Ο Γ. Περιστέρης μένει στο τιμόνι της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή
Ήρθε η ώρα της επιβράβευσης και των μικρομετόχων της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, καθώς όπως ανακοινώθηκε χθες από την Masdar, υπεβλήθη προς έγκριση στην κεφαλαιαγορά το ενημερωτικό δελτίο για την δημόσια προσφορά. όπως αναφέρεται σε αυτό, ο κ. Γιώργος Περιστέρης θα συνεχίσει να ηγείται της μεγαλύτερης εταιρείας ΑΠΕ της χώρας από τη θέση του εκτελεστικού προέδρου της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή. Συγκεκριμένα, θα παραμείνει εκτελεστικός πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας για μεταβατική περίοδο τριών ετών από την 28.11.2024 (η «Θητεία»), δεσμευόμενος από ρήτρα μη ανταγωνισμού («Δέσμευση Μη Ανταγωνισμού») για μια πρόσθετη σταθερή συμβατική περίοδο έως τριών ετών, η οποία αρχίζει από την ημερομηνία που θα έχει παύσει να είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας (η «Λήξη της Θητείας»)». Ενεργό ρόλο θα έχει ο κ. Περιστέρης και η σημερινή διοίκηση και στην πορεία θυγατρικών εταιρειών της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή που υλοποιούν σήμερα ή σχεδιάζουν συγκεκριμένα έργα τουλάχιστον για τα επόμενα έξι χρόνια.
Προτεραιότητα το lifting του Χρηματιστηρίου Αθηνών
Στο στάδιο της προπαρασκευής από νομικής πλευράς βρίσκεται το νέο νομοσχέδιο που έχει ως στόχο να κάνει πιο «ελκυστικό» το Χρηματιστήριο Αθηνών (ΧΑ). Σύμφωνα με τις πληροφορίες της στήλης, εφόσον η διαδικασία ολοκληρωθεί έγκαιρα, στόχος είναι να παρουσιαστεί στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο του 2024, στις 23 Δεκεμβρίου, και να αποτελέσει και το πρώτο νομοσχέδιο που θα «τρέξει» η κυβέρνηση στο νέο έτος. Μάλιστα, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, στο ίδιο σχέδιο νόμου θα ενταχθούν και οι αναμενόμενες ρυθμίσεις για τα κρυπτονομίσματα. Το νομοσχέδιο αναμένεται να περιέχει κίνητρα για εισαγωγή εταιρειών στο ΧΑ, με έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και για ιδιώτες επενδυτές που θα πραγματοποιούν IPO από startups στην Εναλλακτική Αγορά του ΧΑ.
Κινήσεις και σε ευρωπαϊκό επίπεδο
Την ίδια στιγμή, σε ευρωπαϊκό επίπεδο «τρέχουν» οι διαδικασίες για την Ενιαία Κεφαλαιαγορά, καθώς υπάρχει πλέον πολιτική συμφωνία σε επίπεδο Στρασβούργου, για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής δεδομένων και τη μείωση των περιττών αναφορών στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες της ΕΕ. Με τις τροποποιήσεις που προωθούνται στο νομικό πλαίσιο αναμένεται να διευκολυνθεί η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εποπτικών αρχών για να αποφύγουν τις διπλές αιτήσεις παροχής δεδομένων προς τους συμμετέχοντες στη χρηματοπιστωτική αγορά. Επιπλέον, οι Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές (ΕΕΑ) θα κληθούν να φέρουν εις πέρας το σημαντικό έργο τους σχετικά με την ολοκληρωμένη υποβολή εκθέσεων. Θα πρέπει να επανεξετάζουν τακτικά τις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων, να καταργούν τυχόν περιττές και παρωχημένες και να διατηρούν τον φόρτο υποβολής εκθέσεων στο ελάχιστο δυνατό. Οι τροποποιήσεις θα προωθήσουν επίσης την επαναχρησιμοποίηση των δεδομένων για σκοπούς έρευνας και καινοτομίας.
