Ποιο είναι το μέλλον των εμπορικών στοών της Αθήνας

Τη χαμένη τους αίγλη αναζητούν να ξανακερδίσουν σήμερα ένας σημαντικός αριθμός ιστορικών στοών του κέντρου της Αθήνας, που στο παρελθόν λόγω κυρίως της οικονομικής κρίσης, ήρθαν αντιμέτωπες με την παρακμή και το «λουκέτο».

Στο παρελθόν στους ιστορικούς δρόμους της Πανεπιστημίου, της Σταδίου, της Ακαδημίας, της Πατησίων, αλλά και στους δρόμους γύρω από την πλατεία της Ομόνοιας, λειτουργούσαν περίπου 40 εμπορικές στοές, συνολικής επιφάνειας άνω των 65.000 τ.μ. Σήμερα ο αριθμός τους έχει μειωθεί σημαντικά, αλλά σταδιακά επενδύονται ιδιωτικά κεφάλαια για την αξιοποίηση ορισμένων στοών που θα μπορέσουν να δώσουν ζωή στους εν λόγω δρόμους. Οι στοές της Αθήνας, που κάποτε αποτελούσαν ζωντανούς εμπορικούς και κοινωνικούς κόμβους, έχουν κλείσει ή ερημώσει για διάφορους λόγους.

Καθώς η πόλη αναπτυσσόταν, τα σύγχρονα εμπορικά κέντρα και πολυκαταστήματα που δημιουργήθηκαν στα προάστια και σε κεντρικές περιοχές προσέφεραν πιο σύγχρονες και άνετες αγοραστικές εμπειρίες, με αποτέλεσμα να μετατοπιστεί το ενδιαφέρον του κόσμου.

Παράλληλα, η οικονομική κρίση των τελευταίων δεκαετιών είχε σοβαρές επιπτώσεις στην επιχειρηματικότητα, με πολλές μικρές επιχειρήσεις να κλείνουν ή να μειώνουν τη δραστηριότητά τους. Επίσης, η αδυναμία αναγκαίων ανακαινίσεων και η συντήρηση αυτών των παλαιών κτηρίων έχει καταστήσει πολλές στοές λιγότερο ελκυστικές για νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες. Τέλος, η αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών, με την αυξημένη εξάρτηση από τις διαδικτυακές αγορές, έχει μειώσει τη χρήση των παραδοσιακών εμπορικών στοών.

Στοά Αρσακείου

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Στοά Αρσακείου, η οποία αναμένεται να είναι έτοιμη στις αρχές του καλοκαιριού του 2025. Πρόκειται για μια επένδυση ύψους 15 εκατ. ευρώ, με την οποία το ιστορικό κτίριο στη συμβολή Σταδίου και Πεσμαζόγλου, μετατρέπεται από την εταιρεία Legendary Food, σε ένα πολυχώρο γαστρονομίας και πολιτισμού. Στο ακίνητο των 13.000 τ.μ. που υλοποιείται το έργο, οι εργασίες προχωρούν με γοργούς ρυθμούς, ήδη το 75% των μισθώσεων έχει ολοκληρωθεί, ενώ τα εμπορικά καταστήματα επρόκειτο να λειτουργήσουν μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου.

Το έργο που θα ανοίξει περίπου 500 νέες θέσεις εργασίας, έχει χωριστεί σε τρεις πτέρυγες, ενώ συνολικά θα υπάρχουν 22 καταστήματα από τα 67 που υπήρχαν στο παρελθόν. Στη Στοά θα δημιουργηθεί, εκτός των άλλων, ένα κατάστημα delicatessen με επιφάνεια 1.000 τετραγωνικών μέτρων υπό την ονομασία Agora. Το εν λόγω κατάστημα θα διαθέτει ποιοτικά ελληνικά προϊόντα επιλεγμένων παραγωγών από όλη την Ελλάδα.

Η πτέρυγα της Σταδίου θα έχει επιπλέον καταστήματα, από 300 έως και 1.000 τ.μ. Ήδη έχουν μισθώσει καταστήματα οι εταιρείες BSB, Lacoste, The Bostonians, καθώς και γνωστό brand από τον χώρο των αθλητικών ειδών. H πτέρυγα της Πεσμαζόγλου, ως πτέρυγα πολιτισμού, θα έχει την πρόσβαση στην ταράτσα, όπου θα δημιουργηθεί ένας πνεύμονας πρασίνου, ενώ εκεί θα βρίσκεται η είσοδος για το Europa Experience αλλά και για το Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν, του οποίου αναβαθμίζεται η είσοδο.

Στοά Κοραή

Mία ακόμη ριζική ανακαίνιση πρόκειται να συμβεί στη Στοά Κοραή, η οποία βρίσκεται στο ιστορικό ακίνητο της Εθνικής Ασφαλιστικής, στη συμβολή των οδών Κοραή και Σταδίου, το οποίο απέκτησε η Πειραιώς. Στο εν λόγω ακίνητο θα στεγαστούν οι κεντρικές διοικητικές μονάδων της Πειραιώς, που θα ανακαινισθεί με την επιμέλεια της Dimand. Επιπλέον, 3.000 τ.μ. θα διατεθούν σε καταστήματα λιανικού εμπορίου και εστίασης στη Στοά Κοραή, δημιουργώντας έναν νέο κόμβο εμπορικής και ψυχαγωγικής δραστηριότητας στο κέντρο της Αθήνας. Το σχέδιο περιλαμβάνει την ανάδειξη του διατηρητέου κινηματογράφου ΑΣΤΥ και του χώρου ιστορικής μνήμης της Kommandatur της περιόδου 1941-44.

