Κυριακή, 1 Δεκ.
15oC Αθήνα

Συρία: Πώς κατάφεραν οι τζιχαντιστές σε τρεις ημέρες να αλώσουν το Χαλέπι – Γιατί χτύπησαν τώρα και ποιες οι επόμενες κινήσεις

Συρία: Πώς κατάφεραν οι τζιχαντιστές σε τρεις ημέρες να αλώσουν το Χαλέπι – Γιατί χτύπησαν τώρα και ποιες οι επόμενες κινήσεις
REUTERS/Mahmoud Hassano

Ο συριακός στρατός είπε σήμερα, Σάββατο (30.11.24) ότι αντάρτες εισήλθαν σε μεγάλα τμήματα της πόλης Χαλέπι κατά τη διάρκεια μίας επίθεσης στην οποία έχουν σκοτωθεί δεκάδες στρατιώτες, αναγκάζοντας τον στρατό να ανασυνταχθεί, στη μεγαλύτερη πρόκληση για τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ εδώ και χρόνια.

Η ανακοίνωση του επιτελείου ενόπλων δυνάμεων της Συρίας ήταν η πρώτη δημόσια παραδοχή από τον στρατό ότι οι αντάρτες εισήλθαν στο Χαλέπι, το οποίο βρισκόταν υπό πλήρη κυβερνητικό έλεγχο από τότε που οι κυβερνητικές δυνάμεις, με τη στήριξη της Ρωσίας και του Ιράν, εκδίωξαν τους αντάρτες πριν από οκτώ χρόνια.

Η αιφνιδιαστική επίθεση, υπό την ισλαμιστική ομάδα Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ, αναζωπύρωσε τις συγκρούσεις σε μία περιοχή της Συρίας κοντά στα τουρκικά σύνορα. Ο στρατός λέει πως προετοιμάζει μία αντεπίθεση για να αποκαταστήσει την εξουσία του κράτους.

«Ο μεγάλος αριθμός τρομοκρατών και η πολλαπλότητα των πεδίων μάχης οδήγησαν τις ένοπλες δυνάμεις μας να προχωρήσουν σε μία επιχείρηση ανασύνταξης με στόχο την ενίσχυση των γραμμών άμυνας προκειμένου να απορροφήσουν την επίθεση, να προστατεύσουν τις γραμμές των αμάχων και των στρατιωτών και προετοιμαστούν για μία αντεπίθεση», επισήμανε ο στρατός.

Είπε επίσης ότι οι αντάρτες έχουν εισέλθει σε μεγάλα τμήμα της πόλης Χαλέπι, όμως οι βομβαρδισμοί του στρατού τους σταμάτησαν από το να λάβουν σταθερές θέσεις. Υποσχέθηκε να «τους εκδιώξει και να αποκαταστήσει τον έλεγχο του κράτους… σε ολόκληρη την πόλη και την ύπαιθρό της».

Την ίδια ώρα, χιλιάδες άμαχοι φεύγουν με τα οχήματά τους από τη συριακή πόλη, μέσω της κεντρικής διασταύρωσης Κανάσιρ Ατρίγια, ώρες αφότου οι αντάρτες κατέκλυσαν τις συνοικίες της πόλης, είπαν τρεις κάτοικοι στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters.

Τα χιλιάδες αυτοκίνητα κατευθύνονται προς τη Λατάκια και τη Σαλαμίγια, σύμφωνα με την ίδια πηγή, καθώς η κεντρική λεωφόρος που συνδέει τη Δαμασκό και το Χαλέπι έχει κλείσει.

Εξάλλου, δύο πηγές από τις τάξεις των ανταρτών είπαν ότι οι μαχητές τους κατέλαβαν επίσης την πόλη Μαράατ αλ Νούμαν στην επαρχία Ιντλίμπ, θέτοντας ολόκληρη την περιοχή αυτή υπό τον έλεγχό τους, σε ένα ακόμη σημαντικό πλήγμα για τον πρόεδρο Άσαντ.

Η πιο αιματηρή επίθεση εδώ και χρόνια

Τζιχαντιστές και ομάδες ανταρτών στη βόρεια Συρία εξαπέλυσαν τη μεγαλύτερη επίθεσή τους εδώ και χρόνια εναντίον του καθεστώτος του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, καταφέρνοντας μέσα σε μόλις λίγες ημέρες να καταλάβουν «μεγάλο μέρος» του Χαλεπιού.

