Αν δεν υπήρχε η Ζωή (μία είναι η Ζωή), ο Μητσοτάκης θα έπρεπε να την εφεύρει
Προ ημερών, η στήλη ασκούσε κριτική σε όσους στη Ν.Δ. προχωρούν σε μια μάλλον ρηχή (για τα γούστα της στήλης, φυσικά) ανάλυση ότι μόνο κερδισμένος βγαίνει ο Μητσοτάκης, αν παγιωθεί το δίλημμα «Κυριάκος ή Ζωή». Λέγαμε τότε ότι μας κάνει εντύπωση η εμπιστοσύνη – όσων συμφωνούν με αυτή την ανάλυση – στην «σοφή» κρίση του ελληνικού λαού. Η στήλη απολογείται. Όχι γιατί θεωρούμε λανθασμένη την άποψή μας, αλλά γιατί τελικά η Ζωή είναι τόσο χρήσιμη στον Κυριάκο, που αν δεν υπήρχε, θα έπρεπε ο πρωθυπουργός να την ανακαλύψει. Αυτά που είπε η Πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας για τον Αλέξη Τσίπρα, ούτε ο πιο φανατικός Νεοδημοκράτης δεν θα τα έλεγε. Οι δήθεν αντισυστημικές της απρέπειες (από σούπερ συστημική οικογένεια προέρχεται, άλλωστε, μην ξεχνιόμαστε) μπορεί να έλκουν τους φανατικούς αντικυβερνητικούς, ωστόσο προκαλούν ρίγη στον μεσαίο χώρο. Στο προσωνύμιο «Κόμμα των Τεμπών» πλέον εύλογα προστίθεται και το «Κόμμα της Δραχμής». Τι άλλο να ζητήσει ένας πρωθυπουργός; Πιο συστημικό αντισυστημικό κόμμα δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Πού να βρει και στελέχη και να φτιάξει και πρόγραμμα διακυβέρνησης.
Η φτώχεια φέρνει γκρίνια Ι
Βέβαια, όσο εμείς αναλύουμε το φαινόμενο «Ζωή», η κα Κωνσταντοπούλου αυξάνει τα δημοσκοπικά ποσοστά της, βοηθούμενη και από τη συνεχιζόμενη απαξίωση του ΣΥΡΙΖΑ και τον προβληματισμό για την πορεία του ΠΑΣΟΚ. Φαίνεται, πάντως, από την οξεία αντίδραση Ανδρουλάκη στο φλερτ του ΣΥΡΙΖΑ ότι ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ μάλλον αντιλήφθηκε ότι δεν τον οδηγεί σε καλά μονοπάτια η ταύτιση με τα κόμματα – κομμάτια που προέκυψαν από τον πάλαι ποτέ ισχυρό ΣΥΡΙΖΑ. Παραδοσιακά, ο προνομιακός χώρος του ΠΑΣΟΚ ήταν το ευρύτερο κέντρο και σίγουρα η τακτική των τελευταίων μηνών δεν ήταν η πλέον ενδεδειγμένη.
