Φως στο τούνελ;
Προφανώς η πλέον σημαντική εξέλιξη των τελευταίων ωρών είναι η επί της αρχής συμφωνία ΗΠΑ – Ουκρανίας για ένα σχέδιο κατάπαυσης πυρός 30 ημερών, χωρίς να έχουν γίνει γνωστές πολλές λεπτομέρειες για το τί θα ακολουθήσει. Επί του σχεδίου αυτού αναμενόταν η ρωσική απάντηση. Κατά τα άλλα, στο διεθνές σκηνικό κυριαρχούν και τα απόνερα του πολέμου δασμών που έχει πυροδοτήσει η διακυβέρνηση Τραμπ με ιδιαίτερη ένταση προς την πλευρά του Καναδά πλέον και οι συνέπειες που ήδη καταγράφονται σε επίπεδο χρηματιστηριακών αγορών. Σημειώστε και τις χθεσινές εκλογές στη Γροιλανδία με επίμαχο θέμα την πλήρη ανεξαρτητοποίηση της χώρας από τη Δανία, με τον Τραμπ να καραδοκεί κι εδώ, ώστε μετά τον Καναδά (που τον θέλει ως 51η Πολιτεία των ΗΠΑ) να προσθέσει κι ένα 52ο αστέρι στην αμερικάνικη σημαία…
Στην τελική ευθεία ο ανασχηματισμός
Το είπαμε κι εχθές, ο αναμενόμενος ανασχηματισμός είναι ταυτόχρονα κι ο σημαντικότερος που έχει κληθεί να υλοποιήσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αλλά κι ο πλέον ιδιόμορφος, καθώς συνεχίζει να αποτελεί αντικείμενο ενός ατελείωτου κουτσομπολιού με αναφορές σε παζάρια, επιθυμίες, απροθυμίες, αρνήσεις ή ακόμα κι έξωθεν «προσδοκίες» (για να το θέσουμε κομψά). Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι στη νέα εποχή που ανατέλλει θα είναι αναβαθμισμένος ο ρόλος του Κωστή Χατζηδάκη (εκ των αντιπροέδρων της Ν.Δ., όπως κι ο Άδωνις Γεωργιάδης, για να μην ξεχνιόμαστε). Πάντως, για την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό είναι ίσως η τελευταία ευκαιρία να γυρίσει το ματς και να ξανακερδίσει την κοινωνία (ή έστω ένα μέρος της κοινωνικής στήριξης που έχει απωλέσει) με το βλέμμα στο 2027, ειδικά για όσο διάστημα συνεχίζει να παίζει χωρίς πολιτικό αντίπαλο.
Η πλατεία κι οι επίδοξοι κηδεμόνες της
Μπορεί ορισμένοι στη Ν.Δ. να θεωρούν πλεονέκτημα την απουσία σοβαρού πολιτικού αντιπάλου ικανού να πλασαριστεί ως εναλλακτική διακυβέρνησης της χώρας, ειδικά από τη στιγμή που η «πλατεία» συνεχίζει να μοιάζει σχετικά ακηδεμόνευτη ή έστω απρόθυμη να μπει σε κηδεμονία. Ωστόσο, όλο και πληθαίνουν οι «συστάσεις» πολιτικών στελεχών προς την κα Καρυστιανού να βγει μπροστά και να αναλάβει τις τύχες της χώρας. Εκτιμούμε ότι ένα ερώτημα προς την κα Καρυστιανού αν πράγματι έχει τέτοιες φιλοδοξίες θα είχε ουσιαστικό νόημα πριν αυξηθούν οι σχετικές προτάσεις – παροτρύνσεις. Αυτό είναι ένα αναφαίρετο δικαίωμα για οποιονδήποτε πολίτη της χώρας, εξάλλου. Αναρωτιόμαστε, βέβαια, σε μια τέτοια περίπτωση τι θα συνέβαινε με τα ποσοστά των κομμάτων (κυρίως Βελόπουλου και Κωνσταντοπούλου) που έχουν αυξηθεί σημαντικά το τελευταίο διάστημα ακριβώς εξαιτίας της κοινωνικής αντίδρασης για την υπόθεση των Τεμπών.
