Η Metlen και η τύχη των μικρών χρηματιστηρίων
Το 80% – 90% των μετοχών της Metlen θα διαπραγματεύεται στο χρηματιστήριο του Λονδίνου, όταν ολοκληρωθεί η εισαγωγή εντός του προσεχούς δωδεκαμήνου, και το υπόλοιπο 10% – 20% στο ελληνικό χρηματιστήριο. Χθες υπήρξε πλήθος εκθέσεων από χρηματιστηριακές εταιρείες που επισημαίνουν το γεγονός πως ο ισχυρός όμιλος που διευθύνει ο Ευάγγελος Μυτιληναίος ανοίγει τα φτερά του και θα αποτελεί «πρεσβευτή» της Ελλάδας στο δείκτη FTSE 100 του βρετανικού χρηματιστηρίου. Η διατήρηση της παρουσίας στο Χ.Α. αποτελεί σημαντική εξέλιξη για το ελληνικό χρηματιστήριο, αλλά από την άλλη πλευρά δείχνει και τις δυσκολίες που έχουν οι μικρές αγορές στη διατήρηση διεθνοποιημένων, ισχυρών ομίλων. Ο Ευαγγ. Μυτιληναίος είχε πολλές φορές τονίσει πως στο Χ.Α. δεν αποτυπώνονταν σωστά η αξία της Metlen, ούτε της προσέφερε την ορατότητα που ήθελε απέναντι στους επενδυτές.
Οικοδομή: Από τις άστοχες ρυθμίσεις στην αγωνία!
Όταν οι αρμόδιοι υπουργοί και οι επίσημοι φορείς του τεχνικού κόσμου επιτρέπουν να υπογράφονται άστοχες, για να μη γράψουμε φαιδρές, ρυθμίσεις, όπως αυτή που υπολογίζει την πισίνα ως φυτεμένο χώρο (!), η κατάσταση ξεφεύγει και φτάνουμε στο σημερινό αδιέξοδο. Μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) που ανατρέπει τα μπόνους του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (NOK) σε όγκο και ύψος για τα «πράσινα κτίρια» επικρατεί αγωνία και πανικός μεταξύ ιδιωτών και κατασκευαστών που σχεδίαζαν να κτίσουν διαμερίσματα ή άλλα κτίρια με βάση αυτά τα μπόνους. Στην ιστοσελίδα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) για τη δημόσιο διαβούλευση του ΝΟΚ δεκάδες μηχανικοί και ιδιώτες αγωνιούν για την τύχη των οικοδομικών αδειών που έχουν εκδώσει. Ταυτόχρονα αρκετοί πολίτες στηρίζουν την απόφαση του ΣτΕ αφού, όπως γράφουν, υπήρχε κατάχρηση των ρυθμίσεων για το μπόνους στα «πράσινα κτίρια» και τσιμεντοποίηση ολόκληρων γειτονιών.
Το μεγάλο ζήτημα είναι η ρύθμιση που πρέπει να φέρει το ΥΠΕΝ για το τι σημαίνει «έναρξη εργασιών»! Η απόφαση του ΣτΕ προβλέπει πως οι οικοδομικές άδειες με μπόνους μπορούν να προχωρήσουν μόνο αν έχει γίνει «έναρξη εργασιών». Οι υπόλοιπες απλά παγώνουν. Όμως τι σημαίνει «έναρξη εργασιών»; Πρόκειται για τεχνικό θέμα που πρέπει να λυθεί με ρύθμιση καθώς η ερμηνεία της έναρξης ενός έργου από αναρμόδιους μπορεί να προκαλέσει αδικίες και πρόσθετο γέλιο, μετά τις πισίνες που θεωρούνται πράσινο!