Ρύθμιση και τιμές απειλούν πλέον μεγάλες ενεργειακές επενδύσεις
Η Σουηδία ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα πως δεν πρόκειται να εγκρίνει μια ηλεκτρική διασύνδεση με τη Γερμανία αν η τελευταία δεν βάλει σε τάξη την ενεργειακή της αγορά. Μόνο έτσι θα βεβαιωθεί η σκανδιναβική χώρα πως το νέο καλώδιο δεν θα οδηγήσει σε αυξήσεις τιμών στην Σουηδία αφού με βάση τους σημερινούς ευρωπαϊκούς κανονισμούς η ενέργεια ρέει προς τις αγορές που προσφέρουν υψηλότερες τιμές. Έτσι οι τοπικοί καταναλωτές π.χ. της Σουηδίας κινδυνεύουν να πληρώσουν ακριβά τις εξαγωγές στη Γερμανία όπου οι τιμές παρουσίασαν έκρηξη τις τελευταίες εβδομάδες. Οι Σουηδοί ξεκαθαρίζουν πως δεν θα προχωρήσει η ηλεκτρική διασύνδεση γιατί η φθηνή ηλεκτρική ενέργεια που παράγουν αυτοί, κυρίως με υδροηλεκτρικά, θα διοχετεύεται στη Γερμανία λόγω υψηλών τιμών. Μάλιστα η Σουηδία άφησε και τις αιχμές της κατά της Γερμανίας επειδή η τελευταία έκλεισε τα πυρηνικά της εργοστάσια και, μετά το κλείσιμο της στρόφιγγας του φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου, προμηθεύεται ακριβή ενέργεια από ΗΠΑ και άλλες χώρες. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και με άλλες επενδύσεις στην ενέργεια σε άλλα κράτη – μέλη της Ε.Ε. και γι’ αυτό το λόγο η Κομισιόν καλείται από πολλές κυβερνήσεις να παρέμβει. Μάλιστα χθες οι Financial Times υπενθυμίζουν την παρέμβαση του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη που είχε μιλήσει για «μαύρο κουτί» στο ενεργειακό σύστημα της Ε.Ε. που δεν επιτρέπει να φτάσουν στους καταναλωτές τα οφέλη από τη φθηνή πράσινη ενέργεια.
Η ΕΥΔΑΠ και τα στοιχειωμένα έργα της Ανατολικής Αττικής
Η στήλη τρέφει ιδιαίτερη συμπάθεια για την ικανότατη και έμπειρη διοίκηση της ΕΥΔΑΠ και ειδικά για τον διευθύνοντα σύμβουλο Χάρη Σαχίνη, άνθρωπο με διεθνή εμπειρία από πολλούς κλάδους. Όμως δυσκολεύεται να κατανοήσει τους ρυθμούς με τους οποίους προχωρούν τα έργα, που αγγίζουν τα 960 εκατ. ευρώ, για τα δίκτυα αποχέτευσης και τους βιολογικούς καθαρισμούς στην Ανατολική Αττική. Εδώ και χρόνια ακούμε για τα έργα, τους διαγωνισμούς και τις αναθέσεις, αλλά οι ρυθμοί υλοποίησης είναι επιεικώς προβληματικοί! Και οι ρυθμοί απορρόφησης πόρων επιβεβαιώνουν όσους ανησυχούν για τους ρυθμούς υλοποίησης, ενώ η χώρα πληρώνει πρόστιμα στην Ε.Ε. επειδή δε λειτουργούν οι βιολογικοί καθαρισμοί. Προχθές η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ εκτίμησε πως η χρονιά θα κλείσει με απορρόφηση πόρων μόλις 75 εκατ. ευρώ και πως το 2025 η απορρόφηση θα φτάσει τα 100 εκατ. Αναρωτιούνται κάποιοι αν με αυτούς τους ρυθμούς θα έχουν ολοκληρωθεί τα έργα μέχρι το 2030. Λέτε να επαναληφθεί το φαινόμενο με τον βιολογικό καθαρισμό του Κορωπίου (αρμοδιότητας περιφέρειας Αττικής και όχι ΕΥΔΑΠ) που στοίχειωσε στην κυριολεξία;
Θα έχουμε με το νέο έτος ευχάριστες εκπλήξεις με τις επενδύσεις παγίου κεφαλαίου;
Αύξηση των επενδύσεων στο γ’ τρίμηνο που αγγίζει το 18,7% καταγράφουν τα επίσημα στοιχεία, με την τριμηνιαία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής (ΓΚΠΒ) να βάζει μια επιπλέον παράμετρο. Στην έκθεση, λοιπόν, επισημαίνεται πως η μεγάλη αύξηση των επενδύσεων στο τρίμηνο οφείλεται στην αύξηση των αποθεμάτων των επιχειρήσεων, η οποία ανέρχεται σε τρέχουσες τιμές σε 133,4%. Ωστόσο, τα στελέχη του ΓΚΠΒ επισημαίνουν πως η ΕΛΣΤΑΤ στις τριμηνιαίες μετρήσεις της καταγράφει τα αποθέματα ως υπόλοιπα. Η πραγματική εικόνα θα αποτυπωθεί μόνο όταν με το νέο έτος έχουμε την συνολική μέτρηση για το 2024, όπου σε αυτή τη περίπτωση η διαφορά θα καταγραφεί στις επενδύσεις παγίου κεφαλαίου. Ένα πεδίο που η Ελλάδα «πονάει». Σύμφωνα με έκθεση της Εθνικής Τράπεζας για το προηγούμενο έτος, η πτώση των ακαθάριστων επενδύσεων παγίου κεφαλαίου κατά 5,7% σε ετήσια βάση το τέταρτο τρίμηνο επιβάρυνε κατά 0,9% την αύξηση του ΑΕΠ τετάρτου τριμήνου. Σημειώνεται, πως στις επενδύσεις παγίου κεφαλαίου συμπεριλαμβάνονται επενδύσεις σε μηχανήματα και εξοπλισμό, οχήματα, κατοικίες και άλλα κτίρια. Ενδεχόμενη αύξησή τους θα είναι, αναμφίβολα, μια ευχάριστη έκπληξη. Για να δούμε.
