Οι Καθολικοί σε όλο τον κόσμο θρηνούν σήμερα (21.04.2025) μετά την είδηση θανάτου του Πάπα Φραγκίσκου, ο οποίος υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο και άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 88 ετών στο Casa Santa Marta στο Βατικανό.
H σορός του Πάπα Φραγκίσκου θα εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα , παρά την επιθυμία του επί 12 χρόνια ηγέτη των Ρωμαιοκαθολικών να ταφεί σε απλό φέρετρο στη Σάντα Μαρία Ματζόρε, ενώ ακόμη δεν έχει αποσαφηνιστεί εάν η ταφή θα γίνει στο Βατικανό.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πιστοί από κάθε γωνιά του πλανήτη συρρέουν στην πλατεία του Βατικανού, για την προσευχή στη μνήμη του ποντίφικα.
Η ίδια μεγάλη οθόνη που μετέδωσε την ευλογία του Πάσχα από τον Πάπα, λίγες ώρες πριν ανακοινωθεί η εκδημία του, εμφανίζει τώρα μια φωτογραφία του 88χρονου να χαμογελά.
Σύμφωνα με πληροφορίες του ιταλικού πρακτορείου ANSA, μία από τις πιθανές αιτίες θανάτου του Πάπα Φραγκίσκου ήταν η εγκεφαλική αιμορραγία. Ο θάνατος επήλθε ξαφνικά σήμερα το πρωί στις 7.35 π.μ. και, δεν σχετίζεται άμεσα με αναπνευστικές παθήσεις.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Μόλις το μεσημέρι της Κυριακής του Πάσχα, ο Πάπας Φραγκίσκος έμελλε να κάνει την τελευταία του δημόσια εμφάνιση.
Εκλογή και διάρκεια θητείας
Ο πρώην καρδινάλιος Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο της Αργεντινής εξελέγη πάπας στις 13 Μαρτίου 2013. Ήταν ο 266ος πάπας και ο πρώτος από χώρα της Λατινικής Αμερικής. Ήταν επίσης ο πρώτος ποντίφικας που επέλεξε το όνομα «Φραγκίσκος».
Κατά μέσο όρο, η θητεία των 265 προκατόχων του είχε διάρκεια 7,5 χρόνια. Η δική του ήταν μεγαλύτερη, ξεπέρασε τα 12. Ήταν επίσης ο δεύτερος μεγαλύτερος σε ηλικία πάπας στην ιστορία, μετά τον Λέοντα ΙΓ΄, ο οποίος ήταν 93 ετών όταν πέθανε το 1903.
Για τους προηγούμενους, δεν υπάρχει κάποιο αξιόπιστο αρχείο που να αποδεικνύει ότι έφτασαν σε μεγαλύτερη ηλικία. Ο προκάτοχος του Φραγκίσκου, ο Βενέδικτος ΙΣτ΄, πέθανε σε ηλικία 95 ετών, αλλά ήταν 85 όταν παραιτήθηκε από τα καθήκοντά του.
Τα ταξίδια στο εξωτερικό
Ο Φραγκίσκος έκανε 47 ταξίδια εκτός Ιταλίας, επισκέφθηκε περισσότερες από 65 χώρες και εδάφη και κάλυψε περισσότερα από 465.000 χιλιόμετρα.
- Επισκέφθηκε τη Βραζιλία το 2013.
- Το 2014 βρέθηκε στην Ιορδανία, τα Παλαιστινιακά Εδάφη, το Ισραήλ, τη Νότια Κορέα, την Αλβανία, τη Γαλλία, την Τουρκία.
- Το 2015 πήγε στη Σρι Λάνκα, τις Φιλιππίνες, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Εκουαδόρ, τη Βολιβία, την Παραγουάη, την Κούβα, τις ΗΠΑ, την Κένυα, την Ουγκάντα, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
- Το 2016 επισκέφθηκε το Μεξικό, την Ελλάδα, την Αρμενία, την Πολωνία, τη Γεωργία, το Αζερμπαϊτζάν και τη Σουηδία.
- Το 2017 ήταν η σειρά της Αιγύπτου, της Πορτογαλίας, της Κολομβίας, της Μιανμάρ και του Μπανγκλαντές.
- Το 2018 βρέθηκε στη Χιλή, το Περού, την Ελβετία, την Ιρλανδία, τη Λιθουανία, τη Λετονία και την Εσθονία.
- Το 2019 πήγε στον Παναμά, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μαρόκο, τη Βουλγαρία, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Ρουμανία, τη Μοζαμβίκη, τη Μαδαγασκάρη, τον Μαυρίκιο, την Ταϊλάνδη, την Ιαπωνία.
- Το 2020, χρονιά της πανδημίας, δεν έκανε κανένα ταξίδι στο εξωτερικό.
- Το 2021 πήγε στο Ιράκ, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία, ξανά στην Ελλάδα και την Κύπρο.
- Το 2022 επισκέφθηκε τη Μάλτα, τον Καναδά, το Καζακστάν και το Μπαχρέιν.
- Το 2023 βρέθηκε στο Κονγκό, το Νότιο Σουδάν, την Ουγγαρία, την Πορτογαλία, τη Μογγολία και τη Γαλλία.
- Πέρυσι, το 2024, πήγε στην Ινδονησία, τη Σιγκαπούρη, το Ανατολικό Τιμόρ, την Παπούα-Νέα Γουινέα, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και την Κορσική.
Έκανε περίπου 37 ταξίδια εντός της Ιταλίας, αρχής γενομένης από τη Λαμπεντούζα, το νησάκι όπου φτάνουν οι μετανάστες που διαπλέουν τη Μεσόγειο καθ’ οδόν για την Ευρώπη, τον Ιούλιο του 2013.
Η τελευταία επίσκεψή του στην Ελλάδα
Ήταν Δεκέμβριος του 2021 όταν ο Πάπας Φραγκίσκος πραγματοποίησε τη δεύτερη και εν τέλει την τελευταία επίσκεψή του στην Ελλάδα. Τότε ο ποντίφικας είχε επισκεφθεί την Μυτιλήνη, μιλώντας με λόγια καρδιάς για το έργο της Ελλάδας αναφορικά με τη μαζική προσέλευση των μεταναστών.
«Πέρασαν 5 χρόνια από την επίσκεψη που έκανα εδώ (σ.σ. στη Μυτιλήνη) και μετά από όλο αυτό τον καιρό διαπιστώνω ότι ανά τον κόσμο ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει. Ευχαριστώ από καρδιάς τον τοπικό πληθυσμό για τις πολλές θυσίες που έκανε. Και τοπικές αρχές. Ευχαριστώ για όλα όσα κάνατε», είπε πει ο Πάπας Φραγκίσκος.
«Πρέπει με πικρία να παραδεχτούμε ότι αυτή η χώρα βρίσκεται σε δυσκολία και στην Ευρώπη υπάρχουν αυτοί που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα σαν μην τους αφορά. Είναι τραγικό. Ο σεβασμός των ανθρώπων και ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα πρέπει να διαφυλάξετε και η αξιοπρέπεια του καθενός να τίθεται πάνω από όλα», πρόσθεσε.
Αν και προτάθηκε στον Πάπα Φραγκίσκο κατά την παραμονή του στην ελληνική πρωτεύουσα να χρησιμοποιήσει πολυτελή και θωρακισμένα αυτοκίνητα από τον στόλο της Αστυνομίας και της υπηρεσίας συνοδείας επισήμων, εκείνος προτίμησε ένα Fiat 500αράκι.
Λιτός ήταν και ως προς τη διαμονή του. Αρνήθηκε να μείνει σε κάποιο από τα πολυτελή ξενοδοχεία, που βρίσκονται είτε στο κέντρο της Αθήνας είτε στην παραλία, επιλέγοντας την αποστολική μόνη της Αγίας Έδρας, στο Ψυχικό.
Στη συνέχεια ο Ποντίφικας τέλεσε Θεία Λειτουργία στην κεντρική αίθουσα του Μεγάρου «Χρήστος Λαμπράκης», όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο εκκλησιαστικό όργανο των Βαλκανίων.
Τη Λειτουργία παρακολούθησαν στην κεντρική αίθουσα 800 – 900 Καθολικοί από όλη την Ελλάδα, ενώ σε όλες τις άλλες αίθουσες του Μεγάρου Μουσικής 2.500 άτομα.
«Κατ’ αυτή τη δεύτερη Κυριακή της Παρουσίας ο Λόγος του Θεού μας παρουσιάζει τη μορφή του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή. Το Ευαγγέλιο υπογραμμίζει δύο όψεις: τον τόπο όπου βρίσκεται, την έρημο, και το περιεχόμενο του μηνύματός του, τη μεταστροφή.
Έρημος και μεταστροφή: πάνω σ’ αυτό επιμένει το σημερινό Ευαγγέλιο, και αυτή η μεγάλη επιμονή μας δίνει να καταλάβουμε ότι αυτά τα λόγια μας αφορούν άμεσα. Ας τα δεχτούμε και τα δύο», τόνισε στον λόγο του ο Πάπας.
«Ο Πάπας των φτωχών»
Το παιδί μεταναστών από την Ιταλία που γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Μπουένος Άιρες, είχε… κερδίσει το προσωνύμιο «ο Πάπας του λαού» και «των Φτωχών».
Γελούσε, έβγαζε selfies και δεν έμενε στα πολυτελή παπικά διαμερίσματα, αλλά σε ένα ταπεινό δωμάτιο του Βατικανού. Απέσυρε τον παπικό θρόνο, αντικαθιστώντας τον με μία απλή λευκή καρέκλα.
/ REUTERS/Remo Casilli/File Photo TPX IMAGES OF THE DAY
«Δεν θα καλούμε τους πιστούς να έρθουν στην εκκλησία. Εμείς θα πάμε να τους βρούμε έξω από αυτήν», ήταν το μότο του.
Η αγιοποίηση
Ο Φραγκίσκος αγιοποίησε περισσότερα από 900 πρόσωπα, μεταξύ των οποίων ήταν και οι προκάτοχοί του, ο Ιωάννης ΚΓ΄, ο Ιωάννης Παύλος Β΄ και ο Παύλος Στ΄, καθώς επίσης και η Μητέρα Τερέζα της Καλκούτας και ο αρχιεπίσκοπος του Σαλβαδόρ Όσκαρ Ρομέρο, που δολοφονήθηκε το 1980.
Στον αριθμό αυτό πάντως περιλαμβάνονται και οι Μάρτυρες του Οτράντο, περίπου 800, οι κάτοικοι ενός χωριού της νότιας Ιταλίας που σφαγιάστηκαν από τους Οθωμανούς το 1480.
Ο Φραγκίσκος προχώρησε επίσης στην οσιοποίηση τουλάχιστον 1.350 προσώπων, το τελευταίο βήμα πριν από την αγιοποίηση.
Παπικοί εγκύκλιοι
Ο Φραγκίσκος έγραψε τέσσερις εγκυκλίους, ξεκινώντας το 2013 από τη Limen Fidei («Το Φως της Πίστης») που αφορούσε τη σημασία της χριστιανικής πίστης. Ένα μέρος της είχε ήδη γραφεί από τον προκάτοχό του, τον πάπα Βενέδικτο.
Το 2015, με την Laudato Si κάλεσε τον κόσμο να αναλάβει κατεπειγόντως δράση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Επικαιροποίησε αυτό το έργο του το 2023 με το Laudate Deum που απευθυνόταν στους αρνητές της κλιματικής αλλαγής και τους πολιτικούς που καθυστερούν να αναλάβουν δράση.
Το 2020 με τη Fratelli Tutti ασχολήθηκε με το θέμα της μοναξιάς στον κόσμο μετά την πανδημία.
Το 2024, με τη Dilexit Nos προέτρεψε τους Καθολικούς να εγκαταλείψουν την «τρελή επιδίωξη» του χρήματος και αντιθέτως να αφοσιωθούν στην πίστη τους.
Η τελευταία του επιθυμία
Ο Ποντίφικας ζήτησε να μην εκτεθεί το σώμα του σε δημόσιο προσκύνημα, αλλά να μπει σε φέρετρο και να μην ταφεί στην κρύπτη του Βατικανού του Αγίου Πέτρου, αλλά σε κάποια εκκλησία της Ρώμης.
Είχε εισαχθεί σε ειδικό θάλαμο στο καθολικό νοσοκομείο της Ρώμης Αγκοστίνο Τζεμέλι με διπλή πνευμονία, λαμβάνοντας εξιτήριο στις 23 Μαρτίου, ενώ μόλις χθες έκανε την τελευταία δημόσια εμφάνισή του. Βλέποντας το τέλος να μην είναι μακριά, ο Πάπας Φραγκίσκος δήλωνε σε στενούς συνεργάτες του στο Βατικανό πως δεν θα τα καταφέρει και το Κονκλάβιο ξεκίνησε τις σχετικές προετοιμασίες για τη διαδοχή του.
Ο 88χρονος είχε εκμυστηρευτεί πως δεν επιθυμεί η κηδεία του να γίνει με τον τρόπο που συνηθίζεται στους προηγούμενους Πάπες πριν από αυτόν. Έτσι, αναμένεται η ταφή του να γίνει με αλλαγή στο τελετουργικό, πράγμα που δεν έχει ξανά συμβεί στο παρελθόν.
Αναφορικά με τις τελευταίες του επιθυμίες, ο Πάπας «είχε αφήσει λεπτομερείς οδηγίες ο ίδιος, εν ζωή, για την κηδεία του, η οποία θα διαφοροποιηθεί σε αρκετά σημεία από τις κηδείες των προηγούμενων Παπών.
Δηλαδή, ζήτησε να μην εκτεθεί το σώμα του σε δημόσιο προσκύνημα, σε ένα βάθρο το οποίο το βάζουν μέσα στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου. Ζήτησε να μπει σε φέρετρο. Ζήτησε ακόμη να μην τηρηθεί το τυπικό του να υπάρχουν τρία φέρετρα που είναι το ένα από μόλυβδο, ένα από ξύλο κυπαρισσιού κι ένα ξύλο οξιάς και μπαίνει το ένα μέσα στο άλλο.
Ζήτησε επίσης να μην ταφεί στην κρύπτη του Βατικανού του Αγίου Πέτρου, κάτω δηλαδή από τον ναό, που είναι οι περισσότεροι από τους προκατόχους του, αλλά σε κάποια εκκλησία της Ρώμης.
Άρα, είναι η πρώτη φορά που θα δούμε στην κηδεία ένα νέο τελετουργικό που κανείς δεν ξέρει αν θα επικρατήσει και από εδώ και μπρος. Θα εξαρτηθεί από το ποιος θα είναι ο διάδοχός του. Ήθελε να γίνουν όλα πιο απλά», τόνισε ο κ. Μανόλης Βαρβούνης, καθηγητής Δ.Π.Θ., κοσμήτορας Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών.
«Ήθελε να δείξει ότι η Εκκλησία πρέπει να απαγκιστρωθεί από τα παλιά τελετουργικά και να πλησιάσει περισσότερο τον πονεμένο άνθρωπο, σύμφωνα με τη διδασκαλία του Ευαγγελίου. Αυτή ήταν η βασική αρχή της πολιτικής του, της εκκλησιαστικής του πολιτικής και της στάσης του ως Πάπας» εξήγησε ο κ. Βαρβούνης.
Καρδινάλιοι και οι 8 υποψήφιοι
Σήμερα, υπάρχουν 252 καρδινάλιοι, ή «πρίγκιπες της Καθολικής Εκκλησίας» που συμβουλεύουν τον πάπα, διοικούν επισκοπές σε όλον τον κόσμο και συχνά αναλαμβάνουν σημαντικά καθήκοντα εντός του Βατικανού.
Αυτήν την περίοδο μόνο 135 καρδινάλιοι είναι ηλικίας κάτω των 80 ετών και επομένως έχουν δικαίωμα συμμετοχής στο Κονκλάβιο ή Κολλέγιο των Καρδιναλίων που θα εκλέξει τον νέο πάπα. Οι 108 από αυτούς διορίστηκαν από τον Φραγκίσκο, οι υπόλοιποι από τους προκατόχους του.
Η Καθολική Εκκλησία μπαίνει σε περίοδο «Sede Vacante» μετά τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου, με την προετοιμασία για το κονκλάβιο να βρίσκεται σε εξέλιξη.
Οι 135 καρδινάλιοι κάτω των 80 ετών θα συγκεντρωθούν στην Καπέλα Σιξτίνα μεταξύ 6 και 11 Μαΐου για να εκλέξουν τον νέο Ποντίφικα και διάδοχο του Πάπα Φραγκίσκου στην Καθολική Εκκλησία.
Κάθε βαπτισμένος καθολικός άνδρας είναι επιλέξιμος, αν και από το 1378 επιλέγονται μόνο καρδινάλιοι. Ο νικητής πρέπει να λάβει τουλάχιστον τα δύο τρίτα των ψήφων των καρδιναλίων που είναι κάτω των 80 ετών και συνεπώς έχουν δικαίωμα συμμετοχής.
Το πρακτορείο Reuters παρουσιάζει μερικά ονόματα που συζητούνται ως πιθανοί διάδοχοι του Πάπα Φραγκίσκου, μεταξύ αυτών ο 66χρονος Γάλλος, Jean-Marc Aveline που γεννήθηκε στην Αλγερία, ο 72χρονος Ούγγρος Peter Erdo, Ούγγρος, ο 68χρονος Μαλτέζος, Mario Grech, ο 79χρονος Ισπανός Juan Jose Omella, ο 70χρονος Ιταλός διπλωμάτης του Βατικανού, Pietro Parolin, αλλά και καρδινάλιοι από τις Φιλιππίνες, την Γκάνα και τις ΗΠΑ.