Μην περιμένετε μείωση της φορολογίας στην ενέργεια…
Η Κομισιόν κάλεσε για μείωση της φορολόγησης της ενέργειας, μέσω των πρόσφατων πακέτων που παρουσίασε, με στόχο τον περιορισμό του συνολικού ενεργειακού κόστους στην Ευρώπη. Όμως, στην Ελλάδα με πιθανή εξαίρεση τα καύσιμα, δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια μείωσης της σχετικής φορολογίας και των τελών. Όπως τόνισε σχετικά ο πρόεδρος της ΡΑΑΕΥ, Αθ. Δαγούμας, η Ελλάδα έχει σχετικά χαμηλή φορολογία στον ηλεκτρισμό, ενώ στην περίπτωση των τελών δικτύου έχει αλλάξει ήδη το σύστημα με το οποίο υπολογίζονται, οπότε συμβαδίζει με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις. Κατ’ επέκταση, δεν υπάρχει ιδιαίτερο περιθώριο περαιτέρω μείωσης στις συγκεκριμένες δύο παραμέτρους των λογαριασμών που πληρώνουν οι καταναλωτές.
… ούτε χρηματοδότηση από την Κομισιόν στην Ελλάδα για το δίκτυο ηλεκτρισμού
Ο κ. Δαγούμας πρόσθεσε ότι οι εξαγγελίες της Κομισιόν δεν περιλαμβάνουν την οικονομική στήριξη έργων ανάπτυξης του δικτύου ηλεκτρισμού, πέραν των όσων προβλέπονται ήδη στο καθεστώς των Έργων Κοινού ή Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος (PCI-PMI). Οι δύο διαχειριστές, ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ, προχωρούν με επενδύσεις ύψους 5 δισ. ευρώ, οι οποίες θα καλυφθούν μέσω των καταναλωτών και εν μέρει μέσω κρατικών πόρων. Παρά τις αρχικές προσδοκίες, η Κομισιόν δεν θα βάλει το χέρι στην τσέπη για να συνδράμει. Πάντως, επισημαίνεται ότι έργα όπως η διασύνδεση της Κρήτης έχουν ιδιαίτερα σύντομο χρόνο αποπληρωμής και χαρακτηρίζονται από υψηλό όφελος έναντι κόστους.
Χοντραίνει η πολιτική κατάσταση στην Ρουμανία – σύννεφα για ελληνικές επιχειρήσεις
Βίαιες διαδηλώσεις έλαβαν χώρα στο Βουκουρέστι, μετά το δικαστικό μπλόκο στην υποψηφιότητα του Καλίν Γκεοργκέσκου, προκειμένου ο υπερ-εθνικιστής (και φιλορώσος για τις Βρυξέλλες) να μην συμμετάσχει στις επαναληπτικές του Μαϊου. Το μπλόκο το χαιρέτισαν Βερολίνο, Παρίσι, Μαδρίτη και φυσικά οι Βρυξέλλες. Όμως το πρόβλημα είναι πως ο εν λόγω είχε εκλεγεί με μεγάλη διαφορά (στις εκλογές που ακυρώθηκαν) και έστω ότι-τελικά- δεν συμμετέχει, αλλά το εκλογικό σώμα μεταφέρεται στον δεύτερο (επίσης υπερεθνικιστή) που-έστω- εκλέγεται. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο τι θα κάνουν οι Ευρωπαίοι; Ρευστή κατάσταση που, όπως είχαμε σημειώσει πρόσφατα δεν ευνοεί την ελληνική επιχειρηματικότητα που έχει ισχυρή παρουσία στην αγορά της Ρουμανίας.
Η Reds, τα ακίνητα της ΕΛΛΑΚΤΩΡ και το αρχαιολογικό μουσείο!
Η διευθύνουσα σύμβουλος της REDS Ιωάννα Δρέττα τοποθετήθηκε πριν από λίγες ημέρες στη θέση της προσωρινής προέδρου του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Η επικεφαλής της θυγατρικής του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ έγραψε στο Facebook πως «με αίσθημα χαράς και μεγάλης τιμής, αλλά και συναίσθηση ευθύνης αποδέχθηκα τη θέση της Προέδρου του ΔΣ του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου σε μία σημαντική στιγμή του, αυτή του σχεδιασμού της επέκτασής του. Το εμβληματικότερο μουσείο της χώρας σε μία σπουδαία στιγμή για το ίδιο, την ευρύτερη περιοχή και τη χώρα». Υπό κανονικές συνθήκες, πάντως, η κα Δρέττα θα είχε πολλή δουλειά και στη REDS αφού δεν έχει προχωρήσει καμία από τις μεγάλες αναπτύξεις που σχεδιάζει η εταιρεία. Ούτε στο παλαιό Οινοποιείο Καμπά, ούτε στη Μαρίνα Αλίμου, ούτε στις Γούρνες Ηρακλείου. Η οικογένεια Χόλτερμαν που ελέγχει τον όμιλο ΕΛΛΑΚΤΩΡ και τη REDS πρόσθεσε στο χαρτοφυλάκιο της τελευταίας κάποια από τα τουριστικά ακίνητα που έχει επενδύσει. Ωστόσο δε δείχνει να βιάζεται με τις μεγάλες επενδύσεις. Μία από τις αιτίες μπορεί να είναι και η έκρηξη του κόστους, σε οικοδομικά υλικά και εργατικά, που πιέζει τα περιθώρια σε πολλές αντίστοιχες αναπτύξεις σε ολόκληρη τη χώρα.