Η μείωση του επενδυτικού κενού δεν είναι «πανάκεια»
Για να λέμε και τα πράγματα ως έχουν, είναι καλή η αύξηση των επενδύσεων και η αντίστοιχη μείωση του επενδυτικού κενού που φέρνει την ελληνική οικονομία πιο κοντά στους ευρωπαϊκούς μέσους όρους. Αλλά η συζήτηση, όπως έχει τονίσει πολλάκις η στήλη, δεν μπορεί να σταματά εκεί. Διότι, καλή η ποσότητα των επενδύσεων, αλλά κάποια στιγμή θα πρέπει να συζητήσουμε και για την ποιότητα. Και αυτό διότι η μείωση του επενδυτικού κενού από μόνη της, δεν αποτελεί «φάρμακο» για τα πάντα. Επ’ αυτού, αποκαλυπτική είναι η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, η οποία δίνει το γράφημα της εξέλιξης του επενδυτικού κενού από το 2009 έως σήμερα, και ακόμα παραπέρα, με τις προβλέψεις έως το 2006. Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι το 2009, λίγο πριν η χώρα μας βουτήξει για τα καλά στην ύφεση, το επενδυτικό κενό ήταν σχεδόν ανύπαρκτο, καθώς ανερχόταν μόλις σε 0,2 ποσοστιαίες μονάδες. Ακόμα και το 2010, όταν η χώρα έμπαινε στα μνημόνια και ξεκινούσε η άνευ προηγουμένου περιπέτεια της, το κενό ανερχόταν σε 3,2% δηλαδή χαμηλότερη από ό,τι ήταν όλα αυτά τα χρόνια, ακόμα και από την πρόβλεψη για το σύνολο του 2024, όπου η οικονομία «ανθεί». Παρ’ όλ’ αυτά, χωρίς να κάνουμε συγκρίσεις των δύο περιόδων, το απειροελάχιστο επενδυτικό κενό του 2009 δεν εμπόδισε την καταστροφή η οποία ακολούθησε, που στο επίκεντρο της βρέθηκαν τα λεγόμενα «δίδυμα ελλείμματα», δηλαδή το δημοσιονομικό και το εμπορικό. Έκτοτε, ακολουθήθηκε μια πορεία όπου λόγω της γιγάντιας καταστροφής κεφαλαίων και της βαθιάς ύφεσης, το επενδυτικό κενό έκανε άλματα χρόνο με το χρόνο, ώσπου έφτασε το 2019 στο 10,7%. Η καθοδική του πορεία από τούδε και στο εξής, σίγουρα είναι ένα αισιόδοξο σημάδι, αλλά από μόνο του ως μέγεθος δεν επαρκεί για να μας γεμίσει σιγουριά.
Η Ευρωπαϊκή Ενοποίηση και η Ελλάδα
Από τις εννέα χώρες που εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση μεταξύ 1973 και 2000, μόνο η Ελλάδα είδε να μειώνεται το κατά κεφαλήν ΑΕΠ (σε όρους αγοραστικής δύναμης) σε σχέση με τα έξι πρώτα ιδρυτικά μέλη (Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία) μέχρι το 2023. Η Ελλάδα αποτέλεσε την εξαίρεση και σε σχέση με τις 13 χώρες που εντάχθηκαν στην Ε.Ε. μεταξύ 2004 και 2013 οι οποίες επίσης αύξησαν το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε σύγκριση με τα έξι ιδρυτικά μέλη της Ένωσης. Για παράδειγμα το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Πολωνίας βρίσκονταν το 2004 στο 40% του κατά κεφαλήν ΑΕΠ των έξι ιδρυτικών μελών της Ε.Ε. Το 2023 έφτασε στο 73% μια καθόλου αμελητέα επίδοση. Τα στοιχεία τα παραθέτει ο Martin Wolf σε χθεσινό άρθρο του στους Financial Times για να μας πείσει πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σημειώσει σημαντικές επιτυχίες τις τελευταίες δεκαετίες, ειδικά αν το βλέπει κάποιος από τα κράτη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης που εντάχθηκαν. Μπορεί η Ελλάδα, λόγω της χρεοκοπίας, να μην είχε τα ίδια οφέλη, αλλά δεν έχουν την ίδια άποψη οι Πολωνοί, οι Σλοβένοι ή οι Ούγγροι. Ο M. Wolf επισημαίνει πως η Ευρώπη χρειάζεται μεγάλες αλλαγές, όπως αναφέρεται στις εκθέσεις Λέτα και Ντράγκι, αλλά πρέπει να κινηθεί πως μεγαλύτερη ενοποίηση, της αγοράς, της αμυντικής πολιτικής, κ.α.
