Η λάθος λύση για το οικιστικό πρόβλημα
Γράφει ο αείμνηστος Γιάννης Μπούτος στον πρώτο τόμο της αυτοβιογραφίας του με τίτλο «Η Ζωή μου» πως στις αρχές της δεκαετίας του 1960 «το πρόβλημα της κάλυψης των οικιστικών αναγκών της χώρας, και ειδικά της Αθήνας, αφέθηκε στα χέρια και στα συμφέροντα μικροεργολάβων (με εξαίρεση τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας), οι οποίοι κινήθηκαν στο πλαίσιο του νεοεισαχθέντος θεσμού της αντιπαροχής, με τα γνωστά αποτελέσματα συμφόρησης και κακογουστιάς που συναντούμε σε κάθε βήμα μας σε κάθε γωνιά της Αθήνας, αλλά και των άλλων μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας». Ο Γ. Μπούτος παρουσιάζει με μελανά χρώματα την άρνηση της τότε κυβέρνησης Κ. Καραμανλή να εφαρμόσει χωροταξικό σχέδιο στις μεγάλες πόλεις καθώς και ειδικά χωροταξικά σχέδια σε κάθετους κλάδους όπως ο τουρισμός, η βιομηχανία, κ.α. Σήμερα, σχεδόν 70 χρόνια μετά, ακόμα περιμένουμε τα ειδικά χωροταξικά σχέδια, αλλά και τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια που είχε προτείνει τότε ο Κων/νος Δοξιάδης. Επίσης, παρά τη δυσάρεστη εμπειρία δεκαετιών, πάλι προσπαθούμε να λύσουμε το οικιστικό πρόβλημα με λάθος τρόπο. Με κουπόνια και επιδοτήσεις και όχι με ολοκληρωμένο σχέδιο ενίσχυσης της προσφοράς κατοικιών. Ο Γ. Μπούτος αποδίδει τις λαθεμένες επιλογές των αρχών της δεκαετίας του ’60 στον τεχνικό σύμβουλο του Κ. Καραμανλή, τον Προκόπη Βασιλειάδη και στο σχέδιό του που, όπως γράφει, «έφερε ανάγλυφα την μικρονοϊκή δημοσιοϋπαλληλική σφραγίδα». Σήμερα σε ποιον σύμβουλο του πρωθυπουργού να φορτώσουμε τις λαθεμένες επιλογές των επιδοτήσεων, χωρίς να λαμβάνεται ουσιαστική μέριμνα για ενίσχυση της προσφοράς κατοικιών; Μπορούμε, βέβαια, να καταφύγουμε και σε ακρότητες τύπου Ισπανίας όπου ο πρωθυπουργός Σάντσεθ ανακοίνωσε πως θα απαγορεύσει την αγορά κατοικίας από ξένους!
Η μάχη για τις μονάδες αποβλήτων της Αττικής
Όσοι έχουν μνήμη θυμούνται τις βαρύγδουπες ανακοινώσεις του τέως περιφερειάρχη Γιώργου Πατούλη για τις μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων της Αττικής και τους διαγωνισμούς που προκηρύχθηκαν χωρίς στοιχειώδεις μελέτες και χωροθετήσεις. Η θητεία του Γ. Πατούλη έληξε χωρίς να γίνει απολύτως τίποτα για τη διαχείριση των απορριμμάτων του Λεκανοπεδίου, περισσότερο από το 80% των οποίων θάβονται στη χωματερή της Φυλής. Τώρα η κυβέρνηση θέλει να πάρει την αρμοδιότητα προκήρυξης των νέων διαγωνισμών για τις μονάδες απορριμμάτων από την περιφέρεια ώστε να βεβαιωθεί πως επιτέλους θα προχωρήσουν. Θέλει, όμως, και κάτι άλλο που δεν τολμά να αναφέρει για ανεξήγητους λόγους! Να εντάξει στο πακέτο των διαγωνισμών και την απαραίτητη μονάδα καύσης στην οποία θα πηγαίνουν τα υπολείμματα από τις μονάδες επεξεργασίας για να επιτευχθούν οι στόχοι ταφής (μόλις 10% των ποσοτήτων) που προβλέπουν οι κοινοτικές οδηγίες. Οι διαγωνισμοί για τις μονάδες επεξεργασίας, μαζί με τη μονάδα καύσης θα έχουν εκτιμώμενο προϋπολογισμό κοντά στο 1,5 δισ. ευρώ. Υπάρχουν τα χρήματα; Όχι προς το παρόν. Ο σχεδιασμός του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) συνδέεται και με τη διαχρονική αποτυχία του διαδημοτικού συνδέσμου διαχείρισης της χωματερής, του ΕΔΣΝΑ, στον οποίο επίσης ετοιμάζονται μετοχικές αλλαγές με αποχώρηση της περιφέρειας Αττικής (έχει το 40%) και οικονομικό έλεγχο.