Η φτώχεια φέρνει γκρίνια ΙΙ
Βέβαια, η «φτώχεια» διατρέχει το πολιτικό σύστημα οριζοντίως και καθέτως. Έτσι για δεύτερη ημέρα εχθές περίσσεψαν οι αναλύσεις για το πού το πάει ο Δένδιας, πόσοι και ποιοι θα τον στηρίξουν την επόμενη ημέρα (άγνωστο ακόμα το αν και πότε θα έρθει αυτή η επόμενη ημέρα), πώς θα απαντήσει ο Χατζηδάκης ή κι ο Πιερρακάκης και τι θα κάνει ο (σε κόντρα ρόλο σιωπηλός) Άδωνις (ένας είναι ο Άδωνις). Και καλά, οι εκτός Ν.Δ. προσπαθούν να εξάγουν φτώχεια και να δημιουργήσουν θέμα στη Ν.Δ. γιατί (και) αυτή είναι η δουλειά τους. Οι εντός της Ν.Δ. πώς το βλέπουν όλο αυτό το έργο;
Η ΓΔΟΣΥ του ΥΕΘΑ και η φάμπρικα των πολλών μικρών συμβάσεων
Το μέγα θέμα της εξοικονόμησης ενέργειας σε δημόσια κτίρια απασχολεί τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία απανωτές ελληνικές κυβερνήσεις. Η έλλειψη πόρων και η αδυναμία ωρίμανσης των σχετικών έργων (μελέτες, κ.ά.) αποτελούν σοβαρά εμπόδια για την υλοποίηση φιλόδοξων τέτοιων προσπαθειών. Πάρτε για παράδειγμα το υπουργείο Άμυνας που πέρυσι αποφάσισε να προωθήσει μια πρόταση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με τον τίτλο HESTIA, για να εξασφαλίσει χρηματοδότηση για τις μελέτες ωρίμανσης των έργων εξοικονόμησης σε πολλά κτίρια. Το έργο HESTIA, ύψους 1,3 εκατ. ευρώ, εγκρίθηκε από την Κομισιόν και ήταν το πρώτο πανευρωπαϊκά για υποδομές άμυνας! Όπως φαίνεται, όμως, κάτω από τη μύτη της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου, αν και είχε αρχίσει η επιλογή των κτιρίων που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα, τον προηγούμενο μήνα έπεσε σκοτάδι! Όλα πάγωσαν! Η αρμόδια υπηρεσία ενημέρωσε τον εταίρο με τον οποίο είχε προχωρήσει την πρόταση κοινοτικής χρηματοδότησης πως διαφοροποιήθηκαν οι «επιχειρησιακές ανάγκες». Τους είπαν, δηλαδή, πως ταλαιπωρήθηκαν χωρίς λόγο για τόσους μήνες για να βρουν τα 1,3 εκατ. ευρώ. Στην ΓΔΟΣΥ (Γενική Διεύθυνση Οικονομικού Σχεδιασμού και Υποστήριξης) του υπουργείου ανακάλυψαν τις τελευταίες εβδομάδες πως δε χρειάζονται εταίρους και πως διαθέτουν εσωτερική τεχνογνωσία για την ωρίμανση των έργων εξοικονόμησης ενέργειας. Το ενδιαφέρον είναι πως η ίδια υπηρεσία αναθέτει συνεχώς σε συγκεκριμένους αναδόχους αντίστοιχες μελέτες με δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού και όχι με κοινοτικά λεφτά. Μόνο το τελευταίο διάστημα έχουν δαπανηθεί εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, κάποιες φορές για την ίδια ή σχετικά ίδια μελέτη! Μήπως να δει το θέμα με μεγαλύτερη προσοχή η ηγεσία του υπουργείου;
Το θετικό κλίμα για τους υδρογονάνθρακες και οι καθυστερήσεις
Η στήλη κατά κανέναν τρόπο δε θέλει να διαταράξει το πανηγυρικό κλίμα που επικρατεί στην κυβέρνηση για τις έρευνες για υδρογονάνθρακες μετά το ενδιαφέρον της αμερικανικής Chevron για τις δύο θαλάσσιες περιοχές νότια της Κρήτης, ακριβώς εκεί που υπάρχουν τα γνωστά θέματα με την Άγκυρα λόγω του περίφημου Τουρκολιβυκού Μνημονίου. Η κίνηση της Chevron, που πλέον αποτελεί το μεγαλύτερο «παίκτη» στην ελληνική Ανεξάρτητη Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) με τρεις θαλάσσιες περιοχές υπό παραχώρηση, έχει τη σημασία της. Ισχύει, όμως, η πληροφορία σύμφωνα με την οποία η άλλη αμερικανική εταιρεία, η ExxonMobil στην οποία έχουν παραχωρηθεί δύο θαλάσσιες περιοχές νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης, έχει ζητήσει επισήμως παράταση για τις ερευνητικές γεωτρήσεις; Το αίτημα λέγεται πως έχει κατατεθεί στον αρμόδιο κρατικό φορέα, την ΕΔΕΥΕΠ. Επιβεβαιώνεται; Γιατί αν επιβεβαιώνεται τότε έχουμε ένα ζητηματάκι αφού οι δύο συγκεκριμένες περιοχές είναι ώριμες από πλευράς σεισμικών ερευνών και θα μπορούσε να προχωρήσει μια ερευνητική γεώτρηση. Σχεδόν δέκα χρόνια την περιμένουμε!