Απίστευτες ιστορίες με διαμερίσματα
Φανταστείτε τον άνθρωπο που αγόρασε διαμέρισμα σε πολυκατοικία στον Άλιμο το 2022. Την ίδια χρονιά κατατέθηκαν ασφαλιστικά μέτρα κατά της οικοδόμησης από ομάδα κατοίκων και τον δήμο Αλίμου, που απορρίφθηκαν. Η πολυκατοικία, λοιπόν, κατασκευάστηκε κανονικά αλλά τον περασμένο Σεπτέμβριο που εκδικάστηκε στο Εφετείο Πειραιά η προσφυγή των κατοίκων και του δήμου, η οικοδομική άδεια της (κατασκευασμένης πλέον) πολυκατοικίας ακυρώθηκε! Ο εργολάβος και οι αγοραστές των διαμερισμάτων έχουν καταθέσει έφεση και περιμένουν την εκδίκασή της. Ο δήμος Αλίμου δεν επιτρέπει την ηλεκτροδότηση της πολυκατοικίας και έτσι οι αγοραστές δε μπορούν να μπουν στα διαμερίσματα. Η πολυκατοικία είναι ύψους 19 μέτρων και δίπλα της κατασκευάστηκαν και κατοικούνται κανονικά, χωρίς να υπάρξουν προσφυγές, υψηλότερα κτίρια, με ύψος 21 μέτρα και αξιοποίηση των μπόνους του ΝΟΚ. Τώρα οι άτυχοι αγοραστές των διαμερισμάτων στην πολυκατοικία των 19 μέτρων απειλούν με προσφυγές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και άλλες αγωγές.
Η οικοδομή στηρίζει τις επενδύσεις
Η αναστάτωση με το ΝΟΚ και την παρέμβαση του ΣτΕ συμβαίνει σε μια περίοδο που, όπως επισημαίνεται και σε χθεσινή έκθεση της Εθνικής Τράπεζας, η οικιστική κατασκευαστική δραστηριότητα ανάκαμψε το 3ο τρίμηνο του 2024 – κατά 7,2% σε ετήσια βάση, μετά από απότομη συρρίκνωση για 3 συνεχόμενα τρίμηνα – ενώ οι μη οικιστικές κατασκευές ενισχύθηκαν με σταθερό ρυθμό (+3,3% ετησίως). Στην Εθνική Τράπεζα θεωρούν πως για τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές για τις επενδύσεις, η ανάκαμψη στην έκδοση οικοδομικών αδειών (αύξηση κατά 41,2% ετησίως το 8μηνο του 2024 από 22,2% ετησίως το 2023, όσον αφορά τον αριθμό των αδειών), σε συνδυασμό με ένα μεγάλο αριθμό σημαντικών ιδιωτικών επενδυτικών έργων και την επιτάχυνση των δαπανών που αφορούν τις δημόσιες επενδύσεις (μέσω των ΠΔΕ και Ταμείου Ανάκαμψης) προοιωνίζουν ενίσχυση της κατασκευαστικής δραστηριότητας τα επόμενα τρίμηνα. Τα χαμηλότερα επιτόκια – με την ΕΚΤ να έχει ήδη προβεί σε 4 μειώσεις επιτοκίων − και ο υψηλός βαθμός χρησιμοποίησης του παραγωγικού δυναμικού στη βιομηχανία (περίπου 80%) προοιωνίζουν αυξημένες επενδύσεις και στο βιομηχανικό τομέα.
Συνεχίζονται οι ενστάσεις των δημάρχων για τις ΔΕΥΑ
Πάει και έρχεται το σχέδιο των αλλαγών στις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) μεταξύ Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) και του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η στήλη πληροφορείται πως η ΚΕΔΕ έστειλε τις παρατηρήσεις της στο ημιτελικό σχέδιο των αλλαγών το οποίο απέστειλε προ ημερών το Υπουργείο και πως δύο είναι τα βασικά σημεία στα οποία διαφωνούν οι δήμοι: Δεν θέλουν υποχρεωτικές συνενώσεις δημοτικών επιχειρήσεων (δηλαδή θέλουν αυτές να γίνονται εθελοντικά), ενώ ζητούν η κρατική επιδότηση την οποία έχει εξαγγείλει το υπουργείο για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων χρεών των ΔΕΥΑ προς τους προμηθευτές ρεύματος να μην περιλαμβάνει δάνεια αλλά μόνο επιχορηγήσεις, χωρίς μάλιστα αυτές να υποκαθιστούν σε τίποτα την επιδότηση μέσω των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ).