Την Τετάρτη οι τζιχαντιστές της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), ένας συνασπισμός ομάδων στον οποίο κυριαρχεί το συριακό παρακλάδι της αλ Κάιντα, και αντάρτες που υποστηρίζονται από την Τουρκία επιτέθηκαν σε περιοχές που ελέγχονταν από τον συριακό στρατό στην επαρχία του Χαλεπιού και τη γειτονική επαρχία Ιντλίμπ.

Τρεις ημέρες ήταν αρκετές για να κατακτήσουν δεκάδες χωριά και κυρίως «το μεγαλύτερο μέρος» των συνοικιών του Χαλεπιού, κυβερνητικά κτήρια και φυλακές, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Εδώ και μήνες προετοίμαζαν την επίθεση

Από τις συγκρούσεις έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 311 άνθρωποι  – 183 μαχητές της HTS και των συμμάχων της, 100 στρατιώτες και μέλη φιλοκυβερνητικών ομάδων και 28 άμαχοι -, διευκρίνισε η μη κυβερνητική οργάνωση.

Σύμφωνα με την Νταρίν Χαλίφα, ειδικό του International Crisis Group, η επιχείρηση προετοιμαζόταν εδώ και πολλούς μήνες.

«Παρουσιάστηκε σαν μια αμυντική εκστρατεία μπροστά στην κλιμάκωση του καθεστώτος», εξήγησε, αναφερόμενη σε προηγούμενους σφοδρούς βομβαρδισμούς του συριακού και του συμμαχικού του ρωσικού στρατού εναντίον περιοχών που ελέγχουν οι αντάρτες στη βορειοδυτική Συρία.

Όμως υπογράμμισε η Χαλίφα, η HTS και οι σύμμαχοί της «παρακολουθούν επίσης τις περιφερειακές και γεωστρατηγικές αλλαγές».

Η αποδυνάμωση της Χεζμπολάχ, του Ιράν και του καθεστώτος Άσαντ

Η επιχείρησή τους ξεκίνησε την ίδια ημέρα που τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία εκεχειρίας μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, ένα σιιτικό κίνημα που υποστηρίζεται από το Ιράν και είναι σύμμαχος του συριακού καθεστώτος, και την ώρα που συνεχίζεται ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

«Πιστεύουν ότι τώρα οι Ιρανοί έχουν αποδυναμωθεί και το καθεστώς έχει κλυδωνιστεί», εξήγησε η ίδια.

Τους τελευταίους μήνες, παράλληλα με τον πόλεμο στον Λίβανο, το Ισραήλ έχει εξαπολύσει πολλά πλήγματα εναντίον του συριακού εδάφους, λέγοντας ότι επιδιώκει να εξουδετερώσει τη Χεζμπολάχ στοχοθετώντας τις μεταφορές όπλων προς τον Λίβανο, οι οποίες συντονίζονται με την Τεχεράνη και τις συριακές δυνάμεις.

Σήμερα η απώλεια συνοικιών του Χαλεπιού είναι ακόμη πιο συμβολική απ’ ό,τι ήταν το 2016, όταν η ανακατάληψη από το συριακό καθεστώς όλων των περιοχών που έλεγχαν οι αντάρτες στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας είχε αποτελέσει ζωικής σημασίας νίκη για τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ και τους συμμάχους του.

Η μάχη για το Χαλέπι αποτέλεσε εκείνη την εποχή σημείο καμπής στον συριακό πόλεμο. Σημαδεύτηκε από την ισχυρή επέμβαση της ρωσικής πολεμικής αεροπορίας, η οποία άρχισε να δρα στη Συρία το 2015 προκειμένου να στηρίξει το αποδυναμωμένο καθεστώς.

Η Ρωσία «βλέπει» συνωμοσία ΗΠΑ – Ισραήλ στη Συρία

Χθες Παρασκευή το Κρεμλίνο ζήτησε από τις συριακές αρχές «να επαναφέρουν το συντομότερο δυνατό την τάξη» στο Χαλέπι και κατήγγειλαν μία συνωμοσία των ΗΠΑ και του Ισραήλ.

Εξάλλου έπειτα από περισσότερο από μία δεκαετία πολέμου, που έχει κατακερματίσει τη Συρία, οι αντιμαχόμενες πλευρές στηρίζονται από περιφερειακές και διεθνείς δυνάμεις με διαφορετικά συμφέροντα.