Γιατί δεν θα υλοποιηθούν πυρηνικοί σταθμοί στην Ελλάδα
Πολλά γράφονται για την αναβίωση της πυρηνικής ενέργειας διεθνώς. Οι φήμες αφορούν τόσο μεγάλες μονάδες, όσο και τους λεγόμενους μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες. Η πραγματικότητα, όμως, είναι εντελώς διαφορετική. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ούτε ένα πραγματικό νέο σχέδιο που να υλοποιείται, καθώς οι επενδυτές αρνούνται πεισματικά να βάλουν τα λεφτά τους. Μοναδική εξαίρεση είναι η αναστήλωση ορισμένων παλαιών μονάδων στις ΗΠΑ. Τα παραπάνω δήλωσε χθες ο υφυπουργός ενέργειας, Νίκος Τσάφος, στέλνοντας έτσι σαφές μήνυμα ότι το θέμα για την Ελλάδα δεν είναι μόνο οι λαϊκές αντιδράσεις, αλλά ότι η πυρηνική ενέργεια δεν είναι ανταγωνιστική. Κατ’ επέκταση, αυτή τη στιγμή δεν εξετάζεται ένα τέτοιο ενδεχόμενο για τη χώρα μας.
Δεν… δανείζομαι
Οι διοικήσεις των τραπεζών σχεδιάζουν να χορηγήσουν φέτος νέα δάνεια που θα ξεπεράσουν τα 11 δισ. ευρώ. Περίπου τα ίδια υπολογίζουν και για το 2026, σύμφωνα με την ενημέρωση που έχουν κάνει σε διαχειριστές και αναλυτές. Το 2024 ήταν η χρονιά που αυξήθηκαν τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις- συμπεριλαμβανόμενων 2-3 μεγάλων κοινοπρακτικών- για το 2025 επιχειρείται στροφή προς τα νοικοκυριά. Από την αύξηση των χορηγήσεων εξαρτάται σημαντικό μέρος των εσόδων (άρα κερδών, κεφαλαίου προς διανομή στους μετόχους – επενδυτές), και στο συγκεκριμένο προκύπτει ένα «αγκάθι»: Αυτό της αλλαγής στάσης ενός όλο και μεγαλύτερου αριθμού ιδιωτών και φυσικών προσώπων. Τι συμβαίνει, όσον αφορά στα στεγαστικά δάνεια εάν δεν υπήρχε το “Σπίτι μου ΙΙ”; Το αποτέλεσμα θα ήταν ελάχιστο. Αλλά και πάλι οι χορηγήσεις-στο πλαίσιο του προγράμματος- δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη. Μπορεί οι ενδιαφερόμενοι να έχουν λάβει ένα πρώτο Ο.Κ μετά την διενέργεια του σχετικού ελέγχου αξιολόγησης, αλλά είτε τα ποσά που αναλογούν είναι περιορισμένα, είτε οι τιμές πώλησης είναι τόσο υψηλές που η συμμετοχή (του προγράμματος) κρίνεται μη επαρκής. Ανατρέχοντας στα στοιχεία του 2024, σε σύνολο συναλλαγών στην ευρύτερη αγορά ακινήτων 26 δισ. τα στεγαστικά δάνεια που χρησιμοποιήθηκαν ήταν λιγότερα των 2 δισ. Πιθανότατα το 2025 να είναι περισσότερα, κυρίως χάρη στο “Σπίτι μου ΙΙ” αλλά και πάλι ο λόγος είναι μικρός. Πολύς κόσμος, για διάφορους λόγους, τείνει να αποφεύγει όπως «ο διάολος το λιβάνι» να δανειστεί.