Δεν αναθέτει η ΕΥΔΑΠ τα χρέη των πελατών της σε εξωτερική εταιρεία
Θα μείνουμε λίγο ακόμα στο ζήτημα των ληξιπρόθεσμων χρεών και θα αναφερθούμε σε κάποια άλλα χρέη: σε εκείνα των πελατών της ΕΥΔΑΠ: Σε συνέντευξη τύπου της εταιρείας, ο διευθύνων σύμβουλος της, Χάρης Σαχίνης ανέφερε, μεταξύ άλλων πολλών ενδιαφερόντων θεμάτων που αφορούν πως τα χρέη προς την ΕΥΔΑΠ έμειναν σταθερά το 2024 και συγκεκριμένα στα 120 εκατ. ευρώ, ενώ (προς το παρόν) δεν πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή σχέδιο για ανάθεση της εξόφλησης τους σε εξωτερική εξωτερική εταιρεία.
Οι μονάδες αφαλάτωσης και η σύνδεση της Αθήνας με τη λίμνη Κρεμαστών
Τη σύνδεση του εξωτερικού υδροδοτικού συστήματος της Αθήνας, που σήμερα ξεκινά από τη τεχνητή λίμνη Ευήνου, με τον ταμιευτήρα του υδροηλεκτρικού σταθμού Κρεμαστών προτείνει η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ ως ιδανικότερη λύση για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στην πρωτεύουσα. Η διασύνδεση θα γίνει σε τρεις φάσεις με βάση τον σχεδιασμό της ΕΥΔΑΠ. Στην πρώτη φάση θα συνδεθεί το υδραγωγείο του Ευήνου με τον Κρικελλοπόταμο με κόστος 365 εκατ. ευρώ και στη δεύτερη φάση με τον ποταμό Καρπενησιώτη με κόστος άλλα 170 εκατ. ευρώ. Τα έργα της τρίτης φάσης θα γίνουν αργότερα με κόστος άλλα 350 – 400 εκατ. ευρώ περίπου. Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ Χάρης Σαχίνης είπε πως με αυτό το έργο θα υπάρξει «οριστική αντιμετώπιση των αναγκών ύδρευσης της Αττικής με υψηλής ποιότητας νερό». Επιπλέον η βαθμιδωτή ανάπτυξη του έργου επιτρέπει τη σύντομη απόδοση των πρώτων ποσοτήτων ενίσχυσης του υδραγωγείου Ευήνου. Η ΕΥΔΑΠ έχει μελετήσει και πέντε – έξι πιθανές περιοχές εγκατάστασης μονάδων αφαλάτωσης σε Ιτέα, Άσπρα Σπίτια, Θίσβη, Ακροκέραμο, Λαύριο και Μαραθώνα. Ο Χάρης Σαχίνης είπε χθες πως η λύση σύνδεσης με τη λίμνη Κρεμαστών προσφέρει χαμηλότερο λειτουργικό κόστος έναντι της αφαλάτωσης αφού το νερό έρχεται στο δίκτυο της ΕΥΔΑΠ με βαρύτητα και όχι με αντλίες που καταναλώνουν ηλεκτρική ενέργεια.
Αν συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση με τις βροχοπτώσεις σε τρία χρόνια θα βρεθούμε σε κατάσταση «κόκκινου συναγερμού». Υπενθυμίζεται πως σήμερα, βρισκόμαστε σε «πορτοκαλί» συναγερμό και το επόμενο στάδιο είναι ο «κόκκινος». Αν δεν προχωρήσει το Plan A για σύνδεση με λίμνη Κρεμαστών, υπάρχει και plan Β ή πλάνο «έκτακτης ανάγκης»: H μεταφορά νερού από τον Αχελώο με τάνκερ με αφετηρία το λιμάνι του Αστακού Αιτωλοακαρνανίας ή η αφαλάτωση. Ειδικά η μεταφορά νερού από τον Αχελώο μέσω Αστακού θα μπορούσε να γίνει με 3 τάνκερ κάθε μέρα, τα οποία θα μπορούσε να φέρνουν 100.000 κυβικά νερού και να καλυφτεί το 10% των αναγκών της πρωτεύουσας. Το κόστος μεταφοράς ανά κυβικό ανέρχεται σε 80 σεντς. Συνεπώς, η στήλη, συμπεραίνει πως το ημερήσιο κόστος μεταφοράς ανέρχεται σε 8 εκατ. ευρώ και πληροφορήθηκε πως υπάρχει όλη η σχετική προετοιμασία από το υπουργείο, την ΕΥΔΑΠ και τοπικούς παράγοντες.