Τα ΣΔΙΤ των άγονων γραμμών και οι ενστάσεις
Ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Χρήστος Στυλιανίδης επιμένει, όπως προκύπτει και από τις χθεσινές δηλώσεις του στην Σύρο, πως οι Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) στις άγονες γραμμές θα βοηθήσουν στο πρασίνισμα του ακτοπλοϊκού στόλου. Το υπουργείο διεκδικεί, επανέλαβε χθες ο υπουργός, μέχρι και 400 εκατ. για τα ΣΔΙΤ των άγονων γραμμών. Οι ακτοπλοϊκές εταιρείες θα υπογράφουν 12ετείς συμβάσεις εκμετάλλευσης μιας άγονης γραμμής (και 4ετείς συμβάσεις σε άλλες γραμμές, πιο εμπορικές) και με αυτή τη σύμβαση ΣΔΙΤ θα μπορούν να επενδύσουν σε περισσότερο «πράσινα» πλοία για την εξυπηρέτηση αυτών των γραμμών. Η αγορά στηρίζει μεν την προσπάθεια Στυλιανίδη αλλά υπενθυμίζει πως για το πρασίνισμα του ελληνικού ακτοπλοϊκού στόλου θα χρειαστούν τρία με τέσσερα δισεκατομμύρια ευρώ. Τα 400 εκατ. ευρώ, αν τελικά τα λάβουμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι ψίχουλα. Παραπέμπουν στο παράδειγμα της Ιταλίας που έβαλε στην άκρη γύρω στο μισό δισεκ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για επενδύσεις σε νέα πλοία της ακτοπλοΐας, ενώ με άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία στηρίζει τα ναυπηγεία της για παραγωγή περισσότερο πράσινων πλοίων. Το θέμα της ανανέωσης του στόλου είναι πολύ μεγάλο και χρειάζεται γρήγορες αποφάσεις γιατί το 2030 είναι πολύ κοντά.
Η δυσάρεστη έκθεση του Ινστιτούτου ΕΝΑ για το Ταμείο Ανάκαμψης
Ακόμα και αν υποθέσουμε πως τα 8,59 δισ. ευρώ πληρωμές που έχουν γίνει από το Ταμείο Ανάκαμψης μέχρι σήμερα είναι πραγματικές (που δεν είναι, αφού τμήμα των κονδυλίων έχει «παρκαριστεί» σε κρατικούς φορείς), η Ελλάδα πρέπει να απορροφήσει 16 δισ. ευρώ μέσα στον επόμενο 1,5 χρόνο! Και αυτή την φορά πρέπει τα χρήματα να φτάσουν στην οικονομία, σε τελικούς δικαιούχους, όχι να μείνουν «παρκαρισμένα» σε κρατικούς φορείς. Αυτό λέει, περίπου, η έκθεση του Ινστιτούτου ΕΝΑ που έγινε για λογαριασμό του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Νικ. Φαραντούρη. Η στήλη, το έχει ξεκαθαρίσει από την πρώτη στιγμή, δεν έχει καμία αντιπολιτευτική διάθεση. Το αντίθετο, θέλει να επιτευχθούν οι κυβερνητικοί στόχοι, για το καλό της χώρας. Από την πρώτη στιγμή, επίσης, έχει ξεκαθαρίσει πως οι μαγικοί αριθμοί που παρουσιάζουν οι αρμόδιοι του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών και της ειδικής υπηρεσίας του Ταμείου Ανάκαμψης, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Και το κόστος θα το πληρώσει η χώρα. Η έκθεση του ΕΝΑ αναφέρει αυτά που έχει κατά καιρούς παρουσιάσει η στήλη με περισσότερο δομημένο τρόπο. Τώρα στην κυβέρνηση πρέπει να εξηγήσουν πως θα απορροφούν περίπου 5,6 δισ. ευρώ ανά εξάμηνο, όταν το τελευταίο εξάμηνο του 2024 η απορρόφηση (μαζί με το «παρκάρισμα») ήταν κοντά στο ένα δισ. ευρώ.
