Σε πολιτικό αναβρασμό βρίσκεται η Σερβία μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού Μίλος Βούτσεβιτς, υπό το βάρος των κινητοποιήσεων που ξεκίνησαν μετά τον θάνατο των 15 ανθρώπων από την πτώση του στέγαστρου του ανακαινισμένου σιδηροδρομικού σταθμού στην πόλη Νόβι Σαντ την 1η Νοεμβρίου 2024.
Η παραίτηση του πρωθυπουργού Μίλος Βούτσεβιτς βαθαίνει την πολιτική κρίση στη Σερβία. Οι μικρές διαδηλώσεις στο Νόβι Σαντ επεκτάθηκαν μέχρι την πρωτεύουσα το Βελιγράδι τις τελευταίες εβδομάδες. Φοιτητές, δάσκαλοι και άλλοι εργαζόμενοι διαδήλωσαν κατά χιλιάδες για να ρίξουν την ευθύνη για την τραγωδία του σταθμού στη διαφθορά εντός της κυβέρνησης Βούτσιτς.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η παραίτησή του έχει αποσταθεροποιήσει την κυβέρνηση του προέδρου Αλεξάντερ Βούτσιτς, με την αντιπολίτευση να ζητάει το σχηματισμό μεταβατικής κυβέρνησης, κάτι που απέρριψε ο Σέρβος πρόεδρος. Η χώρα έχει πλέον δύο επιλογές, τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης ή πρόωρες εκλογές.
Σημιεώνεται ότι ο Βούτσεβιτς είναι το τρίτο μέλος της κυβέρνησης, και ο πιο υψηλά ιστάμενος, που παραιτείται στη Σερβία μετά το δυστύχημα στον σιδηροδρομικό σταθμό του Νόβι Σαντ τον Νοέμβριο, που είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν 15 άνθρωποι. Είχαν προηγηθεί η παραίτηση του Υπουργού Κατασκευών, Μεταφορών και Υποδομών Γκόραν Βέσιτς και του Υπουργού Εσωτερικού και Εξωτερικού εμπορίου Τόμισλαβ Μομίροβιτς τον Νοέμβριο.
Σε 10 μέρες η απόφαση
Ο Βούτσιτς ανακοίνωσε ότι δεν θα υπάρξει μεταβατική κυβέρνηση. Επομένως, είτε θα σχηματιστεί νέα κυβέρνηση εντός 30 ημερών είτε θα προκηρυχθούν αυτόματα εκλογές, εξήγησε, προσθέτοντας ότι η απόφαση αυτή θα ληφθεί εντός 10 ημερών.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Σύμφωνα με το σερβικό Σύνταγμα, εάν το κοινοβούλιο δεν εκλέξει νέα κυβέρνηση εντός 30 ημερών από την παραίτηση του πρωθυπουργού, ο πρόεδρος είναι υποχρεωμένος να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση και να προγραμματίσει εκλογές.
Από την άλλη, τα κόμματα της αντιπολίτευσης, που έχουν κατηγορήσει το κόμμα του Βούτσιτς για παρατυπίες στις προηγούμενες εκλογές, ζήτησαν να σχηματιστεί μεταβατική κυβέρνηση για να διασφαλιστεί ότι οποιαδήποτε εκλογική διαδικασία θα είναι ελεύθερη και δίκαιη.
Στον απόηχο της παραίτησης του πρωθυπουργού Μίλος Βούτσεβιτς, η αντιπόλιτευση και συγκεκριμένα το Κόμμα Ελευθερίας και Δικαιοσύνης, ότι οι πρόωρες εκλογές δεν θα πρέπει να τεθούν στο τραπέζι πριν από την ικανοποίηση όλων των αιτημάτων των φοιτητών.
«Αν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε θα πρέπει να σχηματιστεί μια μεταβατική κυβέρνηση που θα προετοιμάσει τις συνθήκες για τις επόμενες εκλογές – τα μέσα ενημέρωσης, την πίεση στους ψηφοφόρους και τους ελεγκτές ψήφων, την εξαγορά ψήφων, τον εκλογικό κατάλογο – και μόνο τότε μπορούν να οργανωθούν εκλογές», δήλωσε ο Ντάγκαν Τζίλας Κόμμα Ελευθερίας και Δικαιοσύνης.
«Μαρινίκα για Πρόεδρος της Σερβίας»
Έτσι έγραφαν, παραμονή Πρωτοχρονιάς, κάποια από τα μηνύματα στα social media που δέχτηκε η 51χρονη ηγέτιδα της «Σερβίας κατά της Βίας» με ρουμανική καταγωγή, του δεύτερου μεγαλύτερου πολιτικού φορέα της χώρας, Μαρινίκα Τέπιτς.