Τί γίνεται με τις Αμεσες Ξένες Επενδύσεις;
Για τις Αμεσες Ξένες Επενδύσεις και το υψηλό ποσοστό που αφορά την Golden Visa έχει αναφερθεί η στήλη, δεν είναι κάτι καινούργιο. Για αυτό και οι βολές έρχονται, πλέον, ανοιχτά από την πλευρά των παραγόντων της εγχώριας επιχειρηματικότητας. Τη μία είναι ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος, ο οποίος διαπιστώνει ότι οι επενδύσεις δεν συνεχίζονται με τους καλούς ρυθμούς των προηγούμενων ετών. «Δεν χτίζονται εργοστάσια στην Ελλάδα, δεν έχουμε greenfield projects». Ο λόγος είναι ότι δεν έχουμε μια πειστική απάντηση στο ερώτημα «γιατί να επενδύσω στην Ελλάδα και να μην πάω σε μια γειτονική χώρα;…» είχε πει, πρόσφατα, ο πρόεδρος του ΣΕΒ. Σε ανάλογη γραμμή και ο Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, αλλά και ο Γιάννης Στουρνάρας.
Επενδύσεις από ΔΕΗ
Από αυτή την άποψη η ανακοίνωση του Γιώργου Στάσση για την δημιουργία ενός mega data center, που θα μετατρέψει την Δυτ. Μακεδονία σε ένα hub για κέντρα δεδομένων, πανευρωπαϊκής κλίμακος, μόνο καλοδεχούμενη μπορεί να είναι. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο του ομίλου, ένας ισχυρός driver που θα παράσχει την τεράστια ενέργεια που απαιτούν αυτές οι μεγάλης κλίμακας επενδύσεις θα είναι η μετατροπή της «Πτολεμαϊδας V» από λιγνίτη σε μονάδα φυσικού αερίου. Στον οδικό χάρτη για την επόμενη ημέρα της μονάδας προβλέπεται ότι κλείνει στα τέλη του 2025 και ως τις αρχές του 2027 θα έχει μετατραπεί σε μονάδα ανοικτού κύκλου φυσικού αερίου ισχύος 350 MW με δυνατότητα να αυξηθεί η ισχύς της σε 500 MW.
Τον Απρίλιο τα «βαφτίσια» της Εlpedison
Μέσα στον Απρίλιο αναμένεται η διοίκηση της HelleniQ Energy να προχωρήσει στα αποκαλυπτήρια της «νέας Elpedison». Από επωνυμία και επαναπαρουσίαση εταιρικής ταυτότητας μέχρι επιχειρησιακό σχεδιασμό. Το όλο project έχει αναλάβει προσωπικά ο Ανδρέας Σιάμισιης και οι στενοί συνεργάτες του, προκειμένου να παρουσιασθεί μία εντελώς καινούργια εταιρεία. Υποθέτω ότι στο νέο λογότυπο θα περιλαμβάνεται το HelleniQ (για να υποδηλώνει τον κατά 100% έλεγχο του ομίλου/HelleniQ Energy) για το δεύτερο συνθετικό, απ’ ότι μαθαίνω δεν έχουν καταλήξει ακόμη. Κοντός ψαλμός, ωστόσο…
Τί ετοιμάζει ο Νίκος Β. Βαρδινογιάννης
Σε νέα υψηλά με θεαματικά αυξημένες συναλλαγές η μετοχή της Real Consulting, με τον βασικό μέτοχο να διευρύνει σταδιακά την ελεύθερη διασπορά του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας πληροφορικής. Τις τελευταίες δύο (2) εβδομάδες έχει προχωρήσει στην διάθεση (πώληση) μετοχών που αντιστοιχούν σε ποσοστό περίπου 15% του μ.κ,, προφανώς στο πλαίσιο της ευρύτερης συμμετοχής και άλλων ισχυρών επιχειρηματικών/επενδυτικών παραγόντων. Ένα ποσοστό κοντά στο 7% διαθέτει, εδώ και καιρό, η Ambrosia Capital του Αναστάση Αστυφίδη. Στα 94 εκατ. ευρώ ανέρχεται η αποτίμηση της εταιρείας, ξεπερνώντας το όριο των 100 εκατ. κατά πάσα πιθανότητα θα υποβληθεί το αίτημα για μετάταξη από την Εναλλακτική αγορά στην Κύρια Αγορά.