Ο Ν. Καραμούζης και το consolidation σε κλάδους εκτός facility management
Στα ψιλά πέρασε χθες, λόγω και της απεργίας των δημοσιογράφων, η εξαγορά της εταιρείας οσπρίων «Προϊόντα Γης Βοϊου» από την ΑΡΟΣΙΣ. Η ΑΡΟΣΙΣ είναι εταιρεία βιολογικών και συμβατικών οσπρίων που ελέγχεται από την AMITOS στην οποία έχει επενδύσει το fund SMERemediumCap του Νίκου Καραμούζη. Αργά αλλά σταθερά ο Ν. Καραμούζης δημιουργεί ένα ισχυρό όνομα στο χώρο των οσπρίων και των βιολογικών / παραδοσιακών προϊόντων καθώς ελέγχει και την «Φιλεντέμ». Έτσι φτιάχνει ένα δεύτερο ισχυρό πυλώνα σε αυτό τον κλάδο, μετά τις σημαντικές εξαγορές που έχει πραγματοποιήσει στον τομέα της διαχείρισης εγκαταστάσεων (facility management) όπου έχει ήδη δημιουργήσει τον ισχυρότερο όμιλο στον αγορά υπό την Cordia. Ο πρώην τραπεζίτης κινείται, όμως, και σε άλλους κλάδους που θεωρεί πως έχουν μεγάλα περιθώρια συγκέντρωσης, καθώς σήμερα κυριαρχούν πολλοί μικροί παίκτες. Ένας νέος κλάδος που θα δούμε το SMERemediumCap είναι οι κτηνιατρικές κλινικές. Γενικά οι υπηρεσίες και τα προϊόντα που συνδέονται με τα ζώα συντροφιάς προσελκύουν επενδυτές όπως έχει δείξει και η προ ετών εξαγορά της Pet City από την BC Partners.
«Κερί» στον ΟΔΔΗΧ οι τραπεζίτες
Σύμφωνα με έκθεση της S&P Global Ratings τα σχέδια των διοικήσεων των ελληνικών τραπεζών να αναστρέψουν την εταιρική δομή, θα μπορούσαν να έχουν ως αποτέλεσμα την ανοδική αξιολόγηση χρεογράφων που εκδίδονται προσώρας από τις εταιρείες holding. O αμερικανικός οίκος αναφέρεται στην συγχώνευση λ.χ. της Alpha Services & Holdings SA (BB-/Stable B ) και της Alpha Bank (BB+/Stable B )-ανάλογα και για τις άλλες τρεις συστημικές και το όφελος/αναβάθμιση της αξιολόγησης. Όντως, σε καιρούς ακριβού χρήματος, στην εγχώρια αγορά τα κόστη είναι (συγκριτικά πάντα με το ύψος του χρέους/ΑΕΠ) σχετικά λογικά. Θα ήταν ακριβότερα εάν ο Οργανισμός δεν είχε προνοήσει να “κλειδώσει” το μεγαλύτερο μέρος των δανειακών αναγκών της χώρας για το 2025.
Νέες κορυφές για τραπεζικές μετοχές
Δεν είναι τυχαίο πως εδώ και μέρες τα 3 / 4 των ημερήσιων συναλλαγών πραγματοποιούνται στις μετοχές των συστημικών τραπεζών. Στο “καρέ” των Eurobank, Εθνικής, Πειραιώς και Alpha Bank πραγματοποιήθηκαν την Δευτέρα τα 165 από τα 250 εκατ. ευρώ συναλλαγών, και χθες Τρίτη τα 153 εκατ. από τα 213,6 εκατ. Στην χθεσινή συνεδρίαση καταγράφηκαν νέες “τοπικές κορυφές” για τις τρεις από τις τέσσερις τραπεζικές μετοχές. Στα 9,578 ευρώ για τη μετοχή της Εθνικής, στα 4,816 της Πειραιώς, και στα 2,072 της Alpha Bank.