Έναν χρόνο πριν τον Δεκέμβριο του 2023, η Τέπιτς είχε φτάσει στο χείλος του θανάτου, εξαντλώντας τον οργανισμό της στη διάρκεια απεργίας πείνας, στην οποία προέβη από κοινού με άλλα έξι στελέχη της σερβικής αντιπολίτευσης, ως ένδειξη ύστατης διαμαρτυρίας για το εκλογικό αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών στη χώρα, στις 17 Δεκεμβρίου του 2023.
Η απεργία πείνας είχε διάρκεια 9 ημερών και παρά τις εκκλήσεις των γιατρών αρνιόταν στα σταματήσει. Έλεγε ότι θα το κάνει μόνο αν ο πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς συμφωνούσε να διεξαχθούν νέες εκλογές.
Αμφισβητώντας ευθέως το εκλογικό αποτέλεσμα που ανανέωσε τη θητεία του Προέδρου της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς με καταγγελίες περί εκτεταμένης νοθείας, η Τέπιτς και σύσσωμες οι αντιπολιτευόμενες δυνάμεις ζήτησαν επανάληψη της εκλογικής διαδικασίας εν μέσω μαζικών φοιτητικών διαδηλώσεων και πλήθους λαϊκών αντιδράσεων, ζητώντας στην προσπάθειά τους αυτή και την συνδρομή της διεθνούς κοινότητας.
«Δεν είναι κάτι ανόητο, δεν είναι μια απερίσκεπτη πράξη. Σήμερα διεξάγεται ένας αγώνας στη Σερβία, ένας αγώνας κατά της εκλογικής κλοπής, ένας αγώνας για την ελευθερία μας. Απαιτούμε να ακυρωθούν οι εκλογές και να διεξαχθούν νέες εκλογές με διαφορετικούς όρους. Ζητάμε να επανεξεταστεί η εκλογική διαδικασία, διότι υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι οι εκλογές ήταν νοθευμένες. Οι εκλογές δεν ήταν ούτε δίκαιες ούτε δημοκρατικές, υπήρξαν πολλές μηχανορραφίες, εγκλήματα, περιπτώσεις δωροδοκίας και διαφθοράς, ψηφοφόροι μεταφέρθηκαν από άλλες περιοχές, οι ίδιοι άνθρωποι ψήφισαν σε πολλά τμήματα, υπήρχαν ψήφοι στα ονόματα αποθανόντων. Μου λείπουν τα παιδιά μου, η οικογένειά μου… Αυτό είναι όλο… Τους λέω μαζί ότι μια μέρα δεν θα ντρέπονται πια», δήλωνε η Μαρινίκα Τέπιτς, ηγέτης της σερβικής αντιπολίτευσης.
Παρά το κύμα επικρίσεων, ο πρόεδρος της Σερβίας παρέμεινε αμετακίνητος. «Θα ήθελα να ζητήσω από όλους εκείνους που κάνουν απεργία πείνας να μην το κάνουν. Μπορούν να οργανώνουν διαδηλώσεις κάθε μέρα, είμαι συνηθισμένος στις διαδηλώσεις», δήλωσε σε τηλεοπτικό διάγγελμά του.
Εν μέσω ταραχών η παραίτηση Βούτσεβιτς
Ο Μίλος Βούτσεβιτς αναγκάστηκε να παραιτηθεί υπό την πίεση των φοιτητικών κινητοποιήσεων που ξεκίνησαν πριν από δυόμιση μήνες με αίτημα να αποδοθούν ευθύνες για τον θάνατο 15 ανθρώπων από την κατάρρευση του γείσου στον σιδηροδρομικό σταθμό, την 1η Νοεμβρίου του 2024.
«Πράξη υπευθυνότητας» χαρακτήρισε την παραίτηση του ο Βούτσεβιτς εκφράζοντας την ελπίδα ότι «θα επανέλθει η ομαλότητα στην κοινωνία και η κανονικότητα στη λειτουργία των πολιτικών θεσμών».
Ανέφερε ότι αφορμή για την παραίτηση του στάθηκαν δύο επεισόδια που συνέβησαν τα ξημερώματα της Τρίτης (28.01.2025) στο Νόβι Σαντ όπου ακτιβιστές του κόμματος του (Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα- SNS) ξυλοκόπησαν φοιτητές η οποίοι κολλούσαν αφίσες στην πόλη. Μία φοιτήτρια τραυματίστηκε και νοσηλεύεται στο νοσοκομείο. Η αστυνομία ανακοίνωσε ότι συνέλαβε τους δράστες της επίθεσης.