Η Ευρώπη και οι μετοχές της ματαιοδοξίας!
Η γαλλική εταιρεία πολυτελών ειδών LVMH είναι πλέον η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή εταιρεία με βάση την κεφαλαιοποίηση αφού υποσκέλισε τη δανέζικη φαρμακοβιομηχανία Novo Nordisk που κατείχε επί χρόνια την πρωτοκαθεδρία. Είναι και αυτό ένα δείγμα της κατάντιας της Ευρώπης που, όπως γράφουν κάποιοι, χάνει έδαφος στην παραγωγή και στην τεχνολογία, αλλά διατηρεί την πρωτοκαθεδρία της στην αγορά της …ματαιοδοξίας, στα είδη πολυτελείας που εκπροσωπεί η LVMH. Από το 2017 μέχρι σήμερα η μετοχή της LVMH παρουσιάζει άνοδο 367% και της Novo Nordisk 175%. Τους τελευταίους μήνες η μετοχή του δανέζικου κολοσσού, που κάλπαζε επί χρόνια λόγω του φαρμάκου μείωσης βάρους Wegovy, έχει δεχθεί σοβαρές πιέσεις που φτάνουν το 40%. Κυρίως επειδή ανταγωνιστικά φάρμακα για την απώλεια βάρους, όπως το γνωστό και στην Ελλάδα Mounjaro της αμερικανικής Eli Lilly, κερδίζουν μερίδιο αγοράς. Αντίθετα οι αναλυτές προβλέπουν πως η προεδρία Τραμπ στις ΗΠΑ μάλλον θα ενισχύσει τις εταιρείες ειδών πολυτελείας όπως η LVMH.
Οι δύο αντίθετες πλευρές των προσδοκιών για τον Τραμπ
Το θέμα της χθεσινής ημέρας ήταν όμως η ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ ως προέδρου των ΗΠΑ. Στη «συλλογική Δύση» είναι που φοβούνται οι οικονομικοί αναλυτές περισσότερο τον Τραμ και όχι στον «παγκόσμιο Νότο». Αυτό αποκαλύπτει έρευνα την οποία δημοσίευσε χθες, δηλαδή ανήμερα της ορκωμοσίας του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, το διάσημο γερμανικό think tank σε θέματα οικονομίας, Ifo και το Ελβετικό Ινστιτούτο Οικονομικής Πολιτικής. Συγκεκριμένα, ενώ οι ερωτηθέντες οικονομολόγοι στις ΗΠΑ και τη Δυτική Ευρώπη είναι εξαιρετικά απαισιόδοξοι, οι συνάδελφοι τους σε άλλες περιοχές αναμένουν ελάχιστες έως καθόλου αρνητικές επιδράσεις ή είναι ακόμη και αισιόδοξοι. «Η ανησυχία ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα βλάψει την οικονομία είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στις δυτικές βιομηχανικές χώρες», λέει ο ερευνητής του ifo Niklas Potrafke. «Στην Αφρική, τη Λατινική Αμερική και την Ασία, από την άλλη πλευρά, οι εμπειρογνώμονες δεν αναμένουν σχεδόν καθόλου αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική ανάπτυξη των χωρών τους». Μένει να δούμε ποιοι από τους δυο, έχουν εν τέλει δίκιο, εκείνοι που είναι κοντά στην καρδιά του «θηρίου» ή εκείνοι που είναι πιο μακριά…
Από ρεκόρ σε ρεκόρ τα κρυπτονομίσματα
Σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο τα κρυπτονομίσματα, με τη «ναυαρχίδα», bitcoin, να φλερτάρει για πρώτη φορά στην ιστορία του με τα 110.000 δολάρια. Η «φρενίτιδα» γύρω από αυτό ξεπερνά και το ράλι του 2022, όταν είχε διαμορφωθεί το προηγούμενο ρεκόρ, λίγο κάτω από τα 70.000 δολάρια. Τι μεσολάβησε από τότε; Μία σειρά από γεγονότα που επανέφεραν την αισιοδοξία, μετά από μία περίοδο κάμψης, στους crypto-επενδυτικούς κύκλους: Η αναγνώριση από πλευράς SEC του πρώτου ETF για την spot αγορά του bitcoin, η διαδικασία του halving και, εσχάτως, ο ούριος άνεμος που φέρνει μαζί της η δεύτερη προεδρική θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος από πολέμιος των κρυπτονομισμάτων μετατράπηκε σε υποστηρικτή, με τον Έλον Μασκ στο πλευρό του. Βέβαια, ο πρόσφατος «παροξυσμός» γύρω από τα crypto χρειάζεται προσοχή. Κοινώς, δεν χρειάζεται κανείς να ποντάρει και το… σπίτι του σε αυτό, καθώς η μεταβλητότητα του συγκεκριμένου περιουσιακού στοιχείου δεν επιτρέπει παρακινδυνευμένες αποφάσεις. Αρκεί μόνο να καταλαγιάσει το hype των ημερών, και ένα ψηφιακό πορτοφόλι – «φάλαινα» να κάνει ένα απότομο cash out για να κατοχυρώσει τα υπέρογκα κέρδη της περιόδου, για να γκρεμιστεί και πάλι στα Τάρταρα. Όπως άλλωστε έχει γίνει πολλάκις στο παρελθόν, φέρνοντας ενίοτε τα μικρότερα επενδυτικά «ψάρια» σε απόγνωση. Ήδη, προ ημερών, ο CEO της JP Morgan, Jamie Dimon, παρομοίασε την αγορά με την απάτη της πυραμίδας, ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων από τους crypto enthusiasts…
Το γόρδιο δεσμό της αυτοκινητοβιομηχανίας καλείται να λύσει ο Απόστολος Τζιτζικώστας
Στα βαθιά με το «καλημέρα» έπεσε ο νέος επίτροπος βιώσιμων μεταφορών και τουρισμού της Ε.Ε., Απόστολος Τζιτζικώστας. Η Κομισιόν ανακοίνωσε χθες ότι στις 30 Ιανουαρίου ξεκινά στρατηγικός διάλογος με την αυτοκινητοβιομηχανία για το μέλλον της. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Έλληνας επίτροπος αναλαμβάνει να εκπονήσει σχέδιο δράσης για τον κλάδο, το οποίο καθορίσει τη νέα του κατεύθυνση. Να σημειώσουμε ότι ο διάλογος λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο όπου οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ανταγωνιστικότητας και βιωσιμότητας. Όμιλοι όπως η Volkswagen κλείνουν εργοστάσια και προχωρούν σε απολύσεις υπό το βάρος του διεθνούς ανταγωνισμού και των αυξημένων κλιματικών απαιτήσεων. Ήδη ο διακηρυγμένος στόχος για παύση των κινητήρων εσωτερικής καύσης από το 2035 δείχνει να τίθεται υπό αμφισβήτηση. Οι βιομηχανίες ζήτησαν περισσότερη διαλλακτικότητα από την πλευρά των Βρυξελλών και ο Απ. Τζιτζικώστας θα κληθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στον ρεαλισμό και την κλιματική πολιτική.