Ο δραστήριος κ. Αστυφίδης
Από τους πιο δραστήριους fund managers της «νέας γενιάς», ο Mr Ambrosia Capital, από τότε που μετέφερε την κύρια δραστηριότητα από το Λονδίνο στην Αθήνα έχει κάνει αρκετές και επιτυχημένες τοποθετήσεις σε εισηγμένες, είτε συμμετέχοντας σε αύξηση κεφαλαίου (Intralot, Lavipharm) είτε αποκτώντας ικανά μειοψηφικά ποσοστά (Real Consulting) ή και συνδυαστικά σε ακόμη 2-3 περιπτώσεις.
Το Μαρούσι αλλάζει πρόσωπο
Το Μαρούσι βρίσκεται στο επίκεντρο μιας εκτεταμένης κατασκευαστικής δραστηριότητας, με τη δημιουργία νέων γραφειακών συγκροτημάτων. Μεγάλες εταιρείες real estate, όπως η Noval Property, η DIMAND και η Brook Lane Capital, έχουν αναθέσει στην ΤΕΡΝΑ την κατασκευή των εν λόγω projects. Ανάμεσα στα πιο σημαντικά έργα, ξεχωρίζει το “The Grid”, ένα επιχειρηματικό συγκρότημα συνολικής επιφάνειας 61.500 τ.μ., που αναπτύσσεται σε ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο. Το έργο περιλαμβάνει τέσσερα κτίρια διατεταγμένα γύρω από έναν μεγάλο εσωτερικό αίθριο χώρο με εκτεταμένη φύτευση, ενώ αναμένεται να πιστοποιηθεί με LEED Platinum και WELL, δύο από τα υψηλότερα διεθνή πρότυπα βιώσιμης ανάπτυξης. Παράλληλα, η Noval Property προχωρά στην κατασκευή μιας νέας τριώροφης πτέρυγας γραφείων στην οδό Χειμάρρας, συνολικής επιφάνειας 20.500 τ.μ., με στόχο την πιστοποίηση LEED Gold. Στην περιοχή ανεγείρεται και το νέο κτιριακό συγκρότημα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (TEE), με επιφάνεια 24.857 τ.μ., σε συνεργασία με το Ιατρικό Κέντρο, τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και τη DIMAND. Το συγκεκριμένο έργο στοχεύει επίσης σε πιστοποίηση LEED Gold και σχεδιάζεται ως ένα σύγχρονο βιοκλιματικό κτίριο που θα στεγάσει τις δραστηριότητες του ΤΕΕ. Έτοιμο είναι και το PWC Campus, ένα σύγχρονο γραφειακό συγκρότημα 25.000 τ.μ., αποτελούμενο από δύο όμοια τετραώροφα κτίρια σε ελλειπτικό σχήμα. Ανάπτυξη της DIMAND, κατασκευή της ΤΕΡΝΑ, το έργο έχει ήδη αναδειχθεί σε σημείο αναφοράς για την περιοχή και πρόκειται να πιστοποιηθεί με LEED και WELL.
Πάγος σε νέα επιδοτούμενα προγράμματα απασχόλησης
Εκτός ατζέντας βρίσκεται η πρόταση την οποία κατέθεσαν δημοσίως εμπειρογνωμόνες της Κομισιόν στα μέσα του τρέχοντος μηνός, περί μετατροπής του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος σε επιδότηση εργασίας για 60.000 δικαιούχους. Αρμόδια στελέχη του υπουργείου Εργασίας, σύμφωνα με όσα πληροφορείται η στήλη, ανέφεραν πως οι θεσμοί, κατά την πρόσφατη επίσκεψή τους στην Αθήνα, δεν έθεσαν στο τραπέζι τέτοια πρόταση. Επίσης, τα ίδια στελέχη (του υπ. Εργασίας) εξέφρασαν λίγο – πολύ την αμηχανία τους απέναντι στο περιεχόμενο της, αλλά και προπαντός το δημοσιονομικό κόστος της (τουλάχιστον 290 εκατ. ευρώ), δεδομένου πως (όπως ανέφεραν) κάθε πρόταση δαπάνης πρέπει να συνοδεύεται από πρόταση εξοικονόμησης των αναγκαίων πόρων. Να σημειωθεί πως το ετήσιο κόστος για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα ανέρχεται σε 510 εκατ. ευρώ.