Πως επηρεάζει το «μείγμα» των επενδύσεων στο νερό τα τιμολόγια
Μένοντας στο πεδίο των οικονομικών της ύδρευσης, η στήλη θα ήθελε να επισημάνει πως ο κος Σαχίνης ανέφερε πως αναζητούνται πόροι για τις αναγκαίες επενδύσεις της ΕΥΔΑΠ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB) και το φορέα Water Europe, προκειμένου να είναι λιγότερα τα χρήματα τα οποία θα διατεθούν (για επενδύσεις) από «ιδίους πόρους» και έτσι να μην επιβαρυνθούν οι τιμές. Κατά τ΄ άλλα, ο κος Σαχίνης απέφυγε χθες να τοποθετηθεί επί του ενδεχομένου αυξήσεων των τιμολογίων ύδρευσης και αποχέτευσης (τα οποία θα ανακοινωθούν το Μάρτιο του 2025 όπως πληροφορήθηκε η στήλη), αρκούμενος να δηλώσει πως έχουν αποσταλεί τα δεδομένα στην αρμόδια Αρχή, η οποία θα αποφασίσει το τι θα γίνει με τις τιμές του νερού. Η στήλη περιμένει με αγωνία τις ανακοινώσεις της Αρχής για τις τιμές του νερού και απεύχεται αύξηση τους, ειδικά σε συνθήκες αύξησης των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος.
Αναπτυσσόμαστε γιατί… βγαίνουμε, τρώμε και πίνουμε;
Οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης είναι καλοδεχούμενοι, αν και θα πρέπει πάντα ο παρατηρητής να εισέρχεται σε μία δεύτερη «βαθύτερη» ανάγνωσή τους. Έτσι, και μέχρι να βγάλουμε άκρη με τις οικοδομικές άδειες, είναι τουλάχιστον ενθαρρυντική η επέκταση του ΑΕΠ της Ελλάδος στο γ’ τρίμηνο κατά 0,3% σε τριμηνιαία και κατά 2,4% σε ετήσια βάση, αν και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά παραμένουν ίδια και απαράλλαχτα με εκείνα του β’ τριμήνου. Μάλιστα, το ερευνητικό τμήμα της Eurobank σε δελτίο του πάει ένα βήμα παραπέρα καθώς δεν μένει στην προφανή διαπίστωση, πως η ελληνική ανάπτυξη στηρίζεται δυσανάλογα στην ιδιωτική κατανάλωση, αλλά εξειδικεύει περαιτέρω στα χαρακτηριστικά αυτής της κατανάλωσης. Σε αυτή την περίπτωση το συμπέρασμα δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικό. Η δημόσια κατανάλωση έπεσε μαζί με τον περιορισμό δαπανών, ενώ στην εξεταζόμενη περίοδο οι ιδιώτες περιέκοψαν και τις αγορές αγαθών, με αποτέλεσμα την κατρακύλα στις πωλήσεις του λιανεμπορίου. Τότε τι είναι αυτό απομένει να τραβά προς τα πάνω την ιδιωτική κατανάλωση και μέσω αυτής και τους ρυθμούς ανάπτυξης; H Eurobank Research απαντά: Λαμβάνοντας υπόψη τη μείωση του όγκου των πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο, η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης ενδέχεται να αφορά τους τομείς των υπηρεσιών (καταλύματα, εστίαση, διασκέδαση, ψυχαγωγία κ.α), τομείς δηλαδή που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο συνδέονται με τον τουρισμό. Tην ίδια περίοδο, ο ρυθμός μεταβολής των εξαγωγών κινήθηκε οριακά σε αρνητικό έδαφος καθότι η πτώση των εξαγωγών αγαθών (-2,8%) αντιστάθμισε την αύξηση των εξαγωγών υπηρεσιών (3,2%), ενώ τέλος, οι εισαγωγές, ωθούμενες από την εγχώρια ζήτηση, αυξήθηκαν με έντονο ρυθμό, τόσο στο σκέλος των αγαθών (5%) όσο και των υπηρεσιών (7,3%). Αποτέλεσμα ήταν η, για άλλη μια φορά, διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος. Αρκετά επισφαλές το «μείγμα» της ανάπτυξης που ακολουθείται στη χώρα μας, κάτι που η στήλη έχει επισημάνει και άλλες φορές.