Άλλαξε «αγαπημένη» η Morgan Stanley
Την Παρασκευή η Morgan Stanley δημοσίευσε την τελευταία ανάλυση της για τις ελληνικές τράπεζες. Πέραν του ότι “βλέπει” 25% περιθώριο ανόδου για τον κλάδο, άλλαξε την προτίμηση (ως κορυφαία επιλογή) υποβαθμίζοντας (σε equal weight ) την Eurobank και αναβαθμίζοντας (overweight) την Πειραιώς. Ποια είναι η συνέπεια; Για τη μετοχή της Πειραιώς 3 στις 3 συνεδριάσεις με θετικό πρόσημο (και αυξημένες συναλλαγές) σε αντιδιαστολή με της Eurobank που μόλις χθες και μετά από 2ήμερο ρευστοποιήσεων, βγήκαν οι πρώτες σημαντικές αγορές.
AVAX: Μετά το placement, τι;
Έγινε χθες το placement στη μετοχή της AVAX. Διατέθηκαν συνολικά 6,5 εκατομμύρια μετοχές (αντιστοιχούν σε 4,38% του μετοχικού κεφαλαίου). Τιμή συναλλαγής τα 2 ευρώ ( κλείσιμο 2,11 ευρώ) συνολικής αξίας 13 εκατ. ευρώ. Οι μετοχές, διατέθηκαν σε Έλληνες και ξένους θεσμικούς επενδυτές. Με discount 5,4% έναντι της χθεσινής τιμής και premium 5,8% έναντι της μέσης τιμής του τελευταίου 3μηνου. Μεταξύ των βασικών μετόχων της εταιρείας, το ποσοστό που ελέγχει έμμεσα ο Πρόεδρος του ΔΣ, Χρήστος Ιωάννου, διαμορφώθηκε σε 21,6% από 23,6% ενώ το συνολικό ποσοστό που ελέγχει άμεσα και έμμεσα ο Διευθύνων Σύμβουλος, Κωνσταντίνος Μιτζάλης, διαμορφώθηκε σε 16,0% από 17,6%. Αυτό που δεν έγινε ξεκάθαρο στην αγορά είναι εάν πρόκειται για άπαξ διάθεση και τέρμα ή θα ακολουθήσουν και άλλες διαθέσεις πακέτων. Γιατί όλη αυτή η κινητικότητα για το μόλις 4,38% του μ.κ. και χωρίς να πουλά ο Κωνσταντίνος Κουβαράς, κομματάκι δύσκολο.
AKTOR για ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Το τίμημα και μία ιστορία από τα παλιά
Λίγο ως πολύ αναμενόμενη η υποβολή μη δεσμευτικής προσφοράς της AKTOR για την Ακτωρ Παραχωρήσεις. Είχε προϊδεάσει ο Αλέξανδρος Εξάρχου πως “…είναι ανοιχτός σε συζητήσεις με όποιον φορέα αποφασίσει να αποεπενδύσει από αντίστοιχα assets…”. Από τα καίρια σημεία της εν δυνάμει συμφωνίας το τελικό (καθαρό) τίμημα. Αρκετά χρόνια πίσω, (καλοκαίρι του 2007) είχε γίνει πρόταση από κορυφαίο deal maker στον Γιώργο Μπόμπολα για ΙΡΟ του-τότε- πακέτου “παραχωρήσεων” σε ένα fair value της τάξεως των 500 εκατ. Η πρόταση απορρίφθηκε, με τον-τότε- βασικό μέτοχο και κυρίαρχο του κλάδου να θεωρεί πως το μισό δισ. ευρώ δεν αντιπροσώπευε την αξία του portfolio. Σήμερα, η “Αττική Οδός”- το Ιερό Δισκοπότηρο των παραχωρήσεων έχει περάσει στον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Το τελικό τίμημα που θα μπορούσε να συμφωνηθεί είναι συνάρτηση αρκετών παραμέτρων. Για παράδειγμα, ο χρόνος ωρίμανσης των υφιστάμενων συμβάσεων (πρακτικά για πόσα χρόνια η Ακτωρ Παραχωρήσεις θα έχει λαμβάνειν), οι επιπλέον δραστηριότητες που έχουν προστεθεί στην αρχική σύμβαση λειτουργίας- εκμετάλλευσης, το δανειακό βάρος που θα αναλάβει ο αγοραστής, το κόστος αποπληρωμής υφιστάμενων υποχρεώσεων (γραμμών χρηματοδότησης) και αρκετών ακόμη που σε αυτή την φάση είναι δύσκολο να “τιμολογηθούν”.