Η συγκυρία και ο ρόλος της Τουρκίας

Η επίθεση των τζιχαντιστών σημειώθηκε σε μία ευαίσθητη διπλωματική στιγμή: εδώ και χρόνια καθυστερεί η διπλωματική προσέγγιση Δαμασκού και Άγκυρας.

Η Ρωσία και το Ιράν ζητούν να υπάρξει αποκλιμάκωση, αλλά η Δαμασκός ζητεί την απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων που έχουν αναπτυχθεί στη βόρεια Συρία κατά μήκος των συνόρων με την Τουρκία.

Για την Κάρολαϊν Ρόουζ, του Institute Newlines με έδρα την Ουάσινγκτον, η μετρημένη αντίδραση των συμμάχων της Δαμασκού ενδέχεται να είναι «ένας τρόπος να αναγκάσουν το καθεστώς να διαπραγματευθεί από μία πιο αδύναμη θέση, απουσία κάθε ένδειξης στήριξης από τους Ρώσους και τους Ιρανούς», όπως έγραψε στο Χ.

Η Τουρκία, που στηρίζει ομάδες ανταρτών στο βόρειο τμήμα της Συρίας, ζήτησε να τερματιστούν «οι επιθέσεις» του καθεστώτος εναντίον της Ιντλίμπ, του τελευταίου προπυργίου των ανταρτών και τζιχαντιστών.

«Τις επόμενες ημέρες, αν οι αντάρτες καταφέρουν να διατηρήσουν τα (εδαφικά) κέρδη τους, αυτό θα αποτελέσει τεστ που θα αποκαλύψει το μέγεθος της τουρκικής εμπλοκής», εκτίμησε η Χαλίφα.

Η επιχείρηση αυτή των τζιχαντιστών αποτελεί ισχυρό πλήγμα για τη Δαμασκό.

«Οι γραμμές του καθεστώτος κατέρρευσαν με απίστευτο ρυθμό, που εξέπληξε τους πάντες», πρόσθεσε η ίδια.

Οι τζιχαντιστές απέκοψαν τον στρατηγικής σημασίας αυτοκινητόδρομο Μ5 που συνδέει τη Δαμασκό με το Χαλέπι και έναν οδικό κόμβο που συνδέει το Χαλέπι με τη Λαττάκεια.

Από την πλευρά του ο επικεφαλής του Συριακού Παρατηρητηρίου, Ράμι Άμπντελ Ράχμαν, δήλωσε ότι οι τζιχαντιστές προέλασαν χωρίς να αντιμετωπίσουν «καμία σοβαρή αντίσταση» από τον συριακό στρατό.

Στο παρελθόν η Δαμασκός μπορούσε να βασιστεί στη στήριξη της ρωσικής πολεμικής αεροπορίας και στη Χεζμπολάχ, οι δυνάμεις της οποίας όμως απορροφήθηκαν τους τελευταίους μήνες στον πόλεμο με το Ισραήλ.

Εξάλλου «η ρωσική παρουσία έχει μειωθεί σημαντικά», εξήγησε ο αναλυτής Άαρον Στάιν.

Η ταχύτητα της επιχείρησης «υπενθύμισε σε ποιο βαθμό είναι αδύναμο το καθεστώς», εκτίμησε ο ίδιος, προσθέτοντας ότι οι φιλοκυβερνητικές δυνάμεις μάλλον είχαν επαναπαυθεί λόγω της ηρεμίες που επικρατούσε τα τελευταία χρόνια στην περιοχή.

Αντάρτες κατέλαβαν τον έλεγχο του αεροδρομίου

Ομάδες ανταρτών κατέλαβαν τον έλεγχο του αεροδρομίου στο Χαλέπι, στη βόρεια Συρία, καθώς και στρατηγικές τοποθεσίες στις γειτονικές επαρχίες Ιντλίμπ και Χάμα σήμερα, σε μία ευρεία αιφνιδιαστική επίθεση που έχουν εξαπολύσει κατά των δυνάμεων του καθεστώτος τουΜπασάρ αλ Άσαντ, τόνισε το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Τζιχαντιστές της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), ένας συνασπισμός ομάδων στον οποίο κυριαρχεί το συριακό παρακλάδι της αλ Κάιντα, και σύμμαχοί τους, Σύροι αντάρτες, «κατέλαβαν τον έλεγχο του διεθνούς αεροδρομίου του Χαλεπιού», στα νοτιοανατολικά προάστια της πόλης, μετά την «υποχώρηση» των κυβερνητικών δυνάμεων», ανέφερε το Παρατηρητήριο.

