην τα διαθέσουν στους Ευρωπαίους χρήστες.
Ο κίνδυνος να παραβιάσουν τον ευρωπαϊκό νόμο AI είναι πολύ μεγάλος. «Ή ίσως απλά δεν τους ενδιαφέρει» επισημαίνει το δημοσίευμα.
Για τον Jérémie Gallon, έναν Γάλλο που εργάστηκε στην Ουάσιγκτον και έγραψε τη βιογραφία του Χένρι Κίσινγκερ, η εξασθένιση του ενδιαφέροντος των ΗΠΑ για την Ευρώπη δεν είναι κάτι κακό, από μόνο του.
Αλλά είναι, κατά την άποψή του, ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός που συνδέεται με έναν κύκλο εργασιών στην ελίτ της εξωτερικής πολιτικής της Ουάσιγκτον.
«Υπήρχε μια ολόκληρη γενιά κορυφαίων αξιωματούχων που είχαν οργανικούς δεσμούς με την Ευρώπη, είτε επειδή οι γονείς τους μετανάστευσαν είτε επειδή ήταν πρόσφυγες από την Ευρώπη. Ο Κίσινγκερ, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας όπως και η πρώην υπουργός Εξωτερικών Μαντλίν Ολμπράιτ. Ήταν όλοι τους Ευρωπαίοι σε ένα βαθμό», επισημαίνει ο Γκαγιόν.
Η εποχή Ομπάμα και το άνοιγμα στην Ασία
Η επίσημη απομάκρυνση της Ουάσινγκτον από την Ευρώπη ξεκίνησε υπό την ηγεσία του πρώην προέδρου Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος προώθησε την ατζέντα του προς την Ασία, γράφει ο Γάλλος συγγραφέας.
Τονίζει ωστόσο, ότι ο Ομπάμα απλώς προώθησε μια διαδικασία που ήταν ήδη σε εξέλιξη, η οποία μπορεί κάλλιστα τώρα να επιταχυνθεί.
«Έχουμε τώρα μια νέα γενιά που αναδύεται και αντανακλά τα αμερικανικά δημογραφικά στοιχεία. Αυτοί οι Αμερικανοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι ή διπλωμάτες, είτε συνδέονται με τον ισπανόφωνο κόσμο είτε κοιτάζουν προς την Ασία. Όσοι έχουν διασυνδέσεις με την Ευρώπη είναι απλά λιγότερο παρόντες. Η υποβάθμιση της Ευρώπης στον ψυχισμό της αμερικανικής ελίτ αντανακλάται στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές», σχολιάζει ο Gallon.
Η υποβάθμιση της Ευρώπης στην ψυχοσύνθεση των αμερικανικών ελίτ αντανακλάται στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές. Η εκμάθηση της κινεζικής γλώσσας δείχνει μεγαλύτερη φιλοδοξία για έναν επίδοξο διπλωμάτη από ό,τι, ας πούμε, τα γαλλικά ή ακόμη και τα ρωσικά.
Χαμένη η Ευρώπη χωρίς τις ΗΠΑ
Οι Ευρωπαίοι λένε ότι είναι προετοιμασμένοι για μια νέα προεδρική θητεία του Τραμπ.
Διπλωμάτες και εμπορικοί αξιωματούχοι υπόσχονται ότι είναι έτοιμοι να αντεπιτεθούν «γρήγορα και σκληρά» εάν ο Τραμπ προσπαθήσει να ξεκινήσει έναν εμπορικό πόλεμο με την ΕΕ.
Πολύ πιο δύσκολος είναι ο σχεδιασμός για ένα μέλλον στο οποίο οι ΗΠΑ θα είναι σημαντικά και μόνιμα λιγότερο δεσμευμένες στην προστασία της Ευρώπης.
Σε αυτό το μέτωπο, η Γαλλία παίζει τον ρόλο της Κασσάνδρας της Ευρώπης, προειδοποιώντας ότι το μπλοκ πρέπει να συνεννοηθεί για την άμυνα του, ανεξάρτητα από το ποιος θα εκλεγεί πρόεδρος.
«Δεν μπορούμε να αφήνουμε την ασφάλεια της Ευρώπης στα χέρια των ψηφοφόρων στο Ουισκόνσιν κάθε τέσσερα χρόνια», δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Ευρώπης Benjamin Haddad.
Οι Ευρωπαίοι πρέπει να πάρουν τη μοίρα τους στα χέρια τους, ανεξάρτητα από το ποιος θα εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ».
«Χωρίς τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη είναι χαμένη», έγραψε πέρυσι ο Γάλλος αναλυτής Nicolas Tenzer.
Πολύ πιο επικίνδυνος είναι ο κίνδυνος να μην αναγνωρίσει η Ευρώπη ότι έχει ήδη χάσει, με αποτέλεσμα να παραμείνει ακίνητη και παραλυμένη, καταλήγει το δημοσίευμα.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163