«Ζυμώσεις» στην εστίαση
Η είσοδος της Vivartia στα Jackaroo “δείχνει” πώληση των Goody’s; Εναντι 10 εκατ. ο όμιλος αποκτά το 60% της αλυσίδας (με 5 καταστήματα) που έχει γίνει trend για την αθηναϊκή νεολαία. Πού θα μπορούσε να προσβλέπει το CVC Capital; Στο να δοθεί “φρεσκάδα” στο ιστορικό σήμα, εκτιμά επιχειρηματίας του κλάδου εστίασης. Λογικό ένα fund (CVC Capital) να θέλει να προσθέσει αξία σε ένα asset που έχει κάνει τον επενδυτικό κύκλο του, να δημιουργήσει επιπλέον αξία μεταπώλησης.
Σε ισχύ από σήμερα οι νέοι αυξημένοι δασμοί των ΗΠΑ σε εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από τον Καναδά
Νέες απειλές εξαπέλυσε ο Τραμπ για αυξήσεις και στις εισαγωγές αυτοκινήτων, ενώ κηρύχτηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, σε ομοσπονδιακό επίπεδο, για την ηλεκτρική ενέργεια μετά την απόφαση του Οντάριο να αυξήσει (κατά 25%) την τιμή του ρεύματος που προμηθεύει η επαρχία του Καναδά, σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Από την άλλη μεριά, σε εξέλιξη βρίσκεται sell off στην Wall Street, όμως αρχές Μαρτίου η αποτίμηση των εισηγμένων (σε όλες τις αγορές του NYSE) αντιπροσώπευε σχεδόν τα 2 / 3 της παγκόσμιας επενδυτικής αγοράς. Ενδεικτική είναι η αναφορά του Paul Marsh πως το μεγαλύτερο μέρος της χρηματιστηριακής αξίας των εισηγμένων στην Wall Street είναι στην Silicon Valley, εννοώντας τις Magnificent Seven. Ο καθηγητής οικονομικών στο LSE παρακολουθεί εδώ και 25 χρόνια τις μακροπρόθεσμες αποδόσεις των επενδύσεων, άρα το στατιστικό δείγμα μπορεί να θεωρηθεί επαρκές και αξιόπιστο. Στοιχείο χρήσιμο είναι ότι ο S&P500 αποδίδει ετησίως κατά μέσο όρο 14% από το 2010, ξεπερνώντας σε μεταβολή όλους τους άλλους δείκτες. Μάλιστα η μεταβολή υπερέβη το 20% το 2023 και το 2024. Για να γίνει πιο σαφής η τάξη μεγέθους: οι Magnificent Seven — Apple, Alphabet, Amazon, Meta, Microsoft, Nvidia και Tesla — κατέχουν σχεδόν το 1/3 της κεφαλαιοποίησης του S&P 500 των 51,8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ η κυκλικά προσαρμοσμένη αναλογία τιμής προς κέρδη του δείκτη, ένα μέτρο αποτίμησης, πλησιάζει το υψηλότερο επίπεδο από τις αρχές του 2000.
Τραμπ, όπως Εουνάϊντι;
Πιθανότατα το σύστημα Τραμπ να έχει υπολογίσει το “κάψιμο” χρηματιστηριακής αξίας (ήδη οι billionaires υποστηρικτές του χάνουν δισ$), συνεκτιμώντας πως ο Μπέσεντ είναι φαν των πρακτικών Εουνάϊντι. Μετά τον Β’ ΠΠ πρωθυπουργός της Ιταλίας αναλαμβάνει ο Λουϊτζι Νούμα Λορέντσο Εϊνάουντι-οικονομόλογος – τραπεζίτης, ο οποίος προσπάθησε να “κάψει” χρέος και προκάλεσε πληθωριστικό σοκ. Η λίρα σώθηκε, η Ιταλία δεν σύρθηκε σε εμφύλιο…εν πάσει περιπτώσει η πρακτική άκρως επώδυνη μεν, πέρασε στην οικονομική ιστορία ως Luigi Einaudi Stabilization Policy-, θεωρείται όμως πως διέσωσε την Ιταλία από πολύ χειρότερα. Προφανώς το 2025 δεν είναι 1945, όμως η λογική του ακραίου σοκ, έχει πιστούς και στην εποχή μας. Πρακτικά, εάν σε αυτή την φάση “ξεφουσκώσουν” κάποιοι κλάδοι,σε επόμενο χρόνο πιθανόν να “φουσκώσουν” κάποιοι άλλοι.