Πρόσθεσε ότι οι αντάρτες κερδίζουν επιπλέον εδάφη στις επαρχίες Ιντλίμπ και Χάμα, παίρνοντας τον έλεγχο «δεκάδων στρατηγικών τοποθεσιών χωρίς να συναντήσουν καμία αντίσταση».

Ρωσικοί βομβαρδισμοί πλήττουν το Χαλέπι

Σήμερα πάντως, ρωσικά και συριακά πολεμικά αεροπλάνα πραγματοποίησαν επιδρομές σε προάστιο του Χαλεπίου, μετά την κατάληψη της πλειονότητας της πόλης από τζιχαντιστές, όπως ανέφεραν πηγές του στρατού και παρατηρητής του πολέμου.

Διπλωματική κινητικότητα

Τις εξελίξεις στη Συρία μετά την κατάληψη του Χαλεπίου από τζιχαντιστές της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), συζήτησε σε τηλεφωνικές επικοινωνίες που είχε ο Τούρκος υπουργός με τον πρωθυπουργό, Νατζίμπ Μικάτι, και τον πρωθυπουργό και υπουργό Εξωτερικών του Κατάρ σεΐχη Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν αλ Θάνι, καθώς και με τον υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ.

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών είχε επίσης τηλεφωνική συνομιλία και με τον Ιρανό ομόλογό του Αμπάς Αρακτσί, ο οποίος θα επισκεφθεί τη Δευτέρα την Άγκυρα.

Η Ρωσία, η Τουρκία, το Ιράν, μαζί με τη Δαμασκό έχουν υπογράψει τη συμφωνία της Αστάνα για το καθεστώς της περιοχής του Ιντλίμπ, όπου είναι η βάση των τζιχαντιστών της HTS που κατέλαβαν το Χαλέπι.

Η πληροφορία ότι οι κουρδικές δυνάμεις ελέγχουν το αεροδρόμιο του Χαλεπίου στρέφει τώρα την προσοχή στην Τουρκία.

Οι Κούρδοι θεωρούνται από την Άγκυρα απειλή ακόμη και για την ίδια την εδαφική ακεραιότητα της Τουρκίας, η οποία απειλεί εδώ και μήνες με νέα στρατιωτική επιχείρηση στη Βόρεια Συρία, διευρύνοντας την εκεί στρατιωτική της παρουσία σε περιοχές που ελέγχουν οι Κούρδοι.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, δήλωσε, μιλώντας σε βουλευτές από τη δυτική και νότια Τουρκία, ότι η Άγκυρα δεν εμπλέκεται στις συγκρούσεις στο Χαλέπι, διαβεβαίωσε ότι θα ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα κατά της πιθανότητας ενός νέου προσφυγικού κύματος και ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να ενεργήσει με τρόπο που θα προκαλέσει προσφυγικό ρεύμα.

Ο ίδιος υποστήριξε επίσης ότι αν οι Ηνωμένες Πολιτείες διέκοπταν την υποστήριξή τους προς τις κουρδικές δυνάμεις, αυτές θα έπαυαν να υφίστανται εντός τριών εικοσιτετραώρων.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, η οποία ήταν κλειστή για τον Τύπο, ο Χακάν Φιντάν δήλωσε ότι «η Τουρκία δεν θα επιτρέψει ποτέ στην τρομοκρατική δομή (σ.σ. εννοεί την de facto αυτόνομη κουρδική οντότητα στη βόρεια Συρία) να μετατραπεί σε κράτος και ότι αυτή η αποφασιστικότητα της Τουρκίας είναι γνωστή σε όλους τους συνομιλητές της».

Επίσης, σύμφωνα με την εφημερίδα Turkiye, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών φέρεται να είπε στους βουλευτές: «Σε αυτή τη γεωγραφία, πέραν της υπάρχουσας κατάστασης, δεν είναι δυνατή μια νέα οντότητα ή μια νέα διαδικασία δημιουργίας κράτους. Κοιτάξτε το Βόρειο Ιράκ. Υπάρχουν εκεί ομοσπονδίες, αυτονομίες, τοπικές οργανώσεις, αλλά δεν μπόρεσαν να γίνουν τίποτα. Απώτερος στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας. Η Τουρκία είναι ο προστάτης και των Κούρδων στην άλλη πλευρά των συνόρων».

Πηγή φωτογραφιών: Reuters

Κόσμος Τελευταίες ειδήσεις