Στοά Πεσμαζόγλου

Η Στοά Πεσμαζόγλου, στο ισόγειο πολυώροφου κτιρίου του 1976, σε σχέδια του Α. Καλλιγά, οικοδομήθηκε στη θέση του Μεγάρου Πρωΐας (δεκαετία 1890). Στο εν λόγω μέγαρο στεγάστηκαν από το 1906 τα γραφεία της εφημερίδας «Πρωΐα». Σήμερα εκεί, μεταξύ άλλων καταστημάτων, υπάρχει το δισκοπωλείο του Νίκου Ξυλούρη, το οποίο ίδρυσε το 1979 ο γνωστός καλλιτέχνης και λειτουργεί από μέλη της οικογενείας του. Στεγάζονται 25 καταστήματα λιανικού εμπορίου και παροχής υπηρεσιών, μεταξύ των οποίων Cosmote, Alpha Bank, Coffee Island και Ticket Services, συνεχίζοντας την ιστορία του ακινήτου.

Στοά Ορφανίδου

Η Στοά Ορφανίδου είναι ένας ιστορικός και σημαντικός χώρος στο κέντρο της Αθήνας, κοντά στην πλατεία Ομονοίας. Αποτελεί ένα από τα παλαιότερα και πιο ιδιαίτερα εμπορικά περάσματα της πόλης, χτισμένη τη δεκαετία του 1930, και συνδέει την οδό Σταδίου με την οδό Σοφοκλέους. Η αρχιτεκτονική της είναι χαρακτηριστική της εποχής, με στοιχεία νεοκλασικού ρυθμού, και προσφέρει μία ιδιαίτερη αίσθηση παρελθόντος.

Φιλοξενεί μια ποικιλία από καταστήματα, καφέ, και χώρους εστίασης. Έχει επίσης γίνει πόλος έλξης για καλλιτέχνες και εναλλακτικές δράσεις, προσθέτοντας έναν μοντέρνο χαρακτήρα στο ιστορικό περιβάλλον της. Παράλληλα, πολλές από τις επιχειρήσεις της στοάς ειδικεύονται σε ρούχα, αξεσουάρ, καθώς και διάφορα είδη για τη διακόσμηση του σπιτιού.

Στοά Εμπόρων

Η Στοά Εμπόρων βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, κοντά στην Πλατεία Συντάγματος, και είναι μια από τις πιο παλιές και γοητευτικές εμπορικές στοές της πόλης. Χτίστηκε τη δεκαετία του 1950 και σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Κωνσταντίνο Δοξιάδη, γνωστό για τη συνεισφορά του στον αστικό σχεδιασμό. Η στοά αυτή είναι μικρή σε μήκος, αλλά εντυπωσιακή ως προς την αρχιτεκτονική της και το μοντέρνο, για την εποχή της, στυλ.

Έχει φιλοξενήσει κατά καιρούς μικρές, εναλλακτικές επιχειρήσεις, αλλά και εμπορικά καταστήματα και χώρους τέχνης. Παρά την κάμψη της εμπορικής της δραστηριότητας τα τελευταία χρόνια, έχει αναβιώσει ως δημιουργικό και πολιτιστικό κέντρο, προσελκύοντας νέους καλλιτέχνες και σχεδιαστές, ενώ διοργανώνονται εκθέσεις, εργαστήρια, και διάφορες πολιτιστικές δράσεις.

Στοά Καΐρη   

Η Στοά Καΐρη (Καΐρη 6 και Αθηνάς) κατασκευάστηκε το 1934. Εκεί στεγάστηκαν κυρίως εργαστήρια, βιοτεχνίες ρούχων και υφασμάτων. Το υπόγειο ήταν παλαιότερα το μεγαλύτερο κέντρο ηλεκτρολογικού εξοπλισμού, ενώ στο ισόγειο μαζί με τα εμπορικά καταστήματα βρίσκεται το ιστορικό οπλοδιορθωτήριο της οικογένειας Παπαϊωάννου. Σήμερα, προς την οδό Πολυκλείτου υπάρχουν μαγαζιά με είδη συσκευασίας, το ένα δίπλα στο άλλο. Πρόκειται για μία από τις πιο εντυπωσιακές στοές της πόλης, με έντονο ιστορικό στοιχείο, ενώ κάποια από τα μικρομάγαζα λειτουργούν ακόμη.

Στη Στοά Καΐρη στεγαζόταν και το υποκατάστημα της σοκολατοποιίας Γκλόρια, που ήταν προμηθευτής του ξενοδοχείου Μεγάλη Βρετανία. Ωστόσο, όπως κατέδειξε και η πρόσφατη έρευνα του Εμπορικού Συλλόγου της Αθήνας, το 60% των εμπορικών χώρων είναι σήμερα κλειστό.