Ο Νικάνεν, ο οποίος είχε… αποκτήσει το προσωνύμιο «ιπτάμενος Φινλανδός», κατέκτησε -μεταξύ άλλων- τέσσερα χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια, τα τρία εκ των οποίων στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1988 που έγιναν στο Κάλγκαρι του Καναδά, καθώς και πέντε χρυσά σε παγκόσμια πρωταθλήματα στη διάρκεια της καριέρας του (1981-1991). Το 2008 ο επί μακρόν προπονητής του, Μάτι Πούλι, δήλωσε ότι θεωρούσε τον Νικάνεν, ο οποίος πήρε 46 νίκες σε Παγκόσμια Κύπελλα, ως τον καλύτερο αθλητή του άλματος με σκι στην ιστορία.
Μετά το τέλος της αθλητικής καριέρας του, ο Νικάνεν προσπάθησε να βρει ένα νέο… μονοπάτι για τη ζωή του, με αποτέλεσμα να δοκιμάσει τις ικανοτητές του ως τραγουδιστής, ενώ για ένα μικρό διάστημα εργάστηκε και ως στρίπερ. Ο εκλιπών «κοσμούσε» συχνά τα πρωτοσέλιδα των φινλανδικών ΜΜΕ για τις προσωπικές σχέσεις του, συμπεριλαμβανομένων αρκετών γάμων, βίαιης συμπεριφοράς και περιστατικών που σχετίζονταν με το αλκοόλ. Ο Νικάνεν καταδικάστηκε σε φυλάκιση σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις, για μαχαίρωμα το 2004 και για επίθεση στην -τότε- σύζυγό του το 2009. Πέρυσι διαγνώστηκε ότι έπασχε από διαβήτη.
Εκτός από τη σπουδαία αθλητική καριέρα του, οι Φινλανδοί θυμούνται τον Μάτι Νικάνεν και για μια «ατάκα» του, η οποία χρησιμοποιείται ευρέως στην καθημερινή ζωή. Οι συμπατριώτες του επικαλούνται συχνά τη φράση του «οι πιθανότητες είναι 50-60», για να περιγράψουν μια κατάσταση όπου τα πράγματα μπορούν να εξελιχθούν είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο.