Που πήγε εκείνο το χωροταξικό για τα data centers;
Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης είχε ανακοινώσει πως, σε συνεργασία με το ΥΠΕΝ, θα προχωρούσε άμεσα στη δημιουργία ενός (κατά κάποιο τρόπο) χωροταξικού σχεδίου για τις περιοχές που μπορούν πλέον να σηκώσουν επενδύσεις σε κέντρα δεδομένων (data centers), με δεδομένη τη στενότητα ηλεκτρικού χώρου και υποδομών δικτύων στην Αττική. Αντί για το χωροταξικό βλέπουμε να ανακοινώνονται συνεχώς νέα σχέδια για data centers στην Ελλάδα που όλα είναι στην Αττική! Και υπάρχουν κάποιοι τυχεροί οι οποίοι είχαν δεσμεύσει ηλεκτρικό χώρο εδώ και χρόνια για να προχωρήσουν αυτές τις επενδύσεις. Είναι όλοι τόσο τυχεροί και έχουν δεσμεύσει χώρο; Μήπως να μελετηθεί περισσότερο ο συνωστισμός στην Αττική ώστε να δοθούν κίνητρα μετακόμισης (πριν κατασκευαστούν) κάποιων data centers εκτός του Λεκανοπεδίου;
Συμβάσεις υπογράφονται στα έργα ψηφιοποίησης, πληρωμές δε γίνονται!
Με γοργούς ρυθμούς, υπό την πίεση και των ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης, προχωράει η διαδικασία της συμβασιοποίησης μεγάλων ψηφιακών έργων σε αναδόχους. Για να γίνουμε σαφέστεροι, την πρώτη εκτελεστική σύμβαση του μεγάλου έργου της ψηφιοποίησης των αρχείων του συστήματος υγείας ανέθεσε, με πρόσφατη απόφασή της η Κοινωνία της Πληροφορίας, στην κοινοπραξία των εταιρειών Unisystems (ανήκει στον όμιλο Quest) και Αρχειοθήκη. Πρόκειται για έργο 14,72 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), ενώ ως σύνολο το project (δηλαδή όλες οι εκτελεστικές συμβάσεις) έχει προϋπολογισμό 95 εκατ. ευρώ. Υπολογίζεται, δε, ότι θα σαρωθούν και θα δημιουργηθούν τα λεγόμενα μεταδεδομένα (βάσει των οποίων διευκολύνεται η αναζήτηση της πληροφορίας) 190 εκατ. σελίδες φακέλων νοσηλείας σε 127 νοσοκομεία. Τις επιμέρους εκτελεστικές συμβάσεις θα υλοποιήσουν οι εταιρείες Intrakat, ΟΤΕ, Μυτιληναίος, Globitel και οι κοινοπραξίες Netcompany Intrasoft- Qualco, Nova – Profile και Vodafone – Inform – Cosmos Business Systems. Ολόκληρη η αγορά ανησυχεί πάντως για τις πληρωμές που δεν γίνονται στα έργα ψηφιοποίησης. Χθες μαθαίνουμε υπήρξε και μια σχετική συνάντηση στην Αθήνα για το ζήτημα.