Περικοπές κοινωνικών δαπανών, ασκήσεις στρατηγικής ετοιμότητας και (παραπέρα) άνοδος της ακροδεξιάς…
Πολύ απλό να λες πως με την ανακοίνωση μέτρων για τον περιορισμό του δημοσιονομικού κενού, δημιουργείς χώρο 14 δις. λιρών και μάλιστα όταν το μεγαλύτερο μέρος αφορά κοινωνικές δαπάνες και αναλογικά το μικρότερο κυβερνητικές. Διαβάζεις και την προειδοποίηση της Κομισιόν για σχέδια στρατηγικής ετοιμότητας, μεταξύ άλλων σε περίπτωση ακραίων αναταραχών (σύμφωνα με το Politico) και διερωτάσαι για το γιατί μπορεί να (προ)ετοιμάζονται. Και στην Γερμανία, μετά την ψήφιση του «φρένου χρέους» η AfD εκτινάσσεται (δημοσκοπικά) σε ιστορικά υψηλά ποσοστά.
Στα σχοινιά η Λαγκάρντ
Επί ξυρού ίσταται ακμής η Κριστίν Λαγκάρντ, καθώς τις τελευταίες εβδομάδες η «μεγάλη συζήτηση» στην Φρανκφούρτη γίνεται για το R-Star. Το λεγόμενο «ουδέτερο επιτόκιο» δηλαδή αυτό που ως κόστος (σε ένα δάνειο) δεν αυξάνει αλλά ούτε και μειώνει την τιμή ενός εμπορεύματος – προϊόντος, δεν είναι ένα στατικό λ.χ. 2%, αλλά διαμορφώνεται ανάλογα με τις συνθήκες. Για τα μέλη του δ.σ. της ΕΚΤ οι εκτιμήσεις διίστανται. Άλλοι το τοποθετούν στο 2,5%, άλλοι στο 1,5%. Η πρακτική σημασία της «συζήτησης» αφορά από τις επιχειρήσεις, μέχρι τον απλό δανειολήπτη. Στις 6 Μαϊου είναι προγραμματισμένη η ετήσια συνέλευση των μελών της ΕΚΤ (στο Σετούμπαλ της Πορτογαλίας) και στις 4 Ιουνίου η τακτική στην Φρανκφούρτη.
Στην ουρά για bonds
«Ουρά» κάνουν οι δανειολήπτες για την έκδοση ομολόγων πριν από τις 2 Απριλίου, την ημερομηνία που ο Αμερικανός πρόεδρος θα ξετυλίξει το κουβάρι των δασμών. Περισσότεροι από 40 δανειολήπτες έχουν βγει στην ευρωπαϊκή πρωτογενή αγορά αυτή την εβδομάδα μέχρι στιγμής, οι περισσότεροι σε τρεις ημέρες από τον Ιανουάριο, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε το Bloomberg. Φρενήρης δραστηριότητα στην πιστωτική αγορά της Ασίας και του Ειρηνικού, με περισσότερους από δώδεκα εκδότες να προωθούν ή να ανακοινώνουν ομόλογα σε δολάρια τη Δευτέρα. Στις ΗΠΑ, η εβδομάδα ξεκίνησε με 16 εταιρείες επενδυτικής βαθμίδας να εκμεταλλεύονται τον εποικοδομητικό τόνο και να τιμολογούν πάνω από 24 δισ. δολάρια σε 30 δόσεις